24 Temmuz 1938 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 4

' i İ İÇERDE: * Üniversitede münhal bulunan üç pro- fesörlük için Almanyadan üç profesör da. vet edilmiştir. * Bu sabah saat 11 de Taksimdeki orto. doks kilisesinde Romanya valide kraliçesi için âyin yapılmışlır. * Hamidiye mektep gemisi (o çarşamba günü Karadenize çıkacak, muhtelif Jiman- Jara uğrıyarak deniz gedikli erbaş okulu. na talebe kaydedecektir. * Asri her türlü techizat ve (vasıtaları ihtiva edecek olan Çankırı memleket has, tanesinin temeli dün yüzlerce Çankırılının iştirakile atılmıştır. * Bir Taliddettenberi | Devlet Demiryol. ları Avrupa hattı binasında toplanmakta olan Balkan demiryolları konferansı işle. rini dün bitirmiştir. Hazırlanan projeler alâkadar hükümetlere verilecektir. * Terkos İdaresi torafından İngiltereden getirilip kurulan makinelerin tecrübeleri İyi neticeler vermiştir. Bu makinelerle şeh re verilen su miktarını çoğalmak mümkün olacaktır, * Hamalların yeknesak (elbiseleri 15. marlanmıştır. On beş gün sonra hamallar bir çeşit elbise giymeğe başlıyacaklardır. * Yerli mallar sergisinde cam (adamın gösterilmesi ücreti 20 kuruştan 15 kuruşa , İndirilmiştir. Fakat bu feret de fazladır, * Halkevlerinin sosya! vardım kolların. An açılan muayene yerlerinde hökümet doktorlarının da vazife görmeleri Sıhhat vekâletince emredilmiştir. * Maarif vekili yarın şark seyahati dö. nüşl şehrimize gelecektir. * İlkmektep muallimlerinden Beş (bini Bu Sene kidem zammı almışlır. Bunların 300 ü İstanbuldadır. Orta tedrisat munl, Timlerinden kıdem zammı alanlar 700 dür, DIŞARDA: * Amerika harbiyo (o mezaretinden bil dirildiğine göre, geçen haziran ayı içinde Holanda Hindistanına dört milyon, Ja. ponyaya bir milyon 700 bin ve Çine de bir milyon 200 bin dolar kıymetinde harp lerazımı ihracı için müsaade verilmiştir. Bu müsaadenin mühim bir kısmı (askeri tayyareler içindir. * Filistinde son iki gün zarfında muh, telif sulkastlar neticesinde 13 yahudi öl müştür. Ayrıca bir çok yaralı vardır. Pir İngiliz neferi, aldığı yaraların o tesiri ile ölmüştür. * Fransız mebusan meclisinin o sosyal srupu, parlamentonun içtima devresinin kapanış tarihi olan 1İ hazirandanberi hi. kümetin takip ettiği politika hakkındı. hs vekil Daladiyeden © istizahta bulenmedı karar vermiştir. * Yugoslavyada dün askeri tayayre in. Mmleri esnasında öç tayyare çarpışmaş!ır. Tayyarecilerden biri paraşütle (o silamığu müvalfek olarak kurtulmuş, diğerleri öl. müşlür. * Amerikada Vaşington ve Aragon vilâ. yetlerile İngiliz o Kolombiyasında çıkan muazazm yangınlar, binlerce kişinin gay. reline rağmen henüz söndürülmemiştir. * İngiliz kral ve kraliçe hafta (Tatilini geçirmek ürere dün Sandrighama giteris. lerdir. * Arjantin hariciye nazırı, Milletler ce miyeli genel sekreeterine Şakö renalrerle sinin imzasını resmen bildirmiştir. Iktisat Vekilinin gazetecilerle hasbihali Kâğıt ithalâtı için bir koperati! kurulmasına İktisat vekili Şukir Kesebirin dünkü günü, muhtelif tetkikler ve ziyaretlerle geçmiştir. Vekil saat on dörtte uyuşturucu mad- deler inhisarını ziyaret ederek uzun müddet kalmış, toprak mahsulleri ofisi teşkilâtını kuran Hamza Osman ve mu- avini Şekirle görüşmüştür. Vekile, Hamza Osman hazırladığı toğ- kilât hakkmda izahat vermiş ve vekil. den ofisin iştigal mevzuu olan buğday, afyon Üzerine direktifler almıştır. Vekil, hazırlanan projeyi tasvib ettik, ten sonra basım kurumuna gitmiştir. Basın Kurumunda Şakir Kesebiri, gazetecilerle konuş- 4aya karar verdiren mesele gazete ve memuaların hariçten getirdikleri kâğrt- tar. İthalâtm seneden seneye yüksel mekte olmasına rağmen, doğrudan doğ- ruya kâğıt getirtemiyen müesseselerin sıkıntıya düşmeleri ve satışlarınm azlığı dölsyısiyle kâğıt getirmekte gecikenle- rin kontenjan bulmakta müşkülâta düş- meleri, hükümetin de muhteli? sebebler yüzünden komtenjan tanziminde bazi müşkülâta raslaamsı bü işin teşkilâtlan- dırılmasını lüzumlu göstermiştir. İktisat vekili gazetelerin, mall bir müessesenin yardımiyle pek âlâ bir ko. operatif kurabileceklerini söylemiştir. Bu mesçle etrafımda, iki saate yakm bir basbıhal yapılmış ve neticede koopera- tifin kurulması esas İtibariyle kararlaş, tırılmıştır. Bu temin edilirme kooperatif mektep defterleri işini de üzerine ala- Tsk taelbenin ucuz defter temin etmsj. Bİ başaracaktır. Böopratifin projesini, mevcut koopo - ratif osaslarma göre, İktisat vekileti ha, sırlıyacak ve Sönra gazetecilerden mi- rekkep bir heyet tarafından tetkik edi- lerek tekrar vekâlete gönderilecek, tat. bik sahasına da bundan sonra konulmuş olacaktır. Sus vapurunda İktısat vekili basın kurumundan saat | 18,30 da ayrılarak yanında gazeteciler, iktısat vekâleti müsteşar vekili Hüsnü | puruna gitmiştir. halde Almanyadan yeni gelen Sun va. karar verildi seferini yapmak Üzere rıhtımdan ayri, mış ve Büyükadaya kadar gidib gelmiş- tir, Vapur bu gezinti seferinde adalarda- ki halk tarafmdan Goşkun tazahlra'la karşılanmıştır. Sus bu seferden sonra, havuzlanmak Üzere İstinyeye gitmiştir. Çaydanlıkla kafa yaran kalaycı Kadıköyde Süğütlüçeşme (sokağında oturan kasap çırağı Kâmil Palabıyık i- le âyni sokakta mukim kalaycı Osman Kârapehlivan arasında çıkan kavgada Osman Karapehlivan o çaydanlıkla Kâ. | milin başını yarmıştır. Yaralı tedavi için hastaneye kaldırıl- mış, suçlu yakalanmıştır. Elektrik cereyanına kapıldı Yeşilköyde tayyareci Nuri sokağında 16 numaralı evin üst katmı boyamakta olan boyacı Yani oğlu Yorgi duvara ya- kın geçen elektrik oteline kazaendo- kunmuş ve bu temas neticesinde yalniz sol eli yandığı halde kurtarılmıştır. Kazazede Balıklı hastanesine kaldırıl- mıştır. Pencereden düşen çocok Galatada Kapı içinde 18 numarada 0. “turan Samuelin'üç yaşındaki o çocuğu Vitali. annesinin aşağı katta'bulunduğu bir sırada pencereye yaklaşıp bakarlcen aşağı düşmüş ve fu sukut neticesinde ba sından yaralanmıştır. Yaralı çocuk hastaneye kaldırılmıştır. Dr, IHSAN SAMİ GONOKOK “AŞISI Sultan Mahmut türbesi No. 113 8 vine ingilizleri meşgul ediyor i ları tekzip ediyordu. | | Harris kitabıma ilâve ettiği bir mukad- çıkıyor. Şüpbesiz, Os Lr Vali Meselesi i Oskar Vayld meselesi, şairin ölümün- den senelerce sonra, (İngiltereyi buçün tekrar meşgul etmeye başlıyor. Frank Harris isminde bir muharrir “Oskar Vayldın hayatı,, diye bir kitap yazmış ve neşretmiştir. Oskar Vayld, hayatındaki bazı gayri ahlâki hareketleri ile çok tenkid edilmiş ve hakkında birçok şeyler söylenmiştir. Bugün çıkan kitapta daonunbu haya. tında büyük bir rol almış olmakla tanı. nan arkarlaşı Lord Alfred Duglasın ismi de geçmektedir. Kitaba Bernard Şav da bir makale yazmıştır. Lord Alfred Duğlas bugün 68 yaşında bir ihtiyardır. İsminin Oskar Vayld hak kındaki kitapta fena bir şekilde geçmesi. ne itiraz ediyor ve bulunduğu bir beya» natta diyor ki: “Kitapta hakkımda tahkirâmiz keli- meler kullanılmıştır. Vaziyeti aydınlat- ması için Bernard Şava bir mektup yaz- dım. Bernard Şav benim en iyi arkaaş. larımdan biridir. Haftada bir iki defa biribirimize mektup yazarız. Ben ona Sen Kristofer derim, o bana (Alfred Çecuk der, Bu kitaba benim nanuma itiraza en muktedir birisi varsa o da Bernard Şav. dır, “Kitabım çıkacağını biliyordum ve Bernard Şavın yazdığı mukaddemeyi tas bih provasindan okumuştum. Fakat böy- le bir kitabda hakkımda bu kadar şiddet- ti şeyler çıkacağını hiç ülmt etmiyordum. “Hakkımda evvelce de bazt şeyler SÖY lenmişti. Fakat bundan 17 sene evvel mahkeme ismimi temize çıkardı. 1925 de 'emede, evvelce hakkımda yazılmış olan “Bugün kitap tekrar basılmış olarak değiştirilen yerleri var, fakat gene aleyhimde birçok nokta. lar bulunuyor. Meselâ, Oskar o hapisten çıktığı zaman kendisini terkettiğim, Yüz üstü bıraktığım hakkındaki rivayet gene tekrar olunuyor. Halbuki dört, beş hafta zarfında kendisine 350 İngiliz Tirası ka- dar bir para vermişirdir.,, Lord Alfred, kendisine bundan kırk se, ne evvel Oskar Vayldın gönderdiği mek. tuplardan bazılarını, hakkındaki iftira. ları cerhetmek için göstermektedir. Lord, bu mektupların çoğunu vaktile yaktığına şimdi pişman olduğunu da söylüyor. Oskar Vayldın gençlik arkadaşı sözle- rini şöyle bitirmektedir: Hülâsa, bu kitap yalan üzerine daya- ran, iftira dolu, fena bir kitaptır. Ber- nard Şav mukaddeme yazmamış olsay- dı bu kitap nasıl neşrolundu diye hayret ederdim.., Şimdi Bernard Şavın vereceği bekleniyor... cevap ilkokullar geometri kitabı müsabakası İlk okullar için açılmış olan geometri kitabı müsabakası neticesini incelemeğe memur edilen hususi komisyon vazifesini bitirmiş ve derece almağa lâyık gördüğü iki kitabı kültür kurulunun (tetkikine sunmuştur. Kültür kurulunca da yeniden tetkikler yapıldıktan sonra Gazi lisesi riyaziye öğretmeni Arif Etikan tarafın. dan yazılan kitap birinciliği ve Eskişehir Mahmudiye öğretmen okulu tatbikat öğ- retmeni Memduha Özyürek tarafından yazılan kitap da ikinciliği kazanmış bu- lunmaktadır. Birinci olarak seçilen kitabın basımına devlet basım evinde derhal (başlanacak ve önümüzdeki ders yılına yetiştirilecek tir. e Acıklı bir ölüm Ankara 23 «- Askeri Temyiz mahke. mesi reisi korgeneral Nihat oAnılmışın oğlu Nejat Anılmış dün saat on dokuzda hayata gözlerini yummuş, cenazesi bu. gün saat on altıda büyük ve mümtaz bir | cemaatla kaldırılmış, gözyaşları arasında İ Şehitlikteki fetfeni mahsusuna o bırakıl. mıştır, Henüz yirmi sekiz laşında olan Nejat Galatasaraydan yetişmiş, Hukuk tahsili- ni gi ap, muhitine kendisini çok sev. dirmiş krwmetli genilerimisdendi. Ölümü EY AŞ AD 24 TMMUZ — 1958 Loyd Corcun Versay 4 muahedesi hâtıraları: 74 Puankare Almanlar niçin kin beslerdi: Bunun Avrupanın bugünki vaziyetine de tesiri olmuştU Bütün konferans müddetince cumhur. de görmüşümdür. Puankarenin şahsı ü. zerimde büyük bir tesir hasıl etmemişti. Onda, hukuk veya siyaset sahasında mu vaffakiyetli bir mevki işgal etmiş olan her adama lâzım bütün hususiyetler vardr. Düşüncelerinde mantiki, fikirlerinde kati ve sarihti, Bilhasea fikirlerinin hiç değiş- diği görülmezdi, bu da ona karşı insanda büyük bir emniyet uyandırırdı.Ayni 72. manda, cesur ve sebatkâr bir adamdı. Görüşlerini değiştiren bir adam — bu değişme haklı bile olsa — daima, şahsi sebeblerden dolayı fikrini değiştirmiş ol- mak şüphesini uyandırır. Bütün fe fa neticelere bile katlanarak (fikirlerin. de devam eden bir adem ise büyük bir samimiyet sahibi sayılır. Puankare hiçbir fikrini değiştirmiş de. Bildir. Onun için, bir meseleyi henüz or- taya atmadan kendisine herkesin İtima- dımı kazanmış bir adamdr. Puankareyi OBriyanla, Klemansnile mukayese ederseniz soluk ve kısır kalır. Onda ne parlak bir hayal vardır. ne de ihtiras, O daima, herkesin hürmet ve İtİ- mat ettiği umumi (fikirleri ileri sürer. di, İyi ölçülmüş biçilmiş, iyi ortaya ko. nulmuş umumi fikirlerin kazandığı za- ferler onun başlıca muvaffakiyeti idi. O, kendisinin de pek iyi temsil ettiği kalabalık kütlelerin itimadını kazanacak bir adamdı. Dâhilerle beraber namzet gösterilen yükrek mevkilerde Puankare gibi bir adam yüzde 999 kazanır. Pusnkare #ibi bir ada mest sayılır, birçok kişi de #aflı ğı ik plânda ele alir. “Puankaro Fransada üç kere büyük mevki işgal etmiştir. Birincisinde ikti » darlarını veya kusurlarını daha görter- meden evvel Elizeye kadar yükselmişti, İkinei defa başvekii oluşunda Fransaya yaptığı tek iyilik Almanları boş bir kasa ile harb borçlarmı ödemâye mecbur €- dişidir. Ona asıl şöhretini temin eden 4€Y, frangı barbden evvelki kıymetinin beğ- te birine indirmesi ve bununla memle, kette refahın tekrar teessüs edeceğine herkesi Ikna etmesi olmuştur. İş hayatında Puankare acele ve tolâşı €nerji zanneden bir adamdı, Cenova konferansında kendisini temsil eden Bartu bir sabah bana geldi: — Bu sabah Pusnkareden dokuz yü- süncü telgrafı aldım! dedi. Halbuki konferans daha ancak yuzı - sında bulunuyordu. Puankarenin tolâşçılığından Kleman- 20 da çok çekmiştir; bilhassa sulh kon. #eransı sıralarında. Puankaro bu yaşlı başvekile mütemadiyen Ren hududu ve tazminat meselesi hakkında talimat gön deriyordu. Klemanso ber zaman vaktinde gelir bir adsmdı, Halbuki bir sabah konfe - ransi yarım saate yakın bir müddet bekletti, Sonra kâtibi geldi, haher ver- di: Puankare kendisini Elizeye çağırt- miş, Kaplan (Klemanso) geldiği zaman sa. Jona nefes nefese girdi ve geç kaldığın. dan dolayı özür diledi. Sonra, bana ge, lerek, kulağıma iğildi: — Kisa bir müddet için beni beşinci Core'un başvekili yapamaz mısınız? de- di, Puank ra ne demek? Kleginnso Punnkaroyi sovmeşdi, Vi san da ona karşi ayni hisleri beslerdi. Boner Lav da öyle. Klemansonun fikir kuvvetine karşı büyük bir hürmet ve hayranlığı vardı, hattâ bu kuvvetin kul. Janılış tarzını sevmese bile, Lâkin, Pu- ankareyi ne bir hatib olarak tanırdı, ne bir siyasi olarak, ne de bir insan olarak. Bir kere bana şöyle demiştir: — Bilir misiniz Puankare ne demek- tir? Pölnt (puan): biç; carre (karo): dört köşe! (yani “kendisinde dört kö - «şelik, muayyenlik olmiyar birisi.) bir fikrim yoktu. Sonradan © #indi Klemanso ile Vilsonun kındaki fikirlerine iştirek edis” Daha sonra, 1922 de Longr#9. ği zaman zekâsını yakından 189 satın: buldum: o saman kendi X manyanın harb tazminatı bo memesi meselesini müzeker O, Almanyanm, borçlarını den vermesini teklif edelim Halbuki o zaman 900 mark bir * rasıydı. Bu ciheti işaret ettim. © İngilterenin bunları adedi kıy” rinden kabul edebileceğini Sö? “e kat nasıl olacağını izah etme”. milyarlarca markın pars pi “ masmdan hâsil olscuk neti 4 şünmüyordu. Leorenli olmsı, Fransanm miş taşra kasabaları üzerinde çırpan Alman kartalın gözü 02 muş ve büyümüş bulunması 6” yaya ve bütün Almanlara K' uyandırmıştı. d Büyük harbde Alman 99” Fransada yaptıkları rulmün si ç DA İnzimam ediyordu. cizme”? harb Fransa için de, bütün A de bir felâketti, Zaferin iyi kullanılması için ihtiyati. v9 davranmak lâzımdı. Fakat böy” edecek bir devlet adamı no 9” ya çıksa Puankare ona mâni © O, ne bir anlaşmaya varsak idi, ne de bir imtiyaz verme Almanyayı mağlüb vaziyette © Versay muahedesinin #i ği ma hakkındaki maddesini F detmesinde en fazla mes'ul © Bugün Avrupanm üzerinde © bütün ağırlığı ile hissolunm Almanyanın müstem meselesi Harb kabinesinin 1915 tef de yapılan ve Alman imp zalandırılması meselesinin toplantıda (oOAlman müşte vaziyeti de könüşuldü. Müzakerelerde ortaya bir 2g çıktı. Bunlardan biri şuydu: X ler, kendilerile evvelce he lan, harbde de fethetmiş yerlerin Almanyaya vei tar değillerdi. Kendi em mından, Almanyanın, Y: lunmasını istemiyorlardı. B€. telbahir üsleri, hava ordusu tesisatı ila domin edecek birer arazi haline İkinei mesele, İngiliz şimdiki halde bayrakları ve İşletllemiyen müi arazi ilâve etmek idi, Onun için, Alsan m bazılarmı Amerikan manda meyi ileri sürüyorlardı. > Albay Havzla Alman ! hakkında görüşürken dab$ böyle bir teklifte bulunme” © bu müştemlekelerden hi yi Daha sonraki bir top temiske meseleleri uzu? yi ya sebeb oldu, Cenubü ve ecnuh denizindeki kendi kuvvetlenyle * Md olan dominyonların müz . da bu yerleri inde etin" tam bir beraberlik vardi" Bu suretle, Alman >” nasil bir hal sekline ©©* türlü karar veriler ( nu ileri sürdüm: Amer d lekelerden bazılarmı id yordum, Müstemlekele olarak değil, bir mecb yordum ve göyle sorduj 3