6 Kasım 1939 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 4

—büu'ğ ü*““* VUG FÜ t6 &5 / T f ııuı»ımmmuuxun"'m““uwwğ V_wı':ı.. e TYrYUYU “Eski dostları-ı Yıkılan apartımann sahibi mahkemed?l, mlz I kler,, ı Birkaç ay evvel — Bevoğlunda — katt bir halta eyvel Çat 13 Siyaset sahaSında_ muharebe —— Paris, 6 — Berlinden Amster. muyaflak olacağını ve: hu netice- aa aş dam yoluyla gelen haberlere na- zaran Berlindeki ecnebi müşahit- lere göre, Berlinde son zamanlar da gittikçe artan bir kararsızlık hüküm sürdüğünü ittifakla kay- detmektedirler. Filhakika nazi makamatı, İn. giluiz - Framsız siyaset oyununda Ankara muahedesiyle Amerikan hattı hareketinin iki mühim un- sur teşkil ettiğini inkâr eyleme - mektedir . Diğer taraftan Balkanlarda te- ressüm eden vaziyetten de endi- şe edilmektedir. Alman diplamasisi çok çetin iki işe koyulmuş gözüküyor. Bi- ri, Balkanlarda ve şarki Akdeniz- de İtalyan ve Rus menafiini telif etmek suretiyle Türk « Fransız - İngiliz paktını hükümsüz bırak- mak ve diğeri de Uzak Şarkta Japonya ile Rusyanın arasını bu. larak ambargoönün kaldırılması tesirlerini azaltmaktır . Bu iki hedef elde edilmiş ol- maktan henüz çok uzaktır. Fakat Alman diplomasisinin bu hedef - lerderi kolay kolay vazgeçeceğini zatnetmek hata olur . Balkanlara Sovyet nüfuzu. nun girmesinden kuşkulanan İtal yan vaziyeti Almanyayı çok endi- şeye düşürmektedir. Almanya Şarki Akdenizde eski İtalyan « Türk rekabetini istismara çalışı - yor. Ve İtalyaya idare edeceği bir. Balkan blokunun teşkili tek. Ke&ıımekıedır Bu hususta Almanya bütün nüfuzunu kullanacak ve diğer ta- raftan a Rusyayı itidale davet eyliyecektir. Fakat .Rus - Fitnlan diya meselesinde Alman nüfuzu- nun Moskovada müessir olmadı- Şanr gören İtalya, Almanyanın Balkanlar meselesinde de pek mu vaffak olabileceğine ihtimal ver- miyör , Berlindeki ecnebi müşahitlerin tmümiyetle kanaati şudur ki, Sİ- yasi muharebe henüz bitmiş de. . ğildir. Ve Almanya Avrupa kıta- sında bir kara ekonomisi vücuda getirmeğe de uğraşmaktadır. Bu suretle Alman ticaretinin abluka yüzünden denizlerde kaybettiği- nin telâfi edileceği ümit ediliyor. Almarılar bu yeni sistem üzun sürmeden netice vereceği kanaa- tindedir. O vakte kadar da müş- kül bir vaziyet hâdis olacağından bu, geniş mikyasta askeri hare- kâta imkân vermemektedir. Rusyaya teklif edilen plân Diğer taraftan Havas — ajansı da şunları bildiriyor: Berlinde her tarafta — şu sözler işitilmektedir: Hitler;, garp devlet lerine teslim olmaktansa Stalinin bütün şartlarını kabul edecektir. | Fakat Hitlerin Bolşevikliğe tes- lim olması garp — devletlerine de teslim olmaktan kurtaramaz. Bi- naenaleyh, Berlinde dolaşan şayi- aların hakikat mi, yoksa Bolşevik 'Tşe karc.ı bir ş;mhi mı olduğunu Ancak, muhakkak otan bir şey varsa o da, von Ribentropun Al- man - Rus paktının — blânçosunu Almanva lehine olarak değiştirme te çalıştığıdır. Çünkü pakt hem dahili hem de harici — bakımdan bir- iflâs mahiyetindedir. Dahilde yüksek nazi — mahafilindeki hoş- nutsuzluk o dereceyi bulmüuştür ki, Himmler, bizzat — Gestapoyu mürakabe için bunun üstünde bir polis teşkilâtı vücuda getirmeğe mecbur olmuştur. Rus siyasetinin Almanvadaki tesirleri şimdilik he- sap,edilemiyecek derecede ağırdır. Hariçte ise, von Ribentrop si- yeretinin felâketli bilânçosu ma- lümdur. Von Ribentrop — kendini müdafaa için Rusyanın yardımı ile İngiltereye aman dedirtmeğe nin bugüne kadar Almanya tara: fından tahmil edilen bütün mad- di. ve ideolojik fedakârlıkları mu- hik gösterdiğini iddia etmektedir. Almanya hükümeti, — Asya ve Avrupada müşterek bir Alman - Ruüs hareketini ihtiva etmek üze- re Rusyaya geniş — mikyasta bir mücadele plânı teklil — etmiştir, Halihazırda bu plân Moskovada münakaşalara mevzu teşkil etmek tedir. Almanyanın Moskova sefi- Fi Kont Şşwenbpurg, bu Mmüzakere- ler hakkında Hitlere — malümat vermek üzere Berlirle gelmiştir. Almatiya, Avrupa kıtasında yal nız Finlândiya ve İskandinavya deyvletlerini değil, lakat Romanya, Bulgaristan ve Yunanistanı dahi Rusyanm nüfuzuna terketmekle- dir. Balkanlarda Almanyaâ karışık lıklar çıkarmak süretile Rusyaya yardım edecektir. Bu — maksatla Makedonya ihtilâl kömitesi şefle- ri hizmete almmıştır. Bu hareket ancak Sofyanın müsamahası sa- yesinde yürüyebileceği — için ÂL manya hükümeti, Dobricanım ve Selâniğe kadar Trakyanın Bulga- ristana ilhakr vaadine — mukabil Makedonyalıların — Bulgaristana avdeti müsaadesini cide etmeğe çalışmaktadır. Asyada, Rus-Almatn harekeli, Elganistan — ve İvan - üzerinden Hindistana karşı teycih — edilmiş olacaktır. Makedonyalılara tathik edilen usul, Hindistan, Efganis- tan ve İrarım şimalindeki kabile- lere de tatbik edilecektir. Bu mak satla şimdiden bu bir çok ajanlar çalışmaktadır. E- sasen bu plân 'nazi nazariyatçıları nezdinde senelerdenberi münaka- şa mevzuu olmaktadır, Birkaç hafta evvel Hitler, ge çen sene Hindistana seyahat el- miş olan doktor Saht ile bu h- susta üzün bir görüşmede bulun müuştur. Bu görüşmeden — SONnr doktor Şaht, Hindistanın vaııwlı hakkında bit muhtira - vermiştir. Simdiye kadar Rusyanın Alman: yaya yardim için askeri bir hare- kete girişmeğe hazır bulunduğu- mı wösterebilecek hiçbir. emare yoktur. Alman hükümeti bu hu: susta mütemadiyen müracaatta bulunduğundan onu, kendi başı- nın çaresine bakmak üzere yalnız bırakmakta Rusyanın menfaati vardır. Berlinin bir tekzibi Amsterdam, 5 (A. 4 linin salâhiyettar — mahafili von Ribentronun! Moskovaya ve ma- reşal Göringin de Romaya gidece- &i haberlerini tekzip - © yleamekte- dir. mrıntakalarda | - Ber- | Holandada yakalanan casus sebekesi Amsterdam; 5 (AA.) — ÂAP manyaya Holanda üniformalari!'r geçmeğe teşebbüs ederken yaka: lanan Abrink adındaki genç Ho landalı, polisi vasi bir casus şehe- kesinin izi üzerine koymuştur. (Baştarafı 1 incide) tanıtan canlı takdir vesikalarm - dan hirini teşkil etmektedir. Mocmuanın buraya bir klişesi, ni bastığımız kapağında: — “Dört yüz sene evvel, müsterek düşma- nrmız mükaddes kargı ilk ittifakımızı yaptığımız öski dostlarımız Türkler, yağılı. dir. Li Aşağıya general — Göuraud'iun mektubunu tercilme ediyoruz K7 24 Teşrinievvel 1989 “Türklere karat Çanakkalede harbederken — yaralanmıştmıi. O zaman onları evvelâ yüksek Mme- ziyetleri ile tanıdım, Türkler. ce- surdur ve âlicenabdır, Yaralıları. mızı almak üzere gelen baştane gemilerine, toplarının atış mesa. fesi dahifinde olduğu —halde, etmiyorlardı. Milletin kendisine Alatürk is- mini verdiği muzaffer kumandan tazi Mustafa Kemal memleketi harb meydanlarında carpışarak va öonül tenvir ederek kurtarmış. ur. Memleketin - merkezi - olan Ankara çöl halinden onun irade- si savesinde kurtulmuştur. Ben Ankarada Atatürk'ün ha- Tefi sayın Cumhurreisi İsmet İnö. nıuıun._kadvhmı kaldırırken bana bakarak:; “Müttefik ordu gerefi, 'nef” (kedıguu işitlim, Bugünler- de General Veygand da ayni şe. röfe kadeh kaldırdığmı görecek- tir. Daha 16 meci ıısırdn Fransız kralı I inci Fransua haşında im- parator Sarlken bulunan Alman.- yanın hegemonya teşebbüsüne kargı Kanuni Sultan Süleymanla bir ittifak akdetmişti. Tarih te. kerrür ediyoar! General Göouraud İtalyan mecmuasına göre Türkiye Romada çıkan haftalık — veim- li “Tempo,, (Zaman) mecmuası son sayısının dört büyük sayfa- sını Türkiyeye tahsis etmiştir. Mecmua bu sayfaları, Türk inkı- aleş Jâbını gösteren bir çok resimlerle | süslemiş ve Türkiye hakkında iki yazı koymuştur. Bunlardan birin. de, Türkiyenin son Avrupn tiya- setinde aldığı mühim rol (- 3.üz ettirilmektedir. “Atatürk Türki- yesi,, başlığını taşıyan diğer ya. zıda da Türk inkılâbı takdirle an. latılmaktadır. Bu yazıdan inkılâbımızı — ve memleketimizin — ehemmiyetini, anlatan bir parçayı alıyoruz: 'Türk milleti; yeni Kemalist re- jimle, âdetlerini değiştirmik, eski reimi tamamiyle yıkmış, düne ka, dar inanıları bazt şeylerin — yalan olduğunu tanımış, tarihini, tak- vimini, yazısını yeniden yaparak yeni bir hayata haşlamıştır. Kemal Paşa, Sakarya muhare- besinin galip kumandanı Gazi, en müterakki Avrupa memleket- lerini nümune alarak memleketin bünyesini yeniden teşkil etti. Coğrafi, siyasi ve tarihi bakım r—w ' Şeker bayramı haftasında daima en NEFİS filmini göüsteren MELEK Sineması Bu sene de, yalnız.en büyük şaheserler yaratan JEANETTEMACDONALD . ve NELSON EDDY tarafından şahane bir surette yaratılan, ilk renkli f ilmleri Süper lilmini takdim edecektir. Bu hakiki bir güzellik meşheri ve musiki ziyaletidir. Dikkat: Çarşamba ve müteakip geceler için numaralı biletler bu- günden satılmaktadır. NEON MacDONALD «EDDY imparatorluğa | dan, Türkiye Avrupa, Aaya tera- zisinin #bresi sayrlabilir , Osmanlı imparatorluğunun memleketi ihmalinden — dolayı Türkiye bugün en fazla ziral bir memlekettir ve mühim — maden zenginliğini havi — olmasına rağ- men İşlenmiş veya ham bir şekil. de toprak altı mahsüllerini hariç- ten gelirtmek zaruretinde hulun- maktadır. Bilhassa inkılâbın dev adımları ile ilerlediği bir Saha var ki © da sanayi sahasıdır. Sanaylin- inki- şalr için Türkiye sarfedeceği gay” reti evvelâ beş senelik bir plânla tesbit etmiştir ki 19384 —de başlır van bir plândan sonra bir dört senelik ve diğer birçok — plânlar ilâve edilmiştir. Bu derece geniş — bir çalışma programı için hariçten birçok müadde ve makine almak icap e- der. Bunu da, Türkiyenin ihraca. tınım 1938 senesinde bir sene ev- . veline nisbetle yüzde 31 derecesin de bir fazlalık göstermesinde gö- rüVOTUZ. 15 teşrinievvel 1938 anlağması ile Türk - İtalyan ticareti,her ne . kadar harp sonrasından -1928-29 devresi zarfındaki dereceyi bulma dıysa da, daha fazla inkişaf et- miştir. Bahsettiğimiz © devir, zar fında Türkiyenin ticarette bulun- duğu ecnebi — memleketlerin en başında İtalya geliyordu. Bulgaristanın Kararı (Baştarafı 1 incide ) zesi verilmemiştir. Bunlar arasın- da kız talebeler de vârdir. — 'Bugün Bulgaristandan gelen yolculardan aldığımız malümata göre, elçiliğimizin Bulgar huku meti nezdinde yaptığı birçok 'te- şebbüslere rağmen Türklere kar- şı fena muamelelere devam edil- mektetlir. Asker adı altında toplanıp or- manlara sevkedilen yerli Türkler- den muayyen miktarda odun kes semiyenler ağır cezalara çarpıl- mışlardır. Böyle ormanda çalıştı- rılırken üzerlerine kütükler yıkı. larak ağır yarlananlar da vardır. Buraya kaçmağa mecbur edi- len veya muhacir olarak gönderi- len birçok Türklerin eşyası Yok bahastına ellerinden alınmış ve üs- telik bir takım uydurma evrakla borçlu da çıkarılarak kendilerin- den para istenilmiştir. Pasaport almak için müracaal eden yerli Türklerin muameleleri bir seneden fazla uzatılıyor. Bulgarlar, yurtdaşlarımızla ko- nuşmaktan menedilmişlerdir. Avrupa trenlerile Bulgaristan- dan geçenler istasyon civarlarin- da birçok tel örgüleri ve ehemmi- yetli askeri nakliyat gormuc—lerdır Bu nakliyat hududumuza — yakım verlerde göze çarpıyor. Diğer taraltan Bulgaristanda bulunan bütün ecnebilere ve bu meyanda Türk tebealarına da öon beş gün zarfında memleketi terk etmeleri hakkında tebligat yaptl- miştir. Bu yüzden — eşyasını Ve dükkânlarını satmağa vakit bul- madan yola çıkan 'Türk tabily etin de ön iki kişilik bir musevi kali- tesi hugünkü — Konvansiyonelle gelmişlerdir. Bunlar, — tebligatın kısım kısim yapıldığı, muayyen müsidet bittikten sonra Bulgaris- tanda kalan eenebilerin 24 silat i- çinde hudut haricine çıkarıldıklar 'yını mütcaddit fabrikalarını yüz* üstü bırakmağa mecbur oldukla- yını, henüz verlerinden ayrılamı- / yan 150 Türk ailesinin de gelmek üzere bulunduklarını, Bulgarista- nin artık ecnebiler için yaşânmaz bir hale geldiğini söylemişlerdir. —P “hükümetimiz Yenişehirde makarnacr Yaniye a- it olan 4 katlı bir apartıman ar- kasındaki bostana doğru. birden: bire çökmüş, enkaz altında kalan kiracılardan 8 kisi ölmüş, 20 kişi de ağır surette yaralarımışlı. Müddetumumilikçe, — inhidam hâdisesi etrafında yapılan tahki- kat neticesinde binanın — eskiliği ve çürüklüğü yüzünden çöktüğü anlaşılmış ve kiracıların binadaki müteaddit çatlakları — göstererek tamir ettirmesini — söylemelerine rağmen aldırmayan mal — sahibi maâkarnacı Yani ile bina hisse- darlarından Dimitri oğlu Aleka ve Dimitri kızı Adiyaniya tedbhir 'sizlik ve dikkatsizlikleri yüzün- dervi kazaya ve ölüme — sebehiyet vermekten birinci ağır ceza mah- kemesine verilmişlerdi. Suçluların bu sabah muühakeme lerine haşlanmıştır. Kendileri bi- nada hiçbir çöküntü emaresi göÖr mediklerini, çatlak olsaydı pek ta bil tamir ettireceklerini mişlerdir. Şahit olarak dinlenilen Anesti ismindeki genç de: — — ÖO gün annem ve kıs karde- şimle üçüncü katta oturan Pavli- maya misafirliğe gitmistik. Bir ara sıvalar dökülmeğe başladı ve akabinde de bina çöküverdi. An- nem öldü, kız kardeşimle ben de ağır sürette yarakandık. Bodrum kiracılar da Yaniye VAR , İ sövlemişlerdi... demitşif "Bundan sonra kafi '. | Sultan ile kızı İlhan! t w Yusuf mahkemeve bir BŞ _İ rek davacı yerine Ş-C(ı" | suf suçlulardan on birk eZ V| nat istemektedir. DUf? miyen şahitlerin celbi *& _ bir güne bırakılml';[w | Muhakeme qlnnuf % balarmı, kayheden, # # U| kadınlar ve matem 1“' F> | lerle doluydu. A söyle- | 10 Milyonluk dava (Baştarafı 1L incide) mı.lıeıeıtsı amsmgık büyük taz rinat'davası Cekevrede töplanan hâkem heyeti t iimdan nesice - lendırîl!niş'tir z v iĞe" I-Icyctc Türk hâkemi olarak dahil bulunan eeki Adliye Vekili Sinop- mebusu Yusuf Kemal bu sabahki Semplon eLıprcsnIc şeh> rimize gelmiştir. . Yusuf Kemal bir muharririmi- ze şu beyanatta bulunmuştur 1 — Julyus — Berger şirketinin, demiryolları inşaatı dolayısiyle hükümetimizden istödiği on mil. yon liralık tazminata ait davaya bakmak için iki taraf hakemleri, bitaraf hakem Yunan hukuçusu M. Politisin riyasetinde Cenev: rede toplatımışlardır. İçtimam İsviçrede yapılması, Avrupadaki harp vaziyetinden dolayı Alman ve Yunan delege - leri buraya gelemedikleri için Za- ruri görülmüştür. İki tarafın mü dafaaları dinlendikten sonra me- sele karara bağlanmış ve kararın alâkadarlara tefhim işi bana tev” di edilmiştir. Bir kac güne kadar kararı iki tarafa bikkreceğim. / Bu akşam veya yarım Ankara- ya giderek bu hususta hükümet. te temasta bulunacağım.,, Yuguf Kemali tazminat dava- sina mütcallik hakem kararınım lehinde olduğuna dair şayiaları ne teyit, ne de tek- zip ederek sadece' gülümsemiş ve: “— Bu hususta iki tarafa ma. lümat vermeden hiçhir şey söy- leyemem|!.,, demiştir . eçi ea yan — pĞi —. semer Şarkm Ses Kralı Hadıselef te fsırı . | M e A lBıışw"f'ı şerait içinde yine * maktan heli değildir- — _'fı ' Herbalde Musotinini! y | mühim kararlar yardlt 4 A rarlarım yakm bir . tan açığa ilada © hale gekliği anlaştiP | het değistirmek —ure"" | mevkiinc getirilen Y? li g bu kararmm İera Va$ uıt“ şimdiden hazırlanmak / HASAN BEZZ Mareşal Fevzi Çakt z0 şehrimi yi Genel Ruürmay pa$ KT şal Fevm Çakmak bü " üny karadan şehrimize £ y Norveçı pl’0 demirlemesini emremi’i yti ti kaydedilmektedir. Hasta bir tayfanil, karılması için mü oi tir,. Bir. Norveç hart "ı_rf*, doktoru hastanın PS ' dığı hafif bir yaradat 3 rl“' olduğunu gürmesi l&lîf nen müsaade reddedil Norveçe hiddet Kopenhag, 6 (â- of Flint meselesmd tâarzı hareketi hakkif de bulunan- “Tidöndti 1,,: nin muhabiri gu_ı,lc 3'"" yer *Almanlar münkesif İİ lidirler. Norveç'e bir infisl duysımkt hükümeti “vapuru #fbeüi mak hâakkma malik * ' ağlebi ihtimal No"eq n ve ziyan taleb edercek w' (Bu hâdiseye dâir alman telgraflar $ ! dadır) Fınlandlya uzakel'e e Taris, Ğ — Evvelki © ri Moskovadaki FinlaP ınf“ ti ile Sovyet ricali 977 bur hiçbir müzakere olT gı Finlandiya hey PU"'MMI den talimat bekledi ABDİ Mestedici bir müzik... Gaşyedici buıbüı AÜ meleti... Lâhuti sesler ve hazin bir aşk k ile Beyaz Gü Türkçe sözlü - Arapça şarkılı mustesn“ TAKSIM Slmnemas!'. İstanbul sayın sinema meraklılırını en bayram het ivesi olacabtır.