22 Şubat 1939 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 3

> Neş siyat m Rasim Us mu PROD, bizde bir «- urulmasına * #öaline: “Mantıkları, İP olmıyan adaniların bir “e Münakaşa etmesinden *Z, manasında (o bir (O mülükatın çıktığı da olmadığı için ldiğı gibi zikrediyo- nsün, ancak bir fi- M1, vk tselerle münakaşa Ernest Renen'ın yuna giderdi. ii RE : ve on dokunruncu <i menin ile idareyi pek diye gösteren fikir- İğiy, ven hilâ sıyrılamadı Sula, <ek. heyetlerden ve Mi, , “9k büyük hizmetler Kg nakaşada, bilhassa Nt ay, Pünakaşada, dalma anne, ağından, daima m © çalacağından emi- Png, diye kadar he- akaşada o kimsem; m, A yay Sindakine de” kabul mma Belki ilim, inde mıünakaşanın, ihti ann kaldırıldığı , Ten meseleleri insa- ia a ru a alâkadar etmez. İs politika gibi insan NE w doğruya alâkadar 4 nn doğ gibi, politika gi- doğrudan doğruya ME lerde, fikirlerin çar- gdkikatin değil, bilâkis Mi btilagı, arın doğduğu sö-| ici * davâlar © vardır ki gedikli için nihayet mh NR ya edilmiş, hiçbir ” a by b sebeb olunma Bihy, Yet hakikatleri herke N BATDmaş tar, Ni Sg insan münakaşa eder- di, nil olamaz; buna nr iri, karşımızdakine eta hürmet göstermek Na alar hakkındaki alla, pp 20, Yani onları bi- Sak, “irer budalalık “saydı Mak “öyliyemeyiz; ikineisi Kalebe çalmak arzusu- v diamız aleyhin- a de hal kendi kendimize dü aç Tai bu mahzurların higi bezeyan addettiğimir | N Mü İF hürmet döstermeksir | N lik, keriz; karşın N i ğı İçi, edebe çalmak arzu SİN hatırımıza gelebi- ken dalın soğuk e kanlı NE Kendi kendimize dü e iman filrimizin zaafı iz olur; oz etmeğe kalkar, dah a Sb olurr. Mibar etmek, hakike- İlikadından doğar, Ha- gir ki ki?.. Her iddianın * Yanlışlığını da is- binbir delil bulunur. anı 8 erik iğ daha dah ne- cattar | Halkevleri ve konferanslar ALKIN kültürü ve bilgi seviyelerini yükseltmek gayesini güden halkevlerimizde konferanslar verilmesine karar Üniversite, bu münasebetle bir program hazırlamış ve tasdik edilerek gelmiştir. Program şu: “Türkiyede içtimsi siyaset ve tatbikatı; illiyet prensipi; fik. ri haklara dnir bazı umumi mülâhazalar; liberalizm ve devletçilik, hürriyet ve intihab ehliyeti, gayrikabili tedavi hastaların öldürül- mesine cövaz yar mı? Nobatlarda his ve hareket,,, Bu mevzuları görünce, kendimizi yüksek entellektüellerden mürekkep bir toplantınm rüznamesi muvacğhesinde sanırız, Gaye, halkın kültür ve bilgi seviyesini yükseltmektir. Hal, buki tatbikatta yükselmiş kültür ve bilgi seviyesine göre hazır. Ik var, Programı hazırlamak o Yaziyelinde bulunan üniversite memleketi bir üniversiteliler yurdu gibi telâkki hatasına düşmüş bulunuyor. Profesörler ve doçentler ve daha tam hükümle üniverdte, halkevlerinin istediği bu konferanslardaki gaye ve hedefleri, lüks bir ilim zihniyetiyle telâkki çimiş oluyor. Halkevleri idare heyet. leri de, muvacehesinde bulundukları halkın kültür ve bilgi sevi- yesinin neyi icab ettirdiğinden gafil gibi görünüyorlar. Bugüne kadar verilen ve verilmekte olan (o konferanslarm mevzuları üzerinde biraz durunca göreceğiz ki bütün bunlar, ve faydalı olmaktan ziyade konferanslar serisinin no olursa olsun «da edilmesinden fazla pratik bir değer göstermezler. Gerek halkevlerinin konforanslardan maksudu ve gerekse konferansçıların mevzuu, Türk inkilâb ve ideolojisini, Him dilile değil, vülgarize ederek halka sindirmek hedeflerini kaşımak ge- eder, onların da hiv- | Tara, Izahlara fhtiyacı vardır. şilmul ve fayda daha çoktur. düşmüş bulunmamak lâzımdır. Ankara radyosu 0 Bu akşam ' Amerika için neşriyat yapıyor Ankara, 22 — Bu akşam Ankâa- ra radyosunda Amerika için kısa dalga 31,70 üzerinden bir neşri - yat yapılacaktır, Neşriyat saat 20,5 da başlıya - caktır, İlkönce Türk Amerikan İstiklâl marşı çalınacak ve spiker | Amezikâyı Türkiyenin sesini din. lemeğe davet edecektir. Neşriyat arasında Lir orkestra konseri verilecek ve ayrıca da Nevyork sergisine iştirak etmek Üzere Türkiyenin yaptığı hazırlık lar Amerikalılara bildirilecektir. Neşriyat saati Amerikada gün. ldüz 13,5 ga tesadüf etmektedir; | Birinci tecrübenin çok iyi netice ler verdiği anlaşılmıştır. İlk neş - riyatı İsviçrenin Salş şehrindeki Amerikan radyo körprasyon mü . messilliği nakletmişse de, doğru » dan doğruya Amerikadan dinle - yenler de görülm Bunlar se- sin çok güzel geldiğini bildirmiş lerdir. Bu akşamki terti'beden senra Reisicumhur İsinct İnönü'nün A. merika halkına irat edecekleri me. Beyin satıcılığı" N (Beyin satıcılığı) İlim â0i olmamak ve halkı bir üniversiteli ve hattâ bir tse Mi gibi telâkki elmiyerek orta ve hattâ daha alt irfan seviyesin. dekilere tane tane anlatır gibi hareket ederek, meselâ doçeni Yavuz Akadan'ın Konya halkevinde vereceği “Liberalizm ve dev- letçilik, hürriyet ve intihab ehliyeti,, gibi mevzularda yurd saran ECİR Fazıl Kmakürek, gazetemizde başlığı altında rektir, Halkım ilmi konferanslardan ziyade, Türk Inkılâb ve te- kâmülüne muvazi fikri inkişafmı temin edecek irşadlara, ikaz- Türkiyenin nüfusu on sekiz milyondur ve bunun on iki mil. yona yakını köylüdür, Bir şehirli zihniyetiyle hareket hatasına Ergeç mekteblerin vereceği ko- ya bir ilim dili değli, mekteb mefhumundan tecerri ederek, halkla muvacehe olmuş, daha fazla bilgiç ve okumuş bir memle- ket evlâdı sıfatiyle ve halk diliyle Türk cemiyetinin istediklerini söylemek, bildirmek, öğretmek lâzımdır. Halk bunu İster, bunu severek dinler ve halk dilinde de, |, evssunda da, prensipinde de halkçılık bekler, Kovboy oyunu faciası Ağır cezada görülmiye başladı Bundan bir müddet evvel Tak- simde kovboy oynarken arkadaşı Dimitriyi tabanca kurşunu ile öl. düren Jozefin mahkemesine dün ağır cezdda devâm edilmiştir. Suç Tu verdiği izahatta arkadaşile be - raber Kamçılı adam filminde sey. rettikleri bir sahneyi evde prova ettiklerini ve bu srrada elinde bu- lunan babasının tabancasının ateş alarak arkadaşının vurulduğunu söylemi Şahit olarak dinlenen polis me. murları vakanın kaza olduğu ka - naatide bulunduklarını söylemiş - lerdir. Müdafaa şahitleri için muha keme başka güne kalmıştır. Di - ğer taraftan Jozef de serbest bı . takılmıştır. ti sajın tari'ii tyin ecektir. Verilen malümata göre münaseb:t'yle Romanya ve Yuna. niotan K-alları da Azmerikalılara birer mesajda bulunmuşlardır. sergi İ İş dairesinin bir tamimi iş yerlerini müşkül e soktu Biz bu müşkülâtı önlemek için, istenen cetvelin nasıl tanzim olunacağını alâkadarlara izah ediyoruz Iş dalreleri, iş yerlerine karşı daha pratik usullerle hareket etmelidir. Şikâyetlere sebep olan Karısıkılıklardan korunmak lâzımdır zi : tarihini İş dairesi 17 şubat 959 taşıyan bir tamimle bütün iş yerle- rine bir cetvel göndererek 938 yılı zarfında çalışan işçilerin sayıları ve aldıkları ücretleriyle buna alt diğer bazı malümatm tesbitini istemiştir. Cetvelin doldurulup gönderilmesi çin 28 şubata kadar mühlet veri- miştir, Cetvel, arkasındaki izahata göre doldurulacaktır. Fakat bu izahat çok muğlâk ve biribirine girift halde bulunduğun. dan birçok müeaseseler iş dairesi- ne müracaat ederek ayrıca izahat talebinde bulunmuşlardır. Zaten tamimde de: “Bu izabat sırasında o ânlaşılmiyin noktalara yaslandığı takdirde Sirkecide liman hanınm Üçüncü katında bulunan da- iremize müracaatla lcab eden tafsi, Yât #lımabilir,, denildiğine göre biz- zat iş dairesi de İş yerlerinin bu iza. hat ile iktifa edemiyeceklerini ka- bul etmiş bulumuyor. Bu husustaki O noktafnazarımızi söylemeden önce bu cetvellerin na- sl doldurulacaklarını daha sarih bir şekilde izah etmek isteriz. Bu retle pek az mühlet verilen bu cetveller işinde alâkadarlara yar . dım etmiş olacağımıza kar! bulunü- yoruz, Cetvelin beş hanesi vardır, Sol. dan birinel hane ayları göstermek- tedir. Her ayın yanmda bir rakam görülüyor. İş yerleri, müstahdemle- ri hakkında verilecek malümatı 6 ayın gösterilen gününü itibar ede. rek kaydedecektir, Meselâ (17 kânunusani) diye ya- zılan sıraya: 17 kânunusanide fiilen vazife halinde bulunan kimler var. &a onlar yazılacaktır. Ve eğer bu günler tatile isabet ederse iş yerinin faaliyete geçtiği gün ilâve oluna - caktır. Meselâ 15 şubatta iş yeri ta. | #ldir. 16 gubatta izo başlamıştır, (15 şubat) sırasındaki (15) i silecek ve yerine (16) yazacaktır. İkinci hane (işçi saymı) kısmıdır. Rasgele Aylara göre iş yerinde 12 yaşından 16 yaşına kadar nekadar kadın ve ya erkek işçi varsa yazılacak ve me yaşından yukarı bulunanlar ayrı jayrı kaydedilecektir. Meselâ iş yerinde 17 künunusani. de 16 yaşmda 4 kadm, 3 erkek ça- bşıyor, 17 yaşında 3 kadın 2 erkek çal or, 15 yaşmdan da yukarı ça, lişan yok, nesinin kadın kısmına 4, erkek kıs. İ mina 8 ve (e) hanesinin kadın kıs- mma 3, örkek kısmına 2 yazılacak, (D) sütununa da (yoktur) yazıla. caktır, | CE) ile gösterilen yeküna da bun larm umumu cemolunup konacak tır. Şu hesaba göre yokünn (12) ya zılacak demektir. Üçüncü haneye işçilerin aylar sütununda işaret edi- len günlere ait yalnız o günkü üc, relleri tutarı konacaktır, Yalnız bu İ hanenin H, G, F, #üturları yüz ve ya yüzden #azia işçi çalıştıran İş yerlerine aittir, Onlardan başkasmı alâkadar etmez. İ rinde 16 yaşında 100 kuruş ücretle 30 erkek, ve 50 kuruş Ücretle 20 kadın çalışıyor. 18 yaşmdan yukarı 200 kuruş Ücretle 50 erkek, 100 kuruş ücretle 50 kadın çalışıyor, İT yaşında da işçi yok. O halde F sü. tununun örkek kısmına (90), ka - dın kısmına (10) lira yazılacak (G) sütununda işçi olmtadığı için yazi. mıyacak (H) sütununun erkek kıs. mma (100), kadın kismina (90) lira yazılacak demektir, Bunlar bir gün. lük tutardır. Bu hanenin (1) işaretli yekün İi yekünunda bulunan İşçilerin ver. gi ve saire gibi tevkifatı tenzil edil- meden gündelikleri yekünu yazıln - caktır. Yalnız vâhidikiyasi bir Türk lirasıdır. 50 kuruşa kadar olsn kü ) surat hazfödilir ve bundan yukarı J olanlar bir iraya iblâğ olunarak gösterilir, Dördüncü hane (J) ile işaret o. İtunmaktadır. Bu sütuna kütib, mü |. hendis, idare veya anbar memuru, KAİN YERLİ Bunların etmek gerektir. relim. Ya kısa hatlara işliyenlere ne oldu? la azala durdukları Haydi bunları mazur çö- süratleri her yıl biraz daha aza- yerde dubalaşıcaklar böyle 1618 yaşmda olanlar vefm Bu takdirde 16 yaşmdaki (B) ha-|, Kânunusaninin 17 inci günü iş yo- | “ hanesine ikinci hanenin (E) işaret- | 7 uhaseheci ei kafa işçileri köna. caktır. Bundan sonra (6) işaretli dar bir sütun gelmektedir. Bu sütuna iş yerinin hafta tatili, buyram ve saire gibi bilmecburiye çalışmadığı günler tenzil olunarak (A) sütununda gösterilen ay zar - fonda ne müddet çalışmış olduğu ya. tılacaktır, Meselâ iş yeri 17 kâmu- nusanide çalışmağa başladı. Ayın nihayetine kadar 2 cumartesi öğle. den sonra kapandığı için büblar bir gün olarak gösterilmek üzere, 2 de pazar bulunduğuna nazaran 3 >. çalışmamış demektir. 18 gün de ça: laşmamııştı. 16 * 3 s 19 gün eder. Kânunusani 31 olduğuna göre 19 tenzil edilince 12 kalır, Demek ki iş yeri o ay zarfında 12 gün çalışmış, tar. Bu haneye, o âym hizasina ol- mak Üzer» yazılır. (L) sütununa 1938 senesi zarfin. da tahâkkuk eden Ücretler yekünu r. Yalnız bu yekünler senelik- tir ve işçi veya müstahdemlerin vergi vo saire tevkifatı tenzil edil, meden yapılır, Cetvelin altın- da dn (M) ile göster yekün ha, nesi vardır: Buraya da yukardan a- şağı her sütunun yekünları sırayla yarılacaktır. Cetvelin sağında iş yerinin adre, İsini, ticaret sicilindeki unvanını ve koymak için iş verenin İmzasını boş yer vardır. Bunlar da yapılıp imza edildikten ikmal edilmiş olur. NOT: Görülüyor ki iş yerinin bu eetveli har müessesenin altindan kalkamıyacağı kağar muğlâk, mu- dil ve izaha muhtaç mahiyettedir. Halbuki daha pratik ve daha ko. y bir şekil bulmak ve milessese- lerl müşkül vaziyette bırakmamak mümkündü, İş müesseseleri: müddet işgal mahiyetinde bu gibi taleb cetvellerinin mümkün olduğu kadar kolay, basit ve bilhas, sa süratle tanzimi kabil olmalıdır. Bu yüzden birçok şikâyetler olmuş- sonra cetvı tur. Sanat mektepleri müdürleri toplanıyor j Sanat mektepleri müdürleri dün Selçuk Kız Sanat mektebinde bir Tayyareyle kaçıyormuş UAD Dervişe söyledik: — Ekrem König tayyareyle kaçı, yormuş, duydun mu? — Şu tayyare ne nsil şeydir, Dedi, Ek- rem König önce onu kaçırmıştı, altında şim. di o da Köniği kaçırıyor, ... Vapurların hastalığı TRÜSK ve saire gibi vapurlardan gayri İzmit ve havalisine işliyen yaparların da sürsilerini kaybettiği söyle, ulyor, Yılın her mevsiminde geceli gündüzlü, yorulmadan, dinlenmeden didinip çalışan bu emektar gemilerin açık denizlerin hır- çınlığma da göğüs germelerini dikkat naza- rma alırsak nasıl batmadıklarına ve limana doyamadan boğulup gitmediklerine hayret İ toplantı yapınışlar ve Devlet Şü » müessir bir fıkra yazmış. Sonunda diyor Dev rasına yapılacak teklifleri karar » i ki: “Biz yazıcılar, Allah sermayesile beyin aha çok in ii e sakıcılığı yapan ilibarsız esnaf, bügüne ka, rik Amerikan demek. | © dar kendi beyinlerimizi satacağımıza ma- uy ntodan halle mahalle gevip öküz beyui satsaydık La simdi biraz paramızla, bir parça erefimiz olurdü.,, Kısakürek arkadaşımızın kısa görüşlü olmadığını biliriz, ama, bilmeyiz nasıl böy. le bir hataya düştü. A admda dahi necabet (faşıyan fazıl adam! Dünya üzerinde insan (o beyni yiyen yamyamların kalmadığından nekadar ga- fisia! Pek öküze gitme! Şimdi her yerde kuzu beyni makbuldür. Kürekleri bırakıp kuzulaş, seyret ii. barla papeli! sanki, Fakat biz insanlar da çok İnsafsızız doğrusu! Bunca yıldır su üzerinde, rütubet içinde, kendilerini iskeleden iskeleye vura vura şu nankör ve Jnsaf bilmez İstanbullu, ları sırtında uflaya puflaya taşıyan, çalışan vapureuklar çelikten değil ya! Elbette 2- yakları tutmaz, artık koşamaz olur, Buna tıbbı bahride: Vapur romatizması, derler. Kirüsk gibi genç ve terütazelerde, ba- badan intikal etme yoluyla görülebilir. Son zamanlarda vapurlarda görülen (sektei kalb) in sebebi de fazla yorgunluk- tur, Kısa hatlara çalışanların maazallah böyle bir faciaya uğramamaları için, saym halkımızın muhtacı muavenet vapurları hiç olmazsa birer (simit) Je ziyaretleri mu- vafık olur, laştırmışlardır. —— ziyade, © ni mürakabe e an İskat edemiyecer bi, A Sidar. etmesi çok arekettir, Resmi Borsa kara borsacılarına harp açıyor Resmi borsanın haricinde mua- mele yaparak kanuni hükümlere aykırı olduğu halle döviz alıp satan, harice Türk parası kaçıran ve muhtelif şekillerde döviz ka - akçılığı yapan kara borsacıları hakkında sıkı bir takibata giri; İetektir. Alâkadarlar bu hususta Jsika tedbirler almışlardır. ? KA a alaşala vazgeçmek 5 Sakat herhalde ben Kn o ihliras k sana bir kat daha | Ie, e işe len Kendimi mah- | dek nem. Bunun içindir ty Dil XİNİ ikp, y na edemiyeceği Yy | e "halde ikide bir, münakaşaya giri- Nurullah ATAÇ