14 Mayıs 1940 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 3
Norveçte vaziyeti el eziyeti — ihracı teşebbüsleri akim kaldı M4 — Norveçte harb diyor. Dünkü Norveç teb- larin 'Tromes vilâ- Senubuna kıtaat ihracına ettikleri, mütendeld bek- kürlay Zeren batırıldığı ve çi- Ünel şiaatin da çevrildiği bil- ir. #imalinde Gratanger Nerveçliler hafif bir & kaydediyorlar. klanlar N Narvikin cenubunu 05- ğa teşebbüs etmişler. waffak olamamaşlardır. Kampaniya isimli bir âiker nakliye gemisi mayna batmıştar- harieiye nazırı lord Ha» dün lordlar kamarasında be- ie Takdimame ile taltif edilen muallimler Ankara, 18 (A.A.) — Maarif Vekâletinden bildirilmiştir: Konyada, Şehit Sadık okulu Öğretmeni Muzaffer Erkoçak, Dumlupınar öğretmeni Murta. za İlday, Necatibey öğretmeni Tarık vilâyet merkezindeki Yerlerini kenği rızalarile Er - #Incan zelzele felâketine uğra- Yan arkadaşlarına verörek köy lerdeki açık öğretmenliklere gitmişlerdir. Bu üç öğretmen Vekiliğince takdirna - me İle taltif edilmişlerdir. Oltu hükümet tabibi Bedri, Görgü, Erzincan maarif idare. 8i kâtiplerinden Fevzi 'Tavşa - noğlu ile Celâl Altan, Burdur Sakarya okulu öğretmeni Re - fik Karababa, İslâhiye mer - koz başöğretmeni Halük Ata lar, vazifelerini mutadın fev - kindo yüksek bir muvaffakı - Yetle ifa ettikleri için takdir - Dame İle taltif edilmişlerdir, Erzurum vilâyeti öğretmen. lerinden Ulus okullarında çalı şarak başarı gösteren, Şemset- tin Ertaş, Hasan Ergenekon, Tevfik Bayraktar, Mustafa Gürsoy, Hüsamettin Arslan, Bakıp Ödüklüoğiu, Ahmet U - lutaş, Ahmet Gürsoy, Fahri Seyhan, Feyzullah Oluğ, Nafiz Tüzü, Saffet Güner, Muhittin Güneli, Mehmet Özen, Tuza Keskin, Faik Kavasoğlu, Sani. ye Özer, Nizamettin Çelenk, Halil Ergüler, Erol Yalçın, Ce- mil Korkmaz, Fazıl Beyoğlu, Faruk Coşkul, Sait Cardan, Hakkı Eren, Hilmi CimiWin, Abbas Yazıcı, takdirname ile taltif edilmişlerdir. 1939 . 1940 ders yılı içinde Ağrı, Antalya, Balikesir, Dolu, Burdur, Çorum, Diyarbakır, Gaziantep, İstanbul, İzmir, Kastamonu, Kırklareli, Mani - sa, Maraş, Muğla, Sinop, Urfa vilâyetlerindeki ulus okul larımda çalışıp başarı gösteren Ye takdirname alan öğretmen. lerin sayısı 1 dir. Ecnebi müesseselerden staja giden Türk me- murların maaşları Şehrimizdeki bazı ecnebi miesse- selerin, askerlik stajlarını yapmakta olan Türk urlarının maaşlarını kanın mevmata #ykrı olarak kes Paris, 14 — Belçik& © ve olanda gepbelerinde harp olanca şiddetile de- | vam ediyor. Bn mühim harekât Bel- | gikada ceroyan etmektedir. — Liyej, | Brüksel ve Möztribt müsellesi dahi- inde Alman taarruzu şiddetli bir taz yik gösteriyor. Almanlar bu depbe- | de Brüksele 5ö mill mesafede bulunu- yorlar. Almanlar Liyej şehrine girdik torin!, hale Üzerime Alman © bayrağı çektiklerini, yalnız şehrin dış isüb- kâmlarından bir kağının benz mulr- vemet ettiğini bildirmekte iseler de | bü biter mübalğalıdır. Hakikatte | Almanlar Liyejin giralinde münferid | bir tevkif tabiyesi olan ve Alber ka» | malının brdirseğini muhafaza (o eden “Ebben Oo Emasl,i İ alabilmişterdir. Almanlar bu tabiyeyi | esrarı harbin sonuna kadar gizli tulu- lacak yeni bir usul ve silâh sayesinde aldriklarmı da iddin ediyorlar. BÜYÜK MUHARENB BAŞLADI Almanlar Liyoja birkaç mjl mesa» fee Mir nebri Üzerindeki bir köprür yü geçmeğe muvaffak (o olmuşlardır. Almanlar 1014 de de Döz mobrini bu küprügen geçmiğierd. Almanların L& yej önündeki tazyikleri çek şiddetli olmakla beraber (O Bolçika - E'ransız j su mütemadiyen takviye edilmekte- | dir ve halen burada büyük (bir mu. | Cenahhema benziyen bir harp mey- darında 1500 HA 2000 hücum arabas- İni karşı karşıya koyan muharebesi İ esnasında Frapstz hücum arabaları | Almanlarınkize aşikâr bir murette Üs leri hareketi dün akşam Tongresöe ALMANLAR AĞIR ZAYLAT VERİY! j Almanlar Belçika mrdenlerinde bel- hassa ehemmiyetli bir gayret göstere- | rek ilerlemeye muvaffak olmuşlardır. | Pransez süvari müfrezeleri, geciktir- meden ibaret olan vaziğelerini ifa et- Hkten sonra Almanların bir kısmına ulaşlığı Möz Üzerine çeldimişlerdir. Liyejin cenubunda Almanlar Belçi- ka ardenneleri Üzerinde gark Astikn- metinde çok biyük gayret sarfetmek tedirler, Belçikalılar burada geri çe- küliyorlar. o İngiliz hava iuvvetleri kendilerine kütle halinde £ hareket mildahalelerile yürdün etmektedirler, Liyejin gimalinde Almanlar Mas irlehi'dan Hasselte istikametine mü- | ço him bir zırklı kol o çıksrmışlarım da, bu katların İleri hareketi, kıtsalı ve arabaları şildetii bombardıman ede- rek bunlara ehemmiyetli zayiat verdi ren mütlefik tayysrelerin kütle halip de müdaksleleri yüzünden fevkalâde Dorluklarla karşılaşmıştır. FRANSIZ MUKABİL TAARRUZU Aynı zamanda Laypüreler Mözün şarkında Alınan kuvvetlerinin arkasın da famliyet göstererek münukale şoi- larını tahrip etmektedirler. İleri bare- ketleri bu suretle zorlaşan o motörlü kıtdllar dün akşuma dağru ( Tongres tölgesinde Yransız motörlü Yotaları- nın mukabil hücumuna o uğramışlar. dır. Fransiz motörlü kılaları Alman ların ileri hareketini keci (ove sarib Bürette durdurmuş'ardır. Bu mıntakadaki bütün © köprüler berhava (o edilmiştir. £ Belçikalların tahrip hareketleri, müttefik kıtaların Merlemasi ve mütlefik hava kuvvetle- rinin taarruzları Almanlar işin sid. di zorluklar tevlit etmektedir. Haber verlidiğine göre, o Holnnda, Helçika, Fransa ve İngiltere kuvvetle. ri arasnda elbirliği hareketi süratle devam elmekte ve Alman geselkur- may başkanı general ven Keltel, Ah man kuvvetlerinin muvakkaten elde ettikleri UatüR vaziyeti takviye için kılmatın: Holandaya doğru ilerletme &e, hlmamaik bir faaliyetle çelışmak- dada harp vaziyeti | Almanlar kütle halinde büyük taarruzlar yapıyorlar istilâ kuvvetleri Holandada Zuiderzeye, Belçikada Brüksale 55 mil mesafeye kadar ilerlediler İNGILZ MUKABİL TAARRUZU DA MUVAFFAKİYETLİ OLDU İngiliz o Kıtaları dâ faaliyettedir. Erükselden gelen bazi haberlerde İn- gilizlerin Maastricht ile Lisgo arasın» da, osnuba doğru yürüyen Alınan Me- talanına karşı şiddetli — bir mukahil taarruzdö bulundukları bildirümekte- dir. Jogiliz süvarilerile Almanlar o ara anda yapılan ilk temas (İngilizlerin lehinö meticelenmiştir. dagi Yataları bütün kuvvetlerle müttefiklerin gayrellerile o yeni bir cesarot alarak Alber Kanal üzerinde #nerjik bir surette mukavemet eden Be'çika ordusunun Imdadına kogmak- ta devam ediyor, ALMAN PLANI NEDİR? Şurası açıkça görülüyor ki Alman- larin plânı esaslı darbesini mijttefik ordularm kayrak noklalarma tevcih eylamektir. Almanlar hömen Omey- danı çıkarılan hüelerle İngiliz ve Fran #8 kumandanlığının dikkatini başka taraflars çelbe çalışmaktadır. Pukat duha şimdiden Alman hlicumu, Gro- mingus'den Muhoves'a kadar usanan bir hat üzerinde çok fazla genişleme- go mecbur kalmakta ve bu ( #uretie bir müttefik mukabil o taarruzunun darbelerine maruz bulunmaktadır. Holandada: Londra, 14 — Almanlar dün Balçikada olduğu gibi Hollanda da kütle halinde ve büyük kuv vetlerle taarruzlarına devam et * mişlerdir. Almanlar Hollandada ezciimle Mözün cenubunda bir ilerleme başarmışlardır. Hollanda cephesinde, Almanla' rın bazi noktalarda Hollanda bat" Şimali Hollandada Almanlar İlerlemişler ve Ysseli geçen Al man kıtaları tuğyanlarla himaye edilmekte olan Geldebrand vilâ yetinin garbinde Hollanda mev #ilerile muhtelif noktalarda te masa girmiştir. Şimal vilâyetlerinde, Alman kr taları muhtelif noktalarda Yesel ve Zuiderzeye varmışlardır. Mem leketin bu kısmındaki Hollanda hudut kıtaları hafif zayiatla geri alınmış ve esas mevzilerine var maşlardır. Alman zirhit araba kolları Brabatın şimal kısmında “Lang” strant” a Rotterdamın Cenap kısmında henüz kuvvetli surette müsellâh fakat topçusu olmyan birkaç müfreze mevcuttur, Yaşamak kazanmamız lâzımdır Çörçil Avam kamarasında bir nutuk söyledi ve mevcudun ittifakile Londra, 4 — Ayam kamaraxı dün , Kânı Kalmıyacaktır. Sözlerin mânna- toplanmış ve Çörçil kabinesi iIk defa kamara huzurunü gelmişür. Avm kamarası azası yeni başvekille bera- ber önün yanmda yer alan eski baj- vekil Çemberlay'sı Aynı (şiğdetle ai- kaşlamışlardır. Çörçll kısa bir nutuk söylemiş ve ezcümle demiştir ki; “— Siyasetimizin ne olduğunu dü- Münüyorsunuz, cevap vereyim: Harbe devam. . Malkışlar) Karnda, denizde, havada karbe devam. Tanrınm ze Mütfedeceği bütün kudretile ve bütün kuvvetle harbe dowam, Beşer cinayet | lerinin müzlim ve aciklı silellesi ara- | sında dalın büyüğüne asla tesadüf e- dilemiyen bü muazzam Zulme kargı harbe devam, Hedefimiz zaferdir. Hedefimiz, her ne bahimına olursa olsun zafer, her türlü tedhişe zağmen zafer, yürüye» ceğimiz yol ve kadar uzun ve meşak. | katli olurum oluun zafer, Zira zafer HABER — Akşam Ponen HOLLANDA KRALİÇESİ LONDRADA Hollanda hükümet merkezi Amsterdamdan, henüz ilân edil meyen, bir şehre nakledil miştir. Hollanda hükümetinin Londrayı muvakkat merkez itti - baz eri Baberleri teeyyüt et İ a Kraliçesile Hollanda Veliahtı Prenses Lülyana, iki ki #ı ve kocası Prens Bemar dün Londraya vasıl » ALMAN P İTÇÜLERİ TEMİZLENİYOR Hollandada Alman paraşütçü lerine karşı temizlik hareketi de vam ediyor. Bunların birçoğu hatların çok gerisine İnmeğe mu vaflak olmuştur. Paraşütçüler 3 ranında sivil kılıkta kadmlar da vardır, ALMAN TAYYARELERİNİN FAALİYETİ Alman tayyareleri bombardı manlara devam ediyorlar. Paris radyosu Alman tayyare" lerinin, sabık Kayserin ikametgâ” hı olan Doon şatosu üzerinde müteaddit defalar uçuetuklarını haber vermektedir. Sabık Alman rayame bezgin bir semte ha” “Mardinde akrep mücadelesi Geçen sene yapilan üç aylık bir mücadele neticesinde beberi iki ku. ruştan 23394 akreb estınalmarak imha edilmiştir. Cemiyet bu sene Hasankeyf na- hiyesi Je Gurs köylerinin bazıla - rmde, çarpmasile beraber ölümü intaç cden akreplerie giğdetli bir mücadeleye geçilebilmesi için mez kür yerlerde ve Nusaybin, Kızılte- pe kaznlarımızda birer mücadele şubesi açacaktır. Geçen sene kazalara dağıtılan ekreb serumlarından büyük fayda lar temin edilmiş, akrep çarpması- na uğrayıp muhakkak bir ölüme mahküm olar birkaç vatandaş kur- tarılmıştı. Bu sene daha fazla s0. rum dağıtılacak ve bu serumlar skreb tarafmdan sokulanlara mec. eanen şırınga ettirilecektir. Bu çiddeti mücadele sayesinde Mardin bir Iki sene İçinde akrep- e iye tamamen temizlenmiş ola- tir. için harbi itimat kazandı ni anlayınız, gafersis, Britanya Impa, raborlağu Obeyattâ o kalmıyacaktır. Britanya imparatorluğunun müdafna eltiği geylerin hiçbirisi hayatta kal - mıyacaktır, Beşeriyetin ilerlemesi ve gayesine varması için aarlarcs içüd. det çektiğimiz zatmetlerin mukabili, hiçbir şey, bu mücadeleden sonra ha- yalta kalmıyacaktır.” Vazifemi bir fikir otyadetile ve (- mitle deruhte ediyorum. — (alkışlar). Davamızın, Insanlar arasında kuybe- dilmesine — yoshal bırakılmıyasağını umuyorum. Şu anda, bepinizi yardı- ma çağırmağa kendimde (salâhiyet buluyor ve diyorum ki: Bütün kuv- Yellerimizl bir araya getirip ierit,, ÇGörçüln (mutkundan sonra (oOveye müracast edilmiş ve yeni kabine 851 reyle ve mevcudun ittifakile o itimat kazanmıştır. Parlâmento 21 maya kadar tatli edilmiştir. | Harp ruhiyali ve tahlilleri : 7 Temeemsseremensarrer eren serra eren Eski ve modern harbin ruhi çehresi ı-Yıldırım hari Dr. R. Adasal Yazan: EŞHUR Alman askeri mu” harrirlerinden Clausewitz' in “Vom Kri eze —barbe dâir, eseri harp şekilerini, inkişalım ve tabiyelerini maharete (o inceliyen maruf eserlerden biridir. Bu müel- lifin bu hususta öne sürdüğü düs” tur şudur: “Biz aikerler galip gel” | mek şerefi için harp ediyoruz; ve Te yalnız başımıza kazanuca ., Kıskanç ve mutzassıp vatan” Deyerli için bu ateşi (o ifadenin oedit manası çok yüksek ve cazip" tir. Fakat o bugünün harplerinde gündelik ve aşikâr tecrübelerin bi- xe öğrettiklerine bakılırsa barbin kahhar darbesi ordunun kemi ve keyli manada silâh kuvvetine dr yanmakla beraber, başlan başa o railletin de zalerde veya hszunetle bir rolü olduğu muhakkaktır. Çün” kü İspanyada, Çinde, Polonyada, Finlândiyada ve bugün Norveçle şahit olduğumuz —totâl harplerde millet te ordu gibi kurbanlar ver” mekle ve hattâ ordudan evvel önü teessir olmaktadır. (Ordu ile millet)i ik defa ola” rak memleketin harp mesaisinde teşrik eden Almanya (o olmuşlur; çünkü gaye ordunun bütün kuvve" le ve süratle düşmanı yere &er mekten ve bütün benliğini defaten sarsmaktan ibaretti. Bu mvetle harp edenlerle etmi şündülceri vetini imha mang yeniden k il etmek imkânı bırakılmama* > ve zaler için bu sart kâlidir. ordunun kezimeti ile Man derhal serfürü eder. O halde bir kumandanın 3 iş ee or ten ibarettir. Fakat eskidenberi tebellür etmiş da büsbür miyet let derkesine indirmektir. Bismar- kın 1870 de söylediği gibi “harbin gayesi en istifadeli bir sulhün te minidir.,, o halle bu noktai nazi ra göre ( kontinantal ablukanın tesiri bir savaş zaleri okadar mür millet mağlüp il witfin uzun bir zaman (muteber olan fikirleri ve telkinleri tadile uğ rayıncaya kadar daima (ordu İnr hası) nazariyesile hareket o edildi. 1870 Fransız * Alman (harbinde kumandan Von Kluck bu terbiye ve telkinin tahtı tesirinde (olarak Fransız ordusunu (o rametmek İle iktifa etmiş ve o hızla Parise gir mekten vazgeçmişti, Çünkü (eski bilgilerin ona Semi şey, soğ” rafya objektiflerinin b ei olmadığı merkezindeydi. Halbuki bugünkü Alman rejiminin askeri muharrirleri (Prusya ordusunun yorgunluğuna rağmen o zamanlar Parise girmemesini şiddetle tenkid ederler. Anibal, çok marul bir ta- biye üstadıdır; müteaddit defalar Roma ordularını gahvetmek dere- cesinde yıldırmış ve mağrur belde” ye muzallerane dühulüne muhak- kak nazarile baklımıştı. Fakat ay- larca karlı yaylalarda tereddüdü, birden Icarar verememesi yüzünden Romaya kuvvetlenmek, toparlan- — imkânını vermiş ve sonunda bir şey yapamadan intihar yolunu tutmuştu. Napolyon düşman or dularına nefes aldırmadan hücum etmek ve en az bir zaman zarfında geniş mesafeler katedip yayılmak- la şöhret almıştı; ve Napolyon om dan sonraki büyük kumandanla- rin üstadıdır. » Son derece zalim ve kaniş olacskiği i 1870 de Amerikan gevezallerimei den Sheridan'ın Bismarka söyişii dikleri dikkate şayandır: “Hakildi tabiye ilk önce düşmanın ordu kütlelerine şiddetli darbeler indiri anek ve sulha tenşe olup da hüküsl metlerini bu hususta icbar etmej başlayan halk kütlelerine zstnapsi lar çektirmektir. İstiliya uğriyan halkla ancak harp için (o ağlayg gözlerden başka bir şey kalmı: İd ri Zamanımızda (yıldırım harbi) di nin en coşkun, var ve müka yemesi te maruz kalmadığı ulak bita; memleketlerde zahiri bir galibi © Jan Hitlerin bu gibi | fikirlerd mülhem olduğuna şüphe (yoktwpjiüji Ancak tuodern harpierde etkiler gigi dciduğuna nazsran motörlü silâhiği çok daha kuvvetli, daha (böl tahrip edici oldukları cihetle (© dırım savaşı) hiçbir hak ve meri met taşımıyan âlemşümul bir & cia, beynelmilei bir. katastrof Hitler devrimizin cihan bari takaddüm eden günlerde şunlü söylüyordu: “.... kahramanlık G yunlarile oyelanacak değiliz. İşi diğimiz muhasım tarafın mahwoğği masıdır. Generaller, mazideki hal İerin vermiş oldukları derslere 18 men hâlâ eski d yunlarını oyr me geçceek olan heriangi bir dıy sattan İsülade etmekten bemi goji nedecek bir muahede, beynelniği haklar yoktur. Müstakbel (o bağ Fakat siviller ile askerler sraşındı bir fark tanımıyan bu cn ani harp gördüklerimizin sn ehveli dir; çünlcü çok kısa olacaktır... Hiçbir mukavemete maruz İ5 madân âdeta âdi yürüyüş ve mü mayiş ile istilâ edilen ulak ve me dafaasız milletlerin top yıldırım harbi daha ç doğrumu 1. kikaten buralarda istilâ çok sürmüş, şehirler, müzeler ve kili lerle biriikte masuin halk da sd detle bombalanarak kahhar Gi beler indirilmiş; hattâ Danimarki gibi bazı yerler (yıldırım harbi nin &n ufak tatbikatma dahi «gi ne olmadığı halde propaganda yo nutuklarma göre buda bi harp zaferi olarak ilân edilmiştiği Bugün Avrupa semasını kadi bulutlara boğan harp mevzii kıvılcımlara rağmen, henüz Alg mun arza ve tasavW ettiği gibi bir (yıklırım harbi) lini almış olmaktan çok i harp ilânmı takaddüm ei günlerde faşist (o rejimlerinin & buğ'arı milletlerine harp -sürp k h v ; | leri ve bu meyanda tarihin bugü K kadar kaydetmediği öldürücü “dağ belerle Cebelüttarık, Malta, Si veys gibi mühim üslerin veadediyorlardı. Halbuki A da hakiki harbi yapıp, dünyayı urun ve mesut bir sulha kavuşü racak, yahut da veba (o kabilind korkunç bir âfetle mahvedeceki lan büyük ordular yedi aydan beton ve çelik kalelerinin içinde ardında zaferlere mütehassir © rak müsait fırsatlara muntazırgi Binaenaleyh yizminci asrın en Ni nasız.ve lüzumlu harp hailes daha süratle bir neticeye ba cak olan ömiller arasında vardır, Nitekim bizzat bumu muteriftir. Bundan yazımda bu âmilleri ve bu da harbin psikolojik tahlil etmeğe çalışacağım, Devlet Denizyolları “ işletme İğ ic umum müdürlüğü ilânları | İdaremiz ihtiymer için muhtelif cins (45) kalem maizeme pazari(kin tın alınacaktır, İsteklilerin bu malzemenin miktar ve cinslerini göstetien Hsteleri W zeme şubers'zdan aldırmaları ve teövcut maları Pe fiyatlarını go Hiflerini en geç 15-5-040 günü sat 14 de kadar uraym şüdüriük b komisyona vermeleri Mizrmdır, (5924)
