14 Mayıs 1940 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

Müessesemiz tarafından çıkanlan en aon eserleri Hurrem Sultan 150 Kr. Viyana Dönüşü 150 > Kadın Avcısı 100 > Cem Sultan 75 > Tarihî Musahabeler 75 > Tarihte Türkler için «öylenen biiyiik sözler 25 » Cumhuriyet Matbaari M. Turhan Tan'ın c7Mn : 5749 umhuri ÎSTANBUL CAĞALOĞLU Telgraf v« mektub adresi: Cuınhuriyet, Lrtanbul Posta kutaısu: istanbuL No. 246 Telefon: Basmuharrir: 22366. Tahrir heyeti: 24298. İdare ve matbaa kısmı: 24299 24290 Salı 14 Mayıs 1940 | Haziranda çıkap. Tarihin En Korkunc Harbi Başladı Liege'in şimalinde milyonlarca Cenubî Avrupada askerle 2,000 tank müthiş İtalya Macaristan, bir muharebeye tutuştular Müttefik hava ordusu ve motorize kıt'alar halrim raziyette LJege kalelerinden birini alan Almanlar tahşidat yapıyorlar şarkta ve Moselle'de gerilemeğe mecbur oldular Romada müttefikler aleyiıine nümayiş tmuL: Müiteflkler ALMANYA Mustâhkem mekl Yugoslavya, Rıımanya İngiltere Romayı protesto etti Almanya îsviçre ve tsveç hududlarına da asker yığıyor alkaı ttatiktfi Macaristana, gelmesi melbuz tehlikelere karsı aktif politikayı roüşterek bir müdafaaya istinad ettirmek ve nihayet alâkadarlara her birinin ve hepsinin menfaatlerinin korunmasında yekdiğere dayan. mağı temin eden hatta umumi mahiyetli bir ittifakı sadece telâffuz etmis olmak mahiyetinde bir anlaşmayı tavsiye ediyor ve bu gün için bu kadannı maksada kâfi bile görüyoruz, vrupa harbinin genişleme ihtimallerine karşı Tuna havzası ve Balkanlar havalisi devletlerinin nrliği mevzuları ne olmalıdır) Zamanın zaketine ve vaktin darlığına blnaen 'lediğimiz mıntakalar milletlerine düı gayet hayatî müşterek vazifeyi gerek hiyeti itibarile, gerek tatbik ve icra Lİi bakımından en basit ifadelerine irca neğe ihtiyac vardır. Biz meseleyi her bakımdan şu basit formüllerde topla>ğı kâfi buluyoruz: A Balkan ve Tuna statükosunun koıması liizumu B Bu maksadın temini uğrunda alâJar havali devletlerinin iştirak ve ittiJı. İLTERE Biz statükosu korunacak Balkanlar ve na devletlerine Macaristanın da dahil lasını muvafık buluyoruz. Macaristan, ;rafî vaziyeti bakımından diğer Balkan letlerine nispetle adeta ehemmiyetli orü başı sayılabilecek mevkide buluı bir Tunaboyu devletidir, ki kendisimerkezî Avrupa tarafındaki vaziyetiselâmeti ancak Balkanlara dayanmamümkündür. Macaristandan ileri merî Avrupa, temelinden yıkılmış olduğu ı bu devletin o tarafta dayanabileceği bir kuvvet yoktur. OUa olsa şunun buı himayesinden meded umabilir. Bu bittecrübe acı neticeler veren ve zaline bir kolaylıkla küçük memleketlerin vcudiyet ve istiklâllerine malolabilen siyasettir. viacaristana bizimle elbirliği etmesini lif ederken herhangi devlete karşı rsa olsun husumet tavsiye ediyor değiZaten diğer Balkan devletlerinin de hangi devlete karşı olursa olsun husu'ir husumet siyasetleri yoktur. Fakat nesi melhuz tehlikelere karşı aktif po:ayı müşterek bir müdafaaya istinad rmek ve nihayet alâkadarlara her bin ve hepsinin menfaatlerinin korunıında yekdiğere dayanmağı temin n hatta umumî mahiyetli bir ittifakı ece telâffuz etmiş olmak mahiyetinde anlaşmayı tavsiye ediyor ve bugün bu kadannı bile maksada kâfi buluİZ. Garb cephesindeki muharebe vaziyetile şimalî ve cenubî Avrupada tahşidat yapılan mıntakalan gösterir harita "Hedet; Zaferdir!» Churchill, Mecliste kat'î ittifakla itimad kazandı Bütün programmın harbi kazanmaktan ibaret olduğunu söyleyen Başvekil «Tekmil kuvvetlerimizi bir araya getirip ileri!» dedi Holanda Kraliçesi Londraya gitti Romada mutad mitinglÂden biri ve Mussolini söz söylerken [Belçika ve Holandada harb bütün şiddetile devam ederken, orta ve cenubî Avrupadan da endise verici haberler gelmeğe başlamıştır. İtalyada bariz faaliyetler goze çarpmaktadır< Halk müttefikler aleyhine ve barb leblne nümayişler yapmaktadır. Mussolini de dün tayyare Ue uçarak seyir halinde bulunan donanmayı havadan teftiş ettikten sonra, İtalyanın kara hududlarını dolaşmıştır. Mısırda hazırlık Muhtelit ordu istisnaî zamanlara mahsus mevzileri işgal etti Hükumet de Amsterdamdan ayrıldı, yeni merkez henüz ilân edilmedi Londra 13 (Hususî) Holanda hükumeti bu akşam Amsterdam'dan aynlmıştır. Yeni hükumet merkezi henüz ilân edilmemiştir. Holanda hükumetinin Londrayı muvakkat merkez itti haz ettiğine dair verilen haberler teeyyüd etmemiştic Kraliçe Londrada •alkan devletlerüe bu türlü bağlar testmiş olacak Macaristan zaruret mes:rek kendi müdafaası için silâha sanlnda diğer Balkanlı devletlerden miimolan muzaheretin azamî derecesine olur ve nihayet çok faik kuvvetler •ısında rıcat ettiği zaman dost memtlerin kendisine kucak açacak toprakıa ricat etmiş bulunur ki bizim şu dar anda Balkanlı ve Tunaboylu devletler mdaki ittifak anlaşmasmda en müe«arzettiğimiz icra şekli budur. ilhakika Tunaboyunda ve Balkanlarlk taarruza uğramaları melhuz devletşunlardır: Macaristan, Rumanya, Yuavya ve belki Yunanistan. lacaristanla Yugoslavya ve Rumann askeri bakımından yekdiğerlerine trkalarmda diğer Balkanlılara müstebirer devlet olduklarını düşünürseniz ın camianın hem 80 milyonluk nüfukuvvetini, hem o kuvvetin müselsel tasıl, adeta müttehid geniş sahasmı en müşahede ve takdir etmiş olursu(Arkası Sa. 6 sütun 4 tei Kraliçe Vilhelmina bir İngiliz harb gemisile bu gün Ingiltereye hareket etmiş ve ögleden sonLondra 13 (Hususî) Başvekil Churchill bu ra Londraya varmıştır. Prenses Juliana Ue gün Avam Kamarasını an! surette içümaa cağır Prens Bemhardt ve çocuklan da Londra>a murruş, ve harb kabinesine itimad reyi verilmesini vasalat etmişlerdir. istemiştir. Amsterdam bombardımanları Churchill, parlamento salonuna girdiği za Amsterdam 13 (Hususî) Alman hava kuvman, meb'uslann şiddetli alkışlarile karşılan mıştrr. Avam Kamarası azası, ChurchilTin yanı vetleri Amsterdam şehrini beş defa şiddetle başmda yer alan Chamberlain'i de plVıçl?TT|iç bombalarruşlardır. Rotterdam şehri de müteaddid defalar bombardıman ediiniştir. lardır. (Arkası Sa. 5 sütun 1 de) Yeni Başvekü,. bütün meb'uslann hararetli tezahüratı arasında kürsüye çıkarak kısa bir hitabede bulunmuştur. Avam Kamarası, Cuhrchill'in hitabesinden sonra müttehiden, yani sıfıra karşı 381 reyle harb kabinesine beyanı itimad etmiştir. Lordlar Kamarası da, Hariciye Naan Lord Halifaks'ın nutkunu dinledikten sonra, yeni kabineye müttehiden itimad reyi vermiştir. Macaristanda 7 sınıf silâh altına çağınlmıs ve ordu mevcudu 350 bine iblâğ edilmiştir. Macar ordusunun kısmı küllisi Yugoslav ve Rumen Kahire, 13 (a.a.) İngiliz ve Mısır kuvhndudlarında toplnnmakta; buna mukabil Yuvetleri ihtiyat tedbirleri olmak üzere istisgoslavya ve Rumanya da seri tedbirler almaknal haller için derpiş edilen mevzileri işgal etmişlerdir. Başvekil Ali Mahir Paşa sahra tadır. Cenubî Avrupadski bu tehlikeli vaziyete valisine icabında Sollum Seydibarrani ve muvazi olarak, İsviçre hududunda da Alman Mersamatruh şehirlerini boşaltmak için sakıtaatı toplanmağa başlanuştır. Merkeâ vc sarlâhiyet vermiştir. İtalya orta elçisi Mazzokî Almanyadan isviçre hududuna doğru bütün lini'nin bu hafta Romaya hareket edeceği gün sevkiyat yapılmıs ve Almanya Ue İsviçre biidirilmektedir. arasında şimendifer münakalâtı dün kesilmiştir. Aynca İskandinavyadan gelen telgraflarda da Norveçteld Alman kıtaatınm İsveç hududunda tahşid edilmekte olduğu, ve Almanyadan İskan yir halinde bulunan donanmayı teftiş etmiştir. dina\yaya doğru mütemadiyen kuvvetler göntngiliz Fransız sefarethaneleri derildiği, Bu yfizden İsveçte büyük bir endişeaskeri muhafaza altında nin başgösterdiği haber veriliyor. Aldığımız haRoma 13 (Hususî) İtalyan hükumeti, mütberleri sırasile neşrediyomz.] tefikler aleyhine yapılan taşkınlıklann önünii Roma 13 (Hususî) Başvekil Mussolini bu almak üzere İngiliz ve Fransız sefarethanelerile gün bir bombardıman tayyaresile İtalyan hu konsoloshanelerini askeri muhafaza albna al dudlarında bir cevelân yapmıştır. Başvekil mıştır. '{Arkası Sa. 6 sütun 1 de) bilâhare Ostie açıklannda bir uçuş yaparak, se Çörçil'in hitaben Başvekil Churchill, nutkunda sunlan söylemiçtir: « Cuma günü akşamı Kral tarafmdan kabul ve yeni hükumeti teşkile memur edildim. Parlamento ve millet, yeni hükumetin, kabil olduğu kadar geniş bir esas üzerine kurulmasını ve yeni kabineye, bütün partilerin dahil olmasını isteyorlardı. Bu vazifenin en mühim kısmını yerine getirmiş bulunuyorum. Harb kabinesi teskil edilmiş YUNUS NADI İneilterenin harb kabinesi Başvekili VVinston Churchill ı (Arkan Sa. J «utu» 1 d*l Hududlanndakj vaayet dolayısjle wühim tedbirler alan Yugoşlas ojr4u lunun ağır toplan