8 Eylül 1938 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 5

m. 3 EYLÜL — 1088 24 aba Bled anlaşmasının ehemmiyeti la Balkan antantı devletle. Wya, Romanya, Yunanistan Ye) arasmda İmza öğilen ayni ir anlaşmadan üç Hafta son- aç ustosta Bicddo küçük antant Km (Çekoslovakya, Romanya ve Yi, YE) ile Maerristan arasında ak- İka, Galasına orta ve cenubu şarki Av- Ür sükün ve takviyeye doğru bir aş etmektedir. mucibince, küçük antant dev- rİstanım sskori müsavatını, ia hakkını tanıyor ve müü- koyanlar, aralarında bir ih- zamanı silâha müracaat et - Mi, |, “PİRİ taahhüd ediyorlar. Bu su - Müş aratan Trlanon munhedesinin #likümlerini değiştirmiş, Küçük tay devletleri do Macaristanla bir a- İk, Savüz misakı imzalamış oluyor- Mişmenın başlıca manası, bir mu. dâha müzakere yolu ile tadil « Bunun, daha evvelki iki mi- Türkyenin boğazlar hak - yi muah ek teşkil etmişti. inin ameli sahadaki ehemmiye- Avripanın, daha geniş sahalara en liniri olabilecek bir muntakasmda Smniyet hissinin uyanmasıdır. ». 58 İmzalanmış olan anlaşmayı, an ils Küçük Antant devletleri Ayrı müzakerelerden sonra, t8- İmzalanıcak birer anlaşma ta- tektir. Bu anlaşmalarda küçük memleketlerindeki Macar ukul- hakkında kükümler bulunacak” â8siz ki, bu © gibi anlaşmaların R8: için, Çeçoslovakya ile akal w Sizarnemesi kekkmdâ yapılan #relerin iyi bir neticeye varması ya beraber denebilir ki, Alman. Ky ksalovakyaya hilcum ettiği takdir. Yer İstan da Çekoslovakyaya hücum ay #rkumu Bled anlaşması ile artik kalkmıştır. Bundan sonra, akal- le bereketlerinde esasen nü- Ya iş bir gevlet olan Çekoslovak» ey F akalliyetine daha geniş imti. “bilecektir. Anlaşmasının endişeli şerait al - e edilmiş olmasi belki en mü- ti. Anlaşma Macar kral naibi yy etinin Berlin ve Kielde Hitler İğ, “an adetâ bir kral gibi karşılan A, İR İmzalanmıştır. a e e Almanyaya ühakıyla bü. Bing, havzasındaki vaziyet bir gece baştanbaşa değişmişti. Almanya, Macaristan ve Yugoslavya ile La olmuştu. Viyanada da, Buda- Mik d€ Hababurz hanedanmm tek- M4 A cikarılması ümidi kaybolmuş. Naya amanda İsalyanın yukarı Tu- atan nda, İalyan - Avusturya - Ma- Sağı bloku, vasıtasiyle | takib etmek Ayy le alyaseti de sona eriyordu. İM Ç,'37A orta Avrupada tek hâkim &- İlay 'MS'u. Bu, Küçük oAntant içinde Yaziyet teşkil ediyordu. Gerçi İı, , "tart devletleri gerek Habeburg Sat İtalyanlarm hâkimiyeti kor- Mig kurtuluyorlardı. Fakat buna Almanyanm Tunahavınsı ve Bal- rine hükimiyeti gibi yeni Ye i Yük bir korku başlıyordu. a » 3 > ultında Macaristan daha Sy (4 İeten, Almanyanm Drang mah Na aa doğru) plânlarınn tetbikin. |, ÜBAK üzere onun bir vasi ) Me zc, dahilden de, Alman nâ- v Sesarot bulmalari ile nazli Al- i yi bir Macar nümunesi haline tüy Macarları endişeye. düşür. ata © bir tek Macar'yoktur ki Ma- a bir gün, kaybettiği yerleri a- Retay, ye ryül etmesin. Birçok Ma - mene nazi Macarlar bu haya- Win, Çekoslorakyanm sararma o- z AN Yardımıyla husule geleceği Kayar Boru Hiilerle görüşmeye git- inin ahkfünmz | tiği zaman Almanyayla Macaristan ara- sında gizli bir arlaşına yapılacağı #âhne- dilmişti, Bu anlaşmaya göre, Almanya, Macaristanm Versay muahedesi fle elin- den alman yerleri İstemesinde ona deh edi , Macaristan da E bil Berlinin siyasi ve askeri lacaklı, Bled anlaşmasının Horti - E lâkstı ile ayni zamanda olması güster - miştir ki, Macaristan hakkmda böyle bir şüphe besliyenler bu memleketin 18- tiklâl bususundaki an'anevi aşkını unut. muşlardır. Şüphesiz ki, Mscaristanm Almanyaya kârşı sevgisi fazladir ve birçok hususlar. da Börlinle bir siyaset tutacaktır. Ve yi- ne şu muhakkaktır ki, Bled anlaşması &- le Macaristan hareket serbestisini Alman menfaatlerini gözönünde tutarak almış- tır, Belki siyasi şeflerinden bazıları, Av- rupanın daima değişen vaziyetini düşü- merek, Berlinle Budapeşte arasında ça- bucak ve sık: bir anlaşma yapmanm kendi lehlerinde olmıyacağını düşünmek- tedirler. Bilhassa, Macaristan, Tuna kom gularıyla son anlaşmayı yaptıktan sonra Almınyayia müzakerelere girişmek için daha kuvvetli bulunmaktadır. Bu, Macaristanm hududlarını değiştir. mek taleblerinden vazgeçmesi demek değildir. Fakat, Bulgaristan gibi, Maca- ristan da bu arzusunda kuvvete müraca- attan vazgeçiyor ve huduğdların değişti- rilmesi için muharebe etmiyeceğini söylü yor. Küçük Anlantla yapılan anlaşmada hudutları meselesi görüşülmüş değildir, Her iki taraf bu meseleyi anlaşmadan uzakta tutmayı tercih etmistir. Bled anlaşması, bn yüzden, Macaris- tanım mutedil fikirli mahafilinde hara - retle karşılanmıştır. Tabii, Macar nazile- ri anlaşmadan memnun olmalıdır. Çün- kü anlaşma onlara ayaklarının alümda tutunacak yer bırakmıyor ve meseleleri kökünden bal hakkindaki projelerini su“ ya düşürüyor. Anlaşmanın İmrediye büyük yardımı olmuştur. Çünkü, değerli Macar başve- kili, hem dışardan hem içerden gelen kuvvetli tazyiklere rağmen mutedil bir siyaset takip etmektedir ve Macar na- ziliği İle muvaffakıyetle mücadele ha - lindedir, Anlaşma ile gerek İmredi, gerek Kü- çük Antant Bagvekilleri vaziyetlerini kuvvetlendirmiş oluyorlar. Vaktiyle Tu- na havzasında ve Balkanlarda biribirine raklp olun devletler arasmdaki bu anlaş- maya varimasnda Dr, Stoyadinoviçin büyük bir âmi! olduğu da unutulamaz. İtalya bu anlaşmada asıl kendisinin â- mil olduğunu kabul ettirmek istiyor, fa- kat İtalyanın bugün Tuna ve Balkan dev- letleri üzerindeki nüfuzu azdır, hattâ hiç yoktur. Bu günkü teşebbüsler İtalyaya hiçbir şey borçlu değildir. Bunlarm asl menbü mintaka birliği ve müşterek mmtaka menfaatlori hakkında bezlen- meğe başlanan düşüncedir. C, F. Melville | EKONOMİK MESELELE i Almanya, borçlandırma siyas eti güdüyor ! Almanya, Balkan devletleri üzerindeki! kaybettiği eski nüfuzunu tekrar ele geçirmek ve bir hâürp vukuunda bun- dan Londrada İntişar eden World Revlew adındaki siyasi mecmua Almanyı- nm Balkan devletlerine karşı kullan. dığı ticaret siyasetini şiddetle mua- | hazo ediyor vo ozcümle diyor ki: “Her Hitler iktidar mevkiine geçme- den evvel Tuna ve Balkan devletleri U- caretinin yüzde on boşi Almanlarda idi. Bugün bu nispet, daha fazla Çekoslovak» ya ve İtlyanın eleyhine olarak yüzde kırk hattâ yüzde elliye fırlamış bulunu- yor. Şimdi herkesin zihninde düğümle- nen bir istifham var: acaba Almanyanm Balkan devletleri ticaretindeki bu artış, meşru bir şekilde ve sirf nazi Almanya- sının fazla enerjisi sayesinde mi elde 6- dilmiştir yoksa bu, sonunda harbe ka- dar dayanacak bir bırs eseri midir? Vaziyet göstermektedir ki Balkan hü- kümetleri ticaretindeki Almanya lehine olan bu fazla tezayüd meşru yollardan yürünerek elde edilmemiştir. Bu babda Doktor Einzigin son zamanlarda neşret- tiği pek mühim bir eserde de büyük bir isabetle teşrih edildiği veçhile Almanya Avrupanm cenubu şarki memleketleri ti- caretinin yilihim bir kısmmı ele geçir - mek için birçok dolambaçlı ve karanlık usuller tatbik etmektedir. Bu usullerin başımda döviz ve klering münhedelerini sulistimal elmiş olması gelir, Almanya biliitizam kendini bu memleketlere ala - caklandırmıştır. Alman firmaları Balkan devletlerinden onların Almanyadan satı- nabileceklerinden çok daha fazla emt a satınalmışlardır. Bir müddet sonra me selâ Yugoslav ithalâtçıları Belgradda Al- man Kliring hesabma ödedikleri para - sın Berlinde Alman ithalâtçıların Yugos- lav Kliring hesabıma ödedikleri paraya tokabül etmediğini, onun bir hayli du - nunda olduğunu görmüşlerdir. Aradaki farkt telâfi için Almanya Yugoslavya - nim Almanyadan daha fazla mal alma - sını teklif etmiştir. Böyle bir vaziyet karşısnda birçok Balkan milletleri Al. manyadan yaptıkları ithalâtı arttırmak zaruretinde kalmışlardır. Almanyanm borçlandırma #iyasetinden başka usullere müracaat ettiği de göze çarpmaktadır. Bu meyanda cari itha - Yitla ihracatın tevazünü maksadiyle kli- ring anlaşmalarında bezt tağilât yapıl - muş ve Almanya o sayede, kliring kanali- le, yanl döviz kaybetmeden satmaldığı Macar ve Romanya buğdayın Yunan tü- tününü, Türk üzüm, İncirini, Yugoslav kerestesini baska memleketlere satınış ve pek fazla ihtiyacı olan dövizli böylece tedarik imkânmı bulmuştur. Lâkin o - hun hodbinane bir endişe ile tatbik ettiği bü usul Ralkan milletlerinin ihracat em- | Bir cenaze alayını bozguna uğratan yılan UKARI Mısırda Naz Hamadi kasabası ahalisi, bir yılan yüzünden üç gün korku içinde kıvranıp durmuşlardır. Bir köylü kadın şekerkamışı tarlasında ça- liştıktan sonra akşamı evine dönüp geldiği zaman üç ay- luk yavrusuyla kocaman bir yılanı kucak kucağa bul- Kadın hayvana bücum etmiş ve elindeki kil- rekle hayvanın başma vurmuştur. Yılan kaçmış ve kadın muştur, da çocuğunun ölüsünü kucaklamıştır. Ayni akşam zavallı yavrunun cenazesi götü yilan yeniden meydana çıkmış, yılanı görünce cenazeyi götüren ahali ürkmüş, herkes bir tarafa kaçmıştır. Derhal balk arasmda bu yılanm alelâde bir yılan aştığı sual şu olacaktır: yalaya yalaya yerler, ken tarlar, olmayıp yılan şekline girmiş bir şeytan olduğuna dair bir şayia çıkmış, ve bu yüzden kimse geceleyin evine gitmeğe cesaret edömemiş, geceyi açıkta geçirmişlerdir. Polise haber verilmiş, nahiye müdüril bizzat taki- bata çıkmış, polislerle beraber yılanı bir kümeste boğ- muş. istifade bu, binnetice onları bağlamıştır. Almanyanın güttüğü harici ticaret 8i- yasetinin diğer bir ice noktası daha vardır: Alman firmaları hükümetlerin — den gördükleri tegvik ve nakdi yardı, büsbütün kendine sayesinde hariçteki bu slıcılarm ödeme | kabiliyet ve iktidarlarını kat'iyyen nazarı itibara almadan bol keseden satışlar yap- muşlardır, Bu satışlardan ne Alman bü- kümeti, ne do Alman ihracatçısı kat'iy- | yen zarar etmemiştir. Çünkü Alman it- balâtçdarı meselâ Romanyadan aldıkları (buğdayı peşin para esasiyle alırlarken Romen ithalâtçıları Almanyadan aldık « larını gayet uzun vadelerle aldıklarından Romen İhracatçıları Alman kilring hesa- bında lehlerine mevduat bulamamışlar ve bu uzun vadeli satışların müddeti ta- mamlanıp ödeninceye kadar beklemeğe mecar kalmışlardır. Meselâ Almanya Romanyaya bir milyon liralık makine ih- raç etmişsö bunun #ukabilinde derhal Romanyadan bir milyon liralık buğday almış ve makine iharcatçısma, Roman- yaya yaptığı ihracat bedelini, sattığı buğ dayım bedelinden aldığı rayş markla öde- yivermiştir. Romanya ihracatçısı buğda- yını peşin parayla satmış olmasma rağ- men Almanyanm Romen ifthalâtçılarma yaptığı uyun vadeli satışlar yüzünden kliring hesabma derhal para girememe- si dolayısiyle uzun müddet sıra bek - lemeğe mecbur kalmış, diğer taraftan uzun vade ile satış yapmış olan Alman fabrikatörü malmm bedelini yapılan buğday satışmdan hemen, biç bekle - meden çekip almıştır. Borçlularm borg. larını ödememe Almanyayı kat'iyyen İstar etmemiştir. Çünkü Romanya hü - kümeti Romen ihracatçılarma döviz te- min etmek için bu kabil borçlarını bilfiil tahsil ederek Almanyanın kliring hesa. bına geçirmiştir. Almahya birtakım dev- etlere fazla ticaret krediler! açmakla asıl onları İktısaden değil, siyasi bakım. dan kendine bağlamak arzusunu istihde? etmektedir. Almanya Balkan devletleri üzerindeki etmek emelindedir #ki nüfuzunu tokrar elde et- ve herhangi bir harb vukuunda bundan istifadeye pek hahişgerdir. Almsuya bugün, Çekoslovakya gibi kendine bir tehlike teşkil etmesi hiçbir zaman variğ olamıyacak olan bir memle- ketin hudud boyunda tatışidat yaparken, Britanya hükümetinin tıpkı İspanyada yaptı İbi Avrupsom cenubu şarkisin- deki bazı sevkülceyşt noktaları da kör- Gesine İhmal etmesi delilik olur. Şimdi ikinci bir harbe hazirlanmak için günde bir milyon İngiliz Jirası sarfelmekte o- lan Britanya unutmamalıdır ki sarfede- ceği birkaç milyonla kuvvetli orduları, hava kuvvetleri ve büyük harb imkân ve kabiliyetleri olan yarım düzüne dost vo müttefik kazanabilir, Bu kabil ittifaklar. sa harbi yaklaştırmaz muhakkak uzak « laştırır, Avrupanın cenubu gark! bükü « metlerine verilecek krediler İngiltereyi katiyyen sarsmaz. Buna mukabil bu devletler kendilerini Almanyanm iktısa- di âğından kurtarmağa imkân bulacak- lar, muvazeneli bir kliring ve mübadele esasına bağlanarak İngiltereyle verimli bir ticarete girişeceklerdir. Binnetice İngiltere #urasında vücutlarından pek fazla istifade edebileceği dostlar ve mlt. tefikler kazanmış olacaktır. Şimdi harb hazırlıkları yapmakla meşgul olan İn - gitere hükümeti, hattâ maddi bazı fe - dakirlıklara katlanarak kendisine lâzım olan gıda maddeleriyle iptidal mevaddı Avrupunın çenubu şarkisindeki piyasa - lardan tedarik etmelidir. Balkan ve Tu- ns devletlerine yapılan mali yardım - lar onlarla İngiltere arasındaki ekono - mik haillerin ortadan kalkmasına ve on- larm paralarının dolar ve ingiliz llrası 8- sasma dayanan bir İstikrar temin etme- sine, yardım. sdecektir, İngiltere, önline çıkan bu fırsattan Almanya gibi değil, meşru, mukul bir şekilde istifade etme- sini bilmelidir, Ancak bunu yaptığı tak- âlrde Almanya ile İngiltere arasmda ha- kiki bir anlaşınanın temelleri atılmış o- lacak, Avrupa muvazenesi temin edile- cektir, . kaybettiği Baş, Diş, Nezle, Grip, Romatizma Nevralji, kırıklık ve bütün ağrılarınızı derhal keser Hasmın hariç piyasalarmı borbad etmis, ENENEEE icabında günde 3 kaşe alınabilir. HEHEENNNNNM — Kaş türlü tırtıl pişirmeği bilirsiniz? Bu #slirları okurken muhakkak ki yor. Fakat tırt Kongolulearm en möğhur yemeğidir, O- rada zevkine en düşkün kibarlar bunları parmaklarını Kongolularm rivayetlerine göre rinden tamamiyle ayri olmak şartiyle yirmi çoşit tırtıl vardır, Onlar bu tırtılları ya taze taze, yahut kurumuş olarak yerler, haşlamasını yaparlar, şişe dizerek kızar- duğu kazları yerken Yakalamışlardır. Yılan bir kurşun- la gebertilmiş ve cenaze merasimi bundan sonra hâdi- sesiz cereyan etmiştir. Yılan üç metreden daha uzun- Fransadaki kümes haşlaması ÜNYANIN herhangi bir tarafından kalkıp Kongo- ya giden bir ahçının Kongo nin yanma kapılandığını farzediniz. Bu ahçınm ilk karsı- yerlilerinden birisi. I hayvanları STATİSTİĞE meraklıysanız Pransadaki kümes hayvanlarma dair şu rakamlar herhalde hoşunu. za gidecektir. 1937 de Fransada yüz milyon tavuk, altı milyon kaz, altı milyon ördek, iki buçuk milyon hindi, 7 eniz bulanı, **06 içersi etmişler! İezzotleri biribi- milyon güvercin ve 50 milyon tavşan varmış. Bunlar bir de altı milyar üç yüz on beş milyon yumur. ta yumurtlamışlar. Ve tüyleri, alemleri, derileriyle, ci- Zerleriyle Fransaya 12 milyar franklık bir servet temin Sokak süpürücüler!i beynelmilel! kongresi EÇEN hafta Viyanada beynelmilel sokak süpü. ricüleri kongresi toplanmıştır. Kongreye İştirak eden sokak süpürgecileri, kongre toplanmazdan evvel süpürgeleri omuzlarında ve otomatik arözözler önlerin- de olmak üzere hir geçit resmi yapmışlardır. resminde bulunan arözözden yiz kadarı şimdiye kadar Bu geçit hiç görülmemiş yepyeni modellerdir.