18 Mayıs 1939 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 7

USün Lehliler. İş Yazan; | i,9skal Kopo *n tanmmış siyasi Muharrirlerinden er şi ğ ii bri halis! 89 metre sün e olan kulel rd sd, Mücig, er N tuğla evlerle yg, vr Buradan bir iki adım Bidi, Mez nce, asırlarca Avru - : le ŞER tüccarlarının dük- tâ dolu olarak kalan Dar. ma girilir, ti, Fy bütün Alman şehir” h,, KU gibi taş merdiven. N altına inilerek kub. nelerde Münih birası a, , e evvel, daha Hitler ik- i me geçmeden, bu bira- Nal birisinde bir yığın Ar l Yak straf'mı almış, bana t dertlerini anlatmışlar. . üye 7891 Ortasından iki par Mar akla O Ayrupa bdiple tang va rupa (iple i Ne büyük bir hata yaptı. İemiyg inler ve birabanenin İ Yazı, Üzerinde asırlarca ev - inler Almanca kitabeleri HABER NN ve eki erir “Lehistanın denizle evlenmesi! ,, Baltık sahilinde kurdukları limana yakın “msalda her sene büyük bir geçit resmi yaparlar Süvari subayları, atlarını göğüslerine |! kadar denize sokarlar; alay bayrakların: eniz suyuna batırırlar i diye Malledilmemiş bir davanın varlığı âdeta unutuldu. Fakat gü- nün birine bu şehir tekrar adr nı dünyaya duyrdu. Danzigin tarihi Leh hariciye nazırı Albay Bek, nutkunda “Danzig serbest şehri Versay muabedesinin bir icadı de“ ğildir, demişti.. Bu serbest şehir asırlardanberi mevcut olan bir va. kiadır.,, Danzig şehri, vaktiyle Vistül kıyılarında yaşayan küçük bir İslav aşireti tarafından yapılmış - tur. Bu şehir on ikinci asırda tari- he girer ve Pomerelli dükalığına merkez olur, Fakat Dansigin bu istiklâli çok sürmez. Şehir Tötonya tarikati mensupları denilen silâhlı rahiple. rin eline düşer - (1309). Bunlar cübbe yerine zırh taşyan, uyur * ken krlıçlarını yastıklarının altıma koyan şarabı su karıştırmadan Danzigten “bir jişen, kadınlara karşı çok hayran. kâr davranan hakiki orta zaman şövalyeleridir. Şövalye rahiplerin maksadları, ( ticaretgâh (şehrin Ber, - Nihayet kendile Serek baykırmışlardı ; My 8 İc Berlin kadar Al “ln, , iletler Cemiyetinin bu- Y varr Ya, Da, sahedesindenberi AL ina ZİRe dair isteklerde Vâzgeçmedi. 1933 i va doğru, yani Hitler Leh, senesinde, o güne ka. Yel, aleyhinde gayet ağır in dolu yazılar yazan Ley Meteleri birdenbire bü- Üye ileti bakkmdâ takdir. doldurmağa başladı” 9 Vakit tek bir gayesi Metan olan Avusturya. İçin gayret sarfettiği a gayre a birleştirmek. Işte bü 34 d tü, ki Hitler, 25 kânunu. © Lehistan ile Danziz ikta burakan bir b servetinden istifade etmektir. Bu istilâ 1450 tarihine kadar devam etmiştir. Danzig ahalisi bu tarih- te Lehlerin yardımını istemişler, dört senelik bir cidalden sonra Lehliler Danzigi istilâdan kurtar- mışlar, ve şehir halkına Leh kra- nın himayesi altında olmak üze“ re serbesti vermişlerdir. ig fiç asır Lehlilerle dost. ça yaşayarak terakki etmiştir, 772 de Lehistanın ilk taksimi sırasında Danzig Prusyalrların his sesine düştü, Prusya şehrin hürri. yetine ve muhtariyetine riayet e- deceğini vaad etmişti. Fakat yir. mi bir sene sonra bu vaad tama” miyle unütuldu, Şehtin hürriyeti. ni kaybedişinden bir kaç sene son- ra Napolyon bütün haşmetiyle Prusyadan geçti. Orta Avrupanın siyasi vaziyetini değiştirdi, Bu me. — Akşam Postam i | Avrupa'da harp havası esmeseydi: Tü KARAAAAAAAAA AAA RARA AAA AAA AAA * Bütün dünya çılgın bir süratle silah'anma yarışı yapıyor.. Yeryüzünün bir günlük silâhlanma masrafı bir milyar franktan fazla olarak tahmin ediliyor.. Avrupada bu harp havası esmemiş olsaydı bu para ile bakınız nsler mümkün olabilirdi ?. ire . i ALA ARK Yine Üç ayda 30.000 kilometrelik demiryolu yapılır, Bu kadar yolla Kahireyi Kap'a (1), Tunu- su Kahireye (III), Seneğali Çad'a (IV), Kamerunu Mozambiye (V), Eritreyi Membaza, (VI) bağlamak ve yıllardanberi tasavvur halinde bulunan Sahrayt- kebir şimendiferini yapmak mlnikün olur... Bir sensde Normandi bü, üldüğünde 180 iran» satlantik imali kabil olurdu. guna uğramasından sonra Prusya klar tekrar Danzişde yerleştiler ve şehrin muhtariyetini tamamile ortadan kaldırdılar. Sonra cihan harbi başladı. Lehistan ve deniz Her sene Lehistanda yapılması ar'ane haline girmiş bir #tlet var. dır, Lehlilerin Baltık denizinde yeni yaptıkları Gidinya limanma yakın bir kumsal üzerinde büyük bir âskeri geçit resmi yaparla! Sonra süvari subaylar: atlarını gö- ğüslerine kadar denize sokarlar, alay bâyraklarını deniz suyuna ba tırırlar. “Lehistanım denirle ev. İenmesi,, ismi verilen ve her sene ayni mevsimde tekrar eiilen bu, geçit resminin bir mânası vardır. | Cihan hatbi sonunda istiklâlini yeniden kazanan Lehistan kendi- sini denize bağlayan daracık X&o. tidoru terketmiyeceğine bu suret. İe âdeta yemin eder, ve bu değiş- mez kararı bütün dünyaya anlat. mak ister. Lehistana denizden bir mhareç verilmesi Amerikan Cumhurreisi! Vilsonun dünya sulhu için esas o larak koyduğu 14 maddeden biri- Mi. Hitler de nutuklarınm bi. risinde 36 milyonluk Leh kitlesi- nin denizde bir mahrece malik ol. maktızın yaşayamayacağını tes lim etmişti. O halde tarih ve coğ. rafya Lehlilerin Danzig üzerinde ki haklarını isbat eder. Danzig şehri Lehistanın denize açılan pen ceresidir. Binacnaleyh Versay mu ahedesi Danzigi serbest şehir ya- parken adalete uygun olmıyan bir iş yapmış değildir. Versay kon. gresinde bir aralık eskiden oldu” Bu gibi Danziği Leh himayesi al- tına koymak da düşünüldü. Fakat Loyid Corcun israriyle Danzigde Lehistanın menfaatlerini ve ser - best şehrin muhtariyetini koru - mak işi Milletler Cemiyetine bıra- İyüklüğünde, müzele- riyle, kiliseleriyle, umumi bahçeleriyle, hulâsa yir- mineli asrm bütün istirahat vasıtalariyle mücehhez bir şehir yapılırdı. | Süveyş kanalmı açmak için bu paranm üç gün- lüğü kâfi gelir. Bu suretle her ay 80 tane Sü. veyş kanalı açmak kabildir. Üç ayda ise Bordodan Akdenize, (A), Baltıktan Adriyatik denizine (C) Laningraddan Odosaya (D) liç büyük kanal açmak ve İtalya yarımadasını simalden bir kanalla Avru. padan tecrid ederek (5) bir ada haline koymak mümkündür, Yeryüzünde mevcut allı milyon İssize günde 175 frank (bizim paramızla sekiz mümkün olurdu. lira) vermek yapamıyâcak kâdar kudretsiz kal yaptıkları limanın menfaati için | keyfiyetinin Lehistan kadar Dan- dıkça ve Milletler Cemiyeti hima-! Danziçi öldürmek İstiyorlar!, ,,İzig şehri içinde faydak olduğunu ye yapabilecek kadar otoriteye | dediler. Fakat hâdisat bu iddiaları | teslim etmişlerdir. Hattâ Hitler malik bulundukça fena bir Sey İbr etti. Danzig eski iktısadi|bile 20 şubat 1938 nutkunda bu değildi. Fakat Lehjiler bu idare | kiymetinden bir şey kaybetmedi.|noktai nazarı müdafaa etmiştir. şekline de bir türlü emhiyet ede.: Almanlar bu seferde Lehiilerin Almanlar için, Berlindön Künis- mskliler; yeni bir limanı var, artık Da rna giderken Leh toprakların. Koridorün nihayetinde tamami. | ge ihtiyaçları kalmadı. Tamamile pak A — Dw 2 23 * geçmeğe mecbur olmak ıstı le Lehlilere ait olan bir liman yap! Alınan olan şebri bize veriniz. İrap verici bir şeydir. Lehistanın mağı düşündüler. 1920 de bu mak “diyorlardı. Bu mütalca ilk bakışta! koridordan transit tarikiyle geçe- sadı tahakkuk ettirmek için Fran- jhaklı görünebilir. Fakat hatalıdır.! ek Almanlar ve eşya için bazı sız mühendisleri Gidinya isminde. 'Zira, Almanya ile Lehistan ara *İmüsandeler vermekte geç kaldığı. ki küçük balıkçı limana yerleş" sinla bir harp vukuu tekdirimle| » ga itiraf etmelidir. Bir kaç se” tiler. Burası bir kumsal Üzerinde, Gidinya tamamiyle Danzigdeki| çe eveeline gelinciye kadar kori - içerisinde elli kadar balıkçı oturan! Alman toplarınm ateşi altında ka”| dordan geşmek yabancılar için bir küçük kulübelerden ibaret bir;lır, Sulh zamanında ise yeni Biman| işkenceden farkstndı. Güzarükte, köyceğizdir. Fransız tekni ve! Lehistan ithalât ve ihracatının ar muayene edilmeden geçecek tren Frans# sermayesi burada altı sel cak yarisı için kâfidir, lerin sayısı son derecede azaltıl « ne çalıştı. Mükemmel bir liman miştr. Bu trenler huduttan girer yaptı ve bu limanı demiryoluyla girmez, bütün vagonların kapıları Lehistana bağladı. 1938 de Lehis. mühürleniyordu. Otomobil ile gep tan, ticaretinin yarısmı bu liman mü demektir. Kezalik makul düşü, | mek içinse bugün bile pasapert Diğer taraftan Danzig ile Le. histan arasında gümrük hududu ikame edilmesi serbest şehrin ğlü yanda Danzige kaybettiği hürri- yet ve muhtariyeti verdi. Tabii kildr. Buldare şekli, Almanya ku” Kesti, Dansig meselesi) büyük Napolyon ordusunun bor-İru bir protestodan başka bir şey vasıtasiyle yapmıştır. nen Almanlar da Danzigin ser -| ve vize Jâzrmdır. Mahalli ticaret Almanya tarafından derhal fer best şehir olarak kalması ve muh.| içinse müşkülât daha büyüktür, yatlar yükseldi; “Lehiiler kendi tariyeti idareye malik bulunması mar Devam 13 üncüde erdiğini lu “ein Aİ ein eği. Lü lekeler. e ai Dİ b