5 Eylül 1939 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 3

Athenia ; Gicev seferki umumi harp e. Bunun da bir “geçen se- İgor de “bu seferki,, olacak Jj: Öyle felâketlerin bir tanesi e , ilik için utanılacak bir şey Ni de ikincisinin o açılması... i Tea içelim. $eferki umumi harpte Al beraberdik; burta rağmın vi, min batırılması bizim de di 4 ürpertmişti. Deniz orta Ya pile batan koca bir ge“ i ri binlerce insan. O fati” krap başladı. Bu seferki r a, MD başlar başlamaz, Al e Bir büyük yolcu gemisi Dilleri i, Elbette, harptir, iki “A, biribirini Okşıyacak değil miz & , Umbara, kurşun yağdıra # ç yun yağdıra 6) radar, bomba atacak. Fakat o Kemilerinin yolcu vapur Attı ni # İm, ç ıkları torpil, insanları da Sİnirlendiriyor. . Lusütenin'yı batırmakla ÜX fena bir harekette bulun- “A a İtin de ihtiyatsızlık etmiştir. İM ien'in o öldürüldüğünü p İk, Talleyrand'ın: Bu cürümden , bir şey, bir hata,, “dediği , Olunur. 1914 te sağ olsaydı, itania meselesi için de A , Amerika'am harbe de ö geminin batırılması- Na tesiri oldu. Athenia'nın ba: e, “da hiç şüphesiz büyük bir * maamafih bir cürüm, ci Be nası beni daha çok Sinir » Athenia,.. Zekâ ilâhesi i adını tasıyan gemi. U- ti bin, o ilâhsye karşı bir e, ile başlaması, çılgınlık ar uzun bir delili sa 2 a ii gemilerinin Zusifania, — #İbi vapurları batırmasın- l Güzellik y*>c. 1914 harbin 4 * Yararlıklar gösteren de- isi kumandanları oldu; birer kahraman diye hatırla Halbuki (o Richtoler, BL ibi tayyarecileri hür 4 ruz. Tayyarecilik de 4 e sebeb oluyor, &p öldürüy'er. Fakat ne bi- Wi da başka bir asalet var. e 0 gemisi insana o hissi ver- » Mele silâ'ısız adamlarla dolu hücum ettiği zaman. di Nurullah ATAÇ İ işletm ası | Zkredisinden istfade #imek .siıyor İşletmesi Umum i Manyas Ankaraya 7 Vekâletle, yakında in. anacak büyük iskele * 9 temaslar o yapacak- gö İN man ameleninin 17 mad İm, etrafında da malü- | eki, yi başka umum müdür iy, Yİ mühim bir işle meşgul | © İngiltereden aldığı .| evvelce liman iş| müdürlüğünün de| laşmıştır. vu, Pözünlerde alikadarlara ln l de liman işletmesi: > ir. . Manyas, liman İşleri için , yg, sok malzeme almması iç “En behyelerek krelilen| Seslerini arıyıcaktır . İ | sebatını gö vaziy Almanyanın Rusya ile anlaşması) gilizler ve F-ansızlar öbür — lurafta bilhassa Japonyada bü| hayallarım karlarmaya — çalışırken yük şaşkınlık uyandırdı. Zira, esasen bonlurın ihatiyaz mıntakalarını ele ge son zümünlarde Alman » Japon mü-| çirmek, Çin islilâsını sona erdirmek nasebatında bir tereddüt başlamıştı | hatt — kimbilir — Hindiçiniye ve ve Tokyo hükümeti Almanyayı kay- | Hindistana hasmak bizim belmesi ihtimaline karpt İngiltere ile| için uk oyuncağıdır. müzakerelere daha fazla ehemmiyet) “ tolaliter devletlerle bü. veriyordu. Bu yazıda o değerli bir)yük bir nlâyişle ittüfak yaparsak bü. Fransız siyasisinin kaleminden uzek | tün demokrasileri üleyhimize kaldır şarktaki vaziyetin pazih bir tahlilini olmaz mıyız? okuyacaksınız. üfün demokrasiler demek, Ame. irika da dahi! demektir: Askeri, mali ve iktisadi kuvveti ile büyük bir dev» let olan Amerika o sa (o bizimle bam madde ticaretini keser ve bizi çok vahim o müşkülütn uğratabilir. O zaman da bizim için tarihi gayele rimize veda etmek düşer.,, İşte Japonyada bu şeki'de, bir te. reddüt vardır. Hangi taraf o kazana cak; şimdiki hulde bunu kestirmek çok zordur. Japon bükümeti buğün bir taraf. tan Nibver d. “etleri ile, bir taraf” lan da İngiltere ile müzakere halin. de bulunuyor. l Evvelâ Japonya ile Mihver müna- geçirelira. Okuyucularımız bilirler: Japonya Almanya ve İtalya ile bir “anlikomin tero,, miyakı yaptı. Bu, b mevi fik- 1 ve vi yahut, bagünkü tabir le,, ideolojik bir anlaşmadır ve bu anlaşma ile üç devlet komünistlikle ve her türlü benzeri İle, her nerede görülürse, icadeleyi o taahhüt et mekled "akal bu misakın çok kali İngilterede de tereddüt var İngilterede de ayni şekilde ve mi vazi surette hir tereddüt var, Muva. hiçbir bükmü yoktur, Gi N Zİ suretle diyoruz, çünkü İngiltere i- Onun İçin Hitler bunu © tamamla AMİR a dü sayı düşünüyor. Geniş bir ihtilaf, /7709Yann tereddülleri biribiri ne bağlıdır. Japonya tereddüdü bi akıp tamamile Mihver tarafına yeç- se İngilterenin de tereddüdü kalmaz. İngiltere de Japonya aleyhine kati bir veziyet alsa Japonya da b Mihver lehinde kati bir karar verir İngiliz - Japon ihtilâfının başlan. gıcı hatırlardadır: Bir gümrük dürünün öldürülmesi üzerine Tekye hükümeti İigilizlerden dört şüphel çinlinin teslimini istemişti, Ru çinli. ler Tiyençindeki İngiliz o imtiyazlı munlakasına iltica etmişlerdi. Bunur üzerine, iki hükümet arasında müzu- kereler başladı. İngiliz hükümeti Çi de Japon ordularının — bulunduğun “fiilen, tanımış oldu ve mahalli yişi temin hususunda bu ordu ile İş birliği edeceğini, kâfi derecede deli görterilirse Çinlileri teslim edeceğin vaadeti. İşt bu karar üzerine İngiliz efkür umumiyesi ayağa kalktı. o Sade işçi veya liberal gazeteler değil, muhafa- zakâr Times gazetesi bile şöyle yaz dı: “ilâdisenin bu şekilde, halli karşı” sında İngilizlerin büyük bir kısm iğbirar duymuştar,, ». pek yakın üğü için, Japonyayı yanında bulmak istiyor ve, Almanya ile İtalya namına Japonyayı bu ik devletle bir askeri ittifak imzasını davet ediyor. Be ittifak sayesinde içlerinden biri harbe mecbur olursa | diğer ikisi ona bütün silâh kuvvetle | ri ile derhal ve otomatik bir sureti yardım edecekler, Du teklife Japonların cevabı ne şe kildedir? Burada Japon | efkârını. ikiye ayrıldığın: gün gibi görüyoruz Nüfuzları büyük olun askerler der- bal peki demeye hazır. Onlara göre böyle bir itifak karşısında demek ral devletler ne yapacaklarını şaşıra <aklar, mukavemet hususundaki ka rarlsrı gevşeyecek ve, geçen sene Mi nie olduğu gibi, tekrar karşi tarı bit zafer kazanacak ve bu © suretk dünyada kati höklmiyeti ellerie # lacaklar, Gene olara köre, “kahraman dev. ietler, üstün yaratılmış devletler, — yani Almanya, İlalya ve Japonya isrihl gayelerini tahakkuk ettirecek ler, Almanya orta ve şarki Avrupa alya Akdenizde, Jüponya Asya vi süyük Okyunus'n emellerine kovuşa er bir harp çıkacak olurse Şehre” he İngiliz guretelerinin neşriyatı ara geçmeden zaferi ken: | sında, hükümetin bu tarzda teslimi cuklar, yeli milletlerarası hukukun en esasi kaidelerine müarız olduğu işaret edi ürünün katli si. yasi bir cinayeltir ve hiçbir devle böyle bir cinayetin fnillerini diğe" tarafa teslim etmez veya, hiç olmaz sa, ancak bu istemiye hakkı olan bir hükümete teslim eder, o Habuki Ja ponya Çinde meşru hükümet değil dir, Hattâ Çinde muharip bir devle bile sayılamaz, çünkü harp İlân e memek riyakürlığını — kullanmış bir devlettir. Binnenaleyh Japonya Gin de bir mütecariz, bir haydut, bir ca ai Yaziyelindedir. İşte o asi) İnailir re bugün bu havdutla arlaşma yo pacak kudar alçalıyor Diğer taraftan, İngilterenin bu şe ki hareketi İngiliz imparaleri Tanum en hayal menaatlerine sui azdır, deniliyor: o Mr. Çemberlay errellik dive vevo7'm herkes a al bu teklifi Japonyada olduk. ühüm bir diplomat kütlesi, işa damları hattâ hükümetin tamarnı ta rafından bile kabıl edilmiyor. Onlar diyorlar ki, Almanya ile | talyanın Japonyayı kendi yaptıklar bir harbe sürüklemek işlerine geli buna hiç şüphe yok, Onlar Japon kur cilerinden Kızildenizde, Mısıra ve üveyşe karşı, mühim bir istinat © larak fstifade etmek istiyorlar. Faka buna mukabil Japonyanın onlardan ne istifadesi olucak? Onların ne ka- zanncağı malğm. Fakat Japonya ne kazanacak? Gen“ onlar şöyle düşü #üyor: “Haydi, mütefiklerimizin bize bi) iki gemi gönderdiğini — faraedelim Bize bunların n2 gibi bir faydası do “umur, Bizim böyle bir yardıma ei 7 yok. Sövyetler, İn. | SÜZURGEMİ Di, YORUM SANA, Uzakşark'ta et ciz telâkki ediyor. Çinliler büyük bi sukulu hayale uğradılar, cesaretler kırıldı. Rowanya, Lehistan gibi Ort Avrupanın büyük © devletlerinde d ayni sükuluhayal, ayni ce ması görüldü ve bunlar acaba İngil terey. itimat ne dereceye kadar ca izdir diye düşünüyorlar. Amerika; ostlarımızda da ayni sukutu hayal #71 cesaretsizlik. Bunun üzerin merikanın bilarsf Kalmasını istiyen ter büyü kavvel buldular, Pari fedakârlıklıra röukabl) harp. çiliklen vazgeçirmek müun olsa" at haydudum elinden silâhı an cak karşı durarak alınabilir, o onus önünde boyün eğerek değil © Nite- anlaşmanın daha ertesi o günü kyo bükümeli İngiliz o sleyhları nü ler ili işler emri vermiş, yeni talep. ri sürmüştür. e! İngiliz hükümeti, bu tarzdaki mü taleâlara, şu cevabı veriyor; “Gin vaziyetini “fiilen, tanıdım evel; çünkü fiili vaziyet kadar sözü geçer bir şey yoklur, sen onu tanı- marsan O kendisini zorla s4 ur. “Benim yerimde six olsayılınız re yapacaklınız? Harp ri edecektiniz Yani yarın bize burada lizim olae kuvvetleri bzük şarka mı © göndere sektiniz? Ben böyle bir kapana düş mek istemedim. a tanı dt abloka rar dediniz? Evet kuvvetli bir silâhtir bu, fakat herkes tarafından müştereken tafbik © edil mek şartile. Halbuki, bana karşı bı kadar şiddetli davranan Amerikan birleşik devletleri bizimle abloka tat bikine hiç de taraftar görünmüyorlar "O halde, başka ne yapabilirdim” Konuşmak, müzakereye girişmek we muahede yapmaktan başka çare yok tü, “Bu mwahedeyi en ax üleyhimizde olan şartlarin yaptım, Esaslı © bir e hemmiyeti olan bir şey © vermeğim Aşikâr olan bir şey, yani Çinde Ja pon ordusu bulanduğunu o kabul el tim, esasen bunlarla münaâebette bu lunmamanın isokânı yoktu. Tiyen- çine illica eden Çinlilerin suçlu ol. duklarına dair bana delil getirdiler Dört eaniyi kurtaracağım diye ciha nı ateşe vermek daha mı İyi olurdu” "Dikkat edelim! Japonyayı tahrik ettikçe, yaraladıkça onda bize karş” bir isyan hereketi uyandırıyoruz k bununlu da öbür tarifa yaklaşmasını yardım etmiş oluyoruz. Bilâkis ber | ke ile müzakere ederken (Onur anyaya daha fazla yaklaşmasını mani olmıyor, © hiç olmazsa bune geciktirmiyor muydun? Onu dabe fazla geri çekmeye muvaffak olsay- j dım kazanacağımız menfaati bir dü şünün, Kâfi miktarda dost iz var ii dıyorsunuj! Pekâlâ ama, daime şın irmızım sayısını arttırmak mir ti 2 Yukarda, iki tarafın da ileri sör- düklerini olduğu gibi naklettik, Mülâsa olarak, şu muhakkak ki Je yet karı | Az evv saadet teş eden (on altın ve hem de hsr ay!) vaadinin tahak kuku, şinadi, xaybet: Yalnız, Kıbrıs İngiliz valisinir ezgketini urutmamak ve kon. ne teşekkür etmek lâzımdı. Bu maksat'a bükümet konağı | <a gittim Valiye: — Size karşı minnettarlığını sekrar etmek ve arzı vedada bu. unmak üzere geldim, dedim. Vali, hayretle yüzüme baktı. Sözlerime devam ettim: — Vakıa, istemiş olduğunuz ibtisas vesikamı Istanbuldan ge: irttim. Buyurun, bakınız. Fakat, bundan böyle Lefkoğa. ia kalacak değilim. Vali, mütebessim bir çehre ile sordu! — Nereye gidiyorsunuz? — Misira! — Bu eni seyahatin sebebini sorabilir miyim, acaba? Valiye nagshani olarak aldı- ım mektubu tercüme ettim: — Ovv, doktor, dedi, bu ne zans! O halde sizi tebrik eder ve muvaffakıyetler dilerim. Hükümet konağından ayrıldık tan sonra, doğruca otele geldim. | Çabucak hazırlandım. oElimde küçük valizim, hemen bir urube. ya atladım. Bana günlerce iti- vaplı saatisr geçirten, fskat son tâ da büyük bir ümit ve kurtu. tuşun müjdesini veren Lefkoşa- dan uzaklaştım. bütün cazibesin. Muntazam şose üstünde, mut tarit adımlarla ilerliyen beygirin yektiği talikada düşünüyordum. Altuma, tekrar Mısıra gitmek yazılı imiş meğerse.. Beni, binbir maceraya (Oyürükliyen hâdise ler, yolumu hep ehramların di. yarına çıkarıyordu. İster mesut olayım, İster meyus; bu, böyley di... Sanki, gizli bir kuvvet; beni, mukavem.t olunmaz bir tesir al anda bırakıyor, her hançi bi serencamın (o #âihaları içine Mu hakkak O İskenleriyonin dekom nu, Kahirenin, Portsaidin silüe tini karıştırıyordu.. Hindistana giderken, Prenses Zehra ile karşılaşmış, Kahireye porya bugünlerde mihver devletle! yollanmıştım. İ riyle otomatik ve tam bir askeri itti İfakı kabul etmezse Mr, Çemberlayn ir iki fedakârlğu mukabil İngilte- reye, İngiliz imparatorluğuna, Avru. naya ve sulha büyük bir # bulunduğunu söyliyebilirr. hizmette | Yolunun gözükmesile bulabilmiş. Talih kuşu, başıma binbir ga le kondurmuş, rahat bir nef?s alabilmek imkânım, ancak Mis Büt m, & yolların Romaya çık bönim ıçin büyük bi. | ira kalkacak | vapur, beni Iskenderiyeye götü. | dir (bayır ve hasenat ilâhesi) is . Anlatan: Dr. NİHAT REŞAT BELGER, ğe Yazan; SABİH ALAÇAM Bu mektup, hayalımda yeni Jması gibi, halâs yoluda Mısıra dir devrenin ilk işareti demekli / gkıyordu 3 | Artık, binbir zahmeti, ve günler.) Mısır, benim için, bir oğur ze intizarı mütcakip elde etti. İsembolü olmuştu. Amerika zen- im ihtisas vesikasının hiç birjcilerinin yanlarında Laşidıkları ameli kıymeti kalmamıştı. Çün -jKaz tüyü çi z kl, Avrupada yaşamak, orada | Her halde, Prenses Zehra,bana şalışmak imkânım elde ettikte; | dasır yolunu sçan Prenses Zeh. j sonra, Kıbrısta cb:lik oyapmen /-a, Firavunlar diyarının tarihi 4 manasız birşey oluyordu. nelikesi (OKleopatranın aksine, rf Z i j Lârnakaya (gelir gelmez, ilk İ- sim vapur acentelerine koşmak oldu. Taliin güler yüz göstermesi levam ediyordu. Birkaç saat son olan küçük bir o“ recekti. ; Hemen biletimi aldım ve sabır sızlığımın tesiri ile olacak Ki, zeminin hareketinden çok önce kamarama yerleştim. Artık, gözlerim Mısır istikame ne çevrili, ah şu vapur bir de. mirini alsa, ah şu İskenderiye rıktımına bir ayak atsam, di. yordum.. öm adülğkirin w N İskenderiyeye çıkar çıkmaz, doğ. ruca Ahmet o Celâicddin paşanm verdiği adrese gittim. Bana kapıyı açan uşuğa kim ol. * duğumu söyler söylemez, adamca - izm hemen yüzü güldü, Hürmet. kâr ve mustalah bir lisanla; “— Paşa hazretleri, zatakliniz i. çin, bendenize senbihatı mütcaddi. dede bulunmuşlardı zaten efendi. miz... Diyerek lafi uzattıkça uzatır Nihayet dayanamadım, sordum” — Paşa nerede? Sen onu söyie! — Kan'da efendim. Si — No zoman gitti? — Birkaç gün evvel. Hareket lerinden önce, bep teşrifi âlinize intizar buyurdular, Fakat, prenses hazretlerinin ahvali sıhhiyeleri kes- bi vabamet eylediği için fazla du. ramadılar. Zatsâlinizin de hemcp yola çikarak, Kur'da ketdilerine iltihak etmenizi söyeldiler. Uzaktan bu cevabi aldıktan son. ra, seyabet yine mukâaddermiş, di. erek vapur acentelerinin bulun «- Auğu yere gittim, Yaptığım tahkikat sonunda, İs » kenderiyeden Kan'a kalkacak ilk vapurun, iki gün sonra hareket &, deceğini öğrendim, Artık yapılacak bir şey yoktu. İki günü, svare avare dolaşmak, gezinmekle geçirmek kararmı ver, dim, Doğrusu, bu kadar zahmet ve yorgunluktan sonrs da buna hak kazanmıştım. İskenderiye şebr!, şimdi çok in. kişaf etmiş. Fakat deha o vakit de yine güzel bir beldeyi, Her yerde İ sendesenin ve sılmari Uslühun mun tazam karakteri göze çarpıyor; g€- hir, temiz ve geniş bulvarları, ba- kımlı haliyle insanm yüzüre gülü. yordu. Fakat, sicak da müthişti, Gezmelerim esnasmda birçok tıb bi tetkiklerde de bulundum. Niha. * yet, yine denizlere açılmak zama, nt geldi, çattı, Bindi, gemi . şim- Ai ismini hatırlıyamıyorum , Mesa, Jeri kumpanyasına ait şirin bir va- purdu, Seyaliate, müsait bir OKavayld başladık, Akdenizin tatlı meltemle. ri içinde yol alıyor, vapur bayat. nn tabii bir icabı olduğu veçhile birbirimizle hemen samimilöşiyor, duk. Yolcular arasında, iki genç İngi liz misi de vardı, Bunlar, tarihi tet kikler yapmak üzere Mısira gel üniversite talebeleriymiş. Döktor imtihanı yermek için, oki Misir t rihi hakkında bir tez hazırlıyor iş ve Kan . Paris yoluyla Lond ya döneceklermiz? (Daha var) j