2 Temmuz 1939 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 3

KŞAM POSTASI Sahibi ve Nejriyet Müdürü i e Rasim Us 'DARE EVİ: isimi hekura ezdesi Baik ete Zi Kural dr bei GAME 28872 24370 Yam işleri telefonu? dara p Me İk İM ŞAR Senelik VR Mari İma i 1108 e, 1440 “0 dair: a Kalento POR işleri ile alâkadar oldu-|ce fethede ede bitiremiyeceği bü- güm pek yoktur. Bunu iti) harla söylemiyorum; bilâkis sporul Bu yüzden, yarına gebe kahra. sevebilmek isterdim, İnsan vücudu, kuvvet, maharet... Bunların oyunu: nu seşretmekte büyük bir zevk o duğunu tasavvur edebiliyorum, Fa- kat bu alâka nazari kalıyor; ne 22 man bir top oyunu, bir güreş sey rine gitsem, kapılamıyorum, yaban sı kalıyorum. Yani Sporu ancak w zaktan sevebiliyorum, Fakat Amerikadaki son boks mü sabakası beni de sardı. Mağlüp & lan o çirkin, korkunç o Kalentoyu fevkalâde sympalkigue bulmuştum. Kitap Yazan: Necip Fazıl KISKÜREK Yeni bir görüş ve duyuş mima-Jtırla, üç buçuk rulisuz sükteye risinin toprak üstünde sarayını ku- | borçludur. racak tek vamta kitabdır. Altmışına yaklaşan şair, yalnız İndanlık, kitabım mukaddes vasi. | 60 mısra yazmışsa, rüyet hududu ta olmak haysiyetini dinlerden öğ. | dişina çıkmamak ve zamana hedef renği, Bugüne kadar da hiç unut- | kurmamak içindir. eği ç Buna rağmen mütefekkir kendi- Kitab mefhumunun bir ucunda | sini yeni bir dünya görüşüne, mü. Tanrı, öbür ucunda da büyük #on- | nekkid bir tenkid miyarma, şair de| suzluk var. İnsan oğlunun ebedler-| bir ses cevherine sahib kabul eder. Bir günlük beylik beyliktir der. | ler. Saydığım zavallılar da bu ha- yalın talibleri, manlar, kitablık cebde, kitablık ça- * l pa, kitablık yapıya, hakiki olüşun| Tanzimattan beri soruyorut: temel şartı gözile bakarlar, Orlar-| — Olmuyor, olmuyor, acaba ni- ca kitab, yarımı nişanlıysecsk 868/çin? | güllesinin biricik mancınığıdır. Meseleyi daima keyfiyet cephe-| sinden alıyor, daima terkibi bizce meçhul bir keyfiyet eksikliği kay. | dediyoruz. Haklıyız. Bir şey yalnız| keyfiyetile var veya yoktur. Fakat bence ve bize nazaran bu, sıhhatli bir usul değil, Henüz kemiyet yokuşunu söke, memiş bir hâdisenin keyfiyet ufku üzerinde düşünülemez bile, yük sonsuzluk, * Kitab dışında, gündelik yazı, çer” 'den göplen konuşma gibi bazı kolay öleller de vardır ki, mancınığa nis. petle, köy çocuklarmın &serçelere taş attığı çatal sapanları andırır. Bir günün sabahmda avladıkları sc. #i, ancak akşamına ulaştırabilirler, Bu ölellerin vazifesi, cigâra pa- Sevilecek adam değil, öyle pek inİketlerinin arkasındaki kısa mâres- sana da benzemiyor, Bir sene ada“İler biçiminde, dinamizmalı çikiş lar önünde bilmem kaç bin kiloluk) başları kurmak ve kitablık hamleye bir deniz ejderi yakalamışlardı; ör)muhit hazırlamaktır, Yoksa içinde lüsü bile insanı ürpertiyordu,. Ka.|dört mevsimin kaynaştığı biçbir 'entorun gözetelerde çıkan resmi de| sistem örgüsü, bu günübirlik #letle- “hu andırıyordu. O adamı görmek|"* Versi EL İstem Vi sym atklanı ge yağ GRİ e Çal) al seli, aye beyde ; ge im; doğrusunu is), WA terseniz onu ancak bir efsane ün bir (süfli) etmez mi? Kitablık da, karşıladım. Boküöelerin, viklikle vaları mem karalamalar ve ha, "şladım. Boksörlerin, çeviklikle'İme sohbetler içinde can çekiştirmek rini muhafaza için yağlı olmamaları) 4» cücelerin kârı, izimgelirken o, günde bir fıçı İFA) “Göksu safasr için yapılmış san- oni yağ bağlar ve gene çevikliğini! dalla açik denir geçilmez. Onun “âybetmezmiş, Her gün birkaç Paİiçindir ki, böyle bir sandalda tran- ket cigara da içermiş. Hasılı, meslek| satlentik süvarisi kılık ve odasına Isilarma yasak edilen her şeyi Ya | bürünmüş bir kayıkçı, bizi katıla Par ve bunlardan bir zarar görmez*|katıla güldürür. "iş. Böyle adam hoşa gitmez'miz.$. © © Kaidelerin, usüllerin (aleyhinde | Dikkat edelim! değilim; fakat onların ( nisbiliğini,| Kitab Yazamiyoru.. isbat eden her hâdiseden memnun rd Şe e ve A Olurum. Kalentonun günde bir fıçı) Yökünden vazgeçtik, kemiyet ağır- bira gö e al ls Jığını yüklenebilsek yarı yolu aş. İzi Seli i miş oluruz, içmesine rağmen göğsü dayanıklı cz . Ve çevik kalması, kaidelere . fazla) “gesierimizde, kitab borumınu baklanmanm manasızlığını gösterir. yiyecek havaya yek. uye SEP, Herkes onun gibi olabilir mi? Her kes kaidelere uymaktan nefsini müstağni sayabilir mi2... Şüphesiz hayır. Fakat onun gibi hareket ede" bilen insanlar bulunması, kaidelere uymak mecburiyetinde olanların da intikamını alıyor; insana tam, biç bir zaruretle mahdud olmıyan bir hürriyet tahayyül etmek imkânı veriyor. Kanatları üzerine ( çöken havadan şikâyet eden (güvercinin hikâyesi... Evet, hava olması gü vercin hiç uçamaz, kaideler, kanun lar olmasa hiçbir hürriyele imkân kalmaz... Fakat o imkânsız hürriye ti hayal etmekte büyük bir zevk yok my? , Kaideleri, nazariyeleri hiçe sayan du kalento, bir bakıma da, insan oğ huna haddini bildiriyor. Kaideler, mazariyeler kuruyoruz, tabiatin sır larını, muvaffakiyetin o çarelerini keşlettiğimizi, aklımızın her mesele Yi halledebileceğini sanıyoruz. Fa kat tabiat bu Kalento gibi izah? zorca, hattâ imkânsız (o mahlüklar sıkararak aklın bütün o inşâları ile alay ediveriyor, her şeyin arlaşıla” mıyacağını isbat ediyor, bize aczi mizi hatırlatıyor, Kalento mağlüp olmuş. Umurum da değil, Kazansaydı o da umurumn da olmazdı. Fakat Kalento var? O) deniz ejderini andıran koca vücudu, seyrek di, zmn korkunç ve iğ” renç tebessümü, günde bir fıçı bira” sına ve paket paket ciğârasına rağ men muhafaza edebildiği çevikliği ile var, Allah bana onun (yüzünü söstermesin, Fakat onun var olma: <1 hoşuma gidiyor. Böyle izah edile- miyen mahlâklar bulunmasa, dünya| çekilmez bir bendesiliğe mahküm olurdu. Nurullah ATAÇ | fikir riyasamız, kolayca şişen ve kendi kendisine ölen düdüklü ba- lon yaygaralarile dolu. » Planı mütefekkir, filanı münek- kid, filanı şair tanırız. Mütefekki- rin faraza 10 cild eseri vardır. Hep. si de Pariste oturan efendisi filo. zoftan çevirmedir. Geriye birkaç makalesile birkaç sohbeti kalır. Smıfta Oyoklamı (oyaparcasma (mevcut - namevcut) diye sanatkâr yoklaması yapan münekkid, bütün salâhiyetini, beş buçuk cansiz sa- Keyfiyet, tecellisini iki merhale- de tamamlıyan bir sırdır: Evvelâ kemiyet ölçüsünü meyda- na getirir, ker cismin fezadak! me- kân ibtiyacı gibi, boşlukta yer işgal etme hassasma erer, ondan Sonra kendini ifadeye geçer, İ Radyumun bile, hiç değilse binde j bir miligramlık (o külçesi olmalı ki bir ifadesi ve tesiri bulunsun. Tahayyüz hassası olmıyan, me- kân işgal elmiyen maddenin ne kendisi vardır, ne de herhangi bir vanlı, Kitab kacmi olmiyan mütefekkir, münekkid ve şair de, riyazi bir kal'iyetle namevcuttur. * Alet ve iş diye Sri şey tanıyoruz. Aletin hakkı verilmezse iş öksüz kalır, Ne diye mevhum bir takım iş na- zariyeleri kuruyoruz? İşte mevhum olmıyan hakikat: Aleti kullanmaktan, mekten âciziz. Aleti işletmeye savaşmayışımızın bir de hilesi var; Böyle bir işe kalktığımız anda, bütün kifayetsizlik ve ayımız, Buyu çekilmiş havuz dibleri gibi meydana çıkacaktır, * Bir miskal davul tozu ve bir mis- kal minare gölgesi peşinde gezer- cesine aradığımız ve bulamadığı. miz keyfiyet tılsımı, ona karşı isti. datsızlığımız kadar, âletine güster- diğimiz saygısızlık yüzünden ele geçmiyor. Necib Fazl KISAKÜREK âleti işlet- sanssssarasasasammasasa sara sas sasansasasanr sre sararan Nor Sokakların hallettiği | medeniyet davalari... i Yazan: M. DALKILIÇ | | i i EN size derseni ki: , B — Ben bütün İstanbulluları ebediyyen veremden kurtaraca- ğım! İstanbulun milli bir lekemiz olan pisliği meselesini ebediyyen ortadan kaldıracağım!.. Tramvay ve otobüs gibi İstanbulun cehen, nem azabı olsu şehir münakalâtı meselesini kökünden halledeceğim! Bütün İstanbul halkını geceleri yüzlerce sarhoşun, gündüzleri binlerce hastalıklı İnsanm kusmuklarmı ve balgamalrını tozla top. rakla karışık bir halde yutmak gibi insan: deli eden ve ömürleri- mizi kısaltan bir felâketten kurtaracağım!.. istanbuldaki on binlerce nakil vasıtalarmın yıpranmadan mi- tehassıl amorti ziyanlarını ortadan kaldırıp memleketin milli para» #wdan muazzam bir yekün tasarrufunu temin edeceğim ve İstan. bulu, büyük sokakları baştanbaşa parıl parıl, bin defa daha güzel ve dilber bir hale koyacağım!.. Bana Iki milyon lira veriniz!., Bu parayı verir misiniz?.. Tehessöm buyuracaksınız. Halbuki bütün bu mucizeleri, bütün bu hâlâ aciz içinde km. randığımız koca medeniyet davalarını yalnız tek bir şey halleder Asfalt! Onun içindir ki, her şeyden evvel İstanbulun hiç olmazsa ana mese sanasesasesesasasasasamamasssasssasussna be ssasumanssnanssansassamssesensuposse enaams0sa00n 0as4MAN0eMANA000 0m AAAAAMANE €wildelerini asfaltla döşemek hususundaki hamleleri bütün varlığı» muln tebeli etmekteyiz. Evet, tek bir asfalttır ki İstanbulun bütün çaresiz gibi görünen rezil hastalıklarını hep birden halleder. İslanbulun temizliği ve çöp meselesi, asfaltsız, asla halledilme- miştir, Çünkü halledilemez. Ve yalnız onunla kendiliğinden hal- lolunacakdır. Asfalt İstanbul oaddelerindeki toz, toprağı ve kusuntuları bir anda ve ebediyyen ortadan kaldırır. Şakır şakır yıkanır. Buzün eehenncm cendereleri halinde olan otobüsü, şehir mü, İ : ; ; nakalâtmda derhal birinci plâna çıkarır ve geri bir vasıta olan tramvayı normal bir duruma İrca eder. Sokaklarda hora tepen verem birdenbire silinir. İnsanlar gibi, nakil vasıtaları da daha uzun ve normal ömür. lerini yaşarlar. İstanbul medeniyet şehri manzarasını alır, o Sokaklar, aciz İ- çinde çırpmdığımız bütün ba büyük medeniyet davalarını kendili. inden hallederler, Asfalt, şehrin mihrabı dibine medeniyet seccadesinin serilme- sidir. Tramvay, Tünel |Tedavüle çıkarılan ve elektrik sen yeni paralar in iyg.! Ankara, 1 (A.A.) — Türkiye Dünden itibaren belediye- huriye Merkez Hankesin > nin idaresine geçti İdan: Tramvay, elektrik ve tünel iğa-| Bankamızm 15 ikinciteşrin releri dünden itibaren bilfül bele. 1937 tarihinden itibaren tedavili, diyenin idaresine geçmiş bulunmak !le çıkarmağa başladığı yeni harf tadır, Dün, bu münasebetle vali ve li banknotlardan 1 temmuz 939 i Hava Transatlântiği son Azor . belediye reisi tarafından Reisicum- bura, ineçlis riyasetine, başvokâle, te, dahiliye. nafia ve münakâle ve- kületlerire teşekkür telgraflar çe- kilmiatir, Doktor Lütfi Kırdar, üç izletme müdürlüklerine verdiği emirde, ev. veleo huzırlanan şartnameler da - tarihine kadar; iki buçuk lira - Ae Alo 700 senelik bir şehir berhava ediliyor ! EUTER ajansının bildirdi. ğine göre Sovyet Ru da 700 senelik olan ve güzell le şöhreti bulunan Molaza içi ki kasabanın filmi alınacak, ra kasaba olduğu gibi ve ebedi su; rette berhava edilecektir, Rybenskde büyük yeni bir ener Ji istasyonu inşa edilmekte olduğı için buraya büyük $un'i bir göl yapmak lâzım gelmiştir. üz Bu kasaba gölün yapılacağı ye * re isabet etmekte olduğundan fe. da edilmesi icap etmektedir. Atlantik tayyare seferleri muvaffak oldu C ENUBİ Atlantik yolu zerinden Avrupa - Amerika ar sında açılacak tayyare seferlerinin : son tecrübesi muvaffakıyetle ya” pümıştır. ç Pan . Amerikan Sava yollarına j mensup 41 tonluk hava Transat * lântik tayyaresi 20 yolcu ile bir- likte Marsilya, Lizbon, Azor âda- ö ları üzerinden Amerikada Vaşing ton körlezine vasıl olmuştur. ? Amerika merhalesini kat'etmek için 19 saat 50 dkika rüzgâra kar e uçuş yapmağa mecbur tur, Ruslar Çine, Alman- larda Japonlara yardim ediyorlar AİLY Telegraph'a Mo: kovada bildirildiğine gö. re Sovyet Rusya ile Çin arasında imzalanan yeni ticaret muahedesi Moskovada Stâlinin ermeni mus” vini ve dış ticaret komiseri Moka- yan ile bir kaç ay evvel gizli bir yazifeyle Moskovaya gelmiş olan harb ve büyük Çin cumhuriyetçilerinin lideri bulunan Yat * Sen'in oğlu doktor Sug . Foo arasında aktedi miştir, olanuy- Manvuri hududunda muharebeler olduğu sırada bu muahedenin ya” pılmas: siyasi ehemmiyetini gös- termektedir. Japonlar ve Ruslar arasında $ lıklardan 7.310.000, beş Jiralık - lardan 41.682.910, on liralıklar -| Muhabir diyor kiz dan 28.163.480, elli Itralıklardan| Çin kuvvetlerinin Japon taarra © 31573100, yüz | liralıklardan|?“ karşısında gerek tayyare ce ge 30.753.900, beş yüz liralıklardan rek mühimmat verilmesi suretiyle 3.550.000, bin Jiralıklardan 3) Sovyetler tarafından yardım gör v z düğü gizli bir mesele değildir. Bu iye ala ravahede ile bu meselenin daha iyi hilinde otobüs mübayaasma girişil. |ceman, yüz kırk altı milyon üç mesini, bildirmiştir. İyüz seksen beş bin üç yüz doksan Yeni idare muhtelif firmalarla te lira tedavüle çıkarılmış ve mu » mas ettikten sonrr 60 ötobüs satın | kabilinde eski harfli banknolar - alacak ve bunlar muhtelif hatalrda 'dan aynı miktarda tedavülden kal işliyecektir. dırılmıştır. RİTA İLİNİ İİİ İZ SUR TİR İNİ Aİ Meğer hangi mantıkla imiş ? SKİ belediye idaresi İstanbuldaki taksi otomebiilerinin bir o renkte boyanması esasini kabul etmiş, piyasaya muhtelif renkle taksi çıkmasını menetmiş- Taksilerin caddelere sefertası gibi di. ilmeleri zahir eski belediye idaresine pek hoş görünüyordu. Şimdi yeni bir karar W. zerine piyasada muhtelif renkte taksiler görlinmeye başaidı. Hani, İstanbula maruf bir Amerikalı gelmişti de şu bize'pek garib gelen sözü söylemişti: — İstanbulda her şey var: renk yok!.. Zaten bu derece renksiz, soluk, kuv- vetli caddelerimizde böyle renk renk oto- “Bmobillerin ayrı bir süs olacağı aşikârdır. Fakat mesele orada değil Eski bele. diye idaresine yeknasak taksi kararmı ver, dirmek için öne sürülen esbab mucibeyi okudunuz mu? Meğer eshabı mucibe şuymuş: Halk daha ziyade yeni otomobile rağ. bet gösterdiği için birkaç ay İçinde oto- mobiller rağbetten düşüyor, araba borçları ödiyemiyer, otomobil sahibleri bir yenisini almaya mecbur oluyorlarmış. Halbuki tek boya kabul edilimce ve adedleri tahdid olununca (her sene otomo- bil için harlee giden yüz binlerce İira Rasgele memleket dahilinde kalır) mış! Mayret değii mi? 5 Taksilerin tek renkte boyanmasmda meğer ne kerametler varmış?.. Demek taksiler bir renkte boyuna eskimezlermiş?.. Yüz binleree kür memle- kette kalır! Allah Allahı, bu esbabı mucibeciler ba. yağı mantığı da boyamışlar!... .».» Karaya çıkan gemi tayfası gibi ARİB bir vaka: Ceraevinden heniz bir gün evvel tabliye edilmiş oain Hayri isminde bir xa. bıkalı bir gün sonra Yeniposlahane önünde sarhoş bir halde bağırıp çağırırken polis tarafından tekrar yakalanmış... Bunca sene hapiste yattıktan sonra birdenbire çıkan bu adam ihtimal ki hürri- yet sarhoşuydu, kimbilir!... ... «Onu anladık AZETELER et nakliye İmtiyaznın belediyeye verildiğini haber veri» yorlar, Çok güzel, Ama, et yeme İmtiyszı acaha kimde? Kaybolup bulunmadığına güre AZETELERİN yazdığını güre va- parla Ayvalığı (getirilirken bir mahküm kaybolmuş? Vapurdan her masıl- sa denize düşmüş, yapılan bütün araştır. malara rağmen bulunamamış... * Kaybolup bir türlü bulunamadığını göre, bizce şu cihet talıkik olunmalıdır! Yanında 400 lira var mıymış ve her, hangi bir tahsildar mıymış?!., 4 Asıl taksi rengi ALBUKİ şöyle bir gazetelere göz atmaz: Tarlabaşmada Apostol kızı Akroditi is, minde bir kızcağız caddenin bir tarafından diğer tarafına geçmek Bterken hir otomo- bil allında kalarak ezilmiş. Tozkoparan yokuşunda da bir otomo- bil küçük bir çocuğa çarparak başından 4- Âr bir surette yaralamış... Gördünüz mü: Eğer otomobillerin renkelri çabuk bo. zulup da yüz binleree liramızın harlce git, memesini İstiyorsanız asıl şu renge boya- mahı; Kırmuiya!!,. “Mim. bir şekilde tanzim edilmiş olma. sr mümkündür. Buna mukabil Japon orduları". nm o kullariârklari o mühimmatın yüzde ellisi Alman malı bulunmak tadır. Berlin, TTokyoyu bu yardı. miyle Alman İtalyan ittifakın. girmeğe mecbur etmek istemekte dir, VVeidman'dan sonre Fransada giyotin gizli olacak EŞHUR Alman cari Vaydman Versayda Gi yotinle idam olundu. Fakat buca ninin idamı giyotinin Fransadan e bediyen kalkmasına sebep oldu .. Bu suretle Vaydman giyotinle ök dürülen mahkümların sonucuşu ol muş bulunuyor. : Fransa hükümeti Vaydmanın ilamından sonra bir kararname neşrederek giyolinin kaldırıldığı. rw ilân etmiştir. » Hükümetin neşredilen kararna- mesinde buna sebep olarak ta gi- yotinle aleni idamm halk üzerine ahlâki bir ibret tesiri yapması İs tihdaf olunmasına rağren aksi te. © sir husule getirdiğinin anlaşılmış (© olmasıdır. Halkın giyotinle idam oluna caniye nefret yerine merhamet hia setmekte olduğu, bunun cezaden istenilen gayeyi ihlâl ettiği gö rülmüştür, Srğiğ