30 Eylül 1938 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 3

30 EYLÜL — 1988 > Hayata dair “Acabö kimden aldı?,, KİDE bir muharrirlerimizin cakil- Niğinden şikâyet edildiğini duyar- Ne , ne i sınız “Efendim, okumuyorlar ki! geçmiş asırların esörlerini biliyorl; de zamanımızın verd Çoğunun dünyada olup bitenlerden de haberleri yok. Her şeyi kendi karihalarından uy- durmağa kalkiyor, akıllarma esen yıllık saçmaları yeni fikir sanarak y yorlar.,, Fakat okumak da bir kabahat anyılı- yor. Sakın elzi elinizde bir iki kitap görmesinler! şüphe hazır: “Yazıyor, y zyor uma yazdıkları ta kendisi mi? boyuna türlü türlü kitaplar, mecmu- alar, gazeteler onlardar. aşırmadığın Geçen gür bir gençle konuşuyordum; in karıştırıyor; yazılarımı kim ispat edor?,, bir muharrirden babsettik. “Yazılarını a- nu zanne ma bilmem nerede Bim yakın ark ün meziyetsiz £ r#e berim İncinec hoşlanmam, Belki okuduğu rdur; bunu bilerek yaptığını zan, duklarından kerdini de İsr da bulunabilir. Bunlar o kadar içine kitaplardan, kabil, Fakat mem. Oku, mecmualarda, a etmiş olan- kendi kanaati yle. faası ve hiç doğru bulmadı. Fakat inin sebebi büsbütün başka- dır. Bir gün troda hayli bayağı bir vodvil seyretmiştim, bir taraftan tercü- diklerimi s diye dı değilmiş. Yerli olması m perde ka- an sonra o vodvili oynıyan aktör. lerden i gördüm. “Muharrir bunu kendi yazdığını söylüyor ama inanmıyo- Tum, adapte olacak, dedi, Sen biç böyle bir şey hatırlıyor musun ?,, İşte biz mütemadiyen bu sihiniyette- vili bile, arkadaşımı tadsız yazılarını kile becerebilmemize imkân vermiyoruz. İçi. mizde müthiş bir “aşağılık duygusu” var. Kendimizi fazla hakir görüyoruz. O genç, arkadaşımın yazılarını bir Avru- palı imzası ile okusaydı onların öteden beriden çırpıştırma olması imkânme ha- tırma bile getirmezdi. Niçin? Avrupalı muharrir kitab, gazete okumaz mı?., Bunu söylemez; bilâkis onun bizlerden çok fazla okuduğunu, bizlere nispetle bir allâme olduğunu söyler. Fakat ona em- Biyeti vardır; o “yaratıcı” dir, fikirler o- Bun malı olabilir, Bizim malniz olatraz; €n bayağı vodvilin bilo, yalan yanlış #i- kirlerle küçük bir ma. kalenin bile birim kalemimizden çıktığı. na İnanamazlar. vetle mücadele için ne' yapma» mem. Fakat bizim en büyük dertle. Timizden biri hiç şüphesiz ki bu sihniyot- tir; biribizimizo hürmetimiz olmadıkça, her Türk muh. yazısını frenkse bir kitaptan aşırılmış sanmakia devam ettikçe edebiyatımız yükselmesine im. kân yoktur. bir kıymet vermiyordu. 8. pândık kendi kendimize yazılmış irinin Nurullah ATAÇ Bir sinema ar- tisti Sinema artistlerinden Erol Fl; ağır hasta olduğu haber verilmektedir. Artist boğazından muztariptir ve Ho. llvuttaki bir hasaneye kaldırılmıştır. Erol Flin'in karısı Lili Damita İn- gilterede bulunmakta idi. Kocasının hastalığı kendisine telsiz telgrafla bil- dirilmiş ve artist derhal Amerikaya hareket etmiştir. hastalandı in Londra #iy. nda iş panyol. İkizi miştir, Liya' ılan “Saç, güzellik Del Valez ismindeki bu Ts ispanyada müt- hişbirtiren kazası Geçen pazartesi günü biri Napoli. de, diğeri Barsslonada iki tren kaza- * olmuş, ve İtalyadakinde 10 kişi, İs- panyadakinde 50 kişi ölmüş, birinci sinde 20, diğerinde 200 kişi yaralan- tır. İspanyadaki kaza Barselonanm 25 kilometre cenubunda iki yolcu treninin çarpışması ile vti gelmiş Kaza Sın sebebi, bir makasın yanlış açılma. srdr. Kaza mahallinde varaldarı kur- tarmak, vagonları kaldırmak beş saat uğraşılmış, yaralıların bir ka- Çı da hastaneye taşınırken y ölerek ölenlerin adedi 50 yi bulmuştur, İtalyadaki kaza Napoli ile Roma a. rasndaki elektriki: ttnda ol- yapan bizim “Güleçmal,, dir, Buruda, 1874 de İ mal, in ilk senelerine mit bir resmi sergi. | “Kuin Elizabet,, bir yıl sonra tamamlanacak 1904 eyliliünde İngilizlerin yeni bü yük transatlantik vapuru denize indi- rildiği zaman mers. simi valide kraliçe dört sene sozra bu gün de daha büyük bir vapur denize in. dirilmiş ve ayın Z sinde yapılan merasimds İngi indirilerek bundan sonra İnşnati su Ü- zörinde ve havuzda pılacak olan “ in Elizabet,, boy, gerek sürat İ- Übariyle en büyük ve en se- gi ri vap 'Kuin in boyu 314 metre . dir ve “Kuin Meri, den 4 mölre uzundur. Yeni vapur, 85 bin tondür, halbuki diğeri 81,235 tonilâ- toluktur, Fransızlarm “Normandi,, si i- se 53,5 Lundur 313 metre 75 sentim bo- yundadır. gerek uğur. bet,, İngilizlerin büyük ve en eski gemi kumpanyası olan Kunard Vayt Star (Beyaz yildir) şirketinindir. küçüğü 14 bin ton olmak Üzere'on “Evin E on dokuza a konul - yeni “Mavretania,, vapuru gir» İbci gemisi olacaktır. irketinin ilk vapurları, 1550 senelerinde fırimalı denizlere açı- > kurmpanyanm lk vapurlarmdan bitide Yapılan ve Cermanik adı verilen “Gülce- görüyorsünüz. zabet,, Yeni transatlantiğin Üç demiri bulunmaktadır. sincirleri bü muazzam yığmı teşkil ediyor , Üç demirin # labilmek cesarelini gösteren 3.4 bin ton- luk gemilerdi. Bunlarda hem buhar ma- kinesi vardı, hem de yelken kullanrltrr, Tahta gemileri bırakarak ilk demir va- parları yapan da bu girket olmuştur ve on dokuzuncu asrın ortalarında şirketin “Takania,, ismindeki vapuru Atlas Ok- yanusu rekorunu kırmıştı. Bugün Türk ticaret filosundan çürüğe çıkarılmış bulunan “Gülcemal, vapuru da şirketin 1$74 to yapılan vapurlarından biridir. O zamanki “Cermanik,, olan bu vapırda Avrupa - Amerika (o rokorunu kirmişti, Bundan sonra kumpanyanın “Maure- tanla,, “Macestik” ve “Britanik,, vapur. ları da & rekoru kirmişlar ve uzun müddet rekoru ellerinde bulundurmuş « lardır. “Kuin Elizabet,, bundan evvelki “Kuin Meri,, ile ayni tiptedir. Yalniz, onun Üç bacası olduğu halde yeni vapurun iki ba- cası vardır. Buna mukabil yeni geminin Ticaret gemilerinde tatbiki için uzun müddettenheri tecrübe odilen su borulu kasanlar “Kulin Elizabet,, ede konul, muştur. Bu katanlar “Küin Meri,, de de tecrübe edilmiş ve İyi neticeler almmış- tır, Yalnız, ber iki vapurda, sefer yap. madıkları müddet zarfında geminin ihti. yacı olan sıcak suyu ve elektrik kuvveti- ni elde etmek için ayrıca diğer cins ka- zanlar vardır. Diğer taraftan, yeni bir tertibatla, son yapılan vapurda su boru- lu kazanların ndedini 24 den 12 ye indi- rerek yarı misli azaltmak kabil olmuş . tur. Geminin makine aksamı dr tahdid e- dilmiştir. Vapur “Küin Meri,, den büyük olduğu halde makine kısmı: ondan 80 met- | İ aj Dehşet saçan gaz bombaları i Yeni orduların en mühim harp vasıtasıdır Bugünkü harplerin en : “yük tehli- kesini teşkil eden zehirli gazlar ilk defa olarak Umumi Harpte, 1915 se. si 22 ağustosunda, sabakl saat te Almanlar tarafından ku ti WI Dünya harp tarihinde ilk defa ola. pa kullanılan bu gâz bombasındaki İ madde o zaman için sadece klordu. Sonra bombalara diğer gazlar da ko- nulmuştu, Bugün ise müstakbel bir aritma gaz bombalarını $ Almanla dan bir sene sonra, 1916 tem- ında kullanmışlardır. rası Kızılhaç teşkilât hirli gazın kullanılmasına i için Milletler Cemiyetir vapmış, fakat bunu yeceğii Kp vasıtası olarak ka- ün askeri rüesa bun. Meselâ, general Lu- dendorf son kitabında düşmanım mu. kavemetini kırmak için zebirli gazla- zın kullanılması (tavsiyesinde bulun» muş, Mareşal Foş da askeri bir kitaba yazdığı başlangıçta zehirli gazların i. leride alacağı mül rolü daha çok evvelinden tahmin etmişti, Bügün, kızılkaç teşkilâtı gibi, bü « tün memleketlerin ordu erkânı da müs- takbel bir harpten zehirli gazların kal. dırılamıyacağı hususunda kanâmaat beslemektedirler, Tarihte kimya harbi Zehirli gazların değilse yevi maddelerin mutarebe vasıtası os larak kullanıldığını tarihin çok eski devirlerinde de görüyoruz, Romalılar ve eski Yunanlılar zehirli gazlarm ilk tatbikatı sayılabilecek usulleri muha. rebelerinde kullanırlardı. Meselâ Romalılar bir muhasarada kendilerine mukavemet eden düşman» larmı teslim olmaya mecbur etmek için duman kullanmışlardır. Dördüncü a sırda başlamış olan Sekstus Yulius Af. rikanus (kitabelerinde (o Romalıların harpte zehire müracaat ettiklerini ya- zar, Sekstus'a göre Romalılar bu ze- hirlerle düşmanlarının yalnız yiyecek. lerini değil, teneffüs edecekleri havayı bile zehirleğiklerini ilâve ötmekti Şüphesiz ki, havanın zehirlenmesi zehirleyici maddenin bir buhar b de havaya karıştırıdması lâzımdır. Bu da, bir nevi zehirli gazdan başka bir şey olamaz... On üçüncü asırda meşhur “gre- (Lütfen sayfayı çeviriniz) bile, kim- Te kadar daha az yer işgal etmektedir. “Kuin Elizabet,, te yolcuların istiraha- içla de yeni tesisat yapılmıştır. Vepu- rün bütün kamaralarnda hararet, sıcak ve soğuk hava cereyanlarıyla sabit dere code muhafaza edilmekted “Kun Elizabet,, in inşaatı bir sene da, ha devam edecek ve tecr ra1940 da İngiltere - Amerika soferleri- ne başlıyacaktır.