29 Eylül 1938 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 14

De” Başlaroht i imcide | muhtelif nezaretler erkânı, parlamento azasından bir çokları ve binlerce kişi Çem mın teyyare meydanına gelmesine! © intizar ediyordu. Başvekil, tayyareye göyle demiştir: « — Ço ğumda her zaman şu söz leri tekrar ediyordum. ik hamlede mu vaffak olamazsan, meyus olma, yeni baş tan tecrübe et,, işte bugün bunu yapıyo rum, Çemberlayn, şu sözleri ilâve etmiştir: “.— Avdet ettiğim zaman Şekspirin, dördüncü Hanri), dramındaki eşhastan ı dediği gibi, (Bu tehlikeli di” lılığından bu çiçeği örselenmemiş bir halde çıkardık.) diyebileceğimi ümit binmeden evvel ekil Daladye, yarında ve nezareti genel sekreteri Leğer ve Avrupa işleri direktörü (Rochat olduğu halde bu sabah 8,40 da (Paris yare ile Münihe hareket etmitşi Je Münihe hi İtalyan sal tar mahafilinde beyan göre, mademki Münih kon #eransının akdi takarrür (etmiştir; bu. esasının tesbit edilmiş bulun- duluna “delâlet eder. Be: 29 (A. — Musolini, berabe- rinde kont Ciano olduğu halde saat 6 da Brenner hududundaki istasyona gelmiş tr. Musolini, Hess tarafmdan o karşılam mış ve ayni hususi trenle Md nihe hareket etmiştir. Konferans nasıl hazırlandı? Londra, 29 —Bugünkü Münih kon feransı Çemberlaynın teşebbüsiyle ve gu şekilde hazırlanmıştır: Çemberlayn, Ingiliz Hariciye Neza. yeti müşavirlerinden Sir Horas Vilson ile Berline gönderdiği mektubuna da İitlerden red cevabı alınca dün Muse Yiniye bir mektup göndermiştir. Romadaki İngiliz sefiri de İtalyan Hariciye naziriyle uzadıya görüşmüştür. Sefir İtalyan nazırın: sabahleyin Üstüste iki defa ziyaret et- miş, birinci ziyaretinden Çemberlaynın mektubunu vermiş, ikincisinde bunun cevabını almıştır. ; Çemberlaynın Musoliniye gönderdi- ği mektup şudur; “Bugün, Südet meselesini halletmek için kuvvet kullanmaktan vazgeçmesi için Hitlere son bir müracaatta bu. Yundum, Kanaatimce bu mesele kısa bir konuşmada halledilebilir ve halkı başlıca Almân olan (O toprakların Al manyaya geçmesi ve ayni zaman. da mezkür bâlkın bu nakil esnasında emniyeti temin olunabilir. Hemen derhal Berline giderek AL man ve Çek delegeleri arasında bir an. Taşmayı müzakere etmekliğimi teklif ettim. Eğer Hitler arzu ederse bu mü- zakerelere Fransanın delegeleri de işti- rak edecektir. Ekselansinızın da mezkür konuşma. Jarda kendilerini temsil (o ettirmek istediğinizden Hitleri haberdar edece. ğinize ve teklifimi de kabul etmesini tavsiye ediceğinize itimadım vardır. Bu suretle (milletler harpten ma- Sün tutulmuş olacaktır, Çek vaidleri nin tutulacağı hakkında © evvelce de garanti vermiştim. Ve katiyen eminim ki, bir hafta içinde tam bir anlaşma elde edilebilecektir.,, Musolini, tavassut teklifini kabul e derek Hitlere telefon edip uzun uzadıya görüşmüştür . Hitler de Musolininin tavassutunu kabul etmiş ve Berlindeki Fransız ve İngilir elçilerini nezdine davet ederek Münih Konferansı kararını . bildirmiş- tir, Musolini tavassutu üzerine, Hit- ler Alman kıtaatının Südet mıntaka * | sına girmesini 24 saat tehir etmeğe muvafakat göstermiştir. Musolini, Daladiye, Çemberlayn, bu gün Münihte Hitlerle buluşacaklardır. uzun “.. Londra, 29 — Avam kamarası dün öğ- leden sonra toplanmış, Başvekil Çember- layn Çekoslovakya meselesinin son safha- sını ve İngilterenin t etmekte oldu- Zu siyaseti anlatan bir nutuk söylemiştir. Çemberlayn ezeümle demiştir ki: “— Öyle bir vaziyet karşısında bulunu- karşılamıştır. ! yoruz ki 1914 denberi bur rülmemiştir. Şu ciheti tasrihten kendimi | menedemem ki, cemiyeti akvam paklinın muahedelerin yeniden tetki 19 uncu maddesi, ihtiras bulmadan tatbik edilseydi ve muah: sulh yolu ile tadil olunsaydı, şi: ranın önüne geçilmiş er Bu hususta gösterilen tesamühün Cemiyeti akvam azalarına kat ben burada herkese tev için bulunmıyorum.. Temmuzda vaziyet akerat bir çıkmaza herkesde bu ihtilâf çabuk halledilmezse Alman hükümetinin müdahale edebilece- ği korkusu husul bulmuştu .İngiltere hü- kümeti üç ihtimal ” Almanya Çekoslovak se ona karşı harp edeceğini İleri sürerek teh dit etmek, yahut bir tarafa çekilerek iş lerin kendi cereyanmı takip etmesine mü- sande eylemek veyahut da müzakere vol ları ile muslihane bir hal çaresi bulr Bu şrkkr tercih ettik Çemberlaj'n, Runciman heyetinin P: mesini Berlindeki İngiliz b nin Alman iye Nazri “e tedbirlere temas etmiş ve demi — Bu tedbirler üzerine büyük Britan- ya hükümeti Berlinde bir teşel »büste bu lunarak, bu tedbirlerin tevlit edeceği te- sirlere işaret edileceği fikrinde von Rihbentrop bu askeri tedbirlerin mü- nakaşa edilemiyeceği (suretinde bir red cevabı vermiş ve büyük Britanyanım sar fettiği uzlaşma yav: n ancak Çekos arttırmaktan leri mıntakasında çıkan hâ ubahs etmiş ve vaziyetin gitgide vahim bir çekil aldığını kaydederek demiştir kiz 31 ağustosta O Berlindeki İngitere büyük elçisi Brit ğ in muh- temel hattı hareketi hakkında ihtard bulunarak Çekoslovakvava karsı Fransa müdahaleye mecbur kaldığı takdirde, bu hattı hareketin ne olabilececeğini m iştir. .. Çemberlaı lerin Nüremberg” rulkunu veni bizzat kendisinin şahsen giderek F le görüşmesini mucip olan o kararı anlat- mış ve Hitlerle yaptığı bu mü! cesinde vaziyetin zanne dan sonra Londradaki kabine a rile temaslarını. nazırları ile gö rlan ve Ta: ve niavet berg mülâkatme ve Alman muhtırası ile evvelce hiç derpiş o elilimemie olan kati bir tarih tesbiti gbi bu hususatı izah ede rek, Hitlere Sir Vilson ile gönderdi Sajdan ve Hitlerin muhtırası ü rar eden cevabından bol yet bugün Hitler ve Musotini nezdinde son bir teşebbüste daha bulunmuş oldur Zunu ilâve etmistir. Hitlerin davet: Tam bu sirada Çemberlayn, kendine verilen bir kâğıdı okumak için sözlerini kesmiş ve kâğıdı okuduktan sonra Hit- lerin kendisini Musoliniyi ve Daladiyı yarın görüşmek Üzere Münihe davet et mekte olduğunu ve askeri hazırlıkları da 24 saat müddetle tehire muvafakut ettiği ni bildirmiştir. l Çemberlayn, Bunun bildirdikten sonra sözlerine yu #uretle devam cimiyştir: " — Beyanatımı burada kesiyorum. Hitlerin davetine cevabımın no söylememe lüzum yok. Buh diği haberlerini herkes yüreği sevinçle çarparak karşılıyacsktır. Meclisin yapıla cak en son gayretleri tefkik etmek ü. gere çekilmeme müsaade edeceğini ümid ederim,” Avam kamarası Çetiberlaynın bu #öz- lerini sürekli ve çok şiddetli alkışlarie anın tehir 6- Muhalifler bile mennun Avam kamarasında, Çemberlaynden sonra söz alan muhslif isçi partisi Lideri | Atli ve Hberal lideri Singler, Bs: tebrik etmişler ve mesaisinde muvvafak olmasını dilemişlerdir. Bunu müteakip meclis ittifakla celse Yi pazartesiye talik etmiştir. wekili retle elini sıkmışlardır. yn Münih konferansının top aberini verirken, mec a kraliçe Mari ğa başlamış ve refukat bayanım yardımı ile locadan çekilmiştir. Parlamento mahafili nikbin hariii, Münik konferan labileceğine pok ihtimal Ayni samanda bugün 'aretlerin Alman ileti zerinde de der cağı ve Alman a her halde mimikün olduğu ka. dar İsrar edecektir. ... n Berlin. diğine göre Münihte bir içtima ne dâir olsn haber, vazi olacağını ümi nnedii teki ger; iü » derin bir tesir basil etmiştir, kârı umumiy sulhu muhafaza, elitler, Müzsanf güzstnler, na kapılmamak lâzımgelmek. ui ileri “Münih konferansı, Almanlara aid bir hakkın ih. kakını istihdaf etmektedir.” Berliner Tageblat ile diğer Berlin gaze toleri, Prağ bükümetinin hali hazırda en vaziyeti bir teşrinilevvelden me etmek imkânlarını bir dakika bapta evhs: te olduğ orlar: nemesi lâzmgelmek Fransa, İngiltere ve İte leri dün akşam Berlinden Münihe hare, ket etmi Münih halkı iki rans dolayısile şeh- ri parlak bir surette donatmak için tali. mat alıfıştır. Almau ajansı Münih mferansı hak- kında şu tebliği çıkarmı : Berlinde neşredilen - tebliğ “Hitler, Talya hükümeti relal Mus. iiniyi, İngiliz Başvekili Çember. sn ve Fransız Başvekili Daladi. yey! Münihte bir konuşmaya davet iştir. Bu konuşma 29 eylülde öğ. lo üzeri Münihte vukubulacaktır. Öğrendiğimize göre, Fransiz ve ügiliz hükümetleri bugün Çekoslo, vak meselesinin balli için yeni tek. HMilerde bulunmuşlardır. ili bir daha Hitler, örüşmek üzere yeniden Alman, a gelmek teklifinde bulunmuş ve Mussolini de derhal bir suretihal a- raştırmak hususunda yardım tekli, fini ileri sürmüştür. Çekoslovak buhranr, kori hazırlıkları Alman as, mından, hiç bir teehhür götüremez. Vaziyet kat'i olarak hemen bir sureti tesviye bu. lanmasını âmirdir. Bu Iyete ve şimdiye kadar ya. pılan tekliflerin hiçbir netice Yer. memiş olmasına binaen Hitler, AL man — Südet arkzisinin Almanyaya sulhen teslimi yolunda son bir lunarak İt Fransız ve Taglliz hükümet refslerin! bir ko. nuşmaya davet etmiştir. Ümit ede. lim ki en son saatle, esâsen Çekos, loyak hükümetinin tatbikfni kabul ettiği Südet arnzisinin iadesi husu- sunda hemen icap eden tedbirlerin alınmasında anlaşma hasil olur.” Fransada Paris, 23 (A.A.) — Yarm Münihte bir konferans toplanacağı haberi bü yük bir heyecan uyandırdığı gibi par“ lâmento mı ilinde de derin bir nefes tır. Bu mahafilin mütaleasına ğun ortasında uçuruma doğ” en birdenbire durulmuştur. mütalebatmın büyük bir kıs- munı İngiliz — Fransız tekliflerile elde etmiş olan Hitlerin yarın yapılacak zakerelerde uysal davranacağı ve meselenin tam bir şekilde halline mu- vafakat edeceği ümit olunmaktadır. Daladiye: nutku Paria, 28 (A.A.) — Başvekil Da. Jadiye, bu akşam radyoda aşağıdaki nutku vermiştir; “— Bu akşam memlekele enternaayo nal vaziyet hakkında tebligatta bü. lunacağımı haber vermişim. Fe kat öğleden evvel Alman hüküme. ba rette yan, 29 EYLUL — z533. Sulh ümidine rağmen hazırlıklar Londra, 29 — İngiliz donanmasının seferber hale konulmasından sonra da İngiltere asker! ihtiyat (o tedbirleri al makta devam ediyor . İngilterenin Şark sahillerinde dai- mi sürette tayyareler uçarak devriye vazifesini görmektedir. Posta idaresi tüccar telgraflarında şifreyi yasak etmiş, şifre anahtarları" Londrada bulunan mektep talebesi muallimleriyle birlikte radan yüz- lerce mil uzağa naklediliyor. Talebe - dün hareket etmiştir. Biz kısımı da bugün gidiyor. Polis izinleri kaldırılmış, herkesin vazifesi başında bulunması bildirilmiş- tir. Kadınların yardımcı teşkilâtı Londra, 28 (A.A.) — Yardımcı ser. vislerin (o temini için kadmlardan mü- rekkep bir teşkilât vücuda getirilme- si hususunda © hükümetçe yapılan da. vete İngiliz kadınları derhal icabet etmişlerdir. Yeni teşkil edilen (o servislere yazıl. kadınlar akın akın dev- şirme merkezlerine gitmektedirler, Londra, 28 (A.A.) — İngiliz seferber hale konduğu taralından bildiril den bir kısmı mak isteyen do- nanmasının mirallik makamı mektedir. Fransada yeniden silâh altına alınanlar Paris, 25 (A.A.) — Bu akşam se- at 17,15 te bazı ihtiyatların silâh al- tma çağırılması hakkında o 28.9.1938 saat 16 tarihini ve milli müdafaa na. zırının imzaların; taşıyan beyanname. ler duvarlara yapıştırılmıştır. Londraki Almanlar Londra, 28 (A.A.) — Press Asso. ciation, bu sabah Londrada mukim Almanlardan birçoğunun İngiliz tabii- yetine geçmek için dahiliye nezaretine müracaat (oetmiş olduklarım ohaber vermektedir. Haydarabat devleti hazinesini İngiltereye terkediyor Simla, 28 (A.A) — Hindistanın en büyük memleketi olan Haydarâbat devletinin (o nizamı, kral naibine bir mazide buna ben. zer ahvalde yaptığı gibi, şimdi de dev. letn o bütün servetini İngiliz imp; torluğunun Oo emrine terkettiğini bil. Girmiştir. trden Münihe gelerek Hitler, Mus. #ölini ve Çemberla İle görüşmek için bir davet aldım. Bu daveti ka. bul ettim. Bu derece mühim bir müzakere, Pin arifesinde size vermek istediğim izahati tehir etmek mecburiyetinde olduğumu takdir edersiniz. Bununla beraber hareketimden ev vel Fransız milletine gösterdiği a. Bır başlılıktan ve silâh altına çağı, rılan Fransızların bir kere daha te. barüz ettirdikleri azimkârlıktan do. Yayı teşekkür etmek İsterim. item çok çetindir. Geçirmek. müşkülâtın bidaye. iberi bütün kuvretimle sulhü ve Fransanın hayati menfastlerinin korunmasına çalışmaktan bir an fa. ri olmadım. Bu gayrete yarmda milletimle tamamile hemlikir olduğum (kanaatile devam edeceğim... Sivasi gerginliğin piyasamı'da tesirleri Siyasi vaziyetin gerkinliği iktisadi piya” salar üzerinde gittikçe tesirini arttırmak tadır. Gelen haberlere göre, hemen bütün devletler Alman ve Çek vapurlarile yapı" lan nakliyatlarda sigortayı kaldırmışlar” dır. Hükümetimiz de, diyatımız ü zerindeki tesirleri dikkatle İp etmekte” dir. Hükümetimiz de, iktisadiyatımız ü- Rek daimi sürette tetkiklerde bulunmak” tadır. Diğer taraftan gelen bir emir üze- rine Karadeniz ve Boğazda bulunan Al- man bandıralı vapurlar derhal ani olarak hareket etmişler ve İtalyan (limanlarına gitmişlerdi Sanayi islerinde mütehassıs olarak bu- lunan Almanlar da davet vukuunda mem leketlerine o döneceklerini o alâkadarlara bildirmişlerdir. İnce iplik ve çorap ma" Xineleri gibi Çek ve Alman malı olan bazı maddeler de piyasada azalmıştır. Çekoslovak yada Prağ, 28 (A.A.) — mühabirir den; Ç tedrisat ö r ajansı vakya, kendisi. zırlanmaktadır. n çikarmak tedbirler almaktadır. Halk, kütleleri, gaz maskeleri tev- zi edilen meekezlerin önünde toplan. maktadırlar, Sovyet Rusyada manevra Moskova, 28 (A.A.) — Tas ajansı bildiriyor ; Volga askeri bölgesine mensup kı taatın talimleri nihayet bulmuştur. Talimler, ordnun halkla olan samimi rabıtasını ve halkın ordusuna karşı o- lan sevgisinin kuvvetini isbat etmiştir. İsviçrede Bern, 28 (A.A.) — Bu gece bütün İsviçrede elektriklerin talimleri yapılmıştır. Hollandada «harp tehlikesi» söndürülmesi (AA) Başvekil Colyjn, radyo ile neşredilmiş olan bir nutkunda şimdiki ihtlâfların 1 Birinci teşrinden evvel halledilebileceğine ka- ni olmadığını söylemiştir. Başvekil, sözüne devâmle şöyle de- miştir “ Holanda, her türlü ahval ve şe- rait dahilinde bi ğını muhafaza etmek ve büt a mukâve - met eylemek niyetindedir. Sefeberlik- ten evvel ihzari mahiyette bulunan son hazırlıkları teşkil eden bütün tedbir * ler ittihaz edilmiştir, Seferberlik muah har inkişaflara bağlıdır. Kraliçenin ka rarnamesi, tekâlifi harbiye usulü ile müsadereyi mümkün kılmak için harp tehlikesi vaziyetinin mevcut olduğunu ilân etmektedi Colyjn, netice olarak, vaziyetin hali hazırda tenevvür etmeğe başlamış ol- duğunu söylemiştir. Varşova; 28 (A. A.) — Prağdan Pat ajansına verilen malümala göre, Çeklet Almanya ile sadece Alman hududlarma münhasır kalan bir ihtilâf tevlid etmek Ve bunu temin için de Lehistana ve Ma- cariatana lavizde bulunmak İstiyorini Bu plân Sovyetlerin yardımma dayan. maktadır, Şimdiden her gün Çekoslovak yaya bir çok Sovyet tayyaresi gelmek- tedir, Leh gönüllüleri 28 (A, A.) — Pat ajansı bil Ceszyn Silizyasmın kurtarılması için teşekkül eden gönüllü taburları bugün ilk toplantılarını yapmışlardır. Gönüllüler geçid esnasında yürümek ve Cieszyn'i kurtarmak istiyoruz diye bağırmışlardır, Leh ajavsının verdiği haber Varşov: (A. A.) — Pat ajansı din cıcezynde bir takım hâdiselerin vu. ku bulduğunu bildiri; Leh izcileri bir ğinin reisi Reger Lehistana il Üzere hududu geçerken Çe dan mitralyöz ateşile öldürül & Polskanın ceszyne hususi surette göre, Çekler bombalarla tasr. gönderdiği muhabirine Fryaztat İstasyonuna ruz etmislerdir. fransada bir sinema üniversilesi açılıyor Da Başlarajı 8 incide tir tiplerini yaratır. Diğerleri dinlerler , tenkid ve müngkaşa yapılır. Bu derslerde talebe tamamiyle makiyajlı olarak çiker ve rolünü yapar. Halbuki Fransız sine- ma mekteplerindeki ameli derslerde ta- lebe makiyajsızdır. İngiltereye gelince... Orada bu iki kutbun ortast bulunmuştur. İngiliz talebe rol yaparken temsil ettiği adarım elbisesini giyer, fakat yüzü ma- kiyajsızdır. Holivullaki ameli dersler nazsri dersler kadar sıkı bir disipline tâ- bi değildir. Burada talebe biribiriyle gö. rTüşür ve şakalaşır.... Ameli derslerde si- nema müpteğilerine birçok şeyler öğre- tirler, Sigara nasıl içilir, nasil yakılır, şarab nasıl içilir mevzuları Üzerinde sast- İer geçer. Amerikalı talebe bu işleri hiç sikici bulmuyor. Halbuki Fransız ve İngiliz ta- lebe kolayca yetişmek istiyor. Sineme, mektebine bir ay devam vitikten Sonra bikiyor ve ayrılıyor.,,