5 Aralık 1938 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 5

litik HABER — Akşam postası yılmanya müstemle- Vaziyet ne olur ? a Sphere mecmuasından: YAYA 1D14 de kaybetti A Almanyanm Avus- srf Ren havzasını vkülceygi noktai- asından ileri gel İL | 21 hispet ilânibayo dovam ©- k başka devletlerin fazla zünden dünya mu. takdirde Almanya İngiltereyi müzake- bir sebeb tey- a denizaltı ge- de kırk beş nis nisbeti herhangi ak hakkin m. ya müstemlekele- iirde haklı olarak nde etmek nin gdedini & ilâveten iki de yirmi kik, 30 mil sürat yapabi- maktadır. Almanyanın inga- da üç aded de 10.000 ton- 1, Vardır. Almanya, bir harb “letenin bahri » tefevvüktna iy bu beş yeni Uy 9 & NM Ke Ne ç i bal bugün İngiltere enorn ve Repulse Pat bakımından yeni AL 5 tefevvuk edebilecekle - Btziler deni şırı ticaret yak İşinde ihtimal ki pek mu- lardır, $ #carot düşmanları herban- 7 fi f Yay baylangıcmda İngiltereye #ararlar ikm edebilirler. Or ek yegâne sey İngiltere vik, 718 Almanya sahilleri arr- , , Pesafedir. Müstemlekesiz İş ,, © Eemilerinden ancak umu- ĞU gibi ilk ağızda istifade MER, ticaret güzergühları- ri ölmiyan bü © perakende Şini idame ottiremiyecek Imanyanm cenubi Atlan- zinde Pasifikte bahri üs” Yengi büsbütün değişir. altı gemileri. Mihast da pok büyümüş olur. in €vvel Almanya kolo- LEE $ 4 v 4 5 bahriyesine bir üs teşki) ap etmemişti, Lükin "e rİRİ tekrar ele geçirdiği ©ti hiç ihmal etmiyeseğin. Kap tiraret yolü Togo- Yep * Afrikanm cenubu garbi eren — 300 mil yanın. Ky ör ©t ticaret yoluna ise iy Ya 2800 mil meğafededir. ira 72 Boyu Almanya tek- en takdirde İngiltere e olan iki tlcaret yolu katin, * Almanlar tarafmdan ik olacaktır, *Manyaya geçtiği takdir- iz DM MİO de ayni tehlike baş- i e filosunu bir harp bar a MN Yanına ufak bir filo- tile müdafnaya kalkış. Vi 88 yine muvaffak olamıyacaktır. Çünkü böyle bir filotiilâ zayıf olduğu takdirde müdafaa işini lâyıkı veçhile beceremiye. cek, ticareti bahriye filosunun yanma kuvvetli bir harb filosu katıldığı takdirde ise İngilterenin ölğer esas noktalardaki deniz kuvvetleri zaafa uğramış olacaktır. Ticaret flolarma baskm yapacak Al - wan gemileri onların muhafızlarını, bera berlerinde taşıdıkları tayyarelerinin de inzımam eden yardmiyle kolayca ve te- ker teker batıracaklardır, Unutulmamalı- dır ki Almanyanın beş son sistera sürat- Ni kruvasörüne mukabil İngilterenin an- cak fç ayni evsafta kruvazörü vardır. İngiltere, Almanyanın kolonilerini elde ettiği bir sırada onunla harbettiği tak * dirde kendi müstemlekelerinden âyıkı veçhile istifade edemiyecek, harbi lehi- ne çevirmek için evvelâ tahkim edilmiş o- lan Alman müştemleke limanlarını ve üs- lerini ele geçirmeğe çalışacaktır ki bu da onu uğraştıracak, diğer cephelerde zaafa uğratağaktır. Bu zümreğden olarak hava müdafaası da unutmamak icab eder, Hiç şüphesiz ki Almanya müstemlekelerinde deniz (s- leri tesis ettiği gibi gayet mükemmel ha- va Üsleri de tesis edecek, böylelikle on- ları ana toprağa hava! bir yolla bağlıya- caktır. Böylece bir harb halinde hava hü- cumlarına yalnız İngiltere adalarınm bü- yük şehirleri maruz kalmıyacaklar, bü” tün Britanya hükümeti ayni tehlike ile karşılaşmış olacaktır. O zaman bütün bu mülâhazalar İngilterenin siyasi milnsse. betlerini tesir altında bırakacak, Alman- ya kuvvetlenirken İngiltere zaafa uğrı - yacaktır, 'Bu işin çıkar yolu nedir? İngiltere Almanyanm müstemlekeleri- ni geri vermeği göze alırsa derhal deniz kuvvetini gayet süratli kruvazörler ilâve siyle arttırmalı, kendi mistemlekelei « ni de hava bakımmdan tahkim etmelidir. Ancak © takdirde bugünkü müvazene bozulmamış olacaktır. Böyle bir gayretin İse İngiltereye fazla bir yük tahmil ede. ceği muhakkaktır, Almanya ve müstemlekeler Kasel, 4 (A.A.) — Kasel milli sosya- list birliği şefi Veinrich, millf müstem leke cemiyetinla bir toplantısında ez. cümle demiştir ki: “— Hitler bu yıl nasıl on milyon Al- maal anayurda bağlanmışsa, münasip vakti gelince müstemleke meselesini de © süretle halledecektir.,, Haber verildiğine göre, 14 kânunu- evvelde burada müstemleke meselesi i. çin büyük bir tezahür yapılacaktır. Almanyada Yahudiler Mep” Baş tarafı 1 elde Yahudilerin az miktarda bulundukları yerlerde Yahudilerin sokaklarda gezme lerini tahdidatâ tabi tutan kararnameler ar edilmemesi muhtemeldir. Maamafih kahve, tiyatro, sinema gibi umumi yerlere girmeleri menolunadaktır. Bundan başka yahudilerin radyo ve telefona sahip ol maları da menedilecektir. Mülrit naziler, - trenlerde ve tramvay- larda yahudiler için ayrı kompartimanlar vücuda getirilmesini istemektedirler, Bulgar Başvekili Yakında Ankarayı ziyaret - edecek Sofya, $ — Haber verildiği: gört, Bulgar Başvekili Köse İvanof, muhte. mel olarak, önümüzdeki ikincikânun ayından sonra Ankarayı ziyaret edecek- tir. Bu ziyaret, Relsicumhur Ismet İnö. münün Başvekilliği esnasında ve Başve kil Celâl Bayarın geçen sene Solyaya yaptıkları ziyaretlerin bir iadesi olmak” la beraber Türk - Bulgar dostluğunu arttırmak gayesini istihdaf etmektedir. Olagan şeylerden: ilkisini birden an 'ödeyecekmiş! #lerini elde ederse Yazın: Osman Cemal Kaygılı Süvlesi x7 gelm se, bunu da gördük, bir yaş ha girdikt.. 1 Bundan bir ay kadar önce, bir gün vakti, tam bir çok yetlerdeki mu- hasebeci ve veznedarların yermek pay” dosuna çıkmış oldukları sırada kendi. siyle oldukça teklifsiz konuştuğum bi- ri, Sirkecideki köşe başlarının birinden ye karşıma çıktı ve hemen söze — Tamam işte, seni şimdi bana Al lah gönderdi, demektir. — Hayrola, ne var?, —Ne olacak? Tam falan yerdeki veznedardan biraz para alacağım sırada adam kasayı kapatıp yemek paydosuna çikmamış mı?, Vaziyeti hemen kavramış, kendisinin benden ödünç para işteyeceğini çak” mıştım.. Ve ben daha içimde Allah ve. re de çok istemese idi bari demeğe kal- madan o sözüne devam etti: — Halbuki şu dakikada öyle mühim ve müstacel bir mesele ki. — Ne gibi mühim bir mesclel, — Sorma azizim, onu anlatması şim» di biraz uzun sürer, lâkin mesele o ka” dar mühim ve müstâcel ki ? çirmeğe de gelmez. Sen şimdi bana iki lira ver deben fırlayıp derhal o çok mühim ve müstacel işi halledeyim!, — İki lirasız hallolunamaz imi mesele?, — İmkân: yok!. — İyi ama bende de iki lira yoki, — Aman etme? , — Isan ki yok! — Ne kadar var ya?. — Bir lira kadar var!, — Peki, onu ver, zaten bende de bir lira kadar bozukluk var,. Lirayı kendisine uzatırken tekrar sordum; — Neymiş bu çok mühim ve müsta- cel mesele yahu!, — Senin'anlayacağın, * şu dakikada mutlaka yapılması lâzım ufak bir alım satım işi! — Haydi öyleyse, uğurlar olsun! — Eyvallar, ben birazdan o dediğim yerin Veznedarı gelince gi bu oradaki alacağımı alır, ve getirir, senin Jiranr veririm!., — Canim acelesi, ne, yarın v gün ver, kaçak değilsin yal, — Şimdilik Allaha ısmarladık!. — Güle, güler. öbür ».. Aradan beş dakika ya geçmiş, ya geç” memişti, Bir çorba içmek ve biraz Ötebe- ri yemek için o civardaki mahallebici dükânlarından birine dalı dükkânın alt katı duğundan ağır ağır rl maândım ve birde üst kata çıkınca ne görsem beğenirsini Beriki, orada acayip kılıklı, yüzl gö- $ü, dudakları boyadan pırıl pırıl yanan bir nazininle dizdize oturmuş, bir yan- dan önlerindeki sütlâçlara kaşık sallı. yer, bir yandan da kınta, gülüşe bir şeyler fısıldaşmıyorlar mı? Bizim ah- bap beni görünce birdenbire alalladı ve ben de dayanamayıp: — Ayol, dedim, o çok mühim ve müstacel âlım satım ne çabuk haj- İettin de buraya geldin?. Hiddetle kaşlarını çatıp: — Daha onu halletmedim! dedi. — Ne vakit halledeceksin? . — Allah kısmet ederse birazdan!, — Hani mesele çok müstaceldi!, — Müstâceldi ama, şonradan 9 kadar acele işe şeytan karışır! diye vazgeç- tim. Başka hiç bir Jâkırdr etmeden ben çorbamı içtim, yoğurdumu yedim ve onları oradan başbaşa bırakarak kendi. lerinden ayrıldım. Dr Aradan günler, haftalar ve ni koskocaman, upuzun bir ay geçti de bizim ahbap hâlâ o günkü çok mü. him ve müstacel bir mesel sn ben- den almış olduğu irayı geri getirme. mişi Evvelki gün ona gene ayni yerde, ayni dükkinm önünde ayni nazeninle rastlağım.. İkisi de gene o dükkâna gi- relim mi, girmiyelim mi? .diye ayakta karşısındayım. y Fransada grev hâdiseleri dolayısiyle 156 Fransız ilerin tertib etlikleri nümayişlerden biri © - Italyan ihtilâfı büyüyor Be Baştarahı 1 incide karşı koymasına rağmen İtalyan konsolos- İuğunun önüne de giderek orada Fransiz milli marşını söylemişlerdir. Tunusta tozahlirat esnasında on beş ki- gi tevkif edilmiştir. Birkaç İtalyan ma- Zazasınm Yitrinleri ve camları kırılmış. tır. Şehirde sast 13 tenberi devriyeler gezmektedir. İtalyan başkonsolosluğu bi- nası polisin muhafazası altındadır. Pariste faşistler ile anti faşistler ara- smda nümayiş esnasında vukubulan arbe- deler neticesinde zabıtaca 15 kişi tevkif edilmiştir. Fransa hükümeti, yarın Parise gelecek olan Alman hariciye nazirindan, Berlin hükümetinin İtalyan müddelyatma müza. hir olup olmadığını soracaktır. Romada ikinci teşebbüs Roma, 4 (A. A.) — Haber alındığına göre, İngilterenin Roma elçisi Sir Perth dün akşam kont Çiano ile İkinei bir mü. likatta bulunmuş ve son İlalyan meclisi tezahilratı ve faşist (o matbuntınm İlhak mücadelesi ile bâdis olan vaziyet mevzu- bahs olmuştur. İtalyadan bir cevap Roma, 4 (A, A.) — Havas: Arezzonun tüyük bir moydanma Korsika ismi veri- lecektir, “İlle Korsika ve Tunusl,, Roma, 4 (A.A.) — İtalyan meclisi tezahliratı hakkındaki Fransiz gazete. lerinin makalelerine cevap veren mat. buat, İtalyanın battı hareketini, 1985 tarihli Mussolini — Laval anlaşmasının zeeri tedbirleri tatbik suretile bu a9- laşmayı ihlâl etmiş olan Fransanın ha. tası yüzünden batıl ve gayrimevcut bu. Tunması delili ile İzah etmektedir. Diğer gazeteler, İtalyan tezahüratı - nm yabancı memleketlerde evvelden ha zırlanmış gibi gösterilmesini protesto ediyorlar ve bilâkis, Cianonun İtalyan milletinin bir zaman unutmadığı kanlı yaralarma temas ettiğin! bildiriyorlar. Pöpolo di Roma: İtalyan milleti Korsikada İtalyan leh çesi konuşulduğunu, Tunusun kendisin den çalmadığını ve Cibutinin ise Fransa için faydasız olduğu halde İtalya için faydalı olabileceğini unutmamaktadır, diyor, Fransız ve İtalyan askerleri döğüştüler Y, 4 (A. A) — Bu akşam Bran-| a& suntakasında bir kahvede rTenâlz ve İtalyan bahriyelileri arasında #iddetli bir müsademe vukubulmuş, bir İ- talyan Yerslanarak hasianeye kaldıni. 7 İtalyan tevkif edilmiştir. Bu kavga sırasında İtalyanlar bir Ameriksl- Yy! yaralamıştır. Müteakiben yeni bir kavga daha çık- mag, bu #6fer İtalyan piyade neferleri de İşe karışarak iki Fransız polisini yarala - mışlardır. Sükünet çabuk (ade edilmiştir. Fransız gazetelerinin neşriyatı is, 4 (AA) Figaro gazetesinde , İtalyan meclisi hâdiselerin or gibiydiler, Hemen berikinin kulağına eğilip: — Nasıl bir lira daha ister minin?, Çemberlayn ile Daladye a: yapılan müzakereler (sırasında general Frankoya mukariplik hakkınm verilmesi meselesinin o halledilmemiş olmasından mütevellit fevkalâde fütur ve tehevvür he ticesi olarak telâkki ediyor ve diyor ki: “İspanyol harbinde tamamen angaje hesiz prestijini & İşin bütün an; kikatte bilvasıta Ingilte: tedir, Londra kabinesini masını temin mevzuubahstir. Matin gazetesine, Londradan yatılr yor: “Sir Pert, Cianoyu ziyaret esnasında, istekler İtalyanın resmi hat- ile teşvik edi buan- laşma mucibince iki tarafım batı Akdeni- zindeki statükoyu muhafazavr“eahhüt etmiş bulunduklarını Malyan ümetine bildirmiştir. Epok gazetesinde Do: “Kont Ciano, son tez: yetini kabul edemiyeceği diyor ki: mesuli» ve bu tezahü- ratm İtalyan hükümet politikasının bir fadesi olarak kabulü © icabetmiyeceğin François Pocet ve Perthe bildirmek mec buriyetinde kalmıştır. Fakat bu beyanat hiçbir kimseyi aldatmıyacaktır.., Tabouis, Oeuvre gazetesinde, İngiltere- nin Fransa ile İtalya arasında son kırk sekiz saat zarfmda ittihaz açık ve dürüst-hattr hareketten dolayı Fransanın memnuniyetini k: ttikten (o sonra Si Perthin Ciano ziyaretinden (bahsederek diyor ki: Sir Perth, mesele İtalya ile Fransa ara“ sında bugünlerde az çok (o halledilmediği Roma ziyareti” rin 11 ve 14 kânunusani ar cağı dün akşam resmen sına rağmen, maalesef Romaya gidemiye* ceğini kont Cianoya ihsas eylemiştir. Valansiya gene bombardıman edildi Valansiya, 4 (A.A.) — Bu sabah 26 Savoln tayyaresi liman Üzerine 200 bomba atmıştır. Birkaç ev yıkıl, mış, 17 kişi ölmüştür . Roma, 4 (A.A.) — Gradisca vapur rü İspanyada yaralanan 418 İtalyan lejyönerini hamilen Napoliye gelmiş tir, Ruzvelt mühim bir nutuk söyliyecek Vaşington. 4 (A.A.) — İyi haber al makta olan mahafilde temin eğildiği. ne göre Bay Ruzvelt, şimali Karolin Üniversitesinde radyoda yliyeceği nutkunda harici siyasete müteallik mü him beyanatta bulunacaktır. Bu beya Dedim. .Bu sefer de demesin mi ki: — Pena olmar, ver bir İira dahada ben yarın ikisini birden öderim! Osman Cemal KAYGILI ast, kendisinin Almanya, İtslya ve Fransodaki Amerikan setirlerile yap. mış olduğu görüşmelerin netayicini hu lâsa, edecektir. .