2 Ekim 1938 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 6

Doğu mektupları Tarihi Midyat kaza merkezi kalmalıdır ! Yeni hükümet konağının beş kilometre uzak bir köyde kurulması ve külfetli olacaktır. Midyatı söndürecek ve çok (masraflı Bir fermanla 300 sene Arapça onuşturulan vatandaşlarımız üç senede tanınmayacak hale geldi Midyat, (Hususi) — Eski idarenin kötü miraslarından olarak bütün mem- | Jeket bize bir harabe halinde inti | mişti,, En büyüğünden en © dar her şehir, kasaba ve köyümüz âdeta | biz enkaz haline getirilmişti. Fakat, A- nadolunun doğu havalisi bu yönden çok | daha kara bir talih taşımıştır. © Mevzu olarak ele aldığımız Midyat > yi bahtsız kasabaları arasın » Konuk Türkleri tarafmdan mi- | ittanı yüz yıllarca evvel Matiyona adiy. mekte idi. Ne iki insanın serbestçe ge- © gebileceği bir cadde, nc temiz bir çarşı, © ne aşçı, ne otel nede güzel bir bina i “vardı. © Halbuki, Midyat coğrafi mevki ve pufus bakımından mühim bir kasabı âdi. 1070 rakamında bir dağın mey | sırtlarında tessüs etmiş bulunan kasa | öa Mardin - Cizre - irak umumt güzer gâhr ve Suriye - Nusaybin » Siirt ka dim yolu üzerinde bulunduktan başka beş kasabanın ortasındadır. Şehirde İon bir bin, kazada yetmiş 3ki bin nu © fusu vardır. Buna göre Midyat, bütün | doğunun en güzel ve mühim bir şehri * olmak lâzımken bilâkis hiçbir alâka ve X bakım görmemiştir. i Ticaret ve ziraat © Midyat, ayni zamanda önemli bir im ve entüstri kurağıdır. 3450 ki Jometre murabbamı aşan toprakların- her yıl vas'ati yüz bin ton üzüm, li bin ton incir, otuz bin ton bububat tırik ton badem, yirmi ton pamuk ve beşyüz ton mühtelif sebze ve meyve yetişir. Kazada yüz otuz bin kara da ve sığır sayılmıştır. Mevcut toku- a tezgâhında bütün şark vilâyetleri- ne ihraç olunan gayet nefis alaca ve elbizelikler tokunur. © Bütün bunlara ve zengin bir kasaba ıma rağmen Midyat 923 tarihine tadar en ufak bir terakki gösterme- miştir. Hattâ on yıl evvelsine kadar da imar sahasında önemli sayılacak bir eser vücude getirilmiş değildir. Kültür hareketleri ve sıhhi düfüm da cansızdı. Bütün köyler en basit ve 4 iptidai bir çehre taşımakta idi, İşe Akif Rahmi Kocaman Oğlunun ilamasından sonra umumi vaziyet bir 'denbire değişmiş ve kaza lâyık olduğu hüviyet ve benliği bularak yeni bir çeh- 'Te taşımağa başlamıştır. İdare cihâzmı- zın kıymetli şahsiyetlerinden Kocaman oğlu, Midyat kaymakamlığı ve belediye isliği vazifelerinde kaldığı iki yıl için- hemen her sahada değerli eserler rmiş ve bu icraat, kararlarındaki £- bet, bü Midyat muhitinin en derin yğı ve sevgilerini tolamıştır. ) İki yılda başarılan işler Son iki yıl zarfında kasabada vücude getirilen eserler meyanında kazada spor İve inkılâp ruhunu yükseltmek maksadiy İle bir akın idman yurdu kurulmuş, cai- İdeler ve sokaklar medeni bir ki İyakışız surette açılıp genişleti! /kaldırımları ile beraber döşenmiş. Me- zarlıklar kasaba dahilinden kaldırılarak (hariçte iki yeni mezarlık tesis olunmuş, gene şehir içindeki ağıl ve ahırlar dışa- ıya naklettirilmiş, umumi temizliğe her etle ehemmiyet verilmiş, modern bir iye binası inşa olunarak en güzel de tefriş edilmiş, bir aile parkı ve ir cumhuriyet meydanı tesis olunmuş, Cumhuriyet meydanma Ulu Önderimil gin bir büstleri ve büyük mezarlığa bir kurulmuş olan şirin kasaba, 923 ter! evvel harap bir köy manzarası arzet -| şehitler abidesi dikilmiş Midyat gölü tam zim edilmiş, kasaba müteaddit lüks lâm balarile tenvir edildiği gibi, mevcut un fabrikalarından istifade ile milli bayram larda elektrik ihtiyacı da giderilmiş, hai ka vakti bildirmek ürere bir canavar düdüğü getirilmiş, şehir parkında hopar İörle radyo neşriyatı yapılmış, âcil ihti yaşlara çevap vermek üzere iki yatak k bir hasta evi açılmış, okul sayısı iki ye çıkarılmış, umumi çarşıya intizam verilmiş, pazar, ve çarşılar sınıflara ay- rılmış içme su tesisatı için lüzümlü keşif ojeler tanzim edilmiş kasaba ve kaaz lat: yaptırılmış, yeni bir cami inşa olunmuş, eski enkaz kaldırılmıştır. Köylerde vaziyet Kocaman oğlunun değerli faaliyeti yalnız kaza merkezine inhisar etmiş de- gildir. Köylerde de âyni şekilde çalış - mış ve birçok yeni eserler meydana ge- tirilmiştir. Mevcut 131 köyden altmış dokuzunda köy kanununun tatbilcine muvaffakiyet hasıl olmuştur. Busuretle kanun ahkâmına tevfikan 69 köye yeni bir yüz verilmiş, şehir ve kasaba bekçi teşkilâtı esask surette tanzim olunmuş. kasabayı vilâyet, kaza merkezlerine ve köylere bağlıyan yollar otomobil İşler hale sokulmuş, köylerin sıhht durumlari islâh edilmiş mıntaka jandarma nümüne karakolları inşa edilmiş ve telefon şebe- kesi muntazam bir şekle sokulmuştur. Belediye büdcesinde iki yılda on iki bin Jira fazlalık temin eden ilçebay A- kif Rahmi Kocaman oğlunun faaliyeti ve bu mütemadı gayretli bize'vcreteği eserler bundan ibaret kalmıyacaktı, Ne- tekim, Cumhuriyet meydanınm imar plâ nı yaptırıldığı halde bu sahada çalış- mağa geçilememiş ve belediyenin 957 bütçesinden arttırılan on iki bin küsür lira ziraat bankasına konmuştur. Hükümet konağı nerede ya» pılmalıdır ? Bunun sebebi; yeni hükümet kona. ğınn Midyatta değil, evvelce bir köy- ken sonradan görülen lüzum ve kati za- ruret üzerine mahalle haline kalb edil- miş Esteli- inşa edileceği kararıdır. Halbuki, anlattığımız şekilde ve her ba kımdan ileri bir kasaba olan Midyatın bırakılarak harap bir köyde yeniden faaliyete geçilmesi fikrimizce doğru ol. masa gerektir, İsadan asırlarce evvel kurulmuş ve Cumhuriyet devrinde bü- yük bir inkişafa mazhar olmuş bir şehir dururken geri bir köyde inşaata başla- mak Midyat: tamamile öldürmek terak- kiye ve bütün doğunun en güzel bir şeh ri haline gelmeğe müsait bir kasabayı söndürmek demektir. Estel her ne kadar belediye hududla- rına dahilse bu hissedilen lüzum üzerine böyle yapılmıştır. Yoksa, hakikatta Midyata beş kilometre mesafede bir köy dür. Burada yenilik namiyle hiç bir şey mevcut olmadığına göre kara merkezi haline getirildiği halde işe yeniden baş- lamak icay edecektir. Hükümet konağının Midyat kazamer. kezinde inşa edilmemesi kati surette lüzumlu görüldüğü takdirde böyle bir inşaata Midyatla Estel arasmdaki Ba - bi tepesinde başlamak her halde çok da- ha faydalı olacaktır. Çünkü; bu takdir- de Midyat ve Estel yeni devlet mahal- lesiyle birleşmek arzusile açılacak ve yakın bir atide her üç kasaba birleşmek suretile büyük bir şehir vücude gelecek- Saç modasında tam bir değişme Kadınlar yukarıya doğru taranan saç modasını kabulde çok tereddüd ettiler, Yana ve arkaya doğru taranmış saçlar, aşağıya doğru inen bukleler sinema per- desinden hayata geçmiş ve bütün kadm- lar tarafından tereddüdeüz kabul edil mişti. Kadın bu suretle gök fotojenik ol, duğunu zannediyordu. Bununla berabet berberler, güzellik enstitüleri bu kansat- le çok mücadele etti. (Bunlar enseyi çıplak birakmak ve kıvrımları yukarıya doğru kaldirmak, bukleleri şakaklar ü- zerinde toplamak istiyorlardı. bu müesseseler yeni bir saç modusi yarat- mak hususunda sinema ile rekabet et - ünkü mek istiyorlar ve kendi buluşlarına gü- & veniyorlardı. Bu gayretleri mükâfatmı gördü. Yapmak istedikleri moda herkes tarafmdan kabul edildi. . Bugün madayı takip eden kadınlar saçlarını yukarıya kaldırıyorlar. Bu hu, susta yaş farkı hiç hesaba katılmıyor gi- bidir; fakat bu moda daha ziyade gerç- ler tarafından iyi karşılanıyor. Bu, ta- büdir. Çünkü bugünlin gençleri 1900 se nesinin uzun örgülü saçlarını ve başlar- da toplanan saç topuzlarını görmemiş gibidirler. Bu onlara tamamiyle yeni bir şey gibi geliyor. Gençlik, yeniliği dai, ma #ever, Gençlere her şey yakıştığı İs gin bu biçim saçlar da genç beşlarda da- /£ ha güzel, daha zarif, daha cazibeli du- © “© ruyor. Bu sene bütün genç bazlar bu zarif tuvaletlerle süslendiği vakit, modanm ot. rafında dolaşan son teroddüdler de orta- dan kalkacak, ve yaşlı kadınlar bil modaya uymağa başlıyacaktır. Mademki bu böyle olacaktır, o halde müsaade ediniz de 8iz6 ufak bir tavsiye, de bulunayım. O günü beklemeden, bu modayı tatbik ediniz. Bu suretle birden- bire gençleşmiş olacaksınız. Biz elimizdeki birçok modelleşi iki kısma ayırlık. Çok gençlerle biraz yaşı- Bi almiş bayanlara yakışacak saç tuva - Tetlerini ayrı ayrı göstermeğe çalıştık. Sonra eski tarz tuvater oruekierinden de Lir tane vermeği ihmal etmedik. Bel. ki zevkleri maziye bağlı okuyucularımız vardır. Yalniz inhiraf edilmesi lâzım bir nok- ta daha var: baloya ve tiyatroya git . mek için aşağıya doğru taranmış Saçla- rın mühim bis fı ti vardır, Bunlar kolay bozulmaz, dayanıklıdırlar. Tarak - Jar, çiçekler, milcevherlerle, daha kolay süslenir, (Şekil 3) » bu Saçlar uzatılacak mı? , Bu 8ene suçların uzatılacağından çok bahsedildi, Hattâ eski uzun saçlar moda- tir, Her halde bu iş daha esaslı bir tet- kike ihtiyaç göstermektedir. Dil meselesi Kocaman oğlunun Midyata geçen hir metleri meyanında dil meselesini de &- kemmiyetle kaydetmek lâzımdır. Bütün havalide Cumhuriyetten evvel tamamen arâbça konuşurlardı. Betbaht yatandaş- larımız saraydan alınan bir fermanla a- na dillerinden mahrum kılınmış ve arap- şa anadil olarak kaim olmuştu, Bu hal üçyüz yıl devam etmiştir. Cumhuriyetin tesisile beraber kareke te geçen alâkadarlar oldukça iyi netice- ler almış ve bu mücadele Kocaman oğlu zamanında süratle inkişaf o ederek bu- günkü mesut ve güzel maarife varmış» tır. Pilhakika, Cumhuriyetten evvel yüz de beşi ana dili bilmiyen O Midyatlılar şimdi yüzde seksen beşi öz dilile kö- nuşmaktadır. Gizli nüfus Gizli nüfus işine de azami ehemmiyet verilmiştir, Bilhassa Midyatta Lüyük| bir gizli nüfus tahakası vardır. Meselâ kütükte yirmi kişili kayıtlı bir köye gidilince kırk insanla karşılası eder. Son iki yılda on bine yakın vatar. daş kütüğe geçirilmiştir. Zundan bah- 56 » oldu. Bu ihtimali bazıları bir dirilme, bazıları da bir hortlama gibi telâkki ettiler. Bize kalırsa (yazılarımı. 41 yeryüzünün bütün milletlerine ait ka. dın ve güzellik neşriyatmı birer birer tetkik ettikten sonra yazdığımız için em- niyetle söyliyebiliyoruz) bu ihtimal hiç bir zaman tahakkuk etmiyecek bir ba - yaldir. Ve bu hayalin tahakkuku kadın gürrlliği hesabına gemaeak bir şey olur, sının geri dönmek Üzere Bugün kakikat olarak kabul edeceği- miz vala şudur: Saçlar uzuyor. Bu u- zayış enseğeki saç bukleleri buşm tepe- sine kaldırılabilecek bir hale gelinceye kadar devam edecek; yani saçların uzun. luğu otuz santimetreyi bulacak, fakat bundan ileri geçmiyecektir. Yukarıya doğru kaldırılan saçla güzeli arkada hiçbir kıvrım bırakmıyan ri pmak için ya aşağıdan yu - karıya, va doğru firçalanır, Saçların bir çizgileri tamamiyle meydandadır, Kulaklar saç buklelerinin dışında kalırlar. Alm üzerine düşük bir ek saç teli bile yoktur. Bu tarife naza- ran çok sade olduğu 'danda olan bü tuvalet başım bütün tenasübünü, yüzün bütün inceliğini, cildin bütün taravetini açığa vurur. Güzel biz ondülüsyon ile saç uçlarına istediğiniz şekli vermek, onların kalın bukleler halinde tepede birikmesini te- min mümkündür, Bu şekilde artık onla. Kahveli badem kurabiyesi Lâzım olacak şeyler: 125 gram iç badem, gram ince dövülmüş iyi kahve, Bütün Yumurta, Yumurtanm sad6 sarar, 200 gram pudra şeker, Yarım litre süt, 3 Tabaka jelatin. Nasıl yapılır: 1 — Bademleri ağartmak için sıcak ynalış 2 — Sudan çıkarttıktan sonra bir kaç dakika bir fırına koyarak kurutmalı, 3 — Bademleri iyice dövmeli, yahud daha iyisi makineden geçirmeli, 4 — Südü kaynatmalı, 5 — Geniş bir kab içerisine 150 gram gekeri koymalı, Sonra yumurtayı ilâve ederek çarpmalı, Daha sonru üç yumurta sarin da kalarak yavaş yavaş sicak süt ilâve ederek iyice köpürtmeli, 6 — Bü hazırlanmış mayle dövülmüş kahveyi ilâvo etmeli ve hafif ateş Üze, rine konmuş bir tencereye dökmeli, 7 — Mayin tencerenin dibine yapış- maması için mütemadiyen ayni tarafa olmak şartile karıştırmalı, 8 — Mayi koyulaşmağa başlayınca & çersine jelatini atmalı (atmadan evvel avucunuzun İçinde birnz steak su ile imla tır ve jelatini burada Oyumuşatırsinız.) Bir kaç dakika daha karıştırmakta de- vam etmeli, 9 — Tencereyi steşten indirdikten sonra soğuyuncaya kadar mütemadiyen karişurmal,. 10 — Bademleri ilâve etmeli. Fazla tatir olması İstenirse artan 50 gram şeke- ri de ilâve etmek mümkündür. İl — Bir kalıbı sağlamalı, bu hamuru içersine dökmeli, Üç saat soğuk bir yer de tatiiaiı, Sofraya könmadan evvel, tabii kalıb- Jarımdan çıkarılacaktır. rın aşağıya doğru düşeceğinden korku kalmaz, 1 numaralı şekil bu modanın fazla dikkatle yapılmış bir örneğidir. Bu mo- delde ense ve gakaklar üzerinde kıvrı. lan bukleler kısadır, Aşağıya taranan saçtan bu yeni modanın son örneklerine geçmek için bir müddet bu gekli kabul etmek jenb edecekti. Tâ ki saçlar biraz daha uzasın ve istediğiniz şekli verebile- ceğiniz bir uzunluğu gelsin, Fakat bu modele bile dikkatle bakarsanız yüze ne- kadar gilzel bir mana vermiş olduğunu anlarsınız. Aşağıya doğru taranmış saç- ları olen bir kadına profilden bakılmca göze biç munis gelmiyen bir manzara görünür. Burada öyle bir şeyden eser yoktur. Bu Saçlarm en mühim meziyeti çok temiz bir görünüşü olmasıdır, Bu görü - nüş bilhassa kadmlara çok yakışacaktır. Biraz daha yaşlı kadmlara 2 numarali mode! üzerinde ısrar edeceğiz. Bunun ö- tekinden ufucık bir farkı var. Bukleler daha çoktur. Saçlar kulak üzerinde biri. birinden ayrı duruyor. Bu duruş şakak hatlarım tatlılaştırıyor. Buradan başımız Üzerine doğru bir bukle çıkıyor. Bursya ince bir tarak da yerleştirilebilir. Şık bir kadın için dalım! bir saç tuvs- leti seçerek eski modayı takip etmeğe imkân yok gibidir. Birkaç gün evvel mo- dellerini verdiğimiz şapkalarla, düz ya- kalı roklarla, Mediçi yakzlı mantolarla a- sağıya laranmış saçları muhafazaya im- yoktur. Bu tuvaletler mutlaka en. senin açık olmasını ister, Yalnız, yukarda da söylediğimiz gibi, uşağıya taranmış #açları baloya gider - ken tersih edebilirsiniz. Fakat bu tak- dirde de profilinizin mutlaka çok güzel olması şarttır. ğ