30 Mart 1940 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 6

ii i HABER — Akşam Postee s0 MART — 1940 Satye davası | Eski elektrik şirketinin Fndık. daki Satle levazım binası, satı- şına fesat karıştırarak kıynietin. den 100 bin lira fazlaya satınalmak suretile hazineyi zarara uğratmak. tan maznun eski Denizbank umum müdürü Yusul Ziya Öniş ve satış. an komisyon aldığı iddia edilen Reaslirans şirketi umum müdürü Resi Çelâl Bayar ile arkadaşları. nın birine ağır cezadaki muhake- reeleri son safhasma gelmiştir. Bu sabsh yapıdan celsede müd. delumumi muavini Übeyd esas hakkındaki mütaleasmı söylemiş . tir, Muhakemeye maznunlarım hep- $i de vekilleri He gelmiş bulunu . vorlardı. Salon hıncahmç dinleyi . <ilerle dolmuştu. Miüddelumumi muavini Übeyt & ki sast 10 dakika siren iddinna- tpesinde Işi bütün teferrüatile izah ve tegrih etmiş, ve neticede Deniz bank umum müdürü Yusuf Ziya Ö- Kiş, umum müdür muavini Tahir Kevkep, yapı ve binalar şefi mü, Hendis Neşot Kasungilin ceza ka. nununun 359 uncu maddesine, De. nizbank hukuk müşaviri İsmail İsa Çanişin (vazifesini suilstimalden Ceza kanununun 240 mer, idare matelisi reisi Yusuf Ziya Taner, Aza Şahingiray le Sedat Orol'un Yazifelerini ihmalden ceza kanunu- mun 240 ıncı maddesine göre, coza- ların kesilmesini, yalnız Yusuf Ziya Öniş ile Tahir Kevkep hak. nda fhmel suçundan içtima ah. nm 'nazara almmasını İstedi, Vakıt,, Gazetesi üncü tertip kitap bu fırsattan herhalde is- © tifade ediniz. Hırsız muhasebeci Çalıştığı Elektron mücseçeesinin kasasından, iki gün evvel sabah mâz suçlu vekili Hamdi Helim, ilk söz olarak müekkili Riza Pik- rin şuuruna malik olmadığın ve hırsızlığı da böyle şuursuz bir a. nında işlediğini iddia etmiş ve tıb- bı adiide müşahede altma alınma. #mi istemiştir. Hâkim Fimin Âli isteği kanuni bul- muş, ancak suçlunun hakikaten de. Hi olup olmadığının ve müşahode- haneye yalırılmasına lüzum bulu, tarfından muayene edilmesine ka. Yar vermiş ve muhakemeyi öğle- den sonra sant Üçe burakmıstır, Mecidiyeköy hastanesi: nin mukavelesi imzalandı prüjesine ait mukavele bu sabah vi- âyette imzalanmıştır. Proje wümar Valter tarafından yapılacaktır. satın alınmasına fesat kalştırmak- la irtikâp suçları sabit olmadığı İ- çin Yusuf Ziya, Tahir Kevkep, İs. maji İsa, umumi kâtip Sadun Ga. | lip ve mühendis Kasımgil, umum | müdür muavini Hamdi Emin Ça! pin bu noktalardan bernetlerini ve sutıştan komisyon aldıkları iddia edilen Reassürans müdür umumisi | Refi Bayar, hukuk müşaviri Atıf Ödül, müdür muavini Malik Kev- kep, Meteos Tamelin irtikâp suç. ları #sbit olmadığından bernetleri. ne ve ayrıca Sadun Galihin de Vekilete yanlış beyan ve salre suç“ larından da sabit olmadığından bu noktadan da bersetine karar verilmesini istedi, Muhakeme, maznunlarm müda. faalarmş yapmaları için 18 nisan saat 9,5 bırakıldı. İSTENEN MADDELERDE TA. YİN EDİLEN CEZALAR Yusuf Ziya Öniş, Tahir Kevkep ve mühendis Neşet Kasrmgil hak. kında tatbiki istenen ceza kanunu- nun 339 uncu maddesi, bir memu- run memuriyetini icrada kısmen ve ya tamamen sahte evrak tanzim veya hakikf bir varıkayı tağyir ve *ahrif elyemesi suçundan dolayı üç seneden en seneye kadar hapis cezası tayin etmektedir. Diğer bazı maznunlar hakkmda tatbiki istenen 240 mc: madde ise, kanunda yazılı mallardan başka her ne &üretle olursa olsun vazi, fesini sulistimal eden memurlara 3 aydan 3 seneye kadar hapis ce- sası vermektedir, Alman donanması Başkumandanı Amiral Rederin istifası mevzuubahs oluyormuş Londra, $0 — Niyuz Kronik! gaze- teni Hitlerin ordu ve donanma erkâ- üile temaslarda bulunduğunu ve Al man donanmasının memnun Olmadı. Bini Alman donanması başkumanda- sı amiral Medere bildirdiğini yazmak» tadır, Bü güzeteye göre Alman ami- ralinin bu sebebis istifa etmemi ihti. mali vardır, Belediyenin alacağı 35 otobüs Belediyenin almak istediği 35 oto- bis için fiyat teklif etmig olan İng Uz firmalarından biri yaplan teşeb- büzler üzerine beher otobüs için iste- diği 2280 İngiliz Irasmı 2000 İngiliz lirsama İndirmiştir. Bunun bedeli ta» kasla ve prim verilmek suretile öde- nedektir, İngiliz takası 70 den 50 ye ve İngiliz lirası da (öğ den 480 ne düşmüş olduğuna göre bu fiyat bele- diyose uygun görülmektedir, Maama- tih keyfiyet Dahiliye ve Nafia vekâ- letlerine bildirilmiştir. Muvafık görül düğü takdirde derhal siparişler yapı- Yacaktır, Tayyareci Düma bu sabah gömüldü Eskişehirdeki askeri hava mek- tebi öğretmenlerinden maruf Fran. sıs tayyarecisi Duma vefat etmiş ve cenazesi dün akşamki trenle Haydarpaşaya getirilmiştir. Cena. z8 bu sabah askeri merasimle ve Fransiz konsolosluğu erkünmm iş- tirakile kaldırılarak Feriköyündeki Fransız mezarlığına defnedilmiş . tir, Umumi Harpte bir çok düşman tayyareleroini düşürmeğe muvaf- fak olan Duma'nın beynelmilel bir şöhreti vardı, Türkiyede “Kral | Karol köyü,, Romanya meclisi tahsi. satı ittifakla kabul etti Bükreş, 30 — Romanya (o hariciye nazır Gafenko, Türkiyede Belsele minlakasında Kral Karci namına bir nünune köyün inşası tahsizatının tef rikl için mebusan meclisine bir kanun lâyihası vermiş ve: “ Bu suretle Kömen Omilletiniz conir ve dürliat dostumuz Türkiyeye karşı tesanot hislerimizi twbat etmiş olacağım, demiştir. Mebusan meclisi, oGalenkonun bu İ stimierini ve köyün inşasma alt tahai- satı alirışlarla ve müttefikan etmiyiir. Suriç Paristen ayrıldı Parla, 30 — Sovyet Ruryan sabık sefiri Suriç, dün Serplon ekspresile Paristen ayrilmişter. Yenbul geye yare la Dün Bakırköyünde lehirlenen 10 amele Halkın gözü önünde bir saalten fazla kıvrandı Dün Veliefendi st O kogu sabasın- du on amelenin zehirlenmesile metio- lenen bir hâdise olmuştur. Vaka gu suretle cereyan etmiştir: Giresun mebusu Fikret Atlıya alt arazide çalışmakta olan bu #mele ö8- Ve yemeği için pişirdikderi kuru fasil yaya kırmızı biber zannlle (o farkına varmadan zehirli bir maddeyi (o koy- muşlardır. Fakat yemeği yerken pepsi zehir. ienerek müthiş sarcılarls çırpınmaya başlamışlardır. Çiftlik klhyası, bir kısmı tehlikeli vaziyette olan bu zavalir işçileri teda- vi ettirmek için Bekirköy © belediye başbekimliğine götürmüştür. Ancak şiküyetiere göre, can kurtar raa otomobilinin hir sast kadar gecik- mesi yüzünden bunlar derhal baala- neye kaldırılkmamış, belediye binası kapım önünde toplanan birçok halkım kargımnda feci bir halde bir hayli bekletildikten sonra nihâyet (o polisin müdahalesile taksi otomobilleri tada- rik edilerek Yedikule Ermeni hastans- sine naklolunmuşlardır. Belediye başhekimliği, bunların fi saat bekletlidiklerine dair ddlalarm doğru olmadığını, nakilden evvel lâ zemgelen Ilk tedavinin o yapıldığını, zehirleneninrin teblikeli o vaziyetlen kurtulmu şolduklarını, derbal basta geye kaldırilamamalarına o ancak 40 dakika uğraştıktan sonra taksi oto mobili bulunabilmesi asbeb olduğumu bildirmektedir. Hastaları sakil için tutulan otomo- bülerin paraları, çiftlik kâhyasından slmmasşter. Arnelenin koyu sahasmda ki binada ele geçirdikleri sçanotu ve ya sülüğen olması muhtemel bir zebi- ri yanlışlıkla kırmız biber (yerine kullandıkları resmen tespit olunmuş- tur. Jandarma işe el kaymuş ve tah kikata girişmiştir. Hava hücumlarına karşı (Baştarafı 1 incide) — İstanbula hiç bir düşman tayya resi yaklaşamıyacaktır. Böyle bir te- sebbiise girişecek tayyarelerin düşü- rülecekleri muhakkaktır. AMİRAL MUREN VİLAYETTE Diğer taraftan bu sabah saaton buçuğa doğru vilâyetle vali ve bele diye reisi LOWMI Kırdarın omezdinde, Fransız pasif korunma (o mütebmasısı amiral Müzenin iştirakile bir toplantı yapılmıştır. Seferberlik ve emniyet , müdürleri izahst verilmiş ve bundan sonra âli“ nacak tedbirler üzerinde görüşülmülğ- tür, Amiral Oba toplantıyı müteakip, korunma tedbirlerinin (tatbikatını, umumi sığınakları ve ileride sığınak haline korulabilecek yerleri görmeği istediği, ancak vaziyeti tetkik ettik» ten sonra noksanları ve ne gibi ter. bata ihtiyaç olduğunu — bildirmek bılmklln olabileceğini söylemiş ve #e- ferberlik müdürile birlikte şehrimizde dolaşarak tetkiklerine başlamıştır. Amiral bir mubarririmize (oOkımaca demiştir ki; — Türkiyedeki temas ve tetkikle rinden çök memnutum. Bu dost mem Wkette gezdiğim yerlerde o tayyare bücumlarına karşı yapılan pasif ko- runma tertibatını iyi buldum. Burada birkaç gün kaldıktan sonra Ankaraya giderek raporumu bükümete ( verece- ğim. İstanbulda o bulunmaklığımdan tetifade ederek bir pasif Okorunma tesrübesi yapılıp yapılmıyacağı he nü: malüm değidir. Telkiklerim esnasında Kizum görü lürsa yapılacaktır. hazırlık Londra, 30 — Almanyadan geler Almanyadan İsviçreye gelen malimata göre Alman donanma» sında mühim (hazırlıklar yapıl maktadır, 48 yaşına kadar olan ihtiyatlar silâh alına çağrılmış. tır. Almanyanın Norveç sularma gemiler göndereceği ve bunların hava kuvvwetletinin de müzahere- le İngiliz filosuna bir darbe in“ irmeğe çalıştıkları bildirilmekte- ep nün imi e den a Abluka çenberinin delikleri tedricen kapatılması kararlaştı (Baştarafı 1 incide) tedricen kapatılmasına matuf pek mühim kararlar ittihaz edildiğini yazmaktadır. Fransız » İngiliz beyanatının Avrupanın hükümet merkezle. rinde husule getirdiği kuvvetli | intiba hakkında tefsirlerde bulu- nan Fransız mahfellerinde Avru” panın şimalindeki memleketlerin şimdi daha realist bir noktsi na zar kabul ettikleri beyan edilmek. tedir. Pilvaki Norveç Şimal deni- zinde devriye gezen İngiliz harp gamilerine taarruz etmek Üzere Norveç karasularına giren Alman tahtelbahirlerini tevkif etmekle haklarının müdafaası için enerjik hareketlerde bulunulacağını isbat etmiştir. ÇE RLAYN KARARLARA DAİR BEYANATTA BULUNACAK Londra, 30 — İngiliz başvekili Çemberlayn önümüzdeki salı gü- nü; müttefiklerin yüksek harp şürasında verdikleri kararlara da. ir Avam kamarasında beyana'ta bulunacaktır. ABLUKANIN ŞİDDETLENDİ- RİLMESİ... Harp şürasında verilen karar- dan bahseden Fransız ajansı diyor kiz “İlki memleket arasındaki ka- yıtsız ve şartsız tam ve mutlak anlaşma bu #efer geniş, tam ve âzimkâr bir hareket plânımı is. tihdaf eylemektedir. Bu plân barbi yeni bir safhaya sokacaktır. Müttefikler, Göbels'in “harbi ürütüp kokutmak” plânın: akim ktıracak vasıtalara malik bu- Tunuyorlar. Meselelerin ön safında abluka” wın şiddetlendirilmesi gelmekte- dir; Müttefikler kontrolü, bita. rafları sıkıntıya düşürmemek İ- çin icap ettiği şiddette tatbik edil- miyordu, Bu bitaraflardan bazr ya veya omümaşatkâirik O buluyor du, Müttefiklerin tek bir hedefi vardır ki o da zaferdir. Binacna» leyh bazı milletler için mahzur darr- mucip “tedbirlere dahi tevessül olunmuştur. “Ablukanın yalnız deniz safha- sı değil kara safhası da tetkik e- dilmiştir. Bu hususta da çok mü- him kararlar verilmiştir. Bunun €n göze çarpan misali İngiltere hariciye nazırı Lord Halifaks tarafından Balkanlardaki İngiliz elçilerinin Londraya davet edil miş olmalarıdır. Alman « münasebatı ve keza diğer büyük bitarafların AL manya ile olan ticaretleri müza- kere edilmiş ve kat'i bir hatti ha reket tesbit edilmiştir, Hiç şüphe yok ki bu tedbirle- rin tevlit edebileceği aksülümel. ler hesaba katılmıştır. Eğer harp ileaatı bu gibi ihtilâelar çıkarırsa Pariste olduğu gibi Londrada da hiç kimse bunlara karşı koymak» ta tereddüt etmiyecektir, Bütün askert safhalar nazarı itibara a arımıştar. Bittabi, merkez cephesinde harbin sevk ve idareşi de Lond- rada müzakere edilmiştir. Bütün sahalarda mutabakat ol. muş ve müsbet teklifler, teki ler derhal karar hâline getiril miştir.” AVRUPANN CENUBUNDA VE ŞİMALİNDE Verilen kararlar her tarafta büyük akisler uyandırmıştır. İs veçte karara verilen mana, Ar. rupanın cenubunda ve şimalinde daha enerjik bir harekete geçile- ceği merkezindedir. Diğer taraftan, İsveç efkârı umumiyesi, Norveç Ilmanların- dan yapılan İsveç demir maden- leri İhracatını durdurmak Nor. veçin coğrafi variyetini Almanla- rın İstismar etmesine mani olmak Üzere İngiltere tarafından vakım- da harekete geçileceği mütalea- sındadır. BELÇİKA SİYASI MAHFELLERİNDE İngiliz - Fransız diplomasisinin mühim hareketlerde bulunmak üzere olduğu kanaati mevcuttur. Londra yüksek konseyinin ka- tarları Macar efkârı ümümiyesin- de büyük bir tesir ve intiba kasl etmiştir. Macar gazeteleri mütte* fiklerin büyük bir diplomatik fa. | aliyetine intizar etmektedirler. İNGİLTERENİN BALKAN. LARDAKİ ELÇİLERİ Londra, 30 — İngilterenin An. kara, Sofya, Atina, Bükreş, Bek ve Budapeşte elçilerinin Londraya davetlerinin şaşılacak bir hâdise olmadığı bildirilmekle beraber bunun ehemmiyeti giz lenmiyor, 'Times ilç Daily telegraf, gaze- teleri bu konferansın o Almanya tarafından Avrupanın bu mınta - kasında yakınlarda sarfedilmiş olan diplomatik ve iktisadi fa- aliyetin neticesi olduğuna ehem miyetle işaret etmektedirler. TAYMIS GAZETESİ Bu münâşebetle Balkan mem - leketlerinin karışık vaziyetini te. barüz ettirerek, Balkanlardaki, Alman - İtalyan nufuz mücadele sini, Rusvanm Besarabya üzerin deki emellerini mevzuubahs et - mekte, Balkan blokunun, Türki yenin müzaheretile yaptığı mu - kavemeti, iktisadi kazançlar te mini mâksadile Almanlar tara - fmdan yapılan tehdit ve yaltak - lanma manevraları Üzerinde İm gitere tarafından icra edilen gözcülüğü zikreylemektedir. Denizyolları koo- peratitinin eskı idare heyeti Umumi heyet kararile mahkemeye verilecek Derizyolları kooperatifinin sezelik umumi heyet toplantım bugün (sat or birde yapdmıştır. Geçen seneki (o 12 bin küsur llra zarara mukabil bu sene 2077 lira dört kuruş kâr edüdiği anlaşılmıştır, Yal Biz geçen yıl amortisman ayrılmadı. Bımdan bu paranın tamamen #mortis- man olarak ayrılmasına ve hissedarın bhakkıma ve İfniz verilmemesi karar. Jaşmışlar. Toplantıda, geçen seneki (zarara sebeb olan o zamanki idire meollai bakikında beş kişilik tahkikat heyo raporu okunmuştur. Bunda Kocalaş suyu fabrikasının ilk sene kocperati- *e 17 bin küsur ilra sasar ettirdiği ve buna rağmen tâbrika ile olan muka umumi kâtibi Sedat Rıza üe umum müdür muavini Tühir Kevkebin imza- darı bulunduğu ve bunun © Üzerine Hamdi Emi” Cep, Hümit Saraçoğlu, Yunt Mum, Oi Yenal (ve İbrahim Murattan ti..ctep o zamanki idare beyetinin iweydanda bulunan zarara rağmen Kocataş mukavelesini yenile dikleri #âve ediliyordu. Bu vaziyet (- zerine suçlu güzüler esi idmre heyeti hakkımda kanuni takibat © yapılması umumi beyet tarafından kararlsşınış- tar, Kocataş fabrikası bu yıl da koo- peratifi dokuz bin küsur lira zarara sokmuştur. Balkanlara harp neden gelemez? (Ba, tarafı 1 incide) yeri bir cephe vücude getirmek Almanyanm menfaatlerine muga - yirdir, Sovyetler Birliğinin Finlandiya seferinden sonra yeni sergüzeştle.. re atılacağı sureli umumiyede san- neğilmemektedir. Nihayet Balkan- lar Polonyaya ve Finlandiyaya ben zcmezler. Balkan memleketlerine Fransızlar ve İngilizler yardım ©. debilirter. Bu mülâhaza Türk efk&. rrumümiyesine göre, her şeyden Şehrimize gelen Alman iş adamları Bugünlerde gelen Alman iş adam ları gene çoğalmeşler. Dün 9; ve büyün de iki Alman ta- ciri şehrimize gelmişlerdir. Bunlar piyasayı tetkik edeceklerini, seyahat lerinin tütün mübayaasile alâkadar olduğunu söylemişlerdir. Bundan baş- ka üç İngiliz teknisyeni da buzünkü konvansiyonel treninin yolcuları &ra- sındadır. Sakarya ağzında Yeni bir demir madeni bulundu Ankarı 29 — Sakarya ağzında ve Karadeniz sahilinde (yeni bir demir madeni bulunmuştur. Maden 25 kilo metre imtdai eden bir sahayı kapla- maktadır ve hemen yerin O satımda olduğundan fıracı pek kolaydır. Ma- seler Gayrimübadil bonoları Sahtekârlık tahkik esiliyor Mübadi) bonoları üzerinde mühim bir sahtekârlık meydana çıkarılmış- bir. Ziraat bankası tarafından öden- mekte olan mübadil o bonoların &- zetlerinde bulunan Maliye vekilinin irezası takild edilerek sahte bonolar tanzim olunmuş ve bu süretle şimdiye Wâdar Ziraat bankasmdan (Otuz bin raya yakın bir para alınmıştır. Bonoları üzerinde şimdiki Meclis relsi ve eski Maliye vekii o Mustafa Abdülhalik Randanım lmzası Bulünu yordu. Ziraat bankası umum müdürü Nüs- ret bu sahtekdiriik etrafında şunları söylemiştir: — Maliye vekâleti mübadil bonolür rından bazılarının tahrif eğidiğinden ş#üphelenmigtir. Bu mevzu tahkik €- dilmektedir. Hükümetin ve müddeli- mumtliğin yaptığı tahkikat neticeler” medikçe bu hususta kati bir gey söy- tenemez, Haber belki doğru, belki de bâdi Maliye vekâleti, Ziraat bankasının bölün şubelerine emir vererek mübt 4 bonolarına mukabil yapılan tedi yatın (durdurulmasını bildirmişsir. Bono Hâmilleri ellerindeki © bönoler! Mahiye vekhleti tahslat müdürlüğüne gündereceklerdir . Yedek subayların talim müddetlsri (Baştarafı 1 incide) ne artan ordu teçhizatının fevka. lâde tenevvüü ve tekemmülü kar. yısırida bunları öğretebilmek ii olduğu kadar talim ve terbiye hususunda da zikredilen subay. ların silâh altında kalacaklar müddetin vekiller heyetince uza. tılması salâhiyeti iştenilmekte ei. duğunu bildirmiş ve Fuad Sirmen tarafından ilâvesi istenilen bende Yizum görmediğini, hükümetin €. sasen bu temdidi İcabettirecek fevkalâde haller görmedikçe böy. le bir karara gitmiyeceğini bil. dirmiştir. Bu mevzu Üzerinde söz alan muhtelif hatiplerden sonra Fuad Sirmenin takriri ka. bul edilerek “fevkalâde hallerde” kaide ilâve olunmak suretiyle bu fıkralar tasvip olunmuştur. Meclis pazartesi günü toplara. gaktır, Türkişe Post kapatıldı On üç senederberi şehrimizde gikmakta olan Almanca “Pürkige Post” gazetesi dün Vekiller Heye, 8 kararile kapatılmıştır. Ankaradan bildirildiğine göre sed kararına. bu gazetenin mile. kot siyasi menfaatlerine aykin görülen noşriyatı sebep olm Bu hususta ön akşam vi tebligat yapılmış, bunun üzerine kararın tatbiki için hükümetin emt. ri emniyet müdürlüğüne havale 6- tanmuştar, Saat yirmiye doğru zabıta me murlarmdan mürekkep bir ei gazetenin Beyoğlunda Yüzsekka'. dırımdaki idarrbanesine giderek müosaeonin sahihi Muzaffer Toy- demiri aramıştır. Paket bu esnada kendisi gaz*- tede bulunmadığından, gazetenin dalr tezk0- artık re Alman muharrirlerden Dr, $€* fer'e tebliğ edilmiş ve İmzası 8- Inumıştır. Bundan başka matbaada sraştırmalar yapılmış ve bir takım kAğıtlar toplanarak götürüknüğ tür, Bunlar arasında bazı yazı müs. veddeleri de vardir. Mesdut gazete mensuplarnâs9 biri bu sabah bir muharririmiz© gunları söylemiştir: — Gazetenin niçin kapatıldığın bilmiyoruz. Sedde alt vilâyet teb ğinde, sâdece Heyeti Velfle karm- rından bahsedilmektedir. Bu ted. bire neden lüzum (görüldüğü ve gazetenin ne Endar.müddetle ka- patıldığı hakkmda hir kayıt yok” tar, Alman evrak, bundan bir müd- det evvel Alman sefaretinin bes tardığı broşür meselesi dolaymil? yapılan araştırmada toplanan kâr fıtlardan farklı değildir. Matbaa aşık bulunmaktadır, Mesdut gaz?- tenin sahip ve mnharrirleri hak. kmda takibat yapılacağına dair malümatımız yoktur... ———————— — Na dan kliktirtten Azadedir. Cevheri, Div“ rikteki kadar zengin otmamakin be- raber yüzde kırk miztarını bulmak tadır.