13 Aralık 1939 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 4

x rafta püskürtülmüşlerdir. İngiliz Başvekilinin beyanatı Lonüra, 13 (A.Â.) — Çemberlayı; Avam Kamarasında be- yanatta bulunarak Finlândiyalı mültecilere yardım etmek zarureti hasıl ödüğu takdirde İngiltere hükümetinin İngiliz şefkat müesse- selerinin yapacakları bütün teklifleri sempati ile karşılamağa âma- de oldüğünü söylemiştir. Çemberlayn, Almanya ile İtalyanın Finlândiyaya silâh gön. miş olduklarma dair olan haberleri teyid eder malümat almamış ol- düğünü tasrih etmiştir . Sovyet - (Baş tarafı 1 incide) tebliğ, bütün cephelerde — birçok şiddetli çarpışmalar — vukua gel- miş olduğunu bildirmektedir. Carelie — berzahında — Ruslar, mühtelif noktalarda taarruza geç. mişlerdir. Bütün güt bilhassa ber- zahın merkezinde kâin Mola kili- sesi etrafında — müsademeler ol- müuştür. Şark hududü boyunda, bilhassa Tolvajervide muharebe, düşmanın tam hezimetile nihayet bulmuş- tur. Sovyetlerin üç taburu imha e- dilmiştir. Finlândiyalılar, 27 mit- ralyöz, 25 otomatik tüfek, 13 oto. matik tabanca, bir miktar tank ve harp malzemesi zaptetmişlerdir. Loimolada Ladoğa gölünün şi- malinde ve diğer noktalarda Rus- lar taarruza geçmişlerse de her ta- (Finlândiya harbine dair diğer telgrafjlar 3 üncü sayfamızdadır.) » yoktür . Zelzeleler Dikilide halk geceyı sokakta geçiriyor — İzmir, 12 (ALA.) — Evvelki gece şehrimizde hissedilen zelzeli ayni şiddetle ve bir iki dakika arayla bütün kazalarda da hisse- dilmiştir. Dikilide bu zelzele kıs. men şildetli olmuş ve bazı dıu. varlar yakılmıştır. Halk geceyi sokakta geçirmiştir. Bergamanın bazı köylerinde de bir kısım evs lerin duvarları çatlamış ve halk büyük bir korku geçirmiştir. Gümüşhanede Gümüşhane, 12 (ALA.) — Bu sabah saat dörtte burada oldukça şiddetli ve biribirini müteakip üç fa zelzele olmuüştur. Hasarat 4 kazanan yepyeni mevzuda he- B eee erif ) Senenin en meraklı ve heye- canlı maceralarla dolu sinema romanlarını Türkiyede ilk defa töstermekle şöhret bulan ALKAZAR --- sineması ' yecanlı bir eser. Fin harbi Rusya ve Milletler Cemiyeti (Baştarafı 1 incide) vüzü karşısında kendisine yardım edilmesi hakkındaki talebine dair kararını bugün verecektir. Birçok delegelerin ve bilhassa Arjantin muzahhasının talebi üze- rine komisyonun raporu beklen- meksizin asamble bu sabah topla. nacaktır. Arjantin — murahhası, Rusyanın cemiyetten ihracı hak- kında temiyete resmi bir nota ver- miştir. Asamblenin toplantısından sonra 13 ler komitesi toplanarak rapora son şeklini — verecektir.. Asamblenin komisyon raporunu ve kararını aynen kabul — edeceği muhakkak görülmektedir. Kararın hülâsası — şudur: 1 — Mütecavizin mânen takbihi, 2 — Tecavüze uğrıyan devlete münfe. rtiden yardım — yapılması, 3 — Rusyanın Milletler cemiyetinden ihracı. Raporda ihraç — keyfiyetinin asamblenin değil könseyin salâhi- yeti dahilinde olduğu — kaydedil. mektedir. Cenevredeki Sovyet — mahfilleri ne göre, Milletler cemiyeti teşeb- büsü Rusya — hakkında — hakiki bir tahriktir ve 24 saatlik bir müh let verilmesi Sovyetler — birliğinin haysiyetiyle telif edilemez. Sovyetler birliğinin cemiyetten çıkarılması, az çok kısaıbir müd. det zarfında mukabelebilmisil ola- rak İngiltere ve Fransa ile diplo- matik münasebetlerin kesilmesini intaç edecektir. “Amerikada kuvvetlenen cereyan Vaşington 13 — Sovyet Rusya- nn red cevabı, Âmerikada Sasvyet Rusya ile siyasi — münasebetlerin kesilmesi lehinde cereyanı kuyvet- lendirmektedir. Hâdiselerin . ” tefsiri (Baştarafı 1 incide) Aksi takdirde “aman, piyasada falan mal azalmış. Belki; yarm ih- tiyacım olur, Ondan biraz da ben alayım,” diyenler, yahut şu veya bu adamın ihtikârmı görüp de *“varsın, eczasını benden bulmasın. Allah belâsımı versin.” diye geçip gidenler sadece İhtikâirm biraz da. ha artmasına sebep olur. Hasan KUMÇAYI İzmirin bir aylık ihracatı İzmir, 12 (A.A.) — İkinciteş- rin ayı içinde İzmir limanından yapılan ihracatım kıymet yekünu 3 milyon 677. 676 1iradır. Bu miktarın karşılığı olarak çıkan eşya 32 muhtelif memlekete gön. derilmiş olup bunların başınlda Amerika ve ikinci olarak İngil- tere gelmektedir. Güzel Yıldız İSA MiRANY : RACANIN ASA ARŞAMSAKARY ' ııeıııuuıeuvıyoıuıısa VASA PRİHODA Fevkalâde bir Film... Ne beraber Çi ’nı;ı Zaferi e "" YYT FY YU FY F İ 4 # Gd & Âd .—ıııı L A a * ei üi AA l Duîğ:iî:ıîu:ıe p'ı.ıgü'nün ha İhtikârla mucadele (Baştarafı 1 ıncıde) olan yeşil sabunlar 18 den 23 kuruşa fırlamıştır. Beyaz peyni- rin tenekesi 530 kuruş iken 580 kuruüş olmüştür. Yağ fiyatlarında da ehemmi- yetli yükselmeler görülmüştür. Evvelce toptan 40 kuruşa mu. amele gören asitli zeytinyağlar toptan 53 - 59, perakende 60 ku- ruşa, Trabzon yağları 90 dan 100 küruşa, Urfa yağları 95 den 115 kuruşa, Diyarıbakır yağları 90 dan 110 küuruşa çrkarılmıştır. Bazı toptancrlar piyasaya hâ- kim olmak için malları toplaya. rak depolarma kâaldırmışlar — ve perakenldecilere istedikleri fiyat- tan satış yapabilmek için piyasayı tazyike başlamışlar, mal çok bol olduğu halde sun'i bir sıkmtı meydana getirmişlerdir. Bu vaziyetten esnaf ta büyük zararlara uğramıştır. Diğer taraftan giyilecek eşya fiyatlarında da ihtikâr bütün şiddetiyle devam ediyor. Paltoluk Alman kumaşları sto- ku pek fazla olduğu halde sırf muhtekirler yüzünlen — metresi 11,5 liradan 14 liraya fırlamış, di- ğer Avrupa kumaşlarına da met. re başıma 2 « 3lira ilâve edil. miştir. Krediyle muamele tama- miyle kaldırılmış, terziler müş. kül vaziyete düşürülmüştür. He- le makara ihtikârı pek feci bir gekil almıştır. Evvelce makara ticaretiyle hiç alâkası olmıyan bir pastırma tüccarı bu işi kârlı bularak piyasadan makara topla- mış, diğer bir çok muhtekirler bu hareketi taklid etmişlerdir . Neticode perakendeciler' bunların pençesine düştüklerinden 15 ku- rTuüşlük makaralar 50 . 55 kuruşa kadar çıkarılmıştır. Diğer terzi malzemesi — fiyat- lart da iki üç misli yükselmiştir. Gömlek düğmesi 12 düzünesi 3 liradan altı liraya ,astarlıklar metresi bir liradan — iki buçuk liraya çıkarılmıştır. — İşin garibi hepsi yahudi olan muhtekirler, bu eşyayı piyasadan kaldırarak, elaltınldları ancak mahdut miktar- da satış yaptırmaları, fiyatları ted rici sürette dünya vaziyetine gö. re arttırmağa koyulmalarıdır. Bütün piyasa ve halk, İhtikâr- | la mücaldele Komisyonunun mü- essir bir faaliyet gösteremediğin. den şikâyetçidirler. —Hükümetin şiddetli tedbirler almasını bekle. | mektedir. Yapı malzemesi fiyatlarındaki artmalar işlerin durmasını mu- cip olacak dereceyi bulmuştur. Civata gibi demir inşaat mal. zemesi 25 kuruştan 80 kuruşa, çivi 35 kuruşa, çinko 18 kuruştan 65 kuruşa çıkarılmıştır. Böyle ihtikârlı işletrden para kazananlar arasında 250 bin lira- lik hanlar satım alanlar da olduğu piyasada söyleniyor. Manifaturacıların toplantısı İstanbul —manifaturacıları dün Ticaret Odasında toplanmışlar, ve manifatura eşyası fiyatlarında ye. niden tenzilât yapılmasımı: kabul etmişlerdir. Bunun üzerine bu eğ- yanın sa'ı) fiyatları tesbit edile . rek bir liste halinde haztrlanmış- tır, Bugünden itibaren — tatbikına başlanması mukarrer olan listeye göre, manifatura eşyası şu fiyat- lar üzerinden satılacaktır: Divitin ekstra metresi 7TT kurus, divitin orta metresi 50 kuruş, di- vitin ehven metresi 43 kuruş, Âl . man pazeni altmış santim boyun- da 48 kuruş, ÂAlman pazeni 70 san. tim boyunda 37 kuruş, İtalyan pa- 'zeri 60 santim boyunda 30 ku - ruş, İtalyan pazeni TÜ santim bo- yunda 36 kuruş, İtalyan pazeni 80 santim boyunda dü kuruş, saten 190 santün Loyunda 43 kurüş, sateni 30 santim boyunda 66 ku . rüş, poplin orta kalite 55 kuruş, 1 olacaktır 43'?. poplin öhven 45 kuruş, kutil 115 Dü S.P. 18 56 kuruş, pantolonluk 120 santim boyunda TG kuruş, panto - lonluk 140 santim boyunda 90 ku. ruş, pantolonluk 140 santim bo - yunda iyi cins 120 kuruş, hareli Rus malı 26 kuruş, fistanlık Rus malı 32 kutuş, Bütün manifaturacılar hazırla - nan listeyi imzalıyarak mallarını yukardaki fiyatlardan satmağı ka- bul etmişlerdir. Manifaturacıların iddiasi Fakat diğer taraftan bu sabah kendilerile görüştüğümüz manifa - tura tüccarlar” bu fiyatlarm an - tak muvakkat bir zaman tatbik e- dilebileceğini söylemişlerdir. d - dialarma göre, dünya manifatura piyasası yüzde 20 - 30 yükselmiş. tir. Şimdi pıyasada mevcut bulunan manifatura esşyast cevvelce gelen mallar olduğundan maliyet fiyat. larma normal kâr, ilâve edildikten sonra Satılmaları icap etmektedir, Fakat tüccarlar ileride getire - cekleri malların pahalrya malola- cağını bahane ederek ellerindeki eski fiyatlarla gelmiş mallara lü - zumsuz zam yapmak suüretile ihti - kâr yoluna sapmışlardır, işin asil garip tarafı manifaturacıların ihti- kâr yaptıklarımı itiraf etmeleridir, Yalnız kendi kanaatlerince ileri- de hariçten getirecekleri mal . lar pahalr olacağından bü hareket- lerinde mazurdurlar, Bir manifaturacı ne diyor? Bu yolda bir manifaturact şun- Tarı söylemektedir: “— Sanki yanız manifatura eş. yasında ihtikâr varmış gibi boyu - na bizlerle uğraşılmasına- - hayret ediyoruz. Kendi memleketimizde yetişen fasulye, nohut, patates ve- sair bütün gıda maddelerile; ha riçten gelan makara, demir, kalay, terzi levazımatı ve sayılmakla bit- miyecek diğer birçok eşya üzerin- de yüzde 300 . 400 nisbetinde ya- pılan ihtikâr hareketleri sanki hiç göze çarpmamaktadır. Biz fiyat - lara nihayet yüzde 20 . 30 zam yapmış bulunuyoruz. Fakat diğer taraftan meselâ fasulye gibi bir gida maddesine yüzde 150 zam ya- pıldığı halde ses çıkaran olmüyor, Manifatura eşyası nihayet en mübrem bir ihüliyaç sayılamaz. Gömleğimizin, iç çamasırtmızın ö- tesini berisini yamayarak, dikerek giyebiliriz, fakat hiç bir zaman gi- dasız duramayız.” Amerikadan mal gelecek Diğer taraftan kendilerile temas ettiğimiz alâkadarlar, ileride ha - riçten gelecek manifalura eşyası eğer pahalrya malolursa tabiatile o zâmanki fiyat fazlalığını normal olarak kabul edeceklerini söyle * mişlerdir. Yalnız şimdilik Ameri , kadan manifatura eşyası gelme - mektedir. Bunun sebebi Amerikan tüecarlarının daha geçen sene bize göndermiş olduğu malların bedel - lerini alamamış olmasıdır, Fakat alâkadarlar bu ciheti de gözönüne alarak Merkez Banka - smdan Akriditif açtırmağfa karar vermişlerdir. Yani Amerika mües. seseleri bize gönderecekleri mal - larım bedellerini peşinen alacak . lardır. Bü parayı Merkez Bankası tüc- carlar namma verecek ve sonra - dan tüccarlardan tahsil edecektir. Bu yolda yeni bir tedbir daha a. lmmıştır. Eskiden Amerikaya si - pariş verilir verilmez — tüctarlar mal bedellerini kambiyoya yatır . mak mecburiyteinde — kalırlardı, Bu suüretie Âmerikan firmeları siparişleri aylarca Ssonra gönde - rirlerse, tüccarın sermayesi müu - attal olarak bekler ve böylece maliyet fiyatma faiz ilâve edilme., si lâzımgelirdi. Ticaret — Vekâleti bu hususta tüccarlarm lehine ola- rak mühim bir karat — vermiştir. # i n & h A ğğ K DBi Tüccarlar Amerikaya sipâriş vere., cekler, fakat kambiyoya para ya - tırmağa mbebur olmıyacaklardır. Yalnız takas limited şirketine A - merikadan — gümrüklere <gelecek malları çekeceklerine dair bir te - minat mektubu vereceklerdir. Ancak mal geldikten sonra tüc. carlardan bedeli alınacaktır. Böy - lelikle tüccarın patası daha ev , velden bağlanmamış olacaktır. Merkez Bankasına emir gelmiş - tir. Bu usul demir ve bütün ma - denlerle inşaat malzemeleri idha - ünde tatbik edilecektir. Fakat ya. kında Amerikadan gelecek bütün maddeler üzerinde tatbhik edilmesi temin olunacaktir. İtalyadan da mal gelecek Diğer taraftan haber aldığımıza göre İtalyanlar ancak Türkiyeden kendilerine — pamuk gönderilirse muüukabilinde manifatura eşyası sa - tabileceklerini bildirmişlerdir. Bu. nun üzerinde dün hükümetimiz alâkadarlara, İtalyaya 2 milyon ki. lo pamuk ihracma müsaade etti- ğini bildirmiştir. Böylelikle yakmda İtalyadan mal yölebilecektir. Rusya manifatura ihracımt me - netmiştir. Manifaturacıların diğer bir iddiası Manifaturacılar, Ticaret Vekâ . letinin manifaturacı olmıyanlara mal satılmaması hakkındaki kara- rının kabili tatbik olmadığını söy . lemektedirler, Çünkü sermayesi fazla olmıyan veyahut malmı kisa bir zamanda paraya tahvil etme - ğe mecbur olan tüccarlar kendi - sinden mal almak ıatef:.ren kimseye ıat:ş yapmak — zaruretindedirler, Anadokr tüccarlarmın - alacağı iki sandık mala mukabil meselâ ha - rigten başka bir kimse 20 san- dik istemektedir, 2 sandık satış büyük bir mağazayı hiç bir zaman tatmin edememektedir. Külliyetli mal isteyenler de tablatile ihtikâr yapmak isteyen spekülatörlerdir. Bunlar alacakları mallar; derhal | depo edip buhrana sebep olacak - lar sonra da fiyatları istedikleri gibi yükselteceklerdir. Yani bugün için bu yolda baş- ka bir tedbir almak lâzımgelmek- tedir. Aksi takdirde bir kaç gün içinde manifatura eşyasında tek- rar ihtikâr baş gösterecelktir. Çay fiyatları da yükseldi Diğer taraftanm ucuz çeşit çay fiyatlarımın kilosunda da bir bu- çuk lira kadar bir yükselme var- dır, Toptancı tüccarlar ambalâj- lr paketler üzerinde küçük es. nafa yaptıkları iskontoları kal. dırmışlardır. Perakendeci esnaf ta paketleri üzerlerindeki fiyat- lardan' fazlaya — satmaktadırlar. Ayrıca Sabanca civarında ye- tişen ve çaya karıştırılan renkli bir otun bir çok kimseler tara, Fından fazla miktarda kullanıldığı ve böylelikle yalnız fiyat yüksek- liğiyle iktifa edilmiyerek hileye- de başvurulduğu anlaşılmakta- dır . er ve hadısele """ VK TUT YUT Y FEĞER gi WE A v STT T . Şt ı Bugünkü Semplon ekspresile gelenler Bugünkü Semplon Belgradda Almanyadan gelecek vagonların fazla gecikmesi yü- zürlden üç saat rotarla gelebilmiş- tir . Bu kadar gecikmeye rağmen Alman yolcuları trene yetiştirile. nemiştir. € Gelznler arasında Ankaradaki yeni İtalyan sefarethanesini inşa eden mühendis te vardır. Bundan başka İtalyan tütün inhisğt mümncesili Delnize piya- salarımızı tetkik için ;ehnmıze gelmiştir, : i aa Pt A ekspresi, | * Ai Gf H A E N * Nevyork ser Türk koml Vedat Nedim “w memurlar , Amerikadan £ Nevyorktaki — dünyâ münasebetiyle Amefmy. Türklerin sön kafilesi € İtalyan bandıralı ]31'14’“î gelmiştir . ı » Bunlar arasmda, $© paviyonu komiseri VU“ ğ Tör ve muharrir ga Yalman da varidır. Vedad Nedim ,Am nüş seyahatini ıuıy”' lântiklerinden Kwte'ii ile yaptıklarımı, Büyü u su sakin ve hâdisesi £“* gemi, Cebelüttarık V& Ti de İngilizler tarafımdafi Ü larak kontrola tâbi twWt” sergi eşyasının g leple getirileceğini söy* Yolcuların — izahatıfâ | Türkiyenin Avrupa şısında takip ettiği dÜ politikası, Amerikada * ediliyor. Amerika ef£* g yesi harbi müttefiklerif —4 cağr kanaatindedir. VE fiklerin lehindedir. Harp dolayısiyle - * gi işler çoğalmıştır. Fakat yatla takip ediliyor « »x7 Muaııımıerl' techizat bedel! Mektepten yeni çlk” lerin muhtaç - old temin edebilmeleri kendilerine verilmesi *” 80 lira techizat bedelldi sızlıktan şimdiye kadaf verilemiyordu. Geçen 37 yilâyetinde ancak on "" para verilebilmiştir. Yi yetler üzerine vali Lm.fi müuallimlerin bu hakl mesi için tetkikat yapt” y? retmiştir. Kaç m ! _ş' bedeli almadığı tesbit " 4 sonra icap eden taîîtsisıt tir. r _——o_.'/ Mülkiye mekt alınacak yeni Dahiliye vekâleti Si ler okulunda kendi hes tuğu talebe miktarmi mış, fakat mektep tes* dar talebeyi oku M madığından alınacak d& olarak devam ed osd tebin tedrisat profesör ve u'mallır!lı'”le edilmiştir. U — Belediy* | kooperatifinin F uii Belediye kooperâ mumiyesince eSkl kiki için seçilen kö M i runu hazırlamıştır. M sinden sonra kongrt * gf | maa davet edil, selerin zimmetleri laşrlan paraların, P€ li icap edeceğini £ tıracaktir. ; Hususi ıı'ı.eı'ft ö talebenin 1mt4” Resmi lise ve ortâ , de iki sene üstüst© ta husust mektep'S egt y lebelerin ders yıl plerde , rar resmi m#ktw" vermeleri icap ©tM” (tf y rif Vekâletı bu gi ç okuyan talebenm mektepte ım teren bir plân ©H Almancaâ ,_ DA Seri ve asri HAB M ve mutedil Üctttt teyenlerin " M ismine mektuPh dti " , Yğer V c racaatı.