30 Mart 1940 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 3

“harb e 'rmiyeceğiz,, diyor Suriyedeki Fransız ordusunun .. Narekâtını itina ile takip ediyoruz ,, ÜL Z 4 Ma, tşk İçin Berlin hal, İng | Aden İanesinin va Halk madeni utlak takımla. ü 3 Dünkü ikinei öğ, Kir. tunç, ka, lp, “İT Madenler te. P mağaza, Yapmış ve Dropagan- Sdilmiştir. ia, “beniz | Maden ire des'İE- ZE 77 Ez “a buluna - meclisi ha. Pkezi Pahon: ek Üzere şaheinatı kabul Polonyada yeni e 7 Lİ e rikadan bir İP nl baş, aliye müste- neticelerini neticeye ve e Yolu nda bir b e ,, beklemek | Molotof dün söylediği nutkuna devam ederek diyor ki: Londra, 30 — Sovyet yüksek mecüri dün akşam Moskovada Kremlin sarayında toplanmıştır. Meclis, harici siyaset hakkın» daki raporla Kareli cumhuriyeti" nin teşkilâtı hakkındaki lâyihayı ve 1940 bütçesini tetkika karar Stalinin de hazır bulunduğu bu celsede Andreyefin Finlândiyada ölen askerlerin hatırasını taziz eden boyanatından sonra Molotof Sovyetler Birliğinin dış politika. 8: hakkındaki raporunu okumaya başlamıştır. Molotof uzun raporunda evve- lâ İngiltere ve Fransa ile Sovyet» ler arasındaki münasebata temas ederek şunları söylemiştir: “— İngiliz ve Fransız hükü metleri son zamanlarda öleyhi- mizde .bazı harsketlerde bulun» müşlardır, Fransız hükümeti iki ay evvel Paristeki ticaret mümesr silliğimizde ve Sovyet turizm merkçzinde - (İntourist) “bazı a- raştırmalarda bulundu, fakat sar fedilen bütün gayretlere rağmen hiç bir netice elde edemedi. Bu hafta da Paris büyük elçimiz Su- riç'e karşı gayridostane bir hare- kette bulundu. Fransa ile müna. sebatta (Obulunmayı Fransadan fazla arzu etmediğimizi ispat et- mek için bu hâdise üzerine Paris büyük elçimizi geri çağırdık. Fransada bu gayridostane hâ- diseler cereyan ederken, İngiliz- ler de vapurlarımızı müsadereye başladılar, İngiliz makamları bu hareketlerini haklı göstermek i. çin Sovyet gemilerinin Almanya hesabına Amerikadan emtia ta şıdıklarını iddia ediyorlar. Halbu- ki İngilterenin maksadı Almanya ya mal gönderilmesinin önüne geçmek olsaydı her şeyden önce Romanya üzerine tazyik yaması Mzım gelirdi. Zira bugün Romen mahsullerinin yüzde ellisini Ak manya satın almaktarlır. Hakikat bu olduğu halde, ne İngiltere, ne Pp ayy A Ke e dar iktisat sahasında da Almanya ile Balkanlar arasında bir sed çekmek imkânı yok mudur? Müttefikler bu meseleyi müşbet bir surette hallettikleri gün za- fere doğru kuvvetli bir adim da ha atmış olacaklardır.” Cumhuriyet Nadir Nadi, geçen sene bu 8 ralarda temeli atılmış olan Türk » İngiliz ve Türk - Fransiz karşı kklı yardım anlaşmalarının bir sene içindeki tesir ve neticelerini tetkik ederek, milli istiklâllerin muhafazası uğrunda mesuliyetten kaçmayan dinamik ruhlu devlet- ler taralından kurulan kinsiz. garazsız bir mukavemet cephesini re ümidiyle Almanyanın talya ile çelik ittifak, Rusya İle ademitecavüz paktı, Polonya se ferinden sonra sulh taarrurları, Balkanları birbirinden soğutma tecrübeleri ve sonu gelmeyen propaganda faaliyetlerine baş Yurmasna rağmen müttefiklerle olan anlaşmalarımızın Aynı ha raret ve hayatiyetle ve geçen 86. neki kadar lüzumlu olarak ya- şatmakta devam ettiklerini teba- rüz ettirmektedir, de Fransa Rormanyaya karşı gay- ridostane hiç bir harekette bulun» madılar, hiç bir zaman Almanya: ya mal satılmasına nihayet ver. mesini Romanyadan istemediler, Bu hakikat müttefiklerin san volunduğundan obâmbaşka bir giye takip etmekte olduklarını ispat ediyor. Pransa ile İngiltere, bir vakıt Sovyetler Birliğini Almanyaya karşı bir silâh olarak kullanabile. çeklerini ümit ediyorlardı, Bu husustaki hesaplarında tamamile yanılmış oldukların (görünce, şiradi bizden intikam almağa ka- rar vermiş bulunuyorlar, Son h& gemi Açık ve sade manası bu ur, Müttefikler bizi Almanyaya karşı emperyalizmin âleti olarak kullanmak istiyorlardı, Fakat şimdiye kadar kimseye âlet ol mıyan. Rusya, bundan #onra da kimseye âlet olmıyacaktır. Sov yaz Birliği - kendi siyasetini izzat kendisi tayin ve it et mektedir ve böyle devam edecek- tir. MÜTTEFİKLERİN SURİYEDEK! ORDUSU Molotof Finlândiya ile imzala nan sulh muahedeşinin Sovyetler Birliğini tatmin ettiğini ve bu muahedenin ihlâl edilmesine aslâ müsaade edilmiyeceğini beyan ettikten sonra, Türk * Sovyet münasebatına temas etmiş ve şunları söylemiştir $ “* Son zamanlarda Kafkas yaya dair bir takım şayialar çı. karıldı, Bu şayialar o kadar gir lüng ve asılsızdır ki, orları tek” sib edilmeğe bile değer bulmuyo» Tuğ, Bugün için cenup komşuları, mızla münasebatımızı ihlâl ede cek hiç bir sebep yoktur. Bunun: la beraber, Suriyede bası şüpheli harekâtı itina ile kaydetmekten geri kalmıyoruz. Orada, general Veygand'ın kumandası altında muazzam bir ordu tahşit edilmiş- tir ve edilmektedir. Müstemleke askerlerinin de dahil bulunduğu bu ordunun bize karşı hasmanç bir hareket için kullanılmamasına ve komşularımızın bu gibi bas. manş harekete âlet olmamalarına azami dikkat etmek vazifemizdir. Türkiye ve İran ile münase batımız, aramızda mevcut ademi tecavliz paktlarile tanzim ve tes- bit edilmiştir. Sovyetler Birliği hükümeti bu muahedelerle de ruhte ettiği taahhütleri yerine getirmekte devam etmek arzu. sundadır, Son zamanlarda İranla İmzala" dığımız ticaret muahedesi iki memleket arasındaki münascba - tin daha ziyade inkişafma elbet- te yardım edecektir. ROMANYA İLE MUNASEBAT Komşularımız arasında yalniz Romanya ile ademi tecavüz pak. tımız yoktur. Bunun sebebi de ilhaktnı O tanımadığımız, fakat şimdiye kadar iadesini de talep etmediğimiz Besarabya meselesi” dir. Bununla beraber, bu ihtilâf Sovyet - Romen münasebatmı ih- 1âl edecek mahiyette değildir. Halen Bükreşte elçimiz yok. tur, Bunun sebebi de 1938 de Bükreşte marlahatgüzarimız bu. lunan o Butenko'nun esrarengiz şartlar içerisinde ortadan kaybol- Türkiyezelranla “ Münasebatımız mevcut ademitecavüz raktlariyle tanzim edilmiştir ve Sovyet hükümeti bu taahhütlerini yerine getirecektir ,, masıdır. Romanya makamatı, bu işte meğbaldar olmadıklarını id- dia etmişlerdi; fakat medeni bir memlekette bu gibi hâdiselerin çereyan etmemesi lâzım (gelirdi. Romanyanın bu gibi hâdiselere müsaade stmiyeceğimizi takdir etmesi icap ederdi.” JAPONYA VE AMERİKA İLE... Molotof, bundan sonra Rus - Japon münasebatından bahsede » rek Japonyanın bazı memleket - lerdeki hareket tarzını da tenkit etmiş ve Amerikaya temasla şun. ları söylemiştir: “e Amerika İle münasebatı - mez ne salâh kesbetmiş, ne de daha farla bozulmuştur. Bize karşı tatbik edilen manevi am- bargoya rağmen Amerikaya ih racatımız artmıştır. "“HARBE RAK ETMİYECEİZG” Hulâsa olarak beynelmilel va. ziyet karşısında siyaşetimizin ga- yesi şudur! Milletler arasında sulhu ve memleketimizin emniyetini temin etmek, Bu açık siyaset sayesinde şimdiye kadar olduğu gibi bun dan sonra da bitaraflığı muhafaza edeceğiz ve büyük devletler ara sında devam eden harbe iştirak etmiyeceğiz. Memleketimizin müdafaası ba, kımından mühim muvaffakiyet * ler elde etmiş bulunuyoruz. Kuv- vetimizden emin olarak harici siyasetimize ona göre devam © deceğiz.” FIN HARBİNDE ZAYİAT Molotof nutkunda Rus . Fin harbine ait Sovyet istatistiklerini zikretmiştir. Harleiye Komiseri, Pin harbinde Ruslardan 48,745 kişinin öldüğünü ve 158,857 ki- ila yaralandığını, 600 bin kişi- len mürekkep Fin ordusunun İse 300 bine yakın zayiat verdiğini söylemiştir. Mülttefiklerin Yakın Şarktaki orduları Talim ve tensik faaliyeti tâcil edildi Kahire, 29 (A.A.) — Yakın Şarktaki müttefik kuvvetlerin talimleri ve tensikleri tâcil edil. mektedir, İngiliz, Mısırlı ve Hindli asker. lerin müşterek (o manevralarına dün başlanmıştır. Bu manevralar bir hafta sürecektir. lik defa ola, rak, Emir Abdullahın Arap ordu. su da, Maverai Erdün hududun. da tahaşşüt eden kuvvetlerle bu mânevraya iştirak etmektedir. Manevralar bütün Maverai Er. düne şamil olacaktır, Sahradaki bedeviler de şimdi disiplinli alaylar teşkil etmişler. dir, Bunlar da, ilk manevralarını İngiliz askerleriyle birlikte yapa. caklardır. İngiliz subaylarma mahsus olmak üzere, PFilistinde muvakkat bir erkânmharp mekte. bi açılmıştır. Dersler tekemmül ettirilmiştir. Askerlik hizmetle, rini Fransada yapmak Üzere sev. kedilecek Filistin oyahudilerinin "Talim için Filistine gitgide da. ha fazla miktarda İngiliz alayı gelmektedir. Memleketteki sükü, net, iki senedenberi ilk defa ola. rak, hakiki talimler yapılmasma imkân vermektedir. sereramarasanananr sa ser sane sasaamarsanme sase vmssasamanan meli, oğlunun mel i başlamış, Nihsyet civarda dava) kaydini ilâve ediyor, İ cinin ceza görmesi lâzımdır. ine olarak çok yüksek mânada bir denlerin cezaları tayin edilmelidir, i Mekteplinin tâbi olması zaruri jolan disiplin dışarı hayatta da ka İmun kuvvetile tesis olunmalıdır. İ verrasme sa sanassansummsssnn se sasmamesrsmmeseme Harbin jen sırf mektepli için suç olacak Biz, ötedenberi, bir (mektepliyi himaye) memleketlerdekiler örnek alınarak dehi - mutlaka halkım mektepliye kurs vazife ve mesuliyetlerini tayin etmesi fikrindeyiz. Mektepliyi bütün halkım himaye ve kontrolü elzemdir. Mektep, NOT Muhterem bir ceza. AZETELERDE küçücük bir baber çıktı: Sultanahmette bir 6 be dövam elime ir kalıvede i derhal zabıtaya müracaat ederek kahveciyi ihbar etmiş, i Sultanahmet Birinci Cesa Mahkemesi duruşmada suçlu kahveciyi i $ lira para cezasma mahküm etmiş. Bu haberi veren gazele havadise (nevi şahsına mahsuş garip bir ğini öğrenmiş, takibe bilârdo oynarken yakalamış, Evet, belki nevi şahıma mahsus, bizde alışılmamış şekil ve İ mevzuda bir dava, Fakat aslâ garip değil $ haklı. Zira, ahlâk ve talimatnameler bolumından dahi, mekteplen j kaçmak bir cürüm ise onu teşvik ve cürmünü teshil etmiş olan kahve, Bilâkis, baba son derece Sultanahmet ceza mahkemesi, bizce, bu kararile, belki ilk defa, i fakat mektepliye karşı âmme vecibelerini yapmak hususunda nümu hareketle balunmuştur, kanununun - en hür kahahatleri işlemesinde yardım © HK. Dolkdıç şiddetlendirilnesi her tarafta isteniyor / U hafta herkes büyük bir merak içindedir: Ne w luyor? Ne olacak?, İngiliz üslerine yapılan Alman hava akınları ve İngilizlerin mir kabil hücumları günün bâdişeleri arasında geçmiş bulunmaktadır. Fakat iki tarafın uğradığı zarar, harbe tesir ede. miyecek Okadar ehemmiyetsizdir. Karada ise ha- rekât, hemen hemen yok gibi bir şeydir. Avrupa kıt'asında olan biten hâdiseler, müttefiklerde bir ra batşızlık yaratıyor. Bu rahatsız hk evvelâ Fransada tezahür etti, Pransız kabinesi değişti ve Da- ladyenin yerine Reyno (Rey- naud) geçti, Maamafih Fransada kabine değişiklikleri olağan şey lerdir. Böyle bir hâdise İngilte- rede vukubulsaydı, bu siyase tin tamamen değişeceğine deli. let ederdi. İşlerin, arzu edildiği gibi git memesi, Fransada olduğu kadar, İngilterede de memnuniyetsizliği mucip oluyor. Gayet akıllı ve seki bir müşahidin bana dediği gibi: “İşler tam yolunda gitmi- yor; başta bulunanlar biraz daha faaliyet gösterseler, mesele daha çabuk hallolunabilir.” Bu, sulhun bir an evvel iadesi için beyan edilen bir fikir değil, siyasi ve askeri sahada daha şid- detle hareket edilmesi arzusunu isbar eden bir fikirdir, Polonya ve Çekoslovakyaya benzer bir muameleye maruz ka. lan Finlândiyaya yardım edeme- memiz her tarafta bir hoşnutsuz” luk yarattı. Pinlândiya da, dikta- törlerin kurbanları arasına geçti. Finlândiya barbi karşısında al dığımız cephe, Sovyetleri düşma- nimezg adama! yaklaştırdı. Müttefiklerin yardımını bek- İiyen diğer bitaraf devletlerin bize karşı olan itimatları sarsılmış bu. lunmaktadır. Pinlândiya, Polon- ya, Çekoslovakya hâdişelerinden evvel verilen İngiliz garantilerini şimdi hiçe sayıyorlar, İtalya, Brenner mülâkatmdan sonra, müttefiklerden tamamiyle uzaklaşarak Almanyaya daha sr kı bir surette bağlarımış oldu. Fransa kabinesinin istila etme. sine bu sebepler de âmildir, Pransız milletinin, Daladyeye olan itimadı sarsılmış olduğu zannolunmasın « Yalnız daha şe dit hareket eden birini istiyorlardı Mr. Paul Reyna- ud (Pol Reno), Daladyeden daha atak ve cesur bir hükümet adamıdır. Paul Rey- naud, İspanyada bir diktatörlü- ğün kurulması aleyhine çalışmış bir adamdır. Yani bu diktatörlü- ün kurulmasına yardım eden talya ve Almanyaya karşı çalış” mış bir adam. Kendisine, Clemencean (Kle. mân49) nun husuş! kâtibi ve şır- daşı olan Mr. Mandel yardım et mişti. Bu iki zat, Münih konfe- ransında Daladyenin hattı hare. ketini tenkit etmişlerdi. Paul Reynaud'nun harp ve si yaset sahasında getireceği deği şikliği şimdiden tahmin etmek zamansız olur. Maliye nazirı © larak parlak muvaffakıyetler ka. zanmıştı, Hayatında ilk defa olar rak başvekil oldu. Kanaatime gör re, Paul Raynaud, Fransada baş- vekilliği yapacak yegâne adam. dir. İngilterede kabine değişikliği hakkında şayislar deveran etmek» tedir. Bu olmayacak bir bâdise değildir ve paskalya tatilinden #onra böyle bir değişiklik bekli- yebiliriz. Maamafih, değişmeler geniş mikyasta olmıyacaktır. Değişiklik olursa şu çihetler- den olabilir: 1 — Başvekil (fakat buna da hiç ihtimal vermiyorum zira va, zifesini mükemmel bir surette başarmaktadır.) 2 — Yeni milli bir hükümetin kurulması, 3 — Bir barp kabinesinin ku Tulması, O halde, beş altı kişiden mü rekkep bir “direktorat” kurulur ve İngiliz İmparatorluğunun har- bini bunlar idare eder. — Her hakkı mahfuzdur — Amerika hariciye müsteşarı Ruzveltle görüştü, raporu gizli tutuluyor Londrs. $0 — Avrupa seyaha. inden Vaşingtona dönen Arerika hariciye müsteşarı Vels dün “Be- yaz Saray” da Ruzvelt ve Ameri, ka Hariciye nazırı Hul ile bir bu- çuk saat kadar görüşmüştür. Verdiği rapor, gizli tutulmuştur. Amerikan Birleşik devletleri relsi. nin sekreteri, matbunta no Ruz- veltin, ne de Mul ve Vels'in bu hu. susta hiç hir beyanatta bulunmı yacaklarmı bildirmiştir. Vasingtonda mevcut intiban gö. re Avrupada sulhün yeniden tesi- si ihtimalleri azdır. Masmafih Vela seyahatinin neti, eelerinden memmun gözükmekte » dir, Demiştir ki: “— Almak istediğim ve bunun için de Avrupa seyahatini yaptığım malâmatı elde etmek busumünds büyük fırsatlar buldum.., Vela bunun harleinde beyanatis. bulunmaktan katiyen imtina eyle. miştir,