25 Ekim 1938 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 5

ava kalkanı âYyare hücumlarına ( ŞI ne dereceye kadar müessirdir ? » “1 Son de i da gösterdikle- ediler m et müdafaasında Bn ran taklide kalkıştı. b ordu, bu tedbirin ne ve Bu imi hex Yeni sis vi Meali, karı işe yarayıp yaramı e Md8 araştırmalar Erzak, tr. Bu münasebetle Balonla, “Sİ tayyarslere kargı 9 değer pp. meteleni ctra. il det a, Yazıba, im VE ave tay. ğe şinda £, rı kap 8ilİZlerin elhen sksyetle kullan. Babit Balonlar. ismini eğe bu ipler va- Pak, hak p, © GÜŞMüŞ bir ni kat ay Hİ yep ei değü- 2 barbinde Longo is- ay Ee tü germls- demlryollarını SE. Ağ Pe ameli bir şey X a San sey değil | geklini rüzgâra nazaran aldığı her vazi- yette muhafaza ederler. Balonu rapteden kablo dahi barikulâde bir mukavemet kazanmıştır. Kuştüyü ks- dar ince bir kablo 1200 kilogram tazyika dayanır. Aşılmaz bir duvar Bu balonlarla bügün gökyüzünü ka pamak mümkündür. Son tecrübelerde bu balonlar 7000 metreye kadar çıkmışlar ve hattâ balona raptedilen daha küçük bir balon sayesinde 10.000 metreyi bile aşanlar olmuştur. maz. Çünkü bunlar gayet ağır bomba - larla yüktüdürler. Burada hatıra bir su- al geliyor; tayyare talline güvenerek bu balonların arasından sıyrılıp geçebi- lir mi? Tecrübenin verdiği dersler Bu suale cevab vermek için yapılan tecrübeleri göz önünde tutmak lâzımge- lir. Harb csnasında Şalonda alalâde bir sa- bit balon, harb sahasına giden Fransız tayyarelerine bir yanlışlık neticesi olarak mâni olabilmiştir. Üç Fransız teyyaresi ayrı ayrı ayni balonun kablosuna çarpa- rak yere düşmüş ve parçalanmışlardır. Kabloya ise hiçbir gey-almamıştır. Meçvâ İki Fransız toyyarsi, Londrada iki İngiliz ve iki Alman tayyaresi kablo- lara çarparak yere dlişmüştür. Binacps- leyh kalde sabit ve kat'ldir. Kabloya hiç bir şey olmuyor, tayyare dalma düşü- yor. Vakıâ nadiren bu kaidenin müstes- naları ölmüştür. Fakat müstetnalar ka- ideyi kuvvetlendirirler. Acaba bu ipler nasıl oluyor da cp kudretli ve en hızlı tayyarelerin yolu nu kesiyor. Ve düşürüyor. Bunu izah için son siştem tayyareler. den birisini örmek alalım. Bunlar 2000 beygir kuvvetindedir ve normal olarak saatte 250 kilometre alırlar. Bunlardan birisi bile kabloya çarpar çarpmaz kuv- vetli bir fren yapıldığı zaman sarfedilen mukavemete benzer bir mukavemote uğ- rar. Bu mukavemet gittikçe artarak 909, 1000, nihayet 2000 beygir kuvvetini messeder, sürat düşer, sonra Sıfıra İner. Bunu sukut ve ölüm takip eğer. Ksblo tayyarenin tam orta yerine çarpmadığı için tayyare sıkı virajlar yap- mağa başlar, bu dönüşler ipin tayyareyi, bilhassa kanatlar kısmma rasgolmişse, a- detâ bir destere gibi kesmesine sebeb olur. Bu suretle fren yapmış, müvaze- nesi bozulmuş, mukavim bir cisimle sa- rılmış olan tayyare feci aktbetten kurtul. maz, 'Tayyareciler bu yeni silâhın fsikiyoti- ni kolay kolay kabul etmek istememiş. ler, fakat müteaddid teerübelerden #on- ra boyun eğmişlerdir. Şimdi de muvaffakıyetir başarılmış birkaç tecrübeden bahsedelim. Nansinin 15 kilometre cenubunda hu- duda çok yakm olmasma rağmen Fran. sız maden fabrikaları harıl harıl çalığı- yordu. Her gece tayyareler buraların bombardıman edip duruyorlardı. 1917 ağustosunda sabit balonlar bu mmntakaya gönderilince bombardıman - lar kesildi. Çünkü hücum eden Alman tayyareleri birer birer düştüler. 1918 martmdâ Rilankurt üzerindeki on balondan milM müdafaa hususunda çok Taydah hizmetler elde edilmiştir. Paris müdafaası dahi ayni suretla sabit balon- lardan istifade etmiştir, la Sun, tntin Bu balonlar ©n muvaffakiyetli işlo- N ringa e Mkinei pi ŞEeçmek | rini Londraya karşı Alman tayyareleri- Nü İN by pr Meuk | nin hücumları serasmda görmüşlerdir. a a hala çek çe Fransız gazetesi bu mütalealarını şu m AŞ ek kâmül et. | neticelere bağlıyor: i meg aş Muhafaza o | © “Bugün Paris müdafaası işin 260 ba- May bağtaş, *den y, Bişa- | lonumuz var. Bunlar en ufak bir tehdit MAMA maa bağlar | karşısında uçmağa hazırdır. O vakit İçim kuh. | kimyevi hava harbi Paris için artık bir gisi balonun hatıradan ibaret kelacaktır.,, Hava işleriyle en az alâksdar olanlar dahi bilirler ki hiçbir bombardıman tay» yaresi bu irtifadan daha yükseğe gika- | İspanyollar, yabancı istilâsına karşı sonuna kadar mukave- mete azmetmişler İspanyada Hükümetçilerin Hariciye Nazırı böyle söyliyor Hükümet ve general Franko saflarm- | nun ıstırabını çekmemiş olanların tasav- | da harbeden İspanyadaki yabancı gö- | vurlariyle ayni değtidir. Biz, tahrik ve arzu etmeden otuz ay harbe katlanmış | olduğumuz içindir ki ondan nefret edi- Yom; .. nüllüler, beynetmilel bir komisyonun kontrolu altında geri çekildiler. Ve i- ki taraf kuvvetleri yalnız başlarma karşı karşıya kaldılar, işte böyle bir sırada hikömetci İspan- yanm hariciye nazırı Alverez del Va- yo çok enteresan bir makale yazıp Neşretmişti, Hususi bir mana taşıyan bu yazmın tercümesini #yhem alıyo- ruz: Vatanımızm yabanc! istilâsma karşı mildafaasınm devam ettiği otuz aydan- beri, bütün dünya davamızın haklı oldu. ğunu anlamıştır. Hiçbir düşman propa- gandası bu davayı ihlâl edemez ve İs. panyel cümhüriyetinin yaptığı kahraman. ca mücadelenin kiymetini azaltamaz. İspanyada ona muayyen bir politik sistem empoxe etmek için değil, fakat memleketi bir diğer harb ve genişleme vasıtası haline getirmek için gönderil- miş yabancı istilâ ordularmn bulunması iskandall! vaktasını örtmek için, düşman- larımız, eskidenberi, cümhuriyetin de yabancı tesirleri sitımda olduğunu iddi- adan geri durmamıştır. Fakat ansızın, bu pek hoşlandıkları delilden mahrum kalmışlardır. Çünkü cümhuriyot ordusun- da harbeden bütün gönüllüleri kendili - inden geri çekmek hususunda İspanyol bükümetinin vermi şolduğu karar bütün dürüst müşahitlerin nazarında hiç bir şüphe bırakmamıştır. Bir yanda, mai bir FUKOMSU ötrafinda sağlam bir go- kilde toplanmış, memleketin varlığını, ve millet olarak istikbalini muhafaza ot- miye amado İspanyol milleti, ve öte yanda bütün rolleri yabanet istilâama pa- ravanirk etmekten ibaret bazı âsi gene- ralior vardır. Mületler Cemiyetinin bir kararıneti. »sinde teşkil edilmiş olan enternasyonal komisyon İspanyol hükümetinin cümhu- riyet ordusunun saflarında karbetmiş 0- lan yabancı gönüllülerin geri çekilişini ne hudutsüz bir smimiyetle ifa etmiş oldü- Gunu ispat eder. Burada, siperlerde, İspanyanm hürri. yeti uğrunda harbederek şeref almış o- lan enternasyonal livaları saygıyla an « mak isterim. Ben harbin en trajik anlarını onlarla birlikte geçirdim. Onlarıa, hücum anın- da harikulâde hallerini gördüm, Cesa - rellerinin asudeliğini ve düşmanlarımıza karşı mukavemetin en nazik anlarında kahramanlıklarmı gördüm. Mükemmel askerlerdi, Onlar İspanyaya, demokratik imanlarmın davetine uyarak bakiki gö - nüllüler sifatiyle geldiler. Geniş ölçüde Avrupanın ve belki bütün dünyanm is- tikbali mevzubahs olduğunun farkmday- dılar. Şimdi, tarif edilmez bir minnet hissiyle ayrılışlarına şahit oluyoruz; bu ayrılış bizi derin surette mütchassis c- diyor. Fakat karar verilmişlir ve mil - letler cemiyeti komisyonu, hareketleri - ni kontrole etmek ve İspanyol büküme- tinin gönüllülerin çekilişini en dürüst ve en kat'i şekilde yaptığını müşahede et- mek için her türlü kolaylıklara nail ola- caktır, İspanyol milleti, memleket tamamiyle yabancı istilâsından kurtuluncıya kadar her zamankinden daha enerjik surette mücadeleye azmetmiştir. Son haftalar zarfmda Avrupada vukua gelen müthiş ve örkünç hâdiselerin verdiği tecrübe, onu ümitsizliğe sevkedecek yerde, bilâ- kis, İspanyanm, küçük milletlerin mev- cudiyetini tehâid eden teslimiyet politi- kasma kurban edilmesine razı olmamak azmini takviye etmiştir. Avrupada sulhün teessüsünü herkes - ten riyade istiyoruz. Harbin dehgetleri. n6 biz herkesten ziyade aşinayız. Hava ! tasrruzlarımın biribirini takib ettiği, has. tanelerin parçalanmış kadn ve çocuk vücutlariyle dolduğu endişe ve azab do- lu gecelere aşlnayız, Harp meydanlarm- dan uzakta şehir ve köylerimizde İtal. yan ve Alman tayyare filolarmın bom- balariyle yerlere serilen zavallı insanla. rm verdiği dehşetle gözlerimiz hâlâ do- ludur. Bizim harb hakkındaki fikrimiz o- maktadır. Bütün bu güçlükleri önlemek İ için şaşmaz bir enerjiyle bir ordu yara- tılmıştır; bizzat milletten gelen bu ener- $i istikdğlinin en iyi garantisidir. Hariç- te, Ebre, taarruzu, istilâ kuvvetlerine karşı iki ay müddetle en haşin bir mü- dafaa yapmış olan cümhuriyet ordusu- nun kapasitesini anlatmıştır. Dünya barbma iştirak etmiş olan mü- şahitlerin gerçek şehadetleri gösterir ki bazı safhalarında bu taarruzlar, Alman- larin Verdöno karşı tarihi taarruzlarm- dan daha şiddeti olmuştur. Askerlerimiz her gün, 500 kilo ağırlığında bombalar #erpen hava kuvvetlerinin fasılasiz böm- bardımanlarma ve cümhuriyetçi hatları- nı durmadan döven düşman topçularının ateşlerine katlanmışlardır. Onu ipkiyat ettirmek için İspanyaya getirilmiş olan bütün harb vasıtaları en azim “rand- man” larma çıkarılmıştır. Askerlerimiz, sanki toprağın aksamındanmışlar gibi toprağa yapışmışlardır; göğün göğüse muharebelerde, görülmemiş bir mağlü- biyete uğraltıkları düşmanm bütün va sıtalarını akamete ouğratmışlardır. Ve bütün bunlarla birlikte, cümhuriyetçi or- İspanya | üleümetçiler hariciye Y maze rl İda birkaç aya kadar muhakkak surette Alsarez del Vâyo KI 8 Avrupanın sula kavuşmasını * istiyo- ruz, fakat hakka müstenit sağlam bir sulha. Yoksa birkaç ay için sahte ir #ükünet hissi veren ve bu esnada herb kuvvetlerinin tahripçi oksiyonlarını ha- zırladıkları bir sulha değil, Mütecaviz devletleri tatmin için bugün Avusturya- yı, yarn Çekoslovakyuyı ve yavaş yavas bütün küçük devletleri feda eden bir sulha değil. İspanyada, biz, Hitler “Bizim en büyük vazifemiz, binlerce vatandaşı malüliyöte veya ölüme götür- müöden mliletlerin mukadderatını dirije etmektir, diye hitab edorkon, Ruzvelte ilham vermiş olan sdalet idealine müt- tefikan iştirak ediyoruz. Bu millet anlamıştır ki, bugün, son haftalar zarfında Avrupada vukua ge- len hâdiselerden sonra, harbin en tehli- keli safhalarından birine girmiş bulun- yy 1938 Resimli Hafta Mecmuasının 6 ncı sayısı Çıktı müvezzilerden' arayınız Resimli Hafta 29 Teşrinievvel nüshasın temin için müvezzilerinize şimdiden tenbihlerde bulunmalısınız İyi kâğıda basılmış 52 | Sayfa 5 Kuruş Vöâlâ Nureddin, İsmail Hakkı Baltacı. oğlu, Kadircan Kaflı, (M. F.), Osman Cemal, Emin Karakuşun fıkra, yazı ve şiirleri, çocuklara eğlenceler, kadınlara iş örnekleri ve faydalı bilgiler... yg yy yg erişilmiş olacağı mükemmeliyet derece- sine henüz varmış değildi. Bu muaizam askeri gayrete muvazi 0- ,larak, İspanyol cümhuriyeti demokratik rejim sıfatiyle mevkiini tahkimde de- i vem etmiştir. İspanyol hükümetiyle mü- leti ârasmdn ahenk hiçbir zaman bugün- kü kadar tam olmamıştır. İspanyol ta- i rihinin, milletin müzaheretine vo niza- mın mubafazasma istinat eden otorite “anlayışın bazünkü kadar kuvvetli ol- duğu bir başka devrini hatırlamak güç | olur. Barselonanım hava taarruzları do- layisiyle karanlığa gömülü olduğu gece. lerde, her vatandaş, birkaç sene evvel mevcudiyetinin tehlireli olacağı kenar mahallelerde rahatça dolaşabilir, Başı- na hiçbir şey gelmiyeceğinden emin o- labilir. İngiltere ve Birleşik devletlerin cn büyük gazetelerinin muhabirleri ba iddiayı teyid etmektedirler. Millet, İspanyayı başka türlü kurtar. mak mümkün olmadığı için her şeye ta- hammül etmiştir; aksi halde onu müte- arrız devletlerin hırsma terketmek icab ederdi. Şimdi, çetin bir kışın haşında bu- Junuyoruz. En ağır fedakârlıklar pahası- na ödediğimiz yiyecekleri İspanyaya ge- tiren İngiliz gemilerinin batırılması key- fiyeti gıda meselösini bir hayli ciddileş- tirmiştir. Hariein cömert yardımı olmasa, yüz binlerce kadın ve çocuk kışm açlığmn tarif edilmez işkencelerine maruz ka- lacaklardır. Onların gözleri şimdiye ka- dar beşeri tesanüdün İspanyol sivil hal. kımın ıstırablarına karşı anlayış ve #öm- patisinin bunca delilini vermiş olan de- mokratik memleketlere dikilmiştir. Önümüzdeki kış esnasında, bu yüz binlerce insanın görülmemiş azaplara katlanması istenmiyorsa, bu gayretlerin çoğalması lâzımdır. İspanyol milleti eş- siz hir tevazun sahiptir. Bu yüzden onun yardımma koşmak meselesi son derece basittir. Onun gidasının başllen unsur- larından biri ekmektir, Buğdayı mahreç bulamıyacak olan memleketler lâkayt mı kalacaklar ve İspanyol milleline muh- taç olduğu ekmeği vermekten istinkâf mı edeçekler? Kıtlığın bizi teslimiyete moçbür edeceğini sanan varsa, bumu İspanyada harbi bitirmek için bir çare olduğu bayaline beyhude yere kapılma- sin. Biz her neyo mal olursa olsun ve en acı slirablardan çekinmeden mukavemet elmiye azimliyiz. İspanya, kendi mukadderstr buns bağ- 4 olduğunu bildiği için mukavemet et. mektedir ve edecektir. O bilir ki bir ke. re harb bitince, vatanlarını seven bütün İspanyolların el birliğiyle hür ve kuvvet. U bir İspanya yaratmak kabil olacaktır. Hükümetin, İsapnyol milletinin arzusunu serbestça ifade edebilmesi için bütün garantilerle birlikte vaadettiği plebisit, yabancı istilâsı ortadan kalktıktan #on- ra İspanyanm birleşmesini mümkün kı- lacaktır. 1