2 Mart 1940 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 6

ARAR İai Hâdiselerin tefsiri (Baş tarafı 1 incide) biras propaganda tekmiği ve daha doğrusu milli şuurla karşi karşıya koyarak (Omülalea etmek iktiza eder, , « Bizi dünya devletleri arasında münferid bir vaziyete sokmak isti. yen, memleket içinde ruhan peri. şan bir hale koymak istiyen pro paçandanın istinat ettiği esaslar nelerdir? Bizi diğer devletlerden ayır. mak, dost münasebetlerimizi şüp- hell bir hale koymak istiyenler Türk harici opollükasmı kuvvetli devletlerin Icra vasrtam balinde mütalea etmek sevdasındadırlar. Bunun içindir ki bize olmadık maksatlar isnat ederler, Onlara göre emperyalist biziz. Baküyu zaptedeceğiz! Onlara güre irredantist biziz. Musulu, Halebi işgal ödeceğiz. Öninra göre mukaddes cihsd yaparak Balkanlara akın edecök biziz. Onlara göre müslümanlarm ara- sma kızıl kâfir olarak giren biziz! Bunlar kâfi değilmiş gibi, hudu- du, mahiyeti dünyaca malüm olan #tifakı Sovyet Rusya aleyhine bir hareket vesilesi sayacak devlet de bizmişiz! Uzaktan gayet cazib gibi görü- - Ben bu propaganda mevzuları bizi tanıyan memleketlerde zerre ka- (dar tesir yapmadı, bilâkis harici siyasotimiz dürüst bir şekilde in, kişafında devam etti. Yabancı propagandasmın dahil de yaratmak istediği ruhi panik için de gösterilen sebebler şun- Türkiye gizli bir surette sefer- berlik yapıyor. Harb İlân edecek. Türkiye hükümeti milletin arzusu hilâfma bir siyaset takip etmek. "Türkiye Cumhuriyeti aleyhine Yapılan propagandalar muvaffak olamadı. Çünkü söylenen sözlerin yalandan daha ileri bir kıymeti yoktu. Bir defa sarahaten yalan söyleniyordu. Çünkü Türkiyede gizli siyaset denon şeye Teşkilâlı Esasiye Kanunu baktmmdan im. kân yoktur. Türkiye aleyhine pro- paganda yapanlar. çcehaletlerinden okadar mağrurdurlar ki Cumhuri, yetin esas teşkilâtmı bile bir kere olsun okumaya lüzum görmezler. Oküsalar, bilirlerdi ki Türkiye harbi ve sulhü de Millet Meclisinin açık kararile ilân eder, Yine ayn! propaganda menbala. ri Cumhuriyet Türkiyesinin harici siyasetini müşevveş bir şekilde göstermek İsterken milli şuuru, ve devletin polltökasına #nesmet olar fikirleri asia hesaba katmamakta. dır. “Mİlli misak” bü memleketin Propa, mesi için kendisine telkin yapılan mevzularm ruhi kabiliyetleri, ka- naat getirmiş oldukları birtakım tezlerin esas olarak kabul edilme- si lâzımdır. * Halbuki Cumhuriyet Türkiyesi hakkında teşhis koyan propaganda mütehassısları hâli Ormanlı İmparatorluğu devrindeki psikolojik hallerden istifade et. gerim istiyorlar, olmuş, tarihe karışmış bir psikoloji mezarından çıkarılıp di. rilmedikço muvaffak olmasına im- Rin yoktur. Türk milletinin harb sonrasi dünyası içinde büyük bir şvar te. kâmülü gösterdiğini idrakten gafil olanlar hata Üztüne hata İşlemek- tedirler, ,, Türk milleti “Mil misak" hu. atları içinde inkişaf davasındadır. Bu fhkişaf davası müstakii devlet olmânm tabil neticesidir. Müstakil devlet kendi siyasetini kendisi ta, yin eder. Türk devleti kendi mu- kadderatma sahib ve maceralar. dai uzak bulunmaktadır. Başveki- Jin evvelki gece radyoda söylediği nutuk, siyasi Hir hitabe olmaktan gok daha ziyade milletin hakiki hüviyetini aksettiren bir nttuktur. Bu Yutuk milletle, hükümetin ne. sü tek bir kalb halinde hareket etilğina en güzel misaldir. Düş. mahlar bu manzara karsısmda bir kesa daha mağltb olmus'ardır. Çünkü bizi fanmıyorlar. Bizi öğrenmiyorlar! Hâl bizi on doku- zuncu asım (kabuğu içinde fesli #nasnlar sanmak'a ısrar ediyorlar. aramğiei her türlüsü kötü gey. Sadri ERTEM Hıfzıssıhha heyeti : döndü Bir müddet evvel tetkikmi için Sof. yaya giden Ankaradaki © bıfzımıhba Gastitlisğ geneii Mülehassıdarındı” milirekkeş et kişilik “heyat bugün lk EY YT RA rl Ke YE Pre Eye yy ye mer re YE YELE YE EY YY el ee UYUY KİRA) akan Italyan emellerinden Koma- da gene bahsedılıyor Brüksel, 3 — İtalyan © gazeteleri Fransaya karşi gildeti — hücumları tekrar başlamışlardır. Iulyada Almanya behindeki (son tezahürler münasebetile Framaz mat buatının peşriyatını mevzuubahs edev italyan gazeteleri buna hayret etmek te ve Basil olur da san aylarda Fran sanın Italyan battı hareketi hakkın da hayallere kapılmış olusasnı anla şılmaz telhkki etmektedir. Itaiyanca fasto Del Carbino gaze tesi, İlalyanin İngiltere ve Franm- dan başlıca mütalebatmı hatırlatmak ta ve bu iki memüeketin İtalyan mi letinin emeilerini tatmin yolunda hiç bir şey yapmamış olduğunu (beyan elanektedir, Müttebkler başkuman a » #talyan hududu da Purla, 3 (A.A.) — Generâi Gümeli nin dün Belleyde Fransız Alp kıtala- cani teftiş ettiği bildirilmektedir, Köm ir meselesi Pars, 3 — İngiltere hükümeti, Al manyanın İtalyaya köztür ihraç ede sek döviz tedarik etmesine mani ol usk Gzere, tediyirler atmıştır. Ingiliz resmi mahafilinde © beysn saniyor ki, büyük Britanya Alman yadın İalyaya sevkedilen kömürler ingiliz deniz konüroluna tabi tutul mayı epey zamandır düşünüyor, bu sanse İtalya hükümeti | hatırlarda | ulduğu Üzese, Almanyaya (karşı bu muka belebilmisii tedbirine tevemli tdildiği zaman keyiyetten — haberdar edilmişti, Fukat bu tedbirin derhal tatbixinin italyan endüstrisi üzerinde yapıcuğı telâketli tesins binmen İtalyaya başka çareler bulmak için bir mühlet bire- Fin hatlı iki noktadan yarıldı (Baş tarafı 1 incide) mıntakasında bazı Fin mevkilerini ve memleket dahilinde baz: yerle- ri bombardıman edörek birçok ha, sara sebeb olmuştur. Bilhassa Sa. volinna'da 14 kişi ölmüş ve on ki- şi kadar yaralanmıştır. Son 24 saat içinde Finler 20 Sovyet layyaresi düşürmüşler ve 4 tayyare kaybetmişlerdir. Fin hava kuvvetleri Sovyet cephesin'n gerisini urun müddet ve müessir bir serotte bombardıman etmiş - tir, Viborg yanıyormuş Londra, 2 — Bu sabahki Sov. yet tebliği, Pinletin Viborg şeh. rine ateş verdiklerini bildiriyor. Paris, 2 -— Son haberlere göre Kareli cephesinde harp Viborg kapılarında devam ediyor, Finler, müthiş bir mukavemet göstere. rek ya yavaş çekiliyorlar, Sov yetler, dört gün zarlında ancak 6—7 kilometre ( ilerlemişlerdir. Sovyet tâarruzu üç istikamette inkişaf etmektedir. Birincisi şi- mali şarkide Summe Dubura İs. tikametindedir. Sovyetler bu nok tada Vipuri şehrinin ilk evlerin. den 6 kilometre uzakta buluyor- lar, İkinci taarruz kolu çenupta Semibote istikametinde inkişaf etmektedir. Üçüncü bir Sovyet taarruzu kolu da Vüpuri . Vuok. si istikametinde ilerlemektedir Şimdi Sovyet taarruzlârı ovada yapılmaktadır. Nehirler, Sovyet taarruzu İstikametine akmakta oldukları cihetle, tankların yürü- yüşünü durduramamaktadır. Şe. hir harabe halindedir. Şehir düşmek üzere... Londra, 2 — Viborg cephesin. de cereyan eden kanlı muharebe. lerin Sovyetler lehinde İnkişaf ettiği ve şehrin düşmek üzere ol- duğu haber verilmektedir. 80 bin nüfuslu Viborg tamamile boşal . tılmış, şehirde bir tek sivil kal. mamıştır. - Isveç gönüllülerinin , kumandan öldü ç Stokholm, 2— Finlandiya Hesindeki İsveç gönüllüleri ku- mmandanı yarbay (Dekrison ilk hatta teftişte bulunduğu esnada daha evvel alınan telgraflar 3 ün. cü sayfamızdadır). Bulgarlar Almanyadan aldıklarını bize salmak İstiyorlar (Baş tarafı 1 incide) seyrinde olan bu ticaretin daha emin durmaması maksndile daha OO gün | bir surette devamı istenilmiştir. Ma. Bu defa uzatına müddetinin pek kı. sü olması, görüşmelerin bütün esâs- larında İki taraf aramnda mulahakat olmasından ve heniz bitirfimemiz © İan teferrilatın da bugünlerde (o #öna ereceği anlaşılmasından İleri geldiği bildiriyor. temeller Üzerine kurulmaktadır. Hu. kümetimizle Yunan delegeleri arüsm- daki temaslar gayet anrsimi ve bara. retli bir dostluk havası içinde cereyan etmektedir. Ankaradan gelen son malürsat, bu hazırlığın yakım bir — istikbalde İd wemleketin eşya mütadelesini | çok artıracağını gösteriyor. Bu mütadeleyi kolaylaştırmak ©- #ere iki memleketin birçok (Obüyük müesseselerinin — işiirskile (o burada kurulan Türk . Elia ve (OAtinaünki Hha « 'Mirk sonyetel küâtarile Türk « Yunan iklsst mü. nasebellerinin daha ziyade kuvvetlen mesinde mühim bir Amil olacakları temin ediliyor. Bu izi müsasesönin yatmız Iki mem- tsketin tönretile meşgul olmakla kal muyarak diğer memlaketlerle oOeşya mübadelelerimizi de ioldşal ettirmeğe çalişacağı, böylece döst ve toütlefik Balkan memleketleri asasındak! eko. bomik bağlar, alâkadar Balkanirla- rm menfaatlerine daha wygım bir is Ukamet vermek mümkün olacağı ao- baystmaletarir. Macarlarla müzâkereler carların bizden, şimdikinden çok faz- a mal almak ve mukabilinde muhtâç olduğumuz emtlayi o göndermek için giriştikleri teşebbüsler Ankarada çok yi karşdanmış ve kendilerile muta. bük kalmıştır, Ba hususta Türk . Elia müesese- siyle de temasiar yapılmıştır. Macarlar, toprak © mabsullerimize mukahti manifatura vermeği kabul etmişlerdir. Diğer Balkan memleketierile... Bundan başka, harbin Ibdas ettiği güçlükler, evvelce Almanyadan tada: rik ettiğimiz malları şimdi doğrudan doğruya getirtmek lınkânaızlığı do- laymile piyasnlarımızla Bajzan mem- loketieri arnsındaki temaşları sıklaş tirmaştır, Bu makzalla geçetlerie — Sofyaya gMlen ithalât tacirlerimizin bir kısı erinin geniş ted: | yaranizü konvansiyonel trenile dün müşlerdir. Bunlar, Bofyadaki görüş- islerden iyi netice aldıklarını, Alınan radyoları, truş bıçağı, elektrik gal #emesi gibi birçok maddelerin Bolkan | piyasalarından tedarik eöilehileceği nl, binmeneleyh piyasalarımızda sikin» ya meydan verilmiyecağini bir mu. | hârririmize söylemişlerdir. , Ancak bu mallar Balkan memleket lerine ithalinden sonra memleketimi. 2e getiritebileceğinden fiyat itibarile eskisinden farkı olacağı da bildirir yor. Bir mfdğet evvsi İtalyapa ; giden iki deri taciri de bugünkü konvansl. Diğer Laraftan Macır (deleçelerile | yenatle gelmişlerdir. Ankarıda yapılan temasiap da bazı güzetelere yanlış aksetmiştir. Mncarlarin yeni bir ticaret mukn. velasi Imanlanmış değidir. Müzake- relerda Türk » Macar ücerelinde © hım ve satım kabiliyetlerinin arttır. mam tnaklnlarmr araştırmış, sörsasi Bu tacirler, İtalyadan ayakkadı de rii ve diğer Kundura imaltamesi te deriki yolundaki teçebdüslerinin miz bet netice verdiğini o memermiyetle ifnde etmişlerdir. Binmenaleyh deri & kırlar da pe yakma (o Bafifliye cektir; deriliyer. kılması kararlaştırılmıştı. İşte bu mühlet dün gece yarım bi tam bulmaktadır. İd Gece yar.mndan iibaren, Almas yadan vapurla İlalyaya (o yapılacak kömür sevkiyatın İngiliz Obahriyesi müsadere edecektir. Bir çok İtalyan kömür vapurları Holanda lumazların da Alman kömürü yüklemekle meş güldür. Haber alındığına göre, (İimanları 'weyarnsnlan evvel terkajecek olar İtalyan o vapurlarndaki O kömürlere #okumutmuyacaktır. Röyter ajanımın öğrendiğine göre tagiliz » İtsiyan tceret anlaşmasının. akdi için Londrada müzakereler fan iiyetie devam etmektedir, İngiltere İtalyanın şimdiye . kada, uimanyadam tedavik ettiği bittin ib mürü İlalyaya vermek ve buna mu kabi İtsiyadan ağır sanayi ve zifsar mahsulleri almak tekMinde bulunmuş tur, Berlin, 7 — Purnda neşredilen bir resmi tebliğde zaferin Almanya tara tndan kazamincağı eri sürüldükten sonra şöyle deniliyor: “Askeri fa'kiyetini #ktlandi yenii mezliğini müdrik olan Almanya şim- A, a'tmer harp syı sonunda, yalnız kendisinin değik fakat OO Avrupanın Witlin genç milletlerinin de bilhassa faşist İtalyanın sevinçle beklediği kati neticeye doğru yürüyor. Cenubi Amerikada Bir Alman tilosu dolaşıyormuş Müttefikler de o sulara bir filo gönderdiler Montevideo, 2 — Israrla dolaş makta olan * rivayetlere göre bir cep sırhlisile tahtelbahirler ve nakliye gemilerinden mürekkep bir Alman filosu Rio.Grandide bulunmaktadır. İki Fransız ve üç İngiliz harp gemisinden mü. rekkep bir müttefik (ilosu da Punta-Deleste açıklarında dolaş. maktadır. Bu müttefik filosunun ön büyük gemisinde bulunati tayyareler, etrafta İstikşaflar ya. piyor. muhasım filo arasında cenubi atlantikte bir deniz muha. rebesine intizar etmek lâzım gel. diği şayiaları ısrarla devam edi- yor. Uruguay makamatı bu hu. susta çok ketum davranmakta ve hiç bir şeyden haberi olmadığım söylemektedir. Arjsetinin aldığı tedbir - Mentevideo, 2 (A.A.) — Muh temel yeni bir muharebeye mey. dan vermemek ve emniyet mınta- kaşmın ihlâline mani olmak üze. re Punta de est civarında dört Arjantin kruvazörü demirlemiş. tir. Ziraat bankası keşide- sinde ikramiye kazananlar Ankara, 1I (A, A.) — Türkiye cumhuriyeti ziraat bankasının 50 lira ve daha ziyade mevduatı bu - lunan tasarruf omudileri srasmda her Üç ayda bir tevzi etmekte ol. duğu ikramiye kurası 1.3-940 ta- ribinde banka merkezinde İkinci noter Veli Olusu ile diğer alâka- Idar huzurunda çekilmiştir. Kendi. lerine İkramiye İsabet eden muğl- lerden Konyada Fahriye Ararat 1000, Fethiyede Recal Çuhadar oğlu 800, Konyada Mehmet Şap- ka 250, Antalyada Mehmet Ak, baş, Baltkesirde Müzeyyen, Elâ- ğin Arife Aydm, Elâzığin Nigir Kula, Ermenakta Seyyid Güngör, İstanbulda Celâl, İspartada Hüse. vin top, Kütahyada Somar Onat, Samsunda Hasan, Seferihisarda Seyfi Uran 100 er lira kazanmış- lardır. Bünlerden beska mubtel'f maballerdeki 88 mudie de 20-50 lira arasmda ikramiyeler isabet et, miştir, Bir kamyon bakka| dükkânma girdi 3S11 sayılı kamyon Beşiktaşa giderken önüne bir çocuk çıkmış, #oför kazaya meydan vermemek | idin direksiyonu çevirmiş ve karş: Hraftaki bakkal dükkânmm cam. lârmı kırmıştır. Zabıta tahkikata berlamıztır. Yenı Neşryai Yeni Adam Yeni Adnının 270 inci sayın o ber zâmünki gibi dolgun bir şekilde çiktr. Okuyucularımızz tavsiye sösriz. KIZ ZİYIİ bir Lelonya vapuru kayıp Londra, ? (A; A.) — Şimal Denizinde taarrusa uğrefiğ 1 bildirilen 3 bin tonluk Katvaloi İsmindeki Leton vepursnd” ” alınamamıştır. Vapurun imdadına gönderilen motörler vap” v rettebatmı bulamadan dönmüşlerdir, Alman tayyareleri bir vapur kafilesi? j saldırdılar ğ Londra, 3 (A, A.) — Alman tayyareleri bir Ingiliz VADİ lesine taarruz etmişlerdir. Vapurlardan hiçbirine isabet dığı bildirilmektedir. Tayyareler derhal tayyareleri bunlarla temas edememişlerdir. uzaklaştığı İçin ie” Hitler Veis:e görüşüydl Paris, 2 — Berlinden bildiril diğine göre Amerika Hariciye müsteşarı Vels'in dün, Alman Hariciye Nazırı Fon Ribbentrop la mülâkatı bir saat sürmüştür Bu mülâkatı müteakip Almam ve Amerika eksperleri toplanarak siyasi ve iktisadi meseleleri görüs müşlerdir. Bu konuşmalara Vel. sin maiyetinden iki zat ve Ame. Sıhhiye Vekili busabah geldi Vekil buradaki sıhhi müesseselerde tetkikat yapacak Sihhiye vekli doktor Hultei Ala Iş bu sabahki eksprese Ankarsdan şehrimize gelmiştir. Vekil, Haydarpaşa garında kendi. #ini karşılıyan İstanbul sıhhat müdü- KU AN Riza ile birlikte sıhhiye dal realpe uğrıyorak kisa (oObir eeüddel maşgul olduktan sonr. (Parkotale gitmiştir. Hulüsi Alataş, kendisile görüşen bir muharririmize kısaca demiştir ki: “— Istanbulda birkaç gün kalarak sihhi müsesesatın vüziyetini tetkik 6 deoeğim ve sonra Ankaraya dönece- fim. Seyahalimin maksadı bundan â- barettir. Zelzele mntakalarına o lâzımgelen. bütün sıhhi yardımlar yapılmış ve bu felâkttten #hhat ttibarlıt müteessir olan vatandaşların tedavileri ikmal alunmuştur.., Vekli, otele davet ettiMi bazı sihhi müesseseler erkânile görüşerek iza bat almaktadır. Müessif bır kaza Refik Ahmet Sevengilin kızı bir kaza geçirdi Yakit refikimizin umumi neşriyat müdürü arkadaşımız Refik (Ahmet Sevengilin kızı 11 yaşındaki o Yatuş dün miüessif bir kaza geçirmiştir. Şişlide Halaakârgazi caddeninde tanbul apartımanında oturan Fatuş evinden katşıki apartmana (gitmek istemiş ve czddenin karşısma geçer ken, Pangaltı istikametinden (gelen (ramvapm yanından sürse (çıkan 17204 numaralı ve şo'ör Niyazinin ida- resindeki taksi otomobilinin çamur uk sademesine maruz kalmıştır. Bu şiddetli çarpma neticesinde Fatuş ye- re düşmüş, sağ ayağı bileğinden kı- rılmış, sol ayağından dâ (yaralan muştır. Fatuş derhal Şişli hastanesine Hava bozdu Başlıyan karın birkaç gün devam etmesi muhtemel Birkaç gündenberi Adeta fikbaha rı andıran güzel havalar bu #sbaha doğru bozulmuş ve yeniden yağmur başlamıştır. Dün öğle zeri sekiz de recsye kadar çıkan hararet bu sabab yedide Üçe düşmüş ve saat dokuzdan sonra dn sıfıra inerek yağmur kara çevrilmiştir. Ayni zamanda hafif bir fırtına da başgöstermiştir. Rüzgür çimali şarki istikametinde exmektedir. Sürati saniyede 10 metre- dir. Lodosun böyle birdenbire poyraz. la değişmesi tesirile fırtınanın rt. ması ve karm birkaç gm devam et- meal muhtemel görülmektedir. Bir çocuk kuyuda boğuldu Fatihte Abdisubaşı maballesinde oturan Lütfinin 2 yasmdaki çocu. Zu Yaşar, evin bahçesinde oynar . ken ve düşmüştür. Çocuk ku- yudan olarak Sen e tikanın Berl.n sefaretni. gi murlarından birile A besi “4 ve nezareti İktısadi ŞUN..Şi iştirak etmişlerdir. Hi Amerika Hariciye - kabml edecektir. ” (Amerika hariciye nın seyahatine dair dah” Iman telgraflar 3 üncü dadır). Fransa-Jap gi münasabâli Fransız başv©” beyanatta but Paris, 2 (A.A.) — zetesi, Başvekil Dala ; dan Tokyoda çıkan “Mİ. “Osaka Mainişi” gö” mümessillerine yapıla tan mühim kısımlar. mektedir. çığ” Fransa Çinde Çang yardım etmiyor mu? (ogi Sualine Başvekil m vermiştir. Daladye demiştir KİZ! “— Yunnan 0 gi nın cenubi Çinin harişif laşını temin eden yeğ” g duğunu ve bu hattın © şımak için inşa edilö'j etmek lâzımdır. Japo” 4 | tinin silâh ticaretini PO | iesini anlryorum ve © 4 reketini makul buluy© hiç bir şey nakledilm k olursa onun kabul etmek müşkül oX4' Harp kaçakçılığıns "a il maksadile bir komis? 4#. hakkındaki suale cev i ye şöyle demiştir: göl *.- Bu ciheti birliktt, pi deceğiz. Ben Japony” lardan mürekkep bif vücuda getirmesini *© tim. Fakat bu teklifi İğ dilmedi. Fakat başk? de bulunabilir. Vukuaf çin bir metod bulmak” zaman mevcutturw o niversite re” akşam geli wnda Balkanlara gidi”. gf Bilmi bu akşam , cektir, Gi ———— gi erer Yeni ef 2 tefr.kan” Kral Pozgl b” maceld Ni Yazan: “Afrodit, © Piyer b, DikK”; 4 mart ps” günü b