18 Eylül 1939 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 3

BU 2N HABER — Akşam Postasi Frnsızl '. brüke girdiklerişayi Sovyet notası Lehistana nasıl verilmiş ve nasıl karşılanmıştı? Paris, 18 — Sövyet ordusunun Lehistana girmesine takaddüm e- den hâdiselere dair alınan malüma ta göre Moskovadaki Polonya B. elçisi evvelki akşam Molotof tara- findan çağrılmıştır. Büyük elçi Sövyet kıtalarının Polonya ârazi- Sİne gireceğini bildiren ve kendisi- he tevdi edilen Rüs notasını al- mMaktan imtina etmiştir. Büunula beraber notanın metnini hüküme- tine telgrafla bildirmiştir. Sovyet hükümeti ayrıca ecnebi devletler mümessillerine de birer nota vererek noktai nazarını izah etmiştir. Buna nazaran Moskova hükümeti ârtık mevcut telâkki et- Mediği Lehistan hükümeti asayiş Ve unzıbatı temin edemiyeceğine göre garbi Ukrayna ve Beyaz Rus- Yadaki halkın mal ve canlarının himayesi gayesini istihdaf etmek- tedir. Mosköva, 17 (A.A.) — Notaya bağlı mektupta, başvekil ve harici Ye nazırı Molotof, Sövyetler birli- Binin devletlere karşt olan bitaraf- Dk vaziyetini tebarüz ettirmekte- dir, Söyvyetler birliği komiserler he- Yeti reisi ve hariciye komiseri Mo- lotof da ayni mealde bir nutuk söy liyerek Söyyet noktai nazarını an- latmıştır. Lehistanın . noktainazarı Londradaki Leh — sefiri dün şu tebliği neşretmiştir: “Bugün saat 4 de Sövyet kıtala- Ti Polonya hududunu — muhtelif Doktalardanı geçmiş ve derhal Po- lonya milli ordularının çok şiddet li müdafaasile karşılaşmışlardır. Polonya hükümeti, bu hareketi İçin tasni ederek gösterdiği sebeb- İeri münakaşaya yanaşmazdı. Po- lonya hükümeti — cumhurreisi ile Mütesanlddir ve kanuni — şekilde Müntehap milli parlamentösüu Po- lonya toprağında faaliyettedir. Bu hükümet ve parlâmento, — bütün Vasıtalarile Alman mütearrızlara kâtsr idare etmektedir. Sovyet hükümeti, bu — sabahki doğrudan doğruya vaki — taarruz hareketile 25.7.932 tarihinde Mos- kovada aktedilen Polonya - Sov- Yetler birliği ademi tecavüz paktı- Nt nakseylemiştir. Bu pakt Mos- kovada imza edilmiş ölan 5.5.934 tarihli bir ptotokolla 31.12.1945 tatihine kadar uzatılmış — bulun- Maktaydı. Büyük elçilik taarruzun — tarifi hakkında 3.7.033 tarihinde akte- dilen mukaveleyi de zikretmekte- dir, Polonya ve Sovyetler - birliği mükayele ile ne siyasi, ne de ASkeri veya ekonomik veyahut di- tr mülâhaza ve vesilelerin herhan Bi bir taarruz hareketinde bulun- Mamağı taahhüt etmiş bulunüyor- latdı. Buna binaen Sövyet hükümeti Ü açık taarruz hareketile beynel- Milel taahhütlerini nakzetmiş ve Milletler cemiyetine kabul edildiği tatihtenberi harict siyasetini isti- hat ettirdiğini iddia eylediği bü- lün manevi prensiplere — muhalif hareket eylemiş bülunmaktadır... a " cumhuriyet bayramı hazırlıkları r129 tesrinilevvel cumhüriyet bay- hi hazırlıklarına — bugünlerde Manacaktır. Halk partisinde bir “nisvon kurulacaktır. Lehliler Almanlara şiddetle mukavemette devam ediyorlar Almanlar 12 bin esir, İTİ tayyare, 80 top ve müte- addit hücum arabaları aldıklarını iddia ediyorlar Henüz teeyyüd etmiyen haber- lere göre Fransiz kuvvetleri dün Sâarbruk gehrine girmişlerdir. Al- mafilar Lehistan cephesinden cel- bettikleri kitalarm da iştirakile büyük bir mukabil taarruzda bu- lunmuşlardır. Takriben yüz bin kişiyle yapılan bu taarruz neti - cesiz kalmiştir. ; Mâaamafih resmi haberlerde he nüz bu şaylalara dair malümat yoktur. Sön resmi tebliğlerde göy- le deniliyor: “Dün akşama doğru cephemiz üzerinde iki noktada düşman hü- cumu öolmüuştür, Birisi Mözel va- disinin şarkmda, diğeri Sar ile Vosges arasında cephenin mer - kezinde vukua gelmiştir. Bü iki hücum da tardedilmişstir. Son alman malümat, Polonya - dan cephemize, hava kuvvetleri ve büyük birlikler halinde, Al- man kuvvetlerinin nakledildiği hakkında birkaç gün evvel veri- len haberi teyid etmektedir.,, Alman tebliği gon Alman tebliği de şudur: . ““Düşman Zvcibruken civyarında mevzit bazı hareketlere teşebbiis etmiş ve ağir zayiata uğramışstir. Düşmanın bir sabit balonu düşü- rülmüştür. Alman, topraklarma hava hü - cumları olmamıştır.., Daladiyenin ziyareti I Fransız başvekili Daladiye ev- velki gün saat (13,30 da Sar ö- nündeki ordular cephesini ziyaret etmek Üzere milli müdafaa noeza- retinden hareket etmiş ve dün akşam saat 20 de mezkür nezare- te dönmüştür. Ekş Laşapelin tahliyesi Röyterin Brükseldeki muhabi - rinin verdiği malümata göre, Ekslaşapeldeki bütün aileler şeh- ri tahliye için emir almışlardır. Belçikaya veya Hollanaya kaç- mağa teşebbüslerinin alâkadarlara | ait emlâkin müsaderesini intaç e- deceği şehir sakinlerine — tebliğ edilmiştir. Alman - Leh çarpışmaları Bükreş, i8 — Polofyadan ge- len yabancıların verdikleri malü- matâ göre Leh kıtaatı Alman kı- tgatıma karşı mukavemete devam etmektedir. Mukavemet cephesi Lublin - Brestlitovsek ve Vargoöva- Lvövdur. Bilhassa — Lvövy muntakasında Leh hücumları ve ona karşı bir- leşerek muharebeyi kabülde te - reddüd etmiyen Leh tayyareci - lerinin kahramanca faaliyeti kaây- dedilmektedir. Varşovadan gelen habere gö - re, Lehliler düşmanın akmlarını muvaffakıyetle defetmektedir. Bugün 60 çöcuük ölmüştür. Poznan hâlâ Polonyalıların e - lindedir. Letonya — kaynağından alınan bir habere göre, Grodek . Jage - lonski bölgesindeki taarruz mu - vaffakıyetle neticelenmiş ve 12 bin esirle 100 tank almmıştır. Przemüsl hâlâ Lehlilerin elin- dedir. Bazı motörlü Alman kıtaati Brestlitövska doğru ilerlemişler - se de Alman piyadesi henüz Buğ Vistül - San hatti üzerine gir . memlistir, Alman menbalarından veri.en haberier Alman ajansı Brestlitovsk ka- lesinin Alman kıtâatı tarafından zaptedildiğini bildirmektedir. Pö- lonyalılardan altı yüz esir âltn- miıştir. Dünkü Alman tebliği Lehistan harekât hakktmnda şunları bildiri. yor: “Lemberg şimdi üç taraftan İ- hata edilmiş bulunmaktadır, Ce- nübu şarki istikametinde Polon- ya kıtaatının ricati Lemberg ile Prsmizl âarasinda kesilmis bulu - nüyor. San nehrinin mansabı şimalin . de, Alman kıtaatr Lüublin istika « metinde ileri yürüyüşüne devam etmektedir. Deblin mıntakası iş- gal edilmiş ve yepyeni 100 tay- yare elimize geçmistir. Brestlitovskun cenübüunda Vla - dova civarında şarki Prusyadan, yukarı Silezyadan ve Slovakya . dan gelen kıtaatiın öncüleri bir - leşmistir. Kutnonun zabtı için yapılmakta olan muharebe normal bir tarz - da devam etmektedir. Kıtaatımız şehre garb taralından girmiştir. Bzura nehri şimal istikametin- de geçilmiş ve Varşova sıkı sıkı ihata olunmuştur. Polonya hükü- met merkezi halkını muharebenin müstakbel acılarından kuürtarmak için Alman ordusu Varşova aske. ri kumandanini mMmukavemetinin “aydasızlığına iknaa çalışmıştır. Fakat Varşova askeri kumanda- ni Alman subayını kabul etmek- ten imtina eylemiştir. Polonya müfrezelerinin Stedlce yolu ile cenubu şarki istikametin- de kurtulmak teşebbüsleri akim biraktırılmış ve mühim — ganimet ele geçirilmiştir. Bunların, arasm- da 80 top, 6 hücum Aarabası, li tayyare vardır. Bundan başka Al, man kıtaatı 12000 esir almıştır. Havaların mütemadiyen fena gitmesine rağmen, hava kuvvet- lerimiz bilhassa Vistülün şarkm - da faaliyetlerine devam ederek düşman kıtaatının tecemmülerini ve yürüyüş halinde bulunan kol- larmı bombardıman etmek süre- #AYDİ ŞABUK AZ | KALD) İSTE tile ricat eden düşmanın bu rica, te bir intizam vermesine mâni ol- muştur. Vilna ve Baranövicze radyo pos taları hava hücumlarile tahrib e- dilmiştir.,, Anlatan : e TÜ ae Dr. NİHAT REŞAT BELGER. : Yazan: SABİH ALAÇAM Selânikten aldığımız bir mekfup’ra birleşmemiz lüzumu oildiriliyordu Fakat, koöngre — dağıldıktan ve negeler mMemlekellerine döndü! tan sonra, Vazi: * “âlem gene o! âll >, devri gene öl devran,, şek- lini aldı. Böylece, kongrenin karafları yalnız kâğıt üstünde kalmış öolü- yordu. Bu, her ne kadar gayretlerimi- zin tamamen semere vermediğine slâlet etmekte ise de, kongrenin büsbütüh fayda vermediğini zan- yeylemek de hatadir. Çütkü, yapılan temas neticesin" de, muhtelif hizipler arasında â- deta bir mütareke aktedilmiş ve nuhtelif parti mensuplarının ha- ati ruhiyeleri üzerinde biribirleri- Almanyadakı son talebemiz de döndü Hükümet harp yaralılarını halktan mümkün mertebe saklamak için elinden geleni yapıyormuş Almatnyada stajda bulunan sofi talebemiz İhsan Balkir bu sabah:- ki Konvansiyonel trenile memleke timize dönmüştür. İstanbul — könservatuvarı me“ zunlarından olan bu genç Ber- lindeki yüksek musiki mektebinde opera tahsilini bitirmek Üüzere i- ken harbin çıkması yüzünden stâ- jinı bırakmağa mecbur olmuştur. İhsan Balkıt — Baritondur. Ge- çenlerde Finlândiyanın Lahdi rad yosundâ verdiği könser çok âlâka ve tâakdirle karşılanmıştir. Genç sanatkâr, Almanyarım va- ziyeti hakkırıdaki müşahedelerini ve ayrılış intıbalarını bir muhar- ririmize anlatarak demiştir ki: — Almanyada patatesten baş- ka herşey vesikaya tabi tutuluyor. Bütün takyidata tahammül eden Almânların patatessiz kalınca is- yan edecekleri muhakkak görülü- yor. Almanyada eçcnebiler de da- hil olduğu halde herkese haftada 90 gram yağ, 80 gram peynir, 150 gram Şşeker veriliyor. Nüfus başı- na bit Aaylık çay 20, kahve 40 gramdır. Fakat bulunmadığından yerine hububatin kavrulmasile ya- pılmış bir madde ikâme edilmiş- tir. Bu dâa ayda 100 gramı geçmi- yor. Ekmek, yumurta hiç yoktur. Elbise, kündura ve çamaşırlar da vesikaya tabidir Fakat Yahudile- te giyecek eşya verilmesi yasaktır. Berlin halkı korku — içindedir. Bazı geceler İngiliz — tayyareleri geldiğinden halk don ve gömlekle bodrumlara sığınıyor. Fakat şitm- dilik bu tayyareler boniba — değil, sadece beyanname kâğitları ati- yotlar. Bu kâğıtları gördüm. Kâğıtları bulanlar polise götür- mek mecbufriyetindedir. Götürmi- yenler için âğır Cezası yardır. Ecnebi radyoların dinlenmesi men edildiğinden Berlinde Türkiyeyi bile dinlemekten mahtum kalmış; lar. Birçok işleri kadınlar yapıyor. Postahanede hiçbir erkek memür kalmamıiştır. Harp doölayisile A- manyada dans yasâak edilmiştir. | Hattâ evlerdeki danslara bile mü- dahale ediliyor. Hükümet öperasi kapalıdır. Diğer tiyatrolarla sinemalar a- çıktır. Geceleri sokaklarda elek- trikler yakilmıiyor. Umumiyetle Almanlar harp — istemiyorlar. Al- manların istedikleri karınlarının doymasıdır. Yiyeceklerini elde et- me. için harp ettiklerine inandı- rılmışlardır. Polonya işinden sön- ra müstemlekeler meselesini orta- ya çıkaracaklar. Harbi muhakkak kazanacaklarımı söylüyorlar. “Dünyâ karşımıza çıksa viz ge- lir,, diyorlar. Hükümet harpte ö- lenleri, yaralananları halktan sak- İryor. Yalnız hârbi kazanması dü- şünülüyor. Maâmafih Polonya ile çarpışmalarda 30.000 Almanın öl- düğünü işittim. Bundan başka ha&t tabakıci bülmak için het — tarafa asilan ilânlardan — yaralıların da çok öolduğu anlaşılıyor. Kadınlara iki haftâ stajla, hastabakıcı rüh- satnamesi veriyorlar, Bundan baş ka Alman hükümeti gönüllü yaz- mak için faaliyete geçmiştir. Al- manlar, bütün kuvvetlerini harbe tahsis ettiklerinden şimdilik yahu- dileri unutmuş gibidirler. Mahal- lelerin ayrılması hârpten sonraya bırakılmıştır. Almanyada ötedernberi — yetleş- mış Türkler ve diğer ecnebiler, yol ların kapanacağı endişesile şimdi- den işlerini bırakıp gidiyorlar. g - Şehirde nümune siperleri kazılacak Pasif korunma heyeti — müte- hassısları bir iki güne kadar şeh- rin müuhtelif yerlerinde — nümüne | sığınak siperleri kazdırmağa baş- İtyacaklardır. Bu süretle halka bü MN MANZARDSI U tını, şekilde siperler kazılması öğreti- Hitlere Allah gibi ıtaat ediyor- * lecektir. YAZAN vVE : izen h)n İSNDA & '"4;#47&#’;& uğtAp ne karşı bir sempati vücuda gs:l.-ğ mişti! j Bilhassa, köngreye — takaddüm eden zaman içinde görülmekte o- lan hüsumet, hâd şeklini tamamen kaybetmişti! j İşte, bu ruhi yakınlık ve siyas* dostluk köngrenin manevi bir mu- (Blükyeti eseriydi. Kongre dağıldıktan birkaç sonra, Manyasizade Refik bey . den bir mektub aldım, Mumâi- leyh, Selânikte bulunuyor ve o- radaki İttihat ve Terakki erkânı ile temas ederek inktlâp ve İhti- ği hareketinin içinde mühim bir uzuv vazifesini görüyordu. Selânikteki İttihat ve terak mensubları, Paristeki Jön Türk- lerin faaliyetleriyle alâkadar ol_n_3 yorlardı. İşte, Refik beyin yollalJ dığı mektub da bu alâkanm bariz bir nümunesiydi. J Fakat, kendisine amca diye his tab ettiğimi evvelce de söyledi « ğim Manyasizade Refik be postaya verdiği mektub, birçö bakımlardan bizi tenkid eder şe- kilde kaleme alınmıştı. Manyasi- zade Refik bey hulâsatan diyordu. ki: j “Oğlum Nihad, biliyorsun ki memleketin içtimal bünyesinde bir değişiklik yapmak, — istibde idaresini yıkmak için (İttihad ve Terakki) cemiyetini kurduk. erbabi arkadaşlar, | Selâniğe geldiler. Halen, gün - den güne artan ve istihkar edile ;1 miyecek bir hadde varan kuvve- timizle memleket sınırları içinde mevcudiyetimiz tamamen hisso lunuyor. Ayni zamanda İttihat We Terakki fırkası yalnız Selânik. - te vücud bulan mevzil bir teşek. kül mahiyetinde kalmamış, cemi. yetimiz bütün memlekete dâal bü- dâak sâalmiştır. | Sizin hariçteki faaliyetinizle de pek tabil olarak alâkadar oluyor ve hareketlerinizi adım adım kip ediyoruz, : Vatan ve millet için yapılagel- mekte olan dahili ve hariti bü - tün faaliyetlerin tevhidi hususu - nun müşterek gayemizin K kuku bâkmımdan büyük bir fay da vereceğine de kânliz, Fakat aldığımız haberler, m alesef cesaretimizi kıracak mahi, yettedir. Zira, Pariste buluna! arkadaşlar, hedefleri ayni Oİİ, ğü hâlde, bazi sebebler dölayımı: le ihtilâf halinde bulunuyorlar < miş! : Bü yüzden de iki partiye ây, rilmışlar! Kudsi ve uülvi bir gayenin hakkukü — mevzübahaken, bir vaziyetin şahidi olmak ve arkadaşlarımı fevkalâde müte essir ediyor. ' Aranızda mevcut ikiliği berta faf etmeniz, birleşmeniz için Ah met Riza Bey ve arkadaşlarımı da Müracaaâtta bulunduk, Gerek onlür ve gerek sizler bir araya gelerek konuşün, birleşin, Bu mes'üt neticeyi dört gözl bekliyoruz evlâdım.., İ 4 Manyasizade Refik beyin mel tubunu aldıktan sonra arkadaş larımla temasta bülundum. Aldi ğim mektubu kendilerine göster dim ve “tevhidi mesai,, nin h a_-* bir zaman döğru olâmıyüı ::1; düşünmediğimiz cihetle Ahmı Rizâa bey ve arkadaşalrile bu hu susta dair temasta bulunm müvafik düşeceğini ileri sürdül Pek tabil olarak gerek prens bahaddin bey ve ğgerek “teşebhbi sü şah&i ve, ademi merkeziyel düstürünüa taraftar bulunan © arkadaşlar fikrime kât'iyyen İl raz etmediler. j (Devamı var) eli İNi eli N