6 Mart 1939 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 4

5 Milli f Baştarafı 1 incide) Mışmaları, bende iyi intibalar bıraktı. Size teşekkürlerimi ve takdirle rimi söylemek isterim, Bilirsiniz ki, Cumhuriyet, İstanbul üniversitesinin mükemmel ol, | masmı, rejimin ilk gününden itibaren emel edindi, Muhtelif istikamet. lerde samimi gayretlerden sonra, üniversitenin bugünkü sekli teesstis etmiştir. İlim seviyesinde ve tedrisat malzemesinde, İstanbul Üni » versitemizin luymetine umumi olarak güvenebiliriz. Camhuriyet hükümeti, yeni Ankara üniversitesini tedricen mey, dana evrilen İstanbul finivorsitesinin eksiklerini de durmadan fa- eomlamaya çalışacaktır. Fakat, asıl mlhim olan nokta, üniversite mensubu talebemizin, i&, tikbal için verdiği teminsitır. Kız ve erkek tiniversiteli arkadaşları. mız; çalışkanlıkta, idcalde, ahlâk ve karakterde, Türkiyenin sağlam istikbzline en İnandırıer deil olmak wevldindedirler. Dikkat ediyor tsunuz, talebemizin meziyetlerinden bahsederken zekâ ve İstidadla- İ rından, yani, daha ziyade fıtri olanlarından, bahsetmedim. Çünkü, ba meziyetlerin dalma bol bol talobemizde mevcut olduğu malümdur. Bu günkü medeniyette asıl lâztn olan ve bir fd asırdanberi bilhassa İhmal ettiğimiz temel ve hassa, muntazam, metodik, yorulmak bilmeden ça. lışmak kabiliyetidir. Onun için tniyersitelilerimizin çalışkanlığı, berim Için çok kıymetli bir hassadır, Moesinrdan ve talebelerden bilhassa ri- ca ettiğim nokta da budur. Gene talebenin İdealist olması, vatanm İstikhali için büyük temel, diz, Bizim İdeallerimiz, vatan ve millet hizmetinde tonlanır, Her mes, !ekto yetişen liniversiteli için, Türk milletine ve Türk vatanma hizmet vossek faydalı bir unsur olmak klegli, bütün çalışma hayalma hâkim o mak İizımdır, Oumhuriyet, Türk mliletine, milli devleti ve yeni ce- miyeti temin etti, Bu İki esasla Türk milleti, işaniyei (o ailesinde, kıymetli bir varlık vaxiyetini almuştır. Bu Yarlyok, ancak, temiz idealle yetişen genç nesillsrin karakter kuvvetleriyle muhafaza olunur, yük. selebll!r. Bilmenizi isterim ki, ahlâk ve karakter sağlam olmadıkça eemiyette, esaslı bir hizmet görmeğe imkân yoktur. Cex'yeln kudret | ve ehemmiyeti, vasali ahlâk ve karaktrinin yüksek kıymetine, her fak. törden ziyade bağlıdır. Genç üniversiteliler, Moraliniz ve karakteriniz, büyük Türk milletinin yüreğini ümidler- le dolduracak güzel örneklerle kendini göstermektedir. Türkiyenin is- tikbali üzerine teşhis koymak istiyen yabancılar, tahsil çağında bala, nan gençlerimizin ahlâk ve karakterindeki sağlamlıktan ders almalı dırlar. Bu toplantıdan istifade ederek İstanbuldaki sayın vatandaşlarıma da teşekkür etmek istiyorum, Vatandâşlarım, #ç dört gündür, mu . habbetli muhitlerinde beni bahtiyar etmişlerdir. Bir bakışta sade görünen mevzulara temas ederken İstifade edebilmemi temin edecek «kldi bir dikkat ve samimiyet göstermişlerdir. Talkirizm her tabaka. sile memleketin her köşesinde doğrudan doğruya aradığım bü temas- lar, benim Için çok istifadeli, hattâ çok zevkli bir usuldür. Küçük büyük meselelerin benim önümde ortaya dökülmesinde, ve imkiim derecesi üzerinde hayalata kapılmaksızın, millet dertlerinin a- gıkça mütalen edilmesinde, ha'k idaresinin büyük nimetini bulurum, Çok defn konuşulan şeyler, raten bilinen şeylerdir. Bununin beraber ayni seyin muhtelif muhitte muhtelif vatandaşlar tarafmdan söylen, mesinde bile bir istifade vardır. Sonra, bazan hiç umulmıyan köşeler. de, Esan yeni meselelerin vücudundan haberdar olur, İmanılmıyacak kadar ufak tedbirler, millet için büyük faydalar temin cüceek hizmet. lere fırsat verir, Bu uzunca esbalı mueibe İle anlatmak istiyorum ki, vatandaşlarımIz yalımdan memleket meselelerini görüşmek benim Için şuurlu bir zevktir. Sevzili vatandaşlarım, Şimdi, İstanbul üniversitesmden Bütün vatanraşlarıma hitap ediyorum. Memleketimizin, büyük millet meclisinin yeri seçiminin başında haiz olduğu İciymet ve kudret, göz kamaştıracak bir vazi- yette bulunuyor, Türkmilleti, ber türlü nifek tesirleriden vak xe solim bir birlik ve berberlik havası işinde kamdini götermekte- Insaniyetin geçirdiği buhran içinde, bir çok milletler, ufuktaki hâdisclere, bilhnesa kendi içlerindeki nifak ve zaaftan dolayı izte- repla bakıyorlar. Türk enilleti, beynelmilel siyasetin yarn için bek. lenmedik hâdiseler hazırlaması ihtimali karşısında, her türlü ni- faktan masun ve müteneffir bir halde, kendine güvenir vaziyette- dir, Milletler için en büyük kuvvet, her silâhtan keskin, her kud- retten üstün en büyük kuvvet, kendi evlidları arcsmdaki birlik kuvvetidir. Bilhassa, nüfusları çok milletlerin henüz İnseniyet ideali için istikrar bulmamış hırs siyasetleri karşıtında, nüfusları daha az milletlerin dayaracakları kuvvet, kendi içlerindeki, kendi aralarındaki nifaksız beraberlik kudretidir. Mamisketimizin hali, bu bakımdan çok kuvvetli ve çok ümidlidir. Kırk elli senenin türlü mfaklarını, türlü tecrübesizlikle rini ve felâketlerini okumuş ve içinde yasıyarak geçirmiş ok gun bir siyaset neslimiz var ki, yeni yetişen nesillerimizi, siya setin zehirlerinden koruyarak, onlara, Türkiyeye uygun olan en İyi siyasi mnaşeretin hem örneğini hem terbiyesini vermek mevkiindedir. Gerek matbuntı mızda ve gerok siyaset adam- Tarımızda gördüğüm hal ve mesleğin, istikbal için çok ümit veri- ci olduğunu vatandaşlarının önünde zikretmek, benim için ha kiki bir zevk, samimi bir sevinçtir. Aziz vatandaşların, Cumhuviyot halk partisi, şimdiden - memleketin bütün menfaatlerini vo bütün evlâtlarını Kucaklıyan bir siyasi aile haline gelmiştir. Vatandaşlar, büyük, partinin teşkilâtı o içinde, her türlü hizmet ve inkişaf imkânmrı bulmaktadırlar, Partinin bu mahi- yeti, istikbalde, daha ziyade kendini gösterecektir. Evvelâ halk evlerinde memleketin içtimai ve kültürel sahalarında, mem- Kkota hizmet etmek Için istidadir vatandaşlardan geniş mik yasta hizmet İstiyeceğiz. Sonra parti teşkilâtında, memleketin siyasi terbiyesi ve inkişafı için, vatandaşlarımız, geniş hizmet sahaları bulacaklardır. Diyebilirim ki, gelecek intihablardaki dit HABER — Akçam Postasi mebus namzetleri, halkevlerinin ve partinin dört senelik fanli- yeti esnasında kendi kendilerini kolaylıkla göstermiş olacak” idareşi tarafmdan, müntehiplere, namzet gösterilmesi tabii bir şeydir. Bizim ananemiz de böyledir. Bununla beraber, nam zetlerin halkla temasını daha ziyade arttıracağız. Ve riyaset divanmın takdiri ile parti teşkilâtınm takdirini daha yakından hirbirile teroasa getirecek usulleri şimdiden : tecrübe ve tekâ- mül ettireceğiz. Aziz vatandaslarım, yasi hayatmuzda mütemadiyen tahakkuk ettirilecektir. tin mürakabesi, idare üzerinde bakiki ve fili olmadıkça ve böy le olduğuna milletçe o kanaat edinilmedikçe, halk idaresi var dır. denilemez. Onun için, Büyük Millet Meclisinin vazife ifa etmesi en ufak bir tereddüde mahal vermi yecek selâbetle olacaktır. Büyük Millet Meclisi, milletin dahili ve harici bütün emniyet. lerinin hakikaten kudretli ve uyanık teminatı olacaktır. Büşük Mil. lee o Meclisi, milletin menafat ve ideallerini hakikaten temsil eden bir millet hülâsası vaziyet ve itibarında bulunacaklır. Onun için, Onun teşekkülünde ve onun çalışmasmda hepimizin en temiz gay- retlerimiz ve emellerimiz müncemiç bulunacaktır. Geçmiş meclisler istiklâl zaferinin kazanılırnsına ve on beş senedir Mihar ettiğimiz bütün icrantta, başlıca mesned ve kudret olmuşlardır . Geçmiş Büyük Millet Meclislerini, milletimiz ve tarihimiz hürmetle yâdedecektir. Bizim Büyük Millet Meclisinin yeni intiha- br vesilesiyle onun vasıflarından ve vazifelerinden yeniden bahset- #memizin sebebi, ona millet hayatında yeni bir tekâmül temin ettir. İ mele içindir. Şüphe yektur ki, bugün istilerar bulmuş bir milli var. | İietan ve feyizli inlnlâpleria teşekkül etmiş yeni cemiyetin emniyet ve huzurundan bahsedebilmemiz, on beş senelik Atatürk idaresinin müsbet neticesi olasek mümkün olmaktadır. Atatürkün ebedi adım bep beraber yüreklerimizden taşan sevgi ve tazim hisleriyle yâdede- Tim. Osun hatırasına karşı samimiyet tezahüratımızla yer yüzü göklere kadar bir daha çinlasm. Aziz vatandaşlarım, Biz, halk idaresinin, milletimizin bünyesine ve arrasuına eni üygun şi, gerek zor halk idaresinin muhitinde külfetsizce dolaşabilen ve o ida. reyi kökünden tahrib etmeğe İstidatir olan hastalıklardır. Bu hasta. lıklara karşı, yetişmiş vatan evlâtlarının kâfi derecede olgun ve yurd düşünür olmalarile mukavemet edilebilir. Büyük Millet Meclisinin hafaza kaygısı, teminatların en basmda ölanıdır, Görüyorsunuz ki, halk idaresinin feyizli hizmetlerini tahakkuk ve tekâmül ettirebilmek için de kıymetli şartlar vardır. Halkçı bir idarenin bütün yüksek ve ileri tekâmülleri, si-| Mille ; mam m mm Si m Şef Üniversitede | p#/ “ isyan b 6 MRAT — 1959 sarıacada çıka astırıldı lardır. Vatandaşlarım, bilirler kl, bir siyasi partinin yüksek |İspanya Cumhuriyetini arkadan vurmağa teşebi edenler şiddetle cezalandırılacaklar Paris, & — Alman sjansinm bil- dirdiğine göre, "Kartaca radyosu bu sabah ansızın verdiği hir haber. de hükümet filosunun isyan ederek general Frankoya Ütihek * ettiğini bildirmiş ve biraz sonra şehir hal- &min ve sahil toplarmın ds bu ha- rekete iştirak ettikleri ve filonun! İ bütün hükümetçi gemilere beyaz bayrak çekmeleri için bir ültimatom verdiğini ilâve etmiştir. Fakat #an* 11,30 da radyo tek. rur hükümetçilerin elinde olduğunu, bükümetçilerin şehri tekrar isgal ettiklerini, ve temizleme hareketi- ne başladıklarını bildirmiştir... Kartaca radyosu İso negrettiği ,bir tekzibde beri Franko taraftarla | İrmin ansizm radyo binasmı işgal et liklerini tasrih etmektedir. İspanya Cumhuriyeti başvekâ- leti de dün akşam Mağridde şu tebliği neşretmiştir; “Parar gün saat 18 de cumhu. riyet kumandanlığı o Kartajanada vaziyete tamamile hâkimdi. Kar- tajena garnizonuna mensup asi elemanlar, pazar sabahı isyan ct- mişler ise de isyan hareketi sür. | atle ve tamamen (bastırılmıştır. Kartajanaya gönderilen cumhuri- yet kıtalariyle deniz küvvetleri azimkârane ve şayanı takdir bir sadakatle hareket etmişlerdir... Tebliğde şu satırlar ilâve edil- i mektedir? geldiği kanaatindeyiz, Halk idaresinin en nazik tarafı, bunun anarşiye | ve zora meydan vermemesini tanzim edebilmektir. Çünkü, gerek anar, ! ahval içinde ve disipline, birliğe "Memleketin geçirdiği vahim ve hükümete bağlılığa her zaman- dan ziyade ihtiyaç okluğu bir sı- rada düşmanla birlik olup cum. i huriyetçi o İspanyayı. arkasmdan ( halasani biroşiddetle cezalandı- rılması için asilerin sür'atle muhâ- | kemesine başlanmıştır. ! bünyesinde ve şenrundald tesamlid ve vatanın yüksek emniyetini mu. | vurmağa teşebbüs edenlerin der- İ Sevgili vatandaşlarım, l Yeni seçim başımda, hükümet progrâmmm ve İeraatınm çerçevesi | barleinde olan bir &i noktadan aziz memlekete hitab etmek istedim, Bütün dimyanm dikkati! gözleri öntnde, birlik ve beraberlik kütlesi gösteren kudretli Türk milleti, kendine ve Maresine itlmadını güster- mek ih yeni bir fırsat bulacaktır. Mep beraber bü imtihandan $6. rofle ve muvaffakıyetle çıkacağımıza eminim, inönü Genelerin büyük tezahüratile karşılandı Mini Şef İsmet İnönü, bu sabah | kütlesinin mütemadi alkış ve İstanbul üniversitesini ziyaret etti. | “yaşa,, sesleri arasında doğru birin" Daha sabahın erken sastlerindo | çi kata çıkarak rektörlük (odasma Üniversitede ve civarında büyük girdi Burada kısa biç müridet İsti bir fanliyet vardı. Sant 9,30 dan sosTa Üniversitenin bahçesi binlerce talebe tarafından hıncahınç doldurulmuş bulunuyor - du, Talebenin mühim bir kısmi da sınıflarına girmişler, bir Otaraltan ders yapıyorlar, bir taraftan da Büyük Şefin ziyaretini bekliyorlar- rr. Saat tam 10,18 de, Reisicumhuria maliyetlerinin otomobilleri Üniversi, itenin bahçe kapısından içeri girdi, İki tarafa dizilen talebelerin coş- jkun ve candan terahüratt arasında İlki dakika sonra İnözü'nü taşıyan araba İç kapmım önünde durmuştu, Relsicumhur, yanmdt (o dahiliye vekili Faik Öztrak, vali Lütfi Kır. dar, İstanbul komutanı goneral Jla- lis, Saylar Vedid, mubafız alayı kumandanı Albay İsmsli Haklı, kâ- bi umumlileri, kalemi mahebs mü, dürleri, ve yaverleri olduğu Kelde Üniversiteye girdi, Kesdilerini ün!- versita namına rektör Cemil Bilsel ile Tıb fakültesi dekanı Profesör Nureddin Ali karşıladılar, l Mili Şef, binanm her tarafını musunuz? diye sordu, kaplamış olan büyük bir talebe; Profesör; bu suale müsbet cevap ta olan sınıfları dolaşmağa başladı. Evvelâ hukuk fakültesi, sonra ikti- sat fakültesi birinci sınıflarına ora” dan da Tıp fakültesi ikinci smıfına uğryarak dersleri takip eden Reisi- cumhur, son olarak tıp fakültesi mikrobiyoloji sırmıfına da girdi. İnönü her uğradığı sınıfta evvelâ muallim kürsüsüne çıkarak tale beyi selâmlıyor, sonra talebe ara sanda outrarak dersi takip ediyordu. Milit Şef, her adım başmda yal nız smıllarda değil, koridorlara da yığılmış olan genç üniversitelilerin sonsuz tezahüratile karşılaşıyordu. i İnönü ve malyeti asat 1050'de üniversite profesürlerinin toplanmış, oldukları ve balkonu nutuk için ha- gırianmış bulunan rektörlük odası yanımdaki büyük salona girdiler. Reisicumhur burada profesörlerle sre: Negrin azil mi edildi! Berlin radyosu bu gün öğle V. zeri şöyle bir haber vermiştir; “Hükümetçilerin başkumanda- #ı Negrin dün Körtez meclisi ta- verdi. Bu sırada rektör Cemil Bilsel Reisicumhura: — Talebenin şeflerine karşı duy” ! müş olduğu büyük ve Sonsuz sem- pati, bugün biraz izdiham ve inti- zamsızlığa sebeb olmuştur. Fakat çalışmalarına cevap (verebilirim. Hepsi de çalışkandırlar. Reisicumhur burada sordu: — Imtihanlara ne zaman başlıya- saksınız? —2 safından. azledildi . Azleğiliş sebebi ve hakkinda verilen rarla bildirilmemektedir.,, Fakat, Berlinden geldiği bu haberin kaydi ihtiyatla tel edilmesi lâzımdır. Franko, Ispanyanın mi takil kalabileceğine ki Londra, $ (A.A.) — Ge Franko “Sunday Chronicle,, zetesinin Barselondaki muh ae verdiği mülâkatta İspanyol letinin Italya ve Almanyaya olan vaziyetini teyid etmiş v€ miştir ki: “e Evvelâ şunu sarih bif rette söylemeliyim ki, ne İtal) de Almanya; ne İspanyol top larının herhangi bir kısımın, de İspanyada askeri üsler te İstememişlerdir. e Almanya talya ile, “İspanya İspanycili dır,, prensipini zıman alta *| anlaşmaları müzakere ettim. İspanyol topraklarından bif rış dahi herhangi bir yaband letin hükmü altma geçmi tir... General Franko sözlerint | suretle devam ctmiştir- ".— Yeni İspanya intikam kin mefhumlarını tanımıyaf ve bütün dünyanın bunu a& elzemdir. Zira müsalemetsis zafer, boş bir zafer olur. Dünyânın ve bilhassa 14 tenin bunu anlamasına ibi mız vardır. Keza İspanyada # ye kadar bize düşman ole” da bunu bilmesine ihti; vardır. Şimdi vazifem, ül sün oularınki kadar ise duğuna ve biribirimize kas$i halif saflarda harbetmiş beraber ülkümüzün müşti duğuna inandrmaktır .Dür manlarımız bizimle teşriki etmek istedikleri takdirde, fi ya Avrupada kendisine düşe kii bizzat kendi gayretiyle €“| debilir.,, di) lık geldi. Kendisi hemen o“ götürüldü. Ruzvelt 10 milyon Dolar kredi istiyo Waşington, 5 (A.A.) —E / velt, kongreden tank ve W) — Sömestr ne zaman? n Sö Mi ag, | bayaası İçin 110 mllyon e EYE “ei bir kredi ile Panama i hanlara kadar tatil yok. İsında sahil tahkimat için rahat ettikten sonra ders yapılmak" | Bu cevaplan sonra rektör sınıf” ların mahiyeti hakkında Milli Şele şu izühatı verdi: Iktisat dershanesi ancâk busene yapıldı. Yer sikmtisr, bilhassa Tıp fi kültesinde fazla ve (o smıflar kalabalıktır. Yalnız bugün talabe- Bin biz amı nutkunuzu dinlemek için bahçede (o bulunduklarından sınıflar biraz tenha kalmıştır. Bu sırada saat 11 e gelmişti. İn- önü, salonun balkonuna çıktı. Bu- tadan nutkunu söylemeğe başla- dı. Haparlorlarla bütün bina ve bahçeye, ayni zamanda Ida radyo vasıtsiyale bütün dünyaya yayılan bu nutuk 15 dakika sürdü, Nutuk bittiği zaman genetik bü. yük şefin sözlerini dakikalarca al- kışladılar. İnönübeş dakikaka- İdar rektör odasmda istirahat ci- İökten sonra, saat 11,30 da talebe“ tanıştı ve konuştu. İnönü bir profe-| nin büyük tezahüratı arasında 09. tomobillerine binerek saraya dön- — Nâşıl talehelerden memnun/dü. İ Bu sırada İzdihamn Taslağın tanonina kaldırmıztır. dan rektör Cemilin üzerine fena” — Sınıflarda çok kalabalık -İ guk milyon dolarlık bir ki müştacelen kabulünü tir, Retsleimhur bundan “#l pilot talimi Için 7.300,00 |istemiş ve #lerida Pansi? g” al mıntakası haricind8 nh bir yolun inşası için | | sat istiyeceğini bildirmişti” / ? Bir araba devrildi iki çocuk yarala” Büzün ikl ufak çocuğun ? masile neticelenin bir Kas$ Firuzağadan Langays © ta olan Haşim isminde bir bugün öğleye doğru bütün ağ yalarını bir yük arabası ÜD / jlemiş ve beş yaşındaki oğlu "iy o üş yaşmdaki oğlu Nartssi İ eşyalarm Üzerine oturtmü f,| Araba yolda devrilmiş, # js çocuk eşyaların altınâs yaralanmıştır. i Derhal çağırılan imded © küçük yaral'arı, Şigli çocuk