27 Aralık 1938 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 2

AKŞAM POSTASI Sahibi va Meşrigel Müdürü Hasan Rasim Us İDARE EVİ: Istanbul Ankara ca rn Bema» Mendel 304. Teharaf süresi) Blank işleri telefonu: 238772 : 24370 : 20335 “Giddi mecmua,, da yenilik Varlık mecmuasının «on sayısında, başmakale içinde şu cümleyi okudum: l “.— Varlık, edebiyat ve san'atı ça. | lışma sahas; dışına çıkarmamakla bera- ber, İlmi ve emek mahsulü tetkikleri Neşreden ciddi bir mecmua olacaktır... Mecmuada yapılacak yenilikten bah. seden bâşmakalesinin şu cümlesine na- aaran: a — Edebiyat ve san'at emek mahsu. | lü değildir. b — Edebiyat ve sana't bahisleri cid- diyetin dışında bahislerdir. Varlık mecmuası, yalnız şu cümlesi. le dahi ciddiyetten bir hayli uzaktadır. a — Ya, mecmua hakikaten yukarıda söylenen fikirleri benimsememiştir. Bu takdirde aslâ çiddi bir mecmua gibi na- zarı itibara alınamaz. b — Yahut başmakaleyi yazan kim. se, derdini anlstacak kadar Türkçeye vâkıf değildir. Bu takdirde, eskilerin “zâfı telif,, dedikleri, ilk yarış kusurla- riyle malül makaleleri kontrolsüz bas. mak suretiyle gene ciddiyetten uzak kalmıştır. Nihayet, mecmuann ilân ettiği yeni. likler bu ve emsali fikirlerden ibaretse, bu hususta da o mecmua, kendi haya- tında-büyük bir yanilik yapmış sayıla. mâr, Zahir GÜVEMLİ Romanyada müthi bir facıa iki tren çarpıştı 109 ölü, 300 yaralı var Bükreş, 27 (A. A.) —Son alman ha- berlere göre evvelki akşam vukubulan £6- ti şimendifer kazasının bilânçosu 100 ölü ve büyük bir kısmı ağır olmak Üzere 300 den fazla yaralıya baliğ olmaktadır. Ö- lenler ve yaralananlar arasında memle. ketlerine izinli giden birçok zabitler ve seferler bulunmaktadır. Kaza, Btulla istasyonu civarmda vuku- bulmuştur. Bu istasyona en yakm olan istasyonun telefon ve telgraf telleri buz- dan ve rüzgârdan kopmuş olduğu İçin Etulla istasyonunu vaziyetten haberdar edememiştir. Kaza mahalline fki imdad trenile bir hastane treni gönderilmiştir. Hükümet erkânmdan bazıları da bâdise mahalline gitmişlerdir. İrakta Kabine Buhranı Muhalifste karşı alınan şiddetli tedbirler üzerine çıkmış Bığdad, 26 (A. A.) — Dün İrakta hâ-! wi olun kabine buhranı Matfai kabinesi-! nin muhalefet rlosasma karşı aldığı şid- detli tedbirler neticesinde ortaya çıkan siyasi gerginlikten doğmuştur. | Yeni kabineyi katl olarak Nuri Said paşa teşkil etmiştir. Yeni başvekil Ol gün evvel Mışırdan dönmüştü. i Yeni kabinede başvekâlet ve hariciye nezaretini Nuri Sali paşa ve milli mü, dafaş ve dahiliye nezaretlerini de Taha Haşimi paşa deruhte etmişlerdir. * İstanbtlum iktisadi! v- yazdığımız İktisat isi ti etrafında komisyonu dün öğleden tetkikler yapmak üzere teşkil edildiğini sonra vali ve belediye reisi Dr. Lâtji Kırdann başkanlığında ilk to planlısını yopmışlır. Sağlık propaganda- Amerikadan ithal edilecek Radyoların gümr sı filmleri Sıhhat Vek'leti tarafından sinemalarda gösterilerek Sıhhiye Vekâleti halkın sıhhi, sosyal | ve kültürel bilgilerini çoğaltacak ve on. ları kötü hastalıklardan koruyup müca- dele edebilecek hale getirecek filmler getrterek bunları yerli stüdyolarda Türkçeleştirmiştir. Vekâlet bu filmlerin evvelâ en kala. balık meşher olması, hastalıklara en ziyade maruz bulunması itibariyle | İs | tanbulda gösterilmesini tensip. etmiş. tir. Bunun için filmler şehrimize gön- derilmiştir. Verilen karar mucibince filmler evvelâ Halkevlerinde, sonra si. nemalarda gösterilecektir, Bu filmlerin şimdi Şişli Halkevinde gösterilmesine başlanmıştır. Sıra ile diğer evlerde de gösterilecektir, Filmler, sıtma, frengi, güneş kudreti, veya nakili ve bir çok hastalıkları do- ğuran fareler ve bütün hastalık ve ha. şaratla mücadele şekillerini etraflı ş6- kilde göstermektedir. Halkiçin çok itifadeli clan bu flimler İstanbul sinema ve Halkevlerinde gös. terildikten sonra en ufak kasıbalara kadar gönderilerek, halk tenvir edile. cektir, Bundan sonra diğer hastalıklar hak kmda filmler de memleketimize £< İecektir , amaaan Yalova için Haliçte moförlü gemiler yapılacak İlk gemi Marta kızağa konulacak Denizbank, Adalar ve Yalova ile İs. tanbul arasındaki yolculuk müddetinin azaltılması için verilen kararın tatbiki- ne girişmektedir Bu karara göre, Denizbankın Haliç. teki fabrika ve tezgâhlarında beheri be. şer yüz kişilik motörlü üç gemi yapıla- caktır. Ayni tipte olan bu motörlü ge. milere ait projeler, plânlar ve hesaplar hemen hemen ikmal edilmiştir, 18 mil sefer sür'atinde olacak bu mo. törlü gemiler İstanbul ile Ada arasında- ki mesafeyi tam bir saate indirmiş o. ir, İstanbul . Yalova mesafesi ise bu ge- milerle 1,5 saatten daha az bir zamana inmiş clacaktır. Motörlü gemilerin ilkinin mart başm. da kızağa konulması mukarrerdir. Fa- kat dâha evvelden bu işe başlanması da yarı yarıya * Kayseride Cumhuriyet Halk Partisi sini bitirerek dağılmıştır. Bu münasebet fet verilmiştir. ... ugu indiriliyor Halkın. ucuzluğu bekleyeceğini anlıyan ticarethaneler otelâşa düştüler Hükümetimizle Amerika arasında para. 16 edilmiş olan yeni ticaret anlaşmasının pok yakmda meriyet mevkilne gireceği malümdur. Bu anlaşma mucibince, bazı maddeler- de gümrük resimleri yüzde elli nispetin- de indirilecektir. Gümrük resimleri yüzde elli inecek © lan. maddeler meyanımda Amerikadan gö- Jen otomobil, radyo ve buz dolapları bu- İhmaktadır. Buna mukabil Amerika da, Türk üzümlü, inciri, tütün ve balım Üze- rinden alman gümrük resimlerini &yni nispette İndiresektir, Yeni anlaşmanm mahiyeti halk tara - fından öğrenllinee, piyasamizdeki otomo. bil, buz dolabı ve bilhassa radyo satışi- nın birdenbire daracağını ve halkın bu maddelerin ucuzlamasını beklemeğe baş- Uyacağmı anlıyan bu gibi malları satan müesseseler telâşa düşmüşlerdir. Züccaciye tröstünden şikâyetler tekrar yapılmağa başlandı Mevcuiyetini iki sene evvel yazdığımız bu iröst milli sanayilmizi islismar ediyor Birtakım Musevi vatandaşların, Pasa“ bahçedeki cam ve şişe fabrikamızın ima” lâtınım satışmı elinde tutan bir tröst vü- cuda getirdiklerini bir hayli müddet ev-| vel ilk olarak biz yazmış ve günlerce neş- riyat yaparak alâkadar makamların dik”| tü li katini çekmiştik. O zaman nedense bu me cele üzerinde fazla durulmamiış ve icap a'er tahkikat açılmamıştı. Şimdi öğrendiğimize göre, müskirat &- milleri cemiyeti ve sucular cemiyeti yük- sek makamlara ve ticaret odasına başvu: rarak milli sanaylimizin bu tröstün İstis- marından kurtarılmı işlerdir. Tröstün bu işte oynadığı rol, evvelce de yazdığımız gibi, şudur; mümkün görülmektedir. Yeni gemilerin en mühim meselesi bunları tahpik edecek mayli mahrukun temini meselesi bulunmaktadır. Alâka. dar makamlar bunun memleket (dahi. linden tedarikini başlıca prensip olarak ele almaktadırlar , Tonten amca | nın savğliisi Şişe fabrikâsımm bir senelik imal kud retini kendi siparişlerile kapatan ve ima" lâtı tümâmen eline geçiren tröst, Avrupa züccaciye fabrikalarının mümessillerinden kildir. Bu vatandaşlar, ellerinde mamulâta Avrupadan ge“ ürttikleri mallara nisbetle daha yüksek fiyat koymak ve cam fabrikamızın çıkar dığı eşyanın satışı durdurmakla da kal mıyorlar, Paşabahçe fabrikasına modası İ geçmiş çeşitler sipariş ederek yerli malımı hâlk nazarında düşürmek yolunu da tut- müş bulunuyorlar, Diğer taraftan, ga?oz yapan küçük ima” lâthaneler de, kendilerine (o lüzumu olan şişeleri o bazı Musevi mutavassıllardan yüksek fiyatlarla satın aldıklarını, Paşa- bahçe fabrikasına bizzat istedikleri mik- tarda sipariş vermenin o mümkün olma dığını bildirerek ticaret odasına şikâyette bulunmuşlardır. Görülüyor ki, seramyelerini o birleştire rek fabrikadan yüzbinlerce (gazoz şişesi k kendilerine ye bal temin etmiş bulunmak” | Vali dün Halkev 27 BIRINCIKANUN — 1938 e 2 a e ay nin vilâyet Kongresi toplanmış ve mesi le kongre azalarına yüz kişilik bir sil lerini gezdi Lütfi Kırdar bu akşam Ankaraya gidiyor Vali ve belediye retsi Lütfi Kırdar “4 de şehirdeki tetkiklerine devam si beraberinde maarif müdürü olduğu dö Şişli ve Beyoğlu halkevlerini, Taksimi mektebini, Galatadaki çocukları kor? yurdunu gez ir g Lütfi Kırdar bundan sonra beledi?€ heyeti mühendislerile beraber Nişan giderek kız enstitüsü için istimlâk al cak bina ve arsayı da görmüş, dör” de Eminönü halkevinde yapılan sisatı tetkik etmişti Latfi Kırdar bu akşam Ankaraya Öğ, cek ve t kongresinde hazır buli belediye işleri hakkımda bazı ti yaptıktan sonra hafta sonunda avdet edecektir, EEE m Diğer taraftan, tesbit ve hemen faal in yol ihtiş çete geçmek g i bütün kazaların başmühendisleri vi rels muavini Lâtfinin riyaseti g toplanmışlar ve icap eden (tedbi mışlardır. Bü toplantıda, son defa alınan yeri Tiralık tahsisat, ihtiyaçlarma göre ŞU A re taksim edilmiş olup derhal faali” geçilmesi takarrür etmiştir. Hileli yağ satışlar! tahlil edilecek Karışık yağ satışları etrafında < lerde satılan yağlardan nümuneler çi kında takibat yapılacaktır. , len geçimi e mıştır. Bu arada, ismi şimdilik ları boyama işinde (kullanıldığı karışık yağ kullandıkları sabit oli # ehemmiyetle takip etmektedir. Mİ “.- Ammenin menfaatine taall0K *. Alınan nümuneler Belediy!” neşriyat ve ihbarlar üzerine belediye miyetle tahkikata girişmiş ve Ki ri nahiye müdürlüğü vasıtasile ti a rak belediye tahlilhanesine ö tir. Tahlil neticesine göre alâkadarlaf Belediye, gıda maddeleri satan ları sıkı bir kontrolden go tulan bir büyük dükkânda kli tarda boya bulunmuş, bunun ii edildiği için tahkikat derinleştirimi'i Konserve fabrikalarından Istanbul müddeivumumiliği, yağ se larında hile yapıldığı yolundaki eri Mİ mumi Hikmet Onat, gazetecilere Ni susta ş u beyanatta bulunmuştur: bütün işlerde olduğu gibi, urunu gi batini istihdaf eden bu mevzula Ön kından alâkadar o bulunmamız, yayi ' tabidir. Halen alâkadarlarca g tahkikat, devam ediyor. Bu tank ticesine göre, mevzuun doğrudan “© ruya Müddelumumiliğe intikal ei linde, memuriyetimize# esastan | yi len kanuni muameleye tevessül Ol © Ex, süphesizlir.,