12 Ocak 1939 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 2

Te Be S EER - Türkiyede petrol araştırmaları Yılda kırk bin ton benzin sarfeden Türkiye yerli petröl Bugünkü Türkiye Cumhuüriyeti . nin meydana geldiği Osmanlı İmpa- ratorluğu padişahları vaktiyle, Irak, Kg.fkasya, Mısır, Romanya ve Arna- vutluk gibi petrol servetlerini ihti- va eden sahaları ellerinde bulundu- ruyorlardı. Halbuki son seneler zar. fında yapılan muannidane istikşafa rağmen, Türkiye ancak iktisaden elverişli olmıyan birkaç petrol ve gaz emareleri tesbite muktedir ol - müştür. O #arihtenberi petrol kendine mahsus bir kuvvet iktisap etmiş ve Osmanlı imparatorluğu da inkıraz bulmuştur. Şimdi bu imparatorlu - ğun bakiyelerinden kurulmuş olan Türkiye Cumhuriyeti mevcuttur. Fa kat Türkiyede, mebzul petrol mem- balarına sahip bir mıntakanın orta- sında bulunmasma rağmen, mutasav ver devlet sistemi için büyük bir ihti yaç olan petrol mevcut değildir. Bir hükümet müeşsesesi olan M. T. A. nın - Maden Arama Enstitü- sü - mühim şubelerinden biri de petrol grupudur. Bu grupun direk - törü, Amerikada tahsil — görmüş Teksas ve Meksika petrol sahala . rmdaki “Dohertry,, ve sair şirket- lerde yirmi sene.-çalışmış bulunan Cevat Taşman ismindeki bir petrol jeologudur. -Geçön sene Taşman ve Amerikalı petrolculardan mürekkep arkadaş - lart araştırmalarını üç sahaya inhi- Sar ettirmişlerdir. Bu araştırmaların netlcesi, petrol fıçılarının adedinden ziyade kuyuların mikdarı ile daha iyi ifade edilmiştir. Sondaj ameli - yeleriyle açılan kuyuların mecmuu 5a. dira « y 'Avrupa Türkiyesinde, Çanakkale imtidadımca temerküz eden araştır. malarda, Mürefte civarında sekiz kuyu açılmıştır. Bu sahalarda iyi gaz emaresi bulunmuşsa da petrole tesadüf edilmemiştir. Adana havalisi civarında, Anado- lunun cenubu şarki müntehasında bulunan Adana ovasında da sondaj ameliyeleri yapılmış, burada yalnız bir petrol zühuru bulunmuştur. Üçüncü sondaj ameliyesi, ancak | 2.500 kadem derinlikte bir kuyunun açılmasını müsmir kılacak iktısaden elverişli olmıyan bir petrol emaresi nin bulunduğu Mardin - Siirt mımta kasında yapılmıştır. Taşmanın ekipi- ni bu mınmtakaya getiren kamyon . Jarımn istihlâk ettiği petrol, burada bulunandan daha pek çok fazla ol-. müuştür. — Maamafih bu ameliyelere Mar - din - Siirt havalisinde, Dicle nehri- nin her iki sahili boyunca devam e. dilmekte olup, petrol arayıcıları Hermis No. 1 de 2.500 kademi müte- caviz bir derinliğe kadar sondaja devam etmeyi tasavvur etmektedir | ler, Aaşman dle jeolog, jeofizisyon ve paleontoloğlardan mürekkep gruü : pu, eğer iktısadi bakımdan istis- ı mar edilebilir mikdarda petrol mev- cut olduğu takdirde, bunu 6 zaman bulmağa karar vermişler ve Mar -! din ; Silrt hava'ilsri bu cihetten en müsalt gibi görünmektedir. Dicla nehrinin kıyılarındaki Mu- sul petrol sahalarıntın ancak yüz mil berisinde bulunan NMardin - Sürt havalilerinde * faalipet devam et - mektedir. Rusyabın zengin Kalkas petrol memtba'ırı bu hava'inin 200 atiyor Türkiyede petrol taharrisi mev - zuu hakkında konuşurken, sondaj ameliyeleri direktörü Cevat Eyüp Taşman şunları söylemiştir: “Beş seneden daha az bir zaman zarfında, yani petrol grupunun te - şekkülündenberi, milli bir servet ©- lan idrokarbon hakkımda taharri - yatta bulunmak vazifesiyle mükel, lef bu teşekkül, bu husus için 1.000.000 dolar sarfetmiştir. Vâsi mikdarda jeolojik tetkikat ve istik- şaflarda bulunmuş, jeofizik etüdler | için iki gtevsim uğraşmış, memle - ketin muhtelif kısımlarında derinlik leri 500 ilâ 4.300 kademi mütecaviz kuyular açmıştır. Bazı ahvalde iyi emarelere tesadüf edilmiştir. Son olarak açılan kuyulardan baziları iktisadi bakımdan tam bir kiymeti haizdir. “Bu ameliyelerin inkişafı ve yeni emarelerin mevcudiyetine dair veri len malümat dolayısile, memleketin beş muhtelif kısmında kuyular açıl- ması düşünülerek, faaliyetin tezyi - “Bu faaliyetin ekserisi İran silsi, lesinin şimali garbiye teveccüh ede- rek”döndüğü ve takribi olarak bir şimal garp istikameti aldığı dirse- ğin civarındaki strüktürde icra edil- mektedir. Burada tesadüf edilen inmtaka şeraitinin, Bahreya sahasın dakiyle şayanı dikkat bir derecode mukayesesi kabildir. “Bugüne kadar iktısaden elveriş- H petrol bulunmuştur. Fakat hari, taları alınmış bazı strütürlerde ü - mit verici şerait biribirine tetabuk | ettifinden, böyle bir petrolün mev- cudiyeti bariz bir şekilde muhtemel- dir'l! - Muazzam hükümet fabrikaların- da, hükümet bahri ticaretinde, ağır bombalar taşıyan tayyarelere sahip donanmasiyle makineleşmiş ordu . sunda dalma fazlalaşan dahili ihti- yaşların temini hususunda yerli is- tihsalin noksanlığı şiddetle hissedil- mektedir. Geçen Bene Türkiye, 1936 senesi rakamına nazaran *533 bir farkla, 40.000 ton benzin istih - lâk etmiştir. Bu benzinin mühim bir kısmı devlet ihtiyacıma, sınal teşebbüslere sarfedilmiş, cüz'i bir kısmı ise nisbeten küçük otomobil sahiplerinin depolarında istihlâk &. dilmiştir . M. T. A. parasmın azlığı dolayı- sile araştırmalarına nihayet vere - cek değildir. Bu müessesenin arka- sında 20.000.000 türk lirası bir ser- —mayeye malik olan ve lüzumu halin. de bu mikdardan daha fazla da çı- karabilecek bulunan hükümet kont- roluna tâbi Etibank vardır. Bu ban- ka, madencilik, elektrifikasyon - ve ziraatte milli bir inkişafımn husulü i- çin hazırlanan ikinci beş | senelik plâniın bir dirijeri olmuştur. Esas meseleyi daimi olarak kö. mürün izabesi imkânı teşkil etmek- tedir. Kömür işine gelince, Karade- tiz imtidadındaki Karabük havali - sinde bulunan ve 2.000.000.000 ton tahmin edilen rezerveler, Merkezi Anadoludaki azim Huayit — depoları, Türkiyenin kömür bakımından tasar rufa ihtiyacı olmadığını göstermek- telir. Daha fazla şoseler inşa kamyonlardan alınan pek fazla güm edilse, | —— aü grimdele e lebelerden bir grup görülüyor. * Üniversite rektörü bu senenin ilk tanışma çayımı dün saat 17 de ede- * Fransanın yeni Ankara elçisi M asişli Ankaraya varmış e T biyat fakültesi talebelerine vermişlir. Toplantı çok güzel geçmiş ve Tek- erkâmı tarafından karşılanmıştır. Re simde sefir ve zevcesi islasyor tör talebelerle muhtelif mevzular üzerinde görüşülmüştür. Resimde ta- rülmektedir. dBi B * Yağiş dt *ı'_iı!ıuh i “Millet, vapuru kazası Yunan vapuru kaptanı müsademeyi anlatıyor Geçenki büyük — fırtımada Ereğli limanında Millet vapurile çarpışan Yunan bandıralı Nomikos — şilebi dün limanımıza gelmiştir. — Şilebin bordasında açrlan yara çimento ile kapatılmıştı. Kaptan — köprüsünde de hasarat vardı. Yunan Dimitri Millet ile nasıl çarpıştıkla- rını şöyle anlatmaktadır: ' “—— Biz Zonguldaktan yüklü ola- rak gelmiş ve denizi kabarık göre- nek Eret'iye sığınmıştık. Ö gece fır- tına çıktı. Karanlıkta bir geminin üzerimize düşmekte olduğunu gör- dük, Demir tarayarak geriledik. Fa- kat para etmezdi, Demiri tarayan vapur üzerimize düştü tam baş bor- damıza çarptı. Buradan büyük bir yara aldık. Baş anbarlar su ile dol- du. Çarpışmadan sonra meçhül va- puru göremedik, Ancak ertesi günü bunun Millet vapuru olduğunu ve battığını öğrendik,.,, — —) -— — Karahisarda köy muh- tarları - toplantısı $Ş. Karâahisar, 11 (AA.,) — Halkevinde, köy muhtarlarınımn iş- tirakiyle bir toplantı: yapılmıştır. Köy kalkınması için yapılan bu toplantıda muhtarlarla köy ka- nunu, köy gelirleri ve köy bütçe- si hakkında geniş izahat verilmiş- tir . Bu izahatı müteakip Halkevi bandosu tarafından bir konser verilmiştir. Socony Vacum Şirketleri tarafım - dan temin edilmektedir. Bu şirket- daki depolara yığmışlardır. Vaktiy. senesinden evvelki zamanlara ka - dar, Türkiyeye petrol ithalâtının büyük bir kısmı Rusyadaki neft ve Romanyadaki Steauna Romana şirketlerinden yapılryordu. O zamandanberi Rusyadan Tür - kiye gibi bü kadar kömşu ve dost bir devlete dahi olan petrol ihra - catı eksilmiştir. Türkiye Romanya, daki 2.000.000 türk İirasını müteca, viz bloka edilmiş müterakim kre- disinin mevcudiyetine — rağmen, bu memleketten yapılar petrol müba- yaatını tenkis etmitşir. Bu petrol |maeselesi Amerikanın Türkiyeye ©- lan ihracatmın tezayüdüne hizmet yetmek gibi bir neticeye varmıştir. dir. Müsul petrol sahalarının Türki. yaziyet o zaman farklı olabilirdi. | dölamdı bonzin we Petrol teşki » - ye İrek hudedin'a nihayet bulma- Fakat halen olduğu gibi iyi yolla . d 13:000.000 dolarlık bir yeküna Bi İcap etmiyecsefine dair Tirçok teknik delâli mevcuttur. Bu istikşa'larda bu ana kadar kullantlar malineler Amerikan ma - lıdır; mazmafi'| Almanyanın — comü- bu şerkiye doğru olau ekoramik sey ri Çanalkalede de durmuş değildir. Türkler Almanların mübadcle esa. smg müstenit anlaşmalarına karşı , bilhassa hassastırlar, rın movecut olmaması, gümrük rüsu- mobil fiyıtmi muadil bulunması, bir galonu 45 sent olan ve bunun ©7'75 ini hükümete ait vergi teşkil eden benzin fiyatı dolayısile, Tür- kiyede otomobil ile seyahat her hal- de az zevkli olmaktadır. Halen Türkiyenin petrol ihtiyacı- nm mühim bir kismı Sehell ve baliğ olmuştur .Amerika Birleşik İmunun hemen hemen vasat bir oto- hükümetinden Türkiyeye ihraç edi- len diğer maddelerin büyük bir kis- omrnı, 2.500.000 delar tutan bomba 'tayyaneleri teşkil etmektedir. Bu |. ikeyfiyet Türkiyenin niçin petrola lszı.hip olması İcap ettiğini gösterse |gerektir. “World Petroleum,, kaptanı | ler mallarımı Boğaziçi sahili boyun- | le vaziyet bu şekilde değildi: 1935 | İstanbulun yeni meyve — halinin sene yazmış ve halin çökmekte ol- duğunu da bundan bir müddet ev- vel ilâve etmiştik. Belediye, halin bu vaziyetini na- zarı dikkate alarak binayı tetkik et- titmiş ve bu tetkiki yapan fen heye- ti halin acilen tamirine lüzum göx termiştir. Bü şekilde — halin tehlike gösteren kısımları tesbit — edilerek tamir keşfi yapılmıştır. Yapılan keşif halin 1638 — liralık “Yeni,, meyve hali acele tamir ediliyor Halin deniz tarafına çökmesi de daimi şekilde konlrol edilecek birçok kısımlarında çatlamalar ve' çatısında arızalar olduğunu — geçen ' bir tamire ihtiyaç gösterdifini mey- dana koymustur. Bu tamire sürat- le lüzum görüldüğünden daimi en- cümen derhal tamir tahsisatını ver- miştir. Bunun için meyve bugünlerde tamirine başlanacaktır.. Ayrıca halin deniz tarafına çök- mesinin tesbiti işi üzun zamanâ mü- tevakkit olduğundan daimi bir kon- teol yapılması takarrür — etmiştir. Halin bu kısımlarıma bazı işaretler konulmuştur.... , Tamire şubatta başlanacaktır. N6 Zamall Şehitlikleri imar cemiyeti heyeti umumiyesi pazar günü Eminönü halkevinde yapılacaktır. Sehitlikleri imar -cemiyeti yeni yıla yeni bir programla girmeğe ha: zırlanmaktadır. Şimdiye kadar geli- Parke yapılacak yollar Bazı yolların parke olarak inşası da pazar mahallesi, kumbaracı yo- kuşu, Galatada — tulumba sokağı, Beytülmalcı youkuşu, — Sakızağacı yolları vardır. Bundan başka Yük- sekkaldırım, Hamalbaşının — birer kısımları, Ağahamamı, Turan cad- desi, Aynalıçeşme, Sakızağacı, Val- de çeşmesi, Elmadağı, — Yenişehir, İcadiye, Kazancı yokuşu, Şişli pa- zar mahallesi ve kır sokaktaki bozuk olan mecralar tamir olunacaktır. KEAL n Ti 'Tütün yüklü bir motör battı Giresun, 11 (A.A.) — Şehrimiz İnhisar Müdürlüğüne ait 53 dık, tahminen on bin lira kıymetin de mamul tütün, müteahhidi tara- fiından bit motörle Kesaha götü- rülürken Keçiburnu aç klarında henüz anlaşılamıyan bir sebepten motör alabüra olmuştur. — Batan motörle beraber tütinler ve ev- raklar da denize dökülerek kay bolmuştur. - ; —KSK “ İlidam ,, gazetesi Meslektaşımız Ali Naci Karacan byügünden itibaren “İkdam,, adiyla hir gazete çıkarmağa — başlamıştır. Yeni gazeteye muvaffakiyet ve uzun meemuasından ömür dileriz. -i Şehitlikleri İmar Cemiyeti mesele ile meşgul - olmağa başlıyacak kararlaşmıştır. Bu arada Pangaltı | Çanakkalede şehitler abidesi yapılacak ? bu ri gayet az olan cemiyet ancak E- dirnekapı şehitliklerinin imarı işi ile meşgul olabilmiştir. Edirnekapı şe- hitliği bir hayli tanzim edilmiş ol- makla beraber daha birçok da nok- sanları vardır. Fakat en ziyade Ça" nakkale şehitlikleri üzerinde durul- maktadır. Dumlupmar Mehmetçi:- Şin âbidesi civarında kurülacak şe* hitlik de bu meyandadır. Çanakkalede boğazın — methaline hâkim bir vaziyette muazzam bir âbida yapılması mukarrerdir. Cemi- yet, gerek bu âbide gerekse şehitli- ğin kurulması için bazı formüller bulmuştur. Aziz şehitlerin hatırala- rını taziz için milletin geniş mikyas- ta #amiyetine müracaat edilmesi *ü- zerinde durulması mevzuubahs ol duğu gibi cemiyete daimi bir gelir kaynağı temin edilerek bu — işlerin başarılması da muvalık görülmek- tedir. Pazar günü yapılacak toplantıda bu cihetler hakkında karar - vetile- cektir. k v | Posta müfettiş muavini alınacak 'Nafia vekâleti posta, telgraf ve telefon kadrosunun yüksek — tahsil görmüş ve bu şubelerde ihtisas sa- hibi olacak kıymetli gençlerle takvi- yesine karar vermiştir. Bunun için bu şekilde yüksek — tahsil görmüş zençlerin idareye mülettiş muavini olarak almmalarına karar verilmiş- tir. Bu gençlerin seçilmesi için, gele- cek ayın onunda Ankara ve İstan- 'İbulda bir imtihan açılacaktır. Bu imtihana hukuk, mülkiye, yük | sek iktisât ve ticaret - mekteplerile bunlara tekabül eden yabancı mek- teplerden mezun olanlar kahul edi- lecektir. Bu imtihana otuz yaşından yukarr olanlar giremiyecestir. Yal- halinin | Giresun, 11 (AA.) —| rim satış kooperatifleri bi rimizde ve Orduda iki M7 dık fabrikası yaptıracaktf* | yeniliklerle beherine 6Ü fedilecek olan bu iki fab deniz bölgesinin nümune rı olacak ve ağustos ay ' ya başlamış bulunacaktıIf: — g Fındık tarım satış Ko9F Sirliği, müstahsil köylflli“ ihtiyaçlarının kolay ve © için teşkilâtına yeni bir *& 1_ ilâve etmiştir. İik plândâ köylülere mısır tevzii KA (a mıştır. Birlik yakm günle misır gelirecek ve bölgesi .4 ortak olan ve olmayan bi ül- > dağıtdacaktır. TuZ$ ile giyecek eşyalar da bW 2decektir. | EESEREZ Fethi Okya'l Meclisin dürf içtimanda anld Ankara, 11 (AA.) — BU lisi bugün Faik Öztrak'ın F de toplanmıştır. Celsenin açılmasını mü lu mebusluğuna seçilen yar ile İzmir mebusluğu Reşat Mimaroğlunun #F g bataları okunmuş ve hef —— and içmişlerdir. * Bundan sonra ruznamt) rek devlete ait vazifel rilmesi hakkımdaki kanll müzakeresi yapılarak kaD ordudan çıkarılacak 12 y4 karı hayvanların köylü V? ciye satılması hakkındaki birinci müzakeresi yapEF Meclisin yine bugüntü " f sinda birinci mümkereleü_, maddeler arasında Tılrîd?' ya aratındaki ticari Mt ait anlaşma ile tieari M tediyata müteallik proto” kiye - Finlandiya ticaret * na bağlı listedeki pozisy” dilât yapılması ha.kkm " lâyihaları da bulunmaktâ " B. M. Meclisi cuma gütü " | acktır. ğ Bakırköy hastahat” gu yeni pavyoll gn Bakırköy emrazı akl! ; W 'N ye hastanesinin yeni Pâ inşaatının süratle ıkn'lâlı etmiştir. Bu pavı- şaatile hastanedeki bugt” kıntısı ortadan kalkacak nız baremde derecesi olâfi mektep mezunları bundâf ” dilmiştir. Nafia vekâleti yabanCi la evli olanların bu imti* edilmemesi kararını Ve imtihanda muyaffak olâ” maaşla, eğer devlet met dereceeril 20 lira ise 851 olunacaklardır.