18 Mayıs 1939 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 12

yacağı meydanda idi. Bunun üzerine daki dağın eteğine bir kale ingasile İzniğin aleddevam tazyik ve tacizine karar verildi, Ve burada büyük bir hisar Inşası- na başlandı, "Dorununa mühimmatı wuktaziye iddihar edildi, (1), Osman şöhreti bütün ve ülkelerini saran bahadir (Tezali) yi buraya muhafız nasp ve tayin ederek geri döndü. (2) İznikliler bu bahedinden çok iksa bir zaman içinde yıldılar. Gündüzle. ri köyleri vurup zahire ve koyun av. yan Ali, geceleri de İzniğe hilcum &tmekten geri durmuyor ve bu suret Je İzmiklileri mütemadiyen tazyik e- diyordu. Yakat bu zamanlara tesadüf eden hir hâdise, Osmana İzniği unutturu. vermişti. Afroditi sahneye çıkıyordu. Köse Mihal Afroditiden aldığı 'bir haberi, hünkâra erzettiği gündenberidir ki Osmanın rahatı münselip olmuş, ne yapacağında büyük tereddüde düş- müştü, Bizans İmparatoru desise ve hile. lerine başlamış ve Gazan hanı da ağı içine düşürmek için en müessir ted. bire tevesstli etmişti. Güzelliği ve şöhreti ülkeler, deryalar ve dağlar aşan hemşiresi Maryayı Gazan hana tezviç için bir olgi heyet hazmlayıp Gazana göndermişti. Afroditi bu vaziyeti anlattıktan sonra Gazanm temayülünden de bah setmekte idi , İşte Osmanı dilşündtiren bt olmuş- tu, Elbette Andrinikos Paleologos hemşiresini Gazan Mahmut bana pişkeş çekmekten hir netice bekli- yordu, Son günlerde İmik Üzerine sefer eden hünkür Osmanm Bizans için büyük bir tehlike teşkil etti. Binde şüphe yoktu. Buna nazaran Andrinikosun Marya ile oynamağa kalkıştığı oyun yine hiç şüphesiz ki doğrudan doğruya hünkür Osmana tevecetih etmiş bir hedef taşıyordu. Osman, Gazan Mahmıst hanm za- yıl tarafını bilmiyor değil, Ne. kim Köse Mihal de bu znfmdan is- tifade eder diye Afroditiyi onun ya- nma memur etmişti. Köse Mihal hünkâira diyordu ki: — Şevketlüm, Bizans imparatoru AndriMikos Omel'unu Anadoludaki beylerin tesavüzutmdan kurtulmak sebep yoktur, — O halde ? — O halde, Bizans imparatoru Andrinikos Paleologosun, evlenme yolile Tihana intisab düşüneceğinde şüphe olunumaz, Nitekim de böyle| yapmıştır. zi Şimdiye kadar bir çok defa te kerrürlerine şahit olduk bunun, — Ne gibi Mihal * | — Ne gib olacak şevketlüm, bu! mel'un Mogol İlhanlarma terviçi â- mal için kiz kardeşlerini tezviç et-| meği itiyad etmiş biridir, — O halde yeniden başımıza bir dert sarılıyor demektir Mihal, — Öyle şevketlüm. — Ne düşünüyorsun Mihal 7 — Afroditinin rolü çok mühim o. lacaktır şevketlüm, Hemen kendine talimat verip, hasan nakeri arasmda bulunan Miray ile temas etmesini ve Gazan Mahmut hanı, her hangi bir harp iradesinden geri tulmağa çalışmalarımı söylememiz gerektir, — Muvaffak olabilirler mi dersin! — Sanırım şevketlüm. Bu ihtiyar İlhan, (heniz kadın vesayetinden kurtulamamıştır, Osman Köse Mihalin isabetlere kerrat ile şahid olmuştu, Ona itimadı çoktu. Hemen hemen yegâne müşaviri mahiyetinde bulu- san Mihalin bu noktainazarnı da tasvib etiniş ve fakat: — Şu sıralarda seferleri tatil &- dip, vaziyetin inkişafına intizar ey. lesek? 'Taramda bir ihtiyat da tavsiye edi * Afroditiden gelen mütemmim ha - berler daha mühim, daha yıldırıcı bir haldeydi, Şimdiye kadar Ana . dolu beylerini kendi havalarına br- Takmış olan Gazan son zamanlarda Gok mühim bir iş halinde kabul et- tiği Misir davasını bile bir tarafa bırakarak tamamile Anadolu beyle. rine ve emaretelrine teveccüh edi - yordu, Hiç şüphesiz ki bunun âmi. M Andrinikos Paleologostu, Hakan Osmanm, esmayı Üzerine #ıçratmamak için ittihaz ettiği bu sükün tedbiri, tokfurları kuşkulan- dırmış ve onları, Osmanm artık iş- leri bıraktığı ve yorulduğu gibi bir kanaate sevketmiş, bu da araların. da yeni bir takım hazırlıklara sebeb olmuştu. Maalesef, tamamile Gazan hâdi - için elbette İlhan: Azama fiticaya | sesine dönen Osman ve silâh arka, mecburdur, daşları, burunlarınn dibinde yavaş Bugün Bizans bu hücumları filen | yavaş alevlenen bu ateşi sezememiş- askerile ve kuvvetile düliyemez. lerdi. Halbuki Tebrizdeki ateş ne- Yazan: Muzâffer Mu Ali mütemadi baskınlarla İzniklileri tazyik ediyordu Kalenin böyle kahır ile alınamı.(maye etmesi için de şizedilik mühim | ladıkları yangın da o nispette Os- Buna vaktimiz yek doktor Varg bizi bekliyor. işinden gittiler, #XYVI1 Rehberleri onları zemin katma gö türdü. Asansörün O esrarını bu se fer gizlemeğe lüzum görmemişlerdi. Evvelâ Vans ile Farren aşağı indi- ler. Furlong: — Kumar salonuna man için tehlikeliydi, Herhalde hakan Osman, tarihin en gayrimüsait zamanmı yağıyordu, Gazan Mahmut han, Paleoloğos tarafından gelen elçileri, pek hoşa gidetek hir şekilde kabül etmiş de. gildi, İneceğimizi Elçiler, hasıl hir imparatorun hu. hiç zannetmemiştim, diye o Doylun zuruna çıktıklarını kendi imparator | kulağına fısıldadı. larından öğrenmiş bulundukları ; | Gazeteci sordu: ! Doktor Vangın bu (davetten maksadı nedir acaba? -— Bilmem, ben de merak ediyo. rum, Doyl Amerikan barm önüne giti ve ısmarladığı bir kokteyli bir yu: çin bu nahoş karşılanmağı dahi bir Htifat telâleki etmek mecburiyetin. deydiler. Bolki yedi kere yerlere ka dar kapanarak Mahmud kann bu- zurunda elpençe divan durdular, Gazan haykırarak konuşmağı ma - tad etmişti: dumda çiti: — Ne İstersiniz, dedi. İmparsto-| — Bir tane daha! runuzun İsteğini öğrendim. Hemşi-| Sir Peter; resi Marya ile aramızda Wir izdivaç akdi hakkındaki talebini kabı) edip, buna mukabil arazisine ve hukuku hükümranisine tecaviz olunmama. sını Anadolu beylerine ekiden emir ve İrade eyledim. Varın gözlerinden öptüğümü iblâğ eyleyin. Hemşire - lerini bekleriz, Gazan bünları söylerken yanında pos bıyıklarını dişleri arasmda ke, miren Mogol Ümerasına gülerek bak Mig ve bu ihtişamımdan gurur duy- muştu. o Hâkipayine (o hemyilerini tekdim ederek istiklâl bekliyen en u- sak hilkümdarlar bile ©OGazanm n€ olduğunu anlamış bulunuyorlar, dı. Gazan hiç şüphesiz ki tarihin az yetiştirdiği bahadırlardan ve ku- mandab'lardan biridir. Akınlarımın korkunç bir lav gibi tr, dükleri Yerlerde ot Pe miyen Mogol ordülermim bu tüyler ürperten salgını karşısında her dev- let tacından, tahtından, istiklâlin. den, toprağından korkuyordu, Fakat Anadolunun bir köşesinde yeni istiklâl bulmuş bir Türk der- Teti için, Gazan nihayet bir korkulu rüya olmaktan fleri geçemiyordu. Osman, Gazandan kuvvetsizdi mu , bakkak, ama, etrafındaki bahar ve yiğit silâh ve müşavere arkadaş- Harile Gazan gibi çok hâkim hü. k'imdarı #ol cebinden çıkaracak ka. dar tedbirli olan Osman gerek Af- roğili yoluyla, ve gerekse sipahi Mi- Tay delâletile Gazanı yola getir meğe muvaffak olacağını biliyordu. Netekim Afroditi hakikaten sah- Benin Şönprömiyesi oluvermiz, ihti. yar Gazanın gözünde en gözde ka- dmı olmuş ve bu yoldan gizli bir sa) tanat kurmuştu. Afroditi bir taraftan Osmanli ha — Acele etme Doyi, dedi, asağıdu içersek çabuk sarhoş olursun, — İki kokteylle sarhoş olmam.Bu gün biraz sinirliyim. Böyle vaziyet” lerde Cimminin kokteylleri bana çok iyi gelir. İkinci kokteyli de yuvarladıktan sonra Furlong onu asansöre doğru sürükledi: -— Sen yolu biliyorsun, Sir Peteri salona götür. Gazete sahibi ile Doyl asansörle aşağı indikleri sırada Furlong Bar meve sordu: — Bü akşam kumar var mı? — Hayır efendim. Sanırım ki bir daha da olmıyacak. Burada garip şeyler cereyan etmeğe başladı. Hol- de sivil giyinmiş iki polis dolaşı. yor, binanın etrafı da sivil polisler vel doktor Vangla beraber aşağı İl di. — Siz bu vaziyetlerden telâşlan. mış görünmüyorsunuz. — Telâşlanmam neye yarar? Kaç mamın imkân yok ki. dar ederken, diğer taraftan da ken- âl işini kendi görmek vaziyetinde bulunduğunu takğlir ediyordu. (Devamı var) (İ) Tarihi Osmani encilmeni eild İ sayıfz 100, (2) İbnilkemal tarihi; İznik fet kolunduktan sonra mezkür kale yi- kıldı. Ama, henüz mezbur mamurede asarı vardır. Tazali hisarı derler. Üst yanmda Kühsarda bir yüksek kayn var, dibinden bir soğuk pınar çikar, ana da Tazali pmarı derler,,, diyor. Diğer müverriller bunun adma Halbuki Gazan hanm Bizansı hi- kadar korkunçaa, tekfürlarn hazır, kanın! hâdiselerin seyrinden haber. Tarzan ediyorlar. HABER'in Edebi Romanı Hayır bu pürüzleri, bu tümsek- leri tesviye etmek değil... Cemiyette” ki çukurları, uçurumları doldurmak lâzımdı. Bir seviye evet,. Fakat bu yüksek seviye, onun buğün örülü. rada belumdulu cemiyetde deği . Hayır, İnsan ve insanlık oçekl fin aklını hiç o beğenmem — dürüst. Çok daha başka olan bir dereceye yükselmeğe lâyıktı. Bugün aralarında bulunduğu in sanlar, yabani otlar gibi teker, teker ve hüdainabit bir şekilde boy vere rek insanlığın tepesine geçmişlerdi.. İnsanlığın yekpare bir kaya gibi tek bir kütle halinde yükselmesi iâ- zımdı. Ve işte teker, teker dereceler almağa çabalamış olan (insanların birleşerek vücuda o getirdikleri ve diğer bütün insanlığın üstünde © lan bu cemiyet onun için sevimsiz. di. Bütün bu düşünceleri ne dereceye kadar doğru idi, bunu da bilmiyor du. Ve arkadaşına cevap vermekten aciz duyarak. onun fikrini anlatma” sını dinliyordu. -- Bu kisa hayat içinde sevmedi. l Zin beğlenmediğin şeylerin hangi bi: ! nzüde kılar. rini değiştirebilirsin. Kayserling “iç hayat,, serlevhası altında topladığı | seydi bu dünya ne olurdu. konferanslarının birinde: “Daha İyi bir istikbale sevketmesi mümkün olan yol hangisidir?,, Dive sorar, ve aklı sıra Caha temiz, münasebetleri çok dahalaklı sıra, ona şu cevabı verir, o heri“ nin avdınlıklarma dolaşık evet,| yumağı gibi kayan ve “Şeyler o arasındaki hakiki mür(şüncelerin, cümle halinde ağzından nasebeti derin anlayış bunun anah- |dökülmesi Aliyi hayrette bırâkiyor. tarıdır.,, du. Şeyler arasındaki münasebeti de.| — İnsanım bütün kudreti, kendi- tin bir surette anlamak, insanı da-'cini e5edi tevehhüm edişi hiç ölmiye ha iyi bir istikbale doğru götürmez... ( cek büy'ük bir emniyetle bu dünyayı İstikbal nedir... Hayat hangi (o yol: | tabiatin yarattığından daba (güzel lardan geçerse, geçsin istikbal da. | yapmağa çabalayışı değil midir. ima birdir. Ve değişmez. Bir kral| Eğer ölüm tehlikesinin korkusu. için,bir ihtilâlci için.bir milyoner İ.|bütün insarlıkta da, sende oldu çin ve bir serseri için istikbal bir top: Tu kadar kuvvetli olsaydı medeni* rak çukurudur. En büyükler ve en |yet bugünkü seviyesine o erişebilir. küçükler de sonunda bir kara çukur | miydi? Hayatın en büyük mazereti run içinde kaybolup ( gitmişlerdir.'!olan medeniyet! Sen ölümden kor Arlamışsın, anlamamışsın ne çıkar. | kuyorsun., Seni en fazla korkutan Şeyler arasındaki hakiki o münase. ölüm. Çünkü ölüm sara (o tabiatin betleri kavramak insanı yalnız şuna | bir muamması gibi geliyor. Vaktile sevkeder. Dünya üzerindeki Du | elektrikte, radyo aktivitede, atom kısa hayat içinde didinmek kaygu (da bir muamma idi. İnsan zekâs sundan ve bil cümle kâydü şarttan | karşısında tabiat kurnaz bir müs tantik eline düşmüş bir mücrim gil» Eğer herkes senin gibi düşün | sırlarını birer birer veriyor. Mede niyet. — Metleniyet!., Herkes benim gibi düşünme miş de bu dünya ne olmuş”. Bu söz Muammeri birdenbire v05' büyük, ne Demindenberi şuurundan beyni iplik imleri kini vardı, — Medeniyet dedi şasnrım sizi d çözülmiven karmakarışık girift dür |medeniyetinize ve şaşarım senin Hepsi birden Çinli garsonun pe" | nunun manzarası değişmişti, Dipte ' ! -36 Furlong asansöre girerek © aşağı ndi, Bodrum katında kumar salo- geniş bir koltuğa doktor Vang otur | muştu, Sağında komiser Rid vardı. | Karşısındaki divanlarda ise Sir Pe- j ter, Mah Li, Fârren, Vans ve Doyl | oturuyorlardı. | Çok kuvvetli bir elektrik lâmbası | grupu aydınlatıyordu. Salonun di- ğer kısımları ise loş (o bırakılmıştı. Kapıda komiser muavini Hil ile di. | Zer iki sivil polis beklemekte idi ler, Doktor Vang solundaki * koltuğu işaretle: — M. Furlong, dedi, lötlen yanı ma oturur musunuz? Furlong oturunca Çinli tabaka sından bir tutam enfiye alıp çektik” ten sonra söze başladı: — Hepimizin az çok karıştığımız bir dramın son perdesi için sizleri | rahatsız ettiğimden dolayı beni mazur görmenizi rica ederim. Ge. çen hâdiselerin bir kısmından az çok kendimi de mesul saydığım için ba: gi izahat vermeyi lüzumlu görüyo" rum, Bu müessesede yasak oyunlara müsaade etmekle — memleketinizin | karımlarına itaatsizlik ettim. Fakat kendimi ası! suçlu gördüğüm nokta hizmetimdeki adamlara körükörüne | itirnat etmekliğimdir. Bu itimadım yüzünden bir adam hayatmı kay* betti ve imüessesemde hiçbir zaman istemediğim ve farkında olmadığım kokain ticareti yapıldı. Bu işler için hakkımda fahkikat oyapılmasını kabul ediyorum. o Söyliyeceklerim bundan ibaret; bundan (Sonrasını anlatmak bana ait değil. Ride işaret etti, Sivil komiser an. lstmağa başladı: den.doktor Vang rica elti, , Sözleri” miingayri resmi mahiyette olduğu nü söylememe lüzum yok tabif.. Bu işteki hareketim size usullere aykirr görülebilir. Fakat şefim, doktor Van gın teklifi üzerine bana (o salâhiyet vermiş bulunuyor. “Akşam Postasr,, gazetesinde M. Pettigrevin katli hâdisesini kepiniz biliyorsunuz, Bu cinayet tahkikatı bize Mandarende gizli zehir ticareti yapıldığını da öğretti. Evvelâ size doktor Vangaı yardımı olmasaydı bu işin sırrmı (o öğrenmemizin çök güç olacağını söylemeliyini. Bu yar dımı temin eden de M. Furlongtur. Furlong itiraz etmek istedi. Fakat Rid onun söz söylemesine meydan bırakmıyarak devam etti: - Müsürae edin. Biraz sonra İs tediğinizi anlatırsınız. Şimdi söz $1. M. Pettigrevin katli o hâdisesine mederiyete inanmana.,'İnsan kötü. dür. Ve orun elinde tabiat bütün sırlarını ancak şerre âlet olmak için İtiraf etmektedir. Tlangi medeniyet” ten bahsediyorsun., En modern bakteriyoloji ensti- tülerinde tüplere doldurulan verem mikroplarının, Beni İsrail ahfadım dan olmaktan başka dünyaya hiçbir suçla gelmemiş olan mini, mini ço. cukların kanlarma fenni bir surette aşılanması mı medeniyettir, Mede- niyet bombarlıman tayyare merke »i mi?Y'oksa fenni araştırmalarla keş fettiğiniz zehirleri bomba ile insan Yarın başına atıp onların ciğerlerini ağızlarından söktürmeniz mi? 1s panya faciasmı âcizin, kadının, ço” cuğun ve sanat eserlerinin sözde me deniyet ve kültür âbidelerinin kat. Yiamı daha bir gün evvel cereyan et” ti. Daha dün ton, ton iberitleri dün- yanm medeniyet belâsından âzade topraklara taşıdınız. Birer nebat gi- hi saf ve iptidai olan abanoz derili, inci didi, masum bakışlı insanları utanmadan öldürdünüz. Evet ka- bule mecburum bütün bunları me. deniyetinizin terekkisi olan vasıta” 16 MAYIS — 1939 Nakleden : E. Ks dönelim. Evvelâ, üzerinde şap rin toplandığı ML, Vans ev y tim. Onun cesedi ilk gören 9 halde bunu gizlediği tesbit edis ti. Pettigrevle kavga ettikleri Vi larının açık olduğu herkesin mest muydu. İhtiyaten tevkif di pi bu itibarla lüzumlu gördüğü ge müddet sonra serbest bii marım ki va; i yaptığım içeri na muğber değildir. Vans atıldı: a — Katiyen muğber değil diklerimi gizlemek suretile dilişime ben sebeb oldum. — Teşekkür ederim. Simli Farrenin vaziyetini gel izaha rum. Mis Farren, cesedin eri K a Hu odaya M. Vansın girdiğini &dlecek izleri ortadan ka; gösterdiği maharetle di hari zerine çekti. Adli bkm ti mazur görülemez, fakat » şimdi gayri resmi konuşuyor ni kurtarmak İçin onun M. Vans gi yar yaptığı kadar fedakârlık bir genç kızı tanısam baht ği cağımı söylemek isterim. # Sir Peter kahkaha ile güllü Farren mahcubiyet ve ten kıpkırmızı olde. Rid devam etti: - Fakat mis Farren ri başına polis müdürlüğü vee longtan daha iyi iklare zannına düştü. M, Vans ğ yetini isbat gayesile bildil ze söylemeğe bile lüzum Ben de kendisini göz hapsine“ dım. Bu sırada Pettigrevin ne devam ettiğini öğrenmişti sadüfen mis Vernonla ahbabti dan teşebbüslerinde kendisin€ dım etmesini istedi. vOEÜM çin beni mazur görünüz, f8$2t Mah Li yüzünü ellerile Rid devam etti: —Diğer taraftan mis kendisini sevdiğini ve bu Pettiyrevi kıskandığını bi Karson ile mis Vernon 2! reddüdün! yok, ticareti sebekesinin e çen bir muhavereyi gizlice di bulundağum için bu noktağt Mis Vernon burada gizlice oynatıldığını tabiatile fakat Karsonun büyük bir duğundan malümatı yoktu. “fi Doyi hayretle bağırdı. bir işaretle durdurdu: i Z a —. A larla yaptınız. Bunun için sd kide hakkım yok.. Meteci sarların medeniyeti, Seniri ye sına kıyamadığın medeniyet XX artık da ben bu medeniyete halaria güleyim... : Ve hakikaten kalıkahalarl# di yordu. Müthiş kahkahalarla” # nizin üstünden sektirilen bir Eg bi, karanlık bir denize cenin içinde seke, seke, kahkahalarla gülüyordu.. gülüyordu. AH, ona cevap vermek isti kat şimdiye kadar bu gibi ri münakaşa etmemiş, hattâ a kafasının içinde bir kere bile Pp memiş bir insan acemiliği e kul cevaplarla susturabil v emin olduğu, makul cevapla" ; Junduğuna iman etliği halle söyliyememek düşüncelerini edici cümleler halinde | #öYÜ mek, hayır sissettiği şeyleri. tazam cümleler halinde düş mek aczile kıvranıyordu. (Devam vi