3 Şubat 1940 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 3

. -- r T N tiğasi So L İ A Te el d di ae ALERARRE Kareli Londra, 3 — Finlandiyada Sov. yetlerin Kareli berzahında Sum. ma mıintakasında yaptıkları çok şiddetli taarruzlarının da akim kal dığı gelen haberlerden anlaşiliyor. Bu taarruzlarda Sövyet kuman. danı general Stern yeni bir tabi. ye tatbik etmiştir. Rus başkumandanlığı muha. rebeye tankların gerisinden yapı lan hücum dalgalarile başlamış, müteakiben bu usul akim kalınca, hücum arabalarile takviye ettiği piyadeyi ileri sürmüştür. Rus kumanda heyeti, dün, as. ker, silâh ve mitralyöz yüklü muazzam zırhlı kizaklar seferber etmiş ve bunları arkadan gelen hücum arabalarile takviye eyle . miştir. Bu çelik duvar mühim pi. yade kuvvetlerini himaye etmek. te idi. Aynı zamanda 170 Sovyet bom bardıman ve avcı tayyaresi de Fin hatlarına hücum etmiştir. Daha başlarıgıçta Sovyet topçularının ateşi Summa mıintakasında tekâ. süf etmiş ve Finler o mıntakaya derhal takviye kıtaları gönder . mişlerdir. Sovyetler son derecede şiddet. H bir mukavemetle karşılaşmış - lardır. BBununla beraber Finler, hücum arabalarımın suni bir sis perdesi arkasından taarruz etme. mekte çok müşkülâta uğramiş. lardır. Bu taarruz, şüphesiz Kareli cephesinde şimdiye kadar yapı. lan taarruzların en- şiddetlisidir. Saatlerce süren anudane muha. rebeler olmuştur. Ruslar, mühim kuvvetler tahşit etmiş oldukları için Finler gittikçe kuvvetli müf. rezelere karsıkoymak mecburiye. tinde kalmışlardır. Muharebeler gece de devam etmiştir. Sovyet leri dolayısile ateşlerini teksif et. | cephesinde " Soövyetler bu harbin en ilddetli taarruzunu yaptılar X Bir aralık vaziyetleri müşkülleşen Finler bu taarruzu da akım bıraktılar Fin mevzilerine karşı sevkedilen Sibirya ta- . burunun imha edildiği teyit olunuyor ordusunun — bütün gayretlerine rağmen taarüz, akamete uğramış. hrl Evvelki gün yapılan muhare . belerde Finler Sovyetlerden 120 mitralyöz ve bir sahra topu al . miış ve 4 hücum arabası tahrip et. | mişlerdir. Fin mevzilerine karşı ileri sü. rülen Sibirya taburunun imha e. dildiği teyit edilmektedir. Ta . bur mecvüdümün yarısı biçilmiş ve diğer yarısı da esir ve yaralı olarak kaybolmuştur, Tayyare faaliyeti Dün Helsinkide üç defa hava tehlikesi işareti verilmiştir. Bun. lardan ilki gece yarısından az son ra, ikincisi saat 13 te, üçüncüsü çok kısa sürmek şartile saat 14 te verilmiştir.. Dün Soövyetlerin hava faaliyeti bir gün evvelkin . den çok daha şiddetli olmuştur. Finlandiyanın cenubunda yirmi kadar mevki bombardıman edil . miş, bilhassa, hiç bir askeri he. | defi ihtiva etmiyen münfrit kasa. balar bombalanmıştır. Dün mü . |. him miktarda Soövyet kuvvetleri, Lâponyanımn merkezi olan Rova . nieniyi bombardıman — etmisler . dir. Hasarat pek cüzidir. İlk ge. len haberlere göre sivil ahaliden iki kişi ölmüş ve yedi kişi yara. ,lammıştır. Sovyet tebliği Moskova, 2 (ALA.) — Lenin. grat askeri mmtâkası genel kur. mayının tebliği: 1 şubatta, karada hiç bir mü . him hâdise olmamıştır. Sovyet hava kuvvetleri keşif uçuşlari yapmış ve askeri hedefleri bom . bardıman etmiştir. Üç düşman tay yaresi düşürülmüştür. Ankara, $ — Dün ve — evvelki gün memleketin muhtelif —yerle- rinde hafif zelzeleler olmuştur. Zaradan başka yerde hasar ve hiçbir yerde nüfusça zayiat yok- tür. Zarada zelzele iki defa olmuş ve üçer saniye sürmüştür. Kasa - bada, geçen zelzeleden Zzarar gör- müş binalardan birkaçı ile Kaplan köyünde 20 ev yıkılmıştır. Teberrular Ankara, 8 — Zelzela felâketze. deleri için teberrular devam edi- yoör, Ankarada Kızılay umumi merkezine subatın birinci günü akşamıma kadar teslim edilmiş ©- 8,537,942 Hrayı bulmuştur. lerine yaptığı para yardımımın ye- künu dün akşama kadar, 091,545 Hraya baliğ olmuştur. Afyon vilâyet merkezi evvelki güne kadar 9.107 lira teberrti ey- lemiş, 5000 parçadaa fazla eşya göndermiştir. Gıda maddesi teber- ruat da mühim bir miktara var- Mıiştır, Çorumda yapılan para teberru- atı 21121 Hiradır. Memurlarm ma- aşlarından terkettikleri yüzde on- larm baliğ olan miktarı bu ye - kündan harletir. lan teberru paralarınm yekünu | İstanbulun zelzele felâketzede- | | aüncü Zarada zelzele yeniden hasar yaptı Yunanıstanda yapılan teberrular üç milyon drahmiyi buldu ruat miktarı 47,414 liradır. Bun . dan baştka — Konya vilâyetinde 382045 parça eşya ile 73346 kilo muhtelif yiyecek maddesi toplan. mıştir. Amasyanm Ezine nahiyesinde- ki felâketzedelere tevzi edilmek Üzere dün Amasyadan 268 parça yatak eşyasile 2810 kilo muhtelif yiyecek ve iki sandık şeker gön- derilmiştir. Merzifon kazasımdan felâketze. deler için gönderilmiş olan 160 parça yatak ve 867 parça giyecek eşyasile 10 aded ev eşyası evvel. ki gün Amasyaya gelmiştir. Yunanistanda teberrular Atina, 2? (A A.) — Gazeteler Anadolu zelzelesi felâketzedeleri için açılmış olan milli fanenin dör- : Hstesini neşretmektedir, Umumi yekün üç milyon drahmi- ye varmıştır, Teberruat devam et. moktedir. " Zaralıların teşekkürü Zara, $ (A. A.) — Suşehrinde. ki yardım İşini bitirerek avdet e- den Amerikan yardım grupu re- isi Dr. Separt gehrimiz Kızılay guübesine 500 İlra teberru etmiştir. Hayırsever Dr, Spart'a kasaba na- mma teşekkür olunur., ar u ğ Garp - cephesinde sükünet var Paris, $8 — Garb cepbesinde dün mühim bir bâdisge olmamıştır. Yeni Zelandanm Üçüncü — defa olarak gönderdiği — askeri kıtaat dün İngiltereye varmış ve karaya çıkmıştır. Kışım şiddeti dolayısile - başka zamana tehir edilen askeriİ izinler verilmeğe başlanmıştır. İlk izinli grupu hava müsait olduğu takdir- de bugün Fransadan İngiltereye gidecektir. Birkaç gün evvel Atlantikte bir Alman denizaltı gemisi tarafmdan batırilan Eleni Statos İsmindeki Yunan vapurunun —mürettebatın- dan kurtulmuş olan 20 kişi dün İrlanda sahillerine çıkmıştır. Bün- ların arasından, kaptan da dahil olmak Üzere 6 kisl ağır hasta ola- raâk hastaneye yatırılmıştır. İsveç bandıralı Fram vapuru bir infilâk neticesinde, şimal denizin- de batmıştır. Mürettebattan 19 ki- kişi kayıptır. Beş kişi kurtarıla . rak İskocya sahiline çıkarılmıştır. 'Düşündüğüm gibi: Cemiyetimizi ve inkılâbımızı ileri götürecek manivelâ ancak materyalizmdir Yazan: Suat Derviş Edebi nesll kavgası, o kavgaya girişenlerin, hattâ — elebaşlarının dilinde biribirine büsbütün aykırı ve zıd mahiyet alır gibi oluyor. Ede« biyatın genç neslinin eskiler aleyhine yaptığı mücadelenin eski tefeke kür ve sanat telâkkilerine karşı açılmış bir Savaş olması İcab eder, Ancak böyle bir hareket edebiyatimız ve cemiyetimiz için faydalı ve verimli olabilir. Sanat doğuş şartları ve Amilleri bakımından olduğu gibi gaye ve vazifesi balıımından da İçtimaij bir hüviyet taşır. Cemiyet hudutlart dışiında mücerret bir sanât tasavvur edilemez, Böyle olunca buğünkü nesil münakaşası hangi edebi mesleğin, hangi edibin bugünkü edebiyatımızda ve cemliyetimizde terakkiyi ve ileriyi temsil ettiğini tesbit etrafında toplanmalıydı. İşte bu * itibarla biz şu İkanaate varıyoruz ki, münakaşa yanlış yolda yürümektedir. Cumhuriyeti kurmuş, saltanat, derebeylik ve klerikalizmle h. saplaşmış olan cemiyetimiz için lüzumlu ve onu İleriye götürebilecek sanat ve tefekkür hiç şüphesiz ki İdealizm temeli üzerinde yüksele- mez, Kemalist inkılâbı maddeciliği sayesinde İnlılâpçı, lâik ve halk- çı olabilmişti. Cemiyetimizi ve inkılâbımızı bundan sonra da İleri götürecek olan manivelâ ancak materyalizm olabilir. Bütün insanlık ölçüsünde geriliğin bayraktarlığını yapan — idealizme biz, artık cemlu yet ve sanat telâkkilerimizde yer veremeyiz. Sanat, edebiyat ve t« . fekkürde yenilik için çalışanların ruhçu ve sanat için sanat taraftarla. rile beraber eskiliğe karşı mücadele etmeleri doğrusu ya gülünç ö« luyör., Boş ve değersiz oldukları lddia edilen yaşlı edib ve mütefek« kirlerle hesaplaşmak isterken, genç kafalarda da olsa hakik! eski ve mürteci zihniyete yardım etmek, öonün temel atmasma İmkân hazırlam mak bizce çok büyük bir hata olur. SUAT DERVİŞ Fin kadınlarının* İf askerlik teşkilâtı < Fin kadınları askerlere sevgi mektupları yazarak onların kuvveimaneviyelerini artlırıyorlar Geçenlerde. Finlândiyadan şehrimi. ze geldiğini haber verdiğimiz şinal Türklerinden profesör Zakir Kadiri. nin refikası şair Bayan Samiye 1(f - fet, Finlerin son zaforlerinde ve Rus. lara karşı şiddetli mukavemetlerin « de başlıca âmlllerden olan kadın w. kerlik teşkilâti hakkında bir muhar« ririmize şu malümatı vermiştiri — Fian kadımnlarının askori teşkilâ. tı çok kuvvetlidir. Bu teşkilâta, u « muümi harpten sonra Finlândiyanın latiklâl harbinde Finlerle, beraber Ruslara karşı koyan İsveçli kadın Lottanın ismi verilmiştir. “(Lottaya giren binlerce kadmların kumandanı, yine kendi aralarında yetişmiş olan kadın binbaşı Fannidir, Bir çok yüksek aile kadınları teşki . lâta dahil olmuşlardır. Bunlar gö « nüllü olârak çalışryorlar, Askerlerin giyecek ve yiyecelderini hazırlarlar; dikişlerini dikerler; bunlara ade- ta askerlerin ruhu denilebilir. Asker. ferin her türlü ihtiyaçlarına bakar » lar. Asker! nizamlara ve Muame « lelere tâbidirler. Bütün âmir ve ku. mandanları da kadmlardan seçilmiş . ür, Asker elbisesi giyerler. Son ga. manlarda Lottalardan harbe girenler ve düşman kurşunille ölenler az değil. dir, Lotta kadmımlarınm en mühim hizmetlerinden biri de gerek cepht « de, gerek cephe gerisinde yaptıkları geniş propagandalardır. Fin kadınları sayıca çok Üstün düş. man kuüvvetleri karşısında genç Fin askerlerinin kuvvelmaneviyelerini yüksek tutmak için dikkate şayan Ççarelere baş vurmuşlardır. Genç Fin kızları, hiç tanımadıkları —askerlere müÜütemadiyen sevgi mektupları yazı. yorlar., Ruhlarını okşayacak, manevi kuvvetlerini arttıracak — cümlelerle onlârr düşmanı yenmeğe teşvik edi « yorlar; Harp, Finlândiyanın kati zaferile neticelendikten gonra birlikte ne ka. dar mesut olacaklarını Hade ediyor. lar. Askerler de bunlara memnuni - yetle cevap vererek mektuplaşıyor - lar; böylecee memleket bağları daha ziyade kuvvetleniyor. Bundan başka kadınlar, meçhul aa. kerlere hediyeler gönderiyorlar, Va . ziyeti miüsaâlt olan her kadm, hiç ta- nrmadığı bir askere hediye yoluyor. Bunların asker Üüzerinde na kadar müessir olduğunu isaha lüzum var mı? Bonra, bütün Fin kadım ve hattâ küçük kızlarının başlıca meşguliyet. lerindem biri de cephede çarpıgan er- ve çorap örmektir. Bu suretle ihü « , yaçtan çok fazlâ yünlü eşya temin edildiğinden askerler cephe gerisinei “Artık bize yünlü şeyler değil, çiko. lata, şeker gönderin!” diye mektup- lar yağdırmağa başlamışlardır. Hulâşa, Fin kadınları, a#skörleri Şevkle dövüşmefe sevketmek için el. lerinden geleni yapıyorlar, Ve mu . vafak oluyorlar. ' Fin Aaskerlerinin düşmâan kadar mühim ©o'an giddetli soğuğa dâ mu - kavemet edehilmeleri bundan ileri geliyor. | Halbuki esir edilen Rus askerleri . nin ayaklarında çorap yerine' paçav. ralar görülüyor. Finler, bu perişan — kıyafetli — Rus askerlerin!i gör"-ce, hayret- İçinda kalarak: Bunlar mı bizim başımıza gelmek, efendi olmak istiyorlar? di- yorlar. Rua askerleri, temiz elbise giymeğe ve Iyi yemeğe ancak esir ol duktan sonra kavuşabildiklerini söy. lüyorlar. Finlter, Rus esirlerine çok iyi mu- Bmele © İyorirer. Hattâ tayyarr'erile Fin topraklarına inen bazı Rua pilot. ları — Öldürüleceklerini — zannederken kendilerine slgara ikram edilince pelt Şaşırmışlar, ev->'üa sigaraları zehirli Sanarak tereddü”- *işmüşlerdir. Bazı esirlerin ayaklarından yaralı oldukları nazarı dikkati celbetmiş . tir. Sorulunca, zorla harbe sevk için zgabitleri tarafından arkalarından &- teş edildiğini, bu süretle yaralandık. larını ifade etmişlerdir. Finlândiyada 21 yaşından G60 ya . şina kadar askerlik mecburiyeti ko . nulmuştur. Fakat ak sakallı bir çok ihtiyar Fin erkekleri gönüllü olarak askeri teşkilâta girmişlerdir. Fin çocukları arasında güönüllü aa. keri teşkilât yapılmıştır. 18 yaşına gelenlere silâh —veriliyor, her pazar Bünü köylere varıncçayâ kadar her tarafta askeri talimler yapılıyor. Finlerin son sözü gudur: “Düşman üncak son askerlerimizin cesedini çlgncınıl şartile memleketi alabilir! Ölüm veya kurtuluş!" Harbe rağmen kadıin, erkek sütüp Finler neşelerin! kaybetmemişlerdir. Finlândiyada gözyaşma tesadüf -dil. mez. Fin erkeği çok sakin, mütevazı, &âdeta mahcup görünlüyor. Fakat son istilâ teşebisli karşısında — dünyanın en Ccesüur İinsanlarından — olduğunu, kuüdretlerinin payansız bulunduğunu isbat etmiştir. İşte Finlerin hakiki hüviyetlerini bu hâdise ortaya gı . karmıştır; denilebilir. S İ İzahat veren Bayan Bamiye İifel * Finlândiyanın bir hususiyeti de hiğ ua sabahları yediden akşam al"'yg kadar iş başındadır. 16 yaşına gelefi çocuklar her hususta — sarbesttirlerj hattâ sevgilerinde bile... Finler, temizlik itibarile Türklere meraklıdırlar, Her evde muhakkak biziklet vardır. , Finler, çok ihtiyatkâr insanlardır, Bir insanı iyice tanımayınca emniyeli etmüzler, Harpten evvel gece hayatları çok eğlenceli idi.' Şimdi yalnız sinemalar Açıklır. Tiyatrolar kapunmuıştur. Çü kü artistler cephededir ve gehirler boşalmış gibidir, Finler, Türkleri çok seviyorlar ve muaztamı küdretlerini Lakdir ediyor « lar, Patates ve balık. Finlerin milli yemekleridir. Südü kahve en çük gevdikleri içkidir, , Fin hükümeti, halkm vitamin ih. ÜUyacını temin için, memleketle ye « tişmeyen bütün meyva, ve sebzeler- den gümrük almayarak bunların gele mesini kolaylaşltırmışlır. Bunun için ber mevsimde muza Bizim paramızla 20.25 kuruşa bir ki. lo muz alimabilir. Yumurta pek bolk dur. İngiltere, Almanya ve diğer komşu memleketlere pek fazla ihraç edildiği halde Üç buçuk kuruşa dal. ma tedarik edilebiltr. Kooperatifçilik pek ilerlediğinden ihtikâr yoktur. Zengin, orta halli, her zümrenin keğ, di vaziyetlerine göre - kooperatifleri vardır. Hırsızlığa tesadüf edilmedi | iinden bilhassa köylerde herkes evi nih kapısını kilitlemeğe lüzum gör mez. Zabrta vakaları, daha — ziyadı sonradan gelen ecnebilerde veya bun ların itiyadlarına alışanlarda görülü yor, Ötellerin ucuzluğu hakkmda bi fikir vermek için gü kadar söyliye . ceğim: 20 kuruşa kadar yatacak yer bul. mah kabildir. Lüks sayılabilecek bü. yük, konforlu —otellerde, banyo ve teshin dahil olduğu halde Ücret bir W radan ibarettir.”