8 Ekim 1938 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 5

8 BİRİNCİTEŞRİN — 1938 Birgün Cenubi Tirol sıra gelecek mi ? Alanyanın, bugünkü hududu dışında Man Almanları toplama siyaseti İtal- ” #imalindeki cennbi Tirol mntakasi- “O'da tohdid eder görülmüş ve Avustur- Mhakından sonra buraların da il. i isteneceği muhakkak s#ayılmıştı. akat, Alman - İtalyan dostluğu, na- bu mesele mesküt geçilmekte ve “dilmesi istenen yerlerden bahsolu- > Tirol'un ismi zikredilmemektedir. ai Mesele hakkında Zürihte çıkan ve e: 'nkli Alman idaresinin aleyhtarı o- almanca “Veltvohe” mecmuasındaki Makaleyi tercüme etmeden evvel Ti- Polüa #kalliyet vaziyetini kısaca gözden | mindeki 27 yaşmda bir İşçi ağır surette | leriyle göğüslerimizi kabartan demir lime » yaralanmıştır. Hastanede ölen genç, 25 | yolculuğumuzdan ve demiryollarımız L? da halkı almanca konuşan cenubi | nisanda gömülmek Üzere Merandan doğ- | dan kısaca bahsetmek ve unutulmama, taç eyaleti, nüfusu İtalyan olan Tren, | duğu köye nakledilmiştir. İtalyanlar hal- | gı lâzrmgelen bazı esaslı malümatı ra” ' .! EN y Eş beraber Avusturyadan alınmış ve la gizli Londra anlaşması muci- İtalyaya verilmiştir. Gesubi Tirolün İtatyaya bakı için ie t yapılmamış, hattâ halkım itirez. bile dinlenmemişti. Avusturyada 1010 da yapılan en son üfüs sayı Pr yınımda burada 245 bin kişinin | rollü iştirak etmiştir. Mezarın başımda ? . DE terilen barikulâde kolaylıklar, trenle , bunun da 223 bininin almanca | Hitler usulü selâm veren bir adam tevkif | olen bir yerimiz ve rolümüz oldu. Pu İlik intrnme, va büzlaiği, biz İİ yla tesbit olunmuştur. Geri ka - | edilmiştir. ranza ge my la Se ig yatlarının her gün biraz dahı verili larin 16 bini Romanş dili konuşan La | | Hitlerin Romaya gelişinden bir hafta | ven ve bu sayfalara sığdıran özlü ve pa 6 bini de İtalyanlardan iba- vti bir kültür memleketi olân cenu. Tirol 14 asra yakm bir zamandanberi | verilmiştir. Bu mmtakada mekteplerde mellerle, yabancı el ve paralariyle diri- sek azdır. iman irkmdan insanlerm yaşadığı bir | ve mahkemelerde resmi dilin italyanca | pen ve asırlar denecek kadar Uzun fa- HABERCİ ni Senjermen muahedesi ile, bazı | olmasına, hattâ slmanca tiyatro piyesi | sjalarla uyuyan ve nihayet bugün ceyşi sebeblerden dolayı, Loyd #cun ve m Me eyi bu Rmalarına, wen, burası İtalyaya ve- mir. Sulh muahedesinde cenubi Ti- deki akalliyetlerin kakları mevzubahs emiş ve teminat altıns konulmala- ds lizum görülmemişti.. Çünkü İtal. Murabhasları “Birleşik ve bür İtal, 3m pek tabil olarak diğer milletle. kültürlerine blirmet edeceklerini erdi, Fakat, muahedeler imzalandıktan az m ma Cenubi Tirolli işçiler memlekette işle- rin dahâ ziyade yeni gelmiş İtalyanlara verilmesine itiraz ettikleri zaman - bü, tün cenubi Tiroldeki vali ve belediye re- isleri gibi İtoiyan olan - Şianders valisi © mmtakaya bir ceza heyeti göndermiş- tir. Buna mukabi! cenubi Tirol kasaba- larından geçen bütün Alman otomobille, ri halk tarafından yine “Heil Hitler!” sesleriyle karşılanmış, çocuklar ellerin- deki gamalı haçlı bayrakları sallamışlar- dir. Cezs heyeti Lass kasabasında silâksız halka ateş etmiş ve Ludviz Striker İs- kın tezahliratma mâni olmak için cenaze, yi gece saat iki buçukta gösdermişler ve derhal gömülmesini emretmişlerdir. Fa. kat rahib merasimin suat yediden evvel yapılmasına İtiraz etmiş ve sabahleyin yapılan merasime mezarın başında altmış milis neferi bulunmasına rağmen bin Ti- evvel cereyan eden bu hâdiselerden Al man matbuatımda biç bahsedilmemiştir. Almanyada cenubi Tirolldlere oSüdet Almanlarından çok daha sz ehemmiyet oynatılmasının yasak edilmesine bile İ- tiraz edilmemiştir. Cenubi Tirolde, Al- man çocuklarıma âns lisanlarmı evinde bile öğretenlerden caza almmaktadır. Bu vaziyet karşismda cenubi Tiroldeki Almanlar bir kurtarıcı olarak gördükleri Hitlere olan itimatlarını kaybetmekte, dirler, — Grnnar Almsteğt Ticaret odasının gazetesi ve piyasa rakamları HABER —— Akşam postası (MESELE| ... * joue mizin temizliği Her sene olduğu gibi, Devlet De. miryolları idaresi bu sene de bir yolcu rehberi çıkarmış. Bu sene her senckin- den bir çok daha güzel ve çok daha zengin münderecatla intişar eden bu rehber, şöyle bir mükaddeme ile baş” yor: “Herkesin işine yarayan bu risale cikte, yalnız trenlerin gidiş geliş sart. lerini değil, biraz da müsbet netice. kamlarla, grafik ile ve resimle tesbit etmek suretiyle bu risaleyi alanlara faydalı olmağı düşündük, Milletleri büyük medeniyet yolunda birleştiren cihan demiryollarında ve demiryolculuğunda bizim de Cumhu « riyetimizin enerji kaynaklarından hiz wânalı çizgilerimizin her birisi Cum heriyetimizin bu vadideki kuvvet mu- hassıslarnım yüksek birer ifadesidir. Zaman zaman ecnebi maksat ve © geçmişi tarihe bırakarak inanlı, hızlı ve kuvvetli hamlelerle memleketin her köşesine Cumhuriyet nimetlerini, var lığını ulaştıran memleket demiryolcu * luğumuz eskidir. Asıl Türk demiryol- culuğumuz ise milli iradeden ve bu milli irade ile beraber doğmuştur. — | Cumhuriyete kadar memleketimiz” deki bütün demiryolları ecnebi serme" yesiyle şirketler elinde idi. 1320'mar'- ından itibaren başlıyan milli demir * yolculuğumuz bugün; o şirketler elin- ne ka € Devlet Demiryollarımızd Halka gösterilen kolaylıklar, intizam ve trenleri- dar takdir edilse yeridir! — | , Kn Sene GEZE 3 LE) .——... - Başvekilimiz Telâl Bayar ve Nafia Vekili Ali Çe inkaya Cizre hattınm temel atma merasiminde... — , amam a Nm a a l YELE? Dereye TARIM SENELİK GELİRİM MASRAFLARIN” VE VERDİ TAKSİTLERİ| GÖSTERİR or * Devlet Demiryollarında halka göle Geceleri kapanan hir aptesta “ | kayanın direktifleri ile her gün biri daha terakki etmekte olduğunu ifti la görüyoruz. tılmasına doğru gidilmiş olması karşı” sında, başta Ali Çetinkaya olmak üze re, bi Devlet Demiryolları teşkisi lâtımı ne kadar tebrik etsek ve Devle Demiryollarımızla ne kadar itihar eti Bir okuyucumuzdan şöyle bir tup aldrk: A “Beyazıd tramvay yolu üzerinde Aksaray ile Beyazıd arasında eskidi Koska denen yeni Ordu caddesinde at dınlar ve erkekler için.umumi ve par rastz bir apdesthane vardir. Senelerdenberi burası geceleri & Tirolde İtalya tarafmdan akalli - ç in. , 12 den sonra da aşik kalırdı. Bir 3 Sri milliyetlerinden ayırmak için ba- Ticaret odasının zaman zanan MeSE€ | de bulunan Anadolu - Bağdat, Mersin * —— say evvel apdeshanenin içini aydınlatan ir #iyaset tutulmuştur. Ve bu siya. | ler Şıkmasına sebebiyet veren “Piyasa vel Adana, Aydın, Izmir - Kasaba ve tem elektrik tesisatında bir bozukluk Hitler iktidar mevkiine geldikten Sicilli Ticaret gazetesi,, yeni bir mesele| didi, Sirkeci hatlariyle Bağdat hattı- a da değiştirilmemiştir. ven ya Almanysya ilhak olunurken wbi Tirollüler kendilerine de sira İNİ zannetmişlerdi. Oradaki halk ve cenubi Tirolün tekrar birleş- düğün bir gün veya saat meselesi ol, Mir Wi düşünüyordu. Fakat, bir gey çik- Bunun Üzerine, Hitler Romaya geldiği yan Munolininin kendinin fark bulunması nazârt dikkati celbetmiş| teren grafikler üzerinde geçirilecek ber yl hediye e ere ve bu dhet araştırılmağa başlanmıştır.) tetkik saniyesi, milli duygularmızı Bu fabrikalarda çalışan kadınlı eri Yapılan müracaatlar üzerine işe alâkadar okşamağa, bu yoldaki cumhuriyetimiz kekli işçiler bazan gece yarılarına ka' Şimali Tirolde de halk, Hitlerin Viya. | resmi makamlar da karışmış ve ticaret | ve koruyucuları için taşıdığımız teb dar çalışırlar.. Apdesthanenin kapatıl» daya Belmesiyle cenubi Tirollin Avustur. | Odası nezdinde bu cihet tahkik edilmiştir.) cil ve sevgi duygularımızı tekrarlama mas: yüzünden bütün bu ameleler gey £ İe beraber Almanyaya ilhak olunaca» Öğrendiğimize göre oda, fiyatı gösteri-| £a masruf olacaktır.,, i celeri, civar arsalara abdest bozmak ia Zannetmişlerdi. Avusturyalı len mallar üzerinde bir aydan fazla bir tadırlar. Mazi Pas ei İleri gelenlerinden biri İns, vi da kendisine bu hususta sorulan Büale: “Evet, diye cevab vermişti, Vi. dan iki telgraf aldık, Musolini bize Tirol iade etmiş.,, ya, bir iki sant sonra bu haber mem tarafından resmen tekzib dha u. Yalnız, İnsbrukda bu tekzib 3 ax resm! bir mahiyette yapıldı. Na- b, eeturları lokantalara girerek kalka, Beşe erin “komünist tahrilâtr, oldu- er, yag Orukaki bir lokantsad o gün bir Se de olmuştur. Naziler bu tekzibi vg lere zaman herkes derin bir sü- anan aa etmiş, yalniz lokantada Belen, talyan bu haberi alkışla. nin doğmasına âmil olmuştur. Memleketimizden tiftik mübayaa eden dost bir memleketin ticaret o mümessili aldığı cinsin fiyatını da (beraber bildir miştir. Halbuki bu fiyat ticaret odasının piyasa cetvelinde borsada muamele gören maddeler kısmında gösterilen tiftk fiyat- larından fazladır. Bu cetvelde gösteriler fiyatla mübayaa fiyatı arasında epeyce zamandanberi muamele olmadığı için o fiyatların o zamana âit bulunduğunu İ- leri sürmüştür. Fakat fiyatın hizasında şerh olmadığı gibi hergünün piyasa cet” seli de o günün tarihini taşıdığına göre altındaki malümat ve rakamların da & güne ait olması lâzımgeldiği tabil gürül- müştür. Hâdis olan vaziyet henüz halle lunamamıştır. d 9 re kısımlarından Payas, Feyzipaşa - Meydamekler par- çalarını ve Haydârpaşa, Derince li manlarmı satın alarak 80 senede mey- dana gelen bu hatlardan daha fazlasını /i 15 senede meydana getirdi. Satın alnan, yapılan ve yapılmakta olanlar için sarfedilen rülyonları gös Rehberin baş tarafındaki bu satır * lardan sonra, bizim de neşretmekte ol- duğumuz grafiklere bakarsanız, cidden göğüsleriniz kabaracaktır. 'Takip edilen şimendifer siyasetinin 15 sene kadar kısa bir zamanda verdi- ği neticeler, memlekete hadsiz hesap * sız fayda temin etmiştir, Bütün millet derbiryolu siyasetini kurmuş ve devam VEEE a Ne 0 e a (EN sayılan o Toprakkale * | ettirmiş olanları her zaman takdir ile yâdedecektir. Bugün, bütün komşularımızı, hattâ Orta Avrupa devletlerinden bir çoğu * nu kıskandıracak mükemmeliyette ça- hışan devlet demiryollarını, bu teşkilâ- tın başmdaki kıymetli şef Ali Çetin ” Wp | tirilmemiş olduğundan ve müş ve nedense bu bozukluk tamiş ei apteshane İle meşgul ki ameleden biri de işimi den çıkarılmış bulunduğundan, be y“j mumi helâ şimdi saat 18 de kapatıl « maktadır. Malüm olduğu üzere, bu semtte zı atelye ve fsbrikalar çalışmasın, dolayı bir çok işçi bulunmaktadır. Dehşetli bir koku ve pislik, burada oturanları rahatsız etmiye başlamış * tır, Sıhhatı umumiye namma bu Vi yete bir çare bulunmasını rica ederiz. Ordu caddesinde sucu FİKRİ Okuyucumuzun mektubuna bir şey ilâve edecek değiliz. Belediyenin | maç zarı dikkatini celbederiz. ee li O zaman, tebliği okuyan Nazi, 3 İtalyanlara karşı hiddetle: — Fakat bir gün olup alacağız!, di. bağtrmıslardı. e bü mesele sonradan kapatıldı. * 9 zamana kadar şimali ve cenubi Yan > münasebatı temine Yarı iğ İ müsaseseyi: Andreas Hofer bir- “A > Danla rbeitsstelle für Sucdtirol,, AL meye verlimiş ve mahkeme tarafından Idam edilmitir. teşhir etmektedirler. Bu âletle bir insanın yediği eğil meğin vücudunda tevlld ettiği kuvvet ölçülebilmekteyi miş. Bol yemek ve ekmek yiyen bireok dev cüsseli adamlarm kuvvetleri her gün bu panometre öletiyisi ölçülmekteymiş. Bu âlet yenilen ekmeğin tevlid ettis Hayvanları mahküm eden mahkemeler EÇEN gün bir Amerikan mahkemesi küçük ço- cukları korkutarak suçundan dolayı bir köpeği idama mahküm etmiştir. Bir hayvanm mahkeme hu- zuruna sevk ve mahküm edilmesi yeni bir şey değildir. Tarih sayfalarında birçok defalar böyle vakalara rasge- * Fakat bü davaların en garibi 1587 de çekirgelera. leykine ikame edilen davadır. Bu tarihte Sen-Jan dö Moriyen şehrinde oturan bağcılar mahkemeye müracaat ederek bağlarmı fuzul! olarak işgal eden çekirgeler hakkımda dava açmışlardır. Hâkim çekirgelerin derhal bağları boşaltması İlizumuna karar vermiş ve üç defa Ye ği kuvveti ölçmekle beraber bir adamm da nekadaği kuvveti olduğunu meydana çıkardığı işin kendine güve- tarafından lâğvedildi, linmiştir. mübaşir göndererek bu kararı çekirgelere tebliğ et. (nen birçok kimseler, uzek yerlerden gelip bu âlet vas e rağ cenubi Tirollüler ümid- SE are miştir, gali kuvvetlerini tesbit ettiriyorlar ve mücsseseğeni lr Bika değillerdir. Tirollü Alman. | an nefyedilmelerine karar vermiştir. 1306 da Fa. Yediğimiz ekmeğin a alarak, li çalışacakları yerlere bül Kk ener Kr Kİ a erdem ba nz eleme ta EEVİİt ettiği enerjiyi öürumimateiyeme ye deri, nin bu Alman toprağını bıra, | dar bir bacağı kesildikten sonra asılarak idama mah. ölçen âlet Bu #letin spor ve jimnastik klüblerinde kullanıl Bin, va edemiyorlar, etmek iste- | küm edilmiştir. 1474 de Bal şehrinde bir horos, yumur- İLADELFİYA'da Franklrn müsssesesinde şehir mağs başlandığını yine ayni menbadan öğreniyoruz. tâ yumurtladığı işin sihirbaz telâkki edilerek mahke- frmular cemiyeti Panometre adında bir âlet