16 Temmuz 1938 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 11

16 TEMMUZ — 1938 ZJHABER — Alism vosinm Valinin muhakemesine d BE” Başimajı 1 incide hâkime ayni zevattan dildi, Heyeti Mürekkenti, Sa; Ün Ni 10.5 de celse açıldı. Evvelâ verdiği dahiliye © müfettişlerine teş, <<YED Okundu, Onun üzerine mf radaki ifadenizle Dahhliye Mübaye, erine verdiğiniz cevapta bir tiğlerine gördük. Dahiliye müfet. Tihii ie verdiğiniz cevapta 379 ta. durağa Una göre muamele yapıldı darlık, na komisyonun kararile pa. edildi 3 pmak suretile arsa istimlâk İr diyorsunuz. İni ei arasındaki bu mübayeneti N T misiniz? dedi ui — Gevabı verdi: beğ e & üzerinde hiç bir mübaye. ir. Pazerlikla mübayaslerda Dün, na b eatimizle değil, istimlâk ka. tik, yy, Uygun bir şekilde hareket et. Re *selenin esası da budur. dİ miz Arsaya kıymet takdir edil. Vali — Tabiş kiymet takdir edildi. zik Yapılarak, encümene zvale Va uamelenin şekli budur. ni Ve cevaplardan sonra İstan. duğu ie bazı yolsuzluklar ol, anhu kındaki neşriyal üzerine İs. i “Eelen mülkiye müfettişlerin. eyi neticssini ihtiva eden Fezlek, neticesi okutturuldu. düp, “Din bülâsa ve neticesi şu - Mesn; Yapıya yeti mue p cihetler ra iy ve dinlenen alâkadaria- Bihar il iddia we m tet nden anlaşı. taa verile İstanbul belediyesi dn, k n asri mezarlık ittihaz e- Ming, üzere satın alınan arazinin saplar tarz vo keyfiyetinde kanun Map, Ma uymayan hareketler ve *leler cereyan etmiştir. Teki kanuna uymayan ve mesylf- İs olar cihetleri şunlardır: Baya Mezarlık ittihaz sdilmek üze- Mika Batın alınması için o vakit ti “ari olan 329 tarihli belediye Bengi ) kanunu muyakkatine göre Yaz, a umumiye karari istihsal o- Lo ik İcap ederken ne önce, ne de Diğtr, m Du yolda bir karar almma- B, z in, ire reisi Muhiddin Üstünda- Tariyy, Ş “UN alma keyfiyetinde 329 kak nuna istinat edildiği ve fa. kari ei #abibi rıza ve muvafa. Hela çet olmadığı için cebri İs- az mn eden merasime " kabyı olunmadığı yollu müdafaa ie * Şayan görülmemiştir. Sak p, SİN pazarirkla alınması an » sonra Anunl merasimin ifasından ği kiyma ni heyetin takdir edece. labiyı Sen $#A$ tutmak suretiyle 0- İndağı Bu İtibarla Muhiddin Üz akü ait geçen mütalea ve mü- tir, 8büle sayan görülmemiş #r, a , Hihij Satın Alınan araziye 329 tx Bnunün tarifatı dairesinde lek ettirilmebiştir. Bele- Pazı dahı ullddin Üstündağ, bu a- dü Di İl€ mutabık kalman be- ayı daimi encümen ka- Dilan tekarrür ettirmiştir. Ya Rün Üren İstimlâk komisyonu" & ai Kıymet heyeti mahiye- 12 “IP. Yalnız pazarlıklara, “nesine münhasır olmak ü e Mur bulunduğu bu komisyo- tey Alayı külü hakkındaki karardan ra ben es#sen bü komisyonun olduğ i kabul etmesi calre mu- i açan değil, arazi sahi. N Mak 3 ni bir bedel makabilin- : İtü. stemediğinden neşet et Me det Vay, day aldin Ustündağ tarafın İçin 80 a #vvelee İstenen arazi ve Vekiye Kıymet takdir ettirilmiş rüya, #r Heyetince bu miktar 85 diy, es #dilerek o süretle bele- dağu Türe e kararlaştırılmış ol da Mikoğik ve müdafaa olunmuş İse Ü yayı <4 Eşretin belediyeye sattı. Mönü na stan bir iki ay evvel ve. aim 0 vasat olarak 30 liradan Vökier Heyeti kara, : takdirini tazammun © unu a bina. | i en mumaileybin bu baptaki müdafa- ası da yerinde görülmemiştir. 3 — Asri mezarlık ittihaz edilmek Üzere Mecidiye köyü civarında Le vent çifliği yanında maliyeye git wü- selles arazinin mübayaası keyfiyeti- nin Şehir Meclisinde 15 - 5 - 32 col. sesinde kararlaştırılmış olduğu bu suretle o elvarda mezarlık ittiha- sına çlverişii arazinin bulunup bu- lunmadığı hakkında tetkikat yapıl madığı mezarlıklar müdürü tarafın dan müdafan sadedinde ifade olun. muş İdi. mayacağı anlaşılan mezkür arszinin mübayaasından sarfınazar edilmiş olntası hasebiyle keyfiyet ve sonra dan Likoğlu Eşrofin arazisinden 8a- tn alınması hakkında aynı mecliste 4srar alınıp alınmadığı vah ve Bele. diye reisi Muhiddin Üstündağdan sorulmuş ve mumaileyh böyle bir İş Için meclisten karar #lmak mecbu- riyeti bulunmadığına ve şehir mecli- sinin bu baptaki kararı bütçe müza- keresi sirasinda mezarlıklar hak - kında alınan tedbirlerin izahı sıra- sihda #7a tarafından temenni mahi- yetinde Izhar olunan arzunun bir İ- fadesinden ibaret bulunduğunu ve bu sebeble hazineye alt müselles ara #ihin mübeyaasından sarfınazar 6 dilmesi İçin de karar alınmamış ol duğunu İfade ve müdüfna elniştir. 1550 sayılı kanunun 70 inci mad- desinde sayılan meclis vazifeleri A rasında riyaset makamına bü yolda meclisten karar almayı tahmil eden bir fıkra olduğundan Muhiddin Üstünda. Eğim bu noktaya matuf olan ifade ve mü- dafaasi yerinde görülmemiştir. 4 — Maliyeden mezarlık ittihaz & dilmek üzere İstenilen yerin kismen başkaları tarafından iskân edilmiş olüp tamamen teslim edilmeye. ceği hususunun anlaşılmış olacağı ye esasen bu arazi civarında mezar- lk ittihazına elverişli başka yerler de bulunduğu tahakkuk etmiş bulun masına göre belediye reisliğince p civarda tetkikat yaptırılması ve -be- Jediye menafiine daha uygun yerler bulunup bulunmadığının tesbit etti- rilmesi lâzımgelirdi. Muhiddin Üs. tündağ evvelâ yalnız maliyeye ait a- raziyi almak için çalışmış ve sonra da Amastas imzalı arzthal üzerine Likoğlu Eşrefin arazisini almıştır. Halbuki belediye Anastasm 29 -1- 34 tarihli arzıbal ile müracaatından çok övvel hazineye ait arazinin bir kısmının birçok eşhasın işgali alum- da bulunduğunu (oOgerek (o şagillerin müracaatları ve gerek tapuda yap” tırdığı tetkikat Ole tesbit o etmişti. Likoğlu (OEşref sakıt © hanedandan Yusuf İzzettin veresesinden Nazife için maliyeye müntakil araziyi, kü nunusani, şubat ve mart 934 ayla rında satın almıştır. Belediyenin maliyeye ait müselles arazinin şagil- siz olarak alınmayacağını buta rihten çok evvel anlamış ve o civar. da arazi aramış olduğuna göre be lediyenin o civarda sakit hanedan üzasından Nazife için maliyeye inti- kal etmiş olup Likoğlu Eşrefin bilâ- hare fahiş fiyatla belediyeye satmış olduğu arazinin mevcudiyetine mut> tali olmadığımı kabul etmek imkânı yoktur. Likoğlu Eşrefin vali ve belediye relsi Muhiddin Üstündağın eski bir arkadaşı olduğu ve bu sebeple mu- mafleyhin Muhiddin Üstündağ tara- fından himaye edilmekte bulunduğu ve bilhassa satın alınan arazinin Li- koğlu Eşref tarafından elde edilme- si, belediyece dabe yüksek bedelle alınacağı hakkında kendisine veri- ten ömitlerden doğduğu yolunda va- ki olan iddialar bu suretle bilhassa tetkik ve tamlka şayan görülmüş ve tetkik filhakika Likoğlu Eşretin Ustündağın mektepte tahsil Sırala- rında bir arkadaşı bulunduğu ve mumaileyhin sicil itibariyle pek de Itimada şayan olmamasına rağmen oldukça mübim belediye İşlerinde çalıştırılmış olduğu ve evvelce ücret- MH vazife görmekte ken 985 senesin- de Vekiller Heyeti kararı alınmak suretiyle ücretinin maaşa Kalboldu. Eu neticesin! vermiştir. Bu vaziyet L ve Bilâhare mezarlık yapıl. | | oğlu Eşrefin vali bulmakla bersber ve belediye reisi Üstündağ tarafın. dan himaye edilmekte olduğunu ve mezarlık İçin o yerlerin belediyece satın alınacağını Likoğlu Bşrefe ön- eeden ihsas ve İsmâ' edilerek mu- majleyhe belediyenin zararına men- fant temin olunduğunu gösterdiği gibi o mumaileyhin (Oarazi Obakkmda pazarlık yapmak için İhzar olunda fu alikaları tarafına İfade olunan arzu, temayül ve arazinin alınma » sında İstimlâk usullerine itbâ edil memesi keyfiyetleri de bunu teyit eden hüsüsattandır. Vali ve beledi. ye reisi Muhiddin Üstündağın bu muatele ve hareketleri vazifeyi ih- mal ve sulistimal mahiyetinde birer suç olup Türk ceza kanununun 230 ve 240 mer maddelerine göre taki. bat icrasını müstelzim bulunmakta” dır. Vali fezleke için ne diyor? Fezleke ve daha bazı vesikalar 0. kunduktan sonra reis, Üstündağa bu fezlekeye karşı bir diyeceği olup ol. madığını sordu. Üstündağ Dün de arzettiğim veçhile biz pazarlıkla aldık. Bu hal kanuna uygun bir şekilde cereyan et. miştir. Kanunun verdiği #alâhiyetle hareket ettik. Üzerinde bir mea'uli. yet taşıyan adam bunu küsnü istimal edebilmek için kanunun kendisine verdiği salâhiyetlerden birini tercih ve iltizam etmekle mükelleftir. Biz pazarlık tarzını tercih ettik, Fakat gene hiç bir kanuni mecburiyetimiz olmadığı halde istimlâk kanununa gö. re bazı muameleler de yapılmıştır. 937 senesi sonuna kadar takdiri kıy. met komisyonu vazifesine devam et . miştir. Yani bu karar komisyonun salâhiyetli bulunduğu zaman zarfın. da verilmiştir. Komisyon yaptığı İş. lerden dolayı mesul ii, 73 lira rayi, cin yerinde olmadığı yolundaki iddia mücerred kalmaktadır. Kanun bize satın alınan arazinin flatini takdir hususunda değer pahasında diye yol göstermiştir. Bizim o teşkilâtımız da bu değer pahayı 73 lira olarak tesbit etmiştir. Sakit hanedane. ait araziden belediyenin haberdar olmaması müm, kün değildir, diyorlar. Halbuki ben tamamen aksini düşünüyor ve beledi. yenin bu araziden haberdar olması İ, çin sebep görmüyorum. Bu istimlâk muameleleri hep birbirlerini takip et. mişlerdir. Bunlardan biri cereyan e. Gerken diğer biri zuhür ediyor. Bu hususa dair gazetelerde neşriyat ya, pıliyor. Bunun Üzerine arsasmı sat . | mak istiyenler bize müracaat ediyor. lar. Bunlardan birinin Eşref olması ve Eşrefin de benim arkadaşım olma. sonun malını belediyeye satmak haklanı nez'eder mi? Malmı satmak onun en tabii haklarından değil mi, dir? Eşrefin sicili Eşrefin sicili bozuk iken memuri . yette kullanılmasının doğru olmadı . ğını yazan müfettiş işi eksik görmüş. tür, Madem ki sicili memuriyette ça. lişmasına mân! olacak derecede bo . zuk değildi, o halde niçin burada bu gekilde sicili bozuk derecede göste . rildi. Eşrelin ücretli memurluktan maaşa geçmesi meselesine gelineç bu iddin da yerinde değildir ve benim himayem ile olmamıştır, Vekiller He. yetinin kararile olmuştur. Meselenin aslı şudur; Bunlar Karaağaç müessesesinde vaktile memur $sıfatile çalışıyorlardı. Bu mücseeseye hükmi şahsiyet veri. dince memurluk sıfatlarını kaybetfi, ler, müstahdem oldular. Sonra tekrar burası devlet milesseseleri meyanma alındı ve Eşref de liç, dört yüz me. mur arasında yeniden devlet memu. ru sıfatını kazandı, Ben geldiğim za. man bu zat oktruva müdürü idi, Son. ra mezbaha levazim memurluğuna ta, yin ettik. Arsanm Sakit hanedan Âzasından Yusuf İzzettin veresesinden Tevfik * Beye ait olduğunu bilseydim, 6 za. man gidip almazdım. Çünkü bunlarla sekiz, dokuz sene evvel aramızda bir mesele geçti. Bize bir spor sahasılâ, zım oldu, Sürp Agop mezarlığının al, tındaki arsayı almak istedik. Tevfik Bey bu arazi için bizden 45 bin lira istedi. Biz bu fiatı biraz yüksekçe Fa. denli mk dili b miş kat Tevfik Bey bu fiat Üzerinde dur. madı. Beş gün sonra 55 bin liraya çı. kardı. Nihayet arsanın fiatı beledi. yeye satılıyor diye 90 bin liraya ka. dar yükseldi. Vali bu izablardan sonra yerine oturdu. Reis, diğer maznunlara bir diyeceği olup olmadığını sordu. Av. nl Yağız ayağa kalkarak dedi ki: Avni Yağızın sözleri “— Akdi yapmıya daimi encümen mezundu. Biz 287 numaralı karar. nameye göre hareket etmek lüzumu. na kanaat ederek işi o şekilde hel. lettik, Her iki tarafta rıza bulunduk- ça kazai yollara gitmenin manası yoktur. Ben kanunun verdiği vazifeleri ka- nunun (çevresi kanundan aldığım o salâhiyet içinde yap- tım. Eğer bizim bu yüzden karşmı. za gelmemiz icap etseydi, ondan ev. vel daha üç bin hâdiseden dolayı karşınızda olmamız lâzım gelirdi, “Bugün iki zihniyet çarpışıyor: Biri cebir ve şiddetle istimlâk, di. geri rizaya dnyanan istimlâk.. Biz ikinci Hukukçu görüşüyle, hare « vg ket ettik, Eğer huzurunuzdan be. | ract ederek çikarsam, bu dahili. ye fezlekesinin ve Şürayı Devlet kararının çizdiği yolla değil, ken- di görüşümün ve 287 numaralı ka- rârnamenin çizdiği yolla olacak - tır. Hülâsa olarak söyliyebilirim Ki, bendeniz akitte terali tarafey- ni asıl sayarım.,, Hâmit Oskay hakkındaki fezleke Bundan sonra Kocaeli Valisi ve eski belediye rels muavini hâmit Oskay hakkındaki fezleke okundu. Bu fezlekede Hâmit Oskay'ın Türk Ceza Kanununun 430 uncu mudde- #ine göre tecziyesi isteniyordu. Bu- nun üzerine söz alan Hâmit Oskay: “— Hâdisenin teferrüntını ve taf. sllâtını burada öğreniyorum, Müfet- tşliğe verdiğim cevapta o ve dünkü maruzatımda da olduğu gibi bende. niz yalnız hukuk işlerine bakardim. Encmene riyaset etmedim, kararda bulunmadım. Benim vâziyetim, çik « mış olan bir kararın suretini imza ve havale etmekten ibarettir.” Vesikaların okunması Diğer maznunlar, bir diyecekleri olmadığını beyan ettiler. Bunun &- zerine reis, zabıt kâtibine, dosyada. ki vesikaların okunmasını emretti, Bu arada İstanbul Mezarlıklar Mü. dürlüğünden Milli Emlöke, İstanbul Valiliğinden Maliyo (oVekâletine, Defterdarlıktan Valiliğe yazlan tez. kereler, Maliye Tekdiri Kıymet Ko- misyonunun kararı okundu. Bundan sonra, İstanbul Umumi Meclisinin 15.4.1932 tarihinde ak- dettiği bir toplantıda aldığı kararın bir fıkrası ve İstanbul Belediyesi Is timlâk komisyonunun bir kararı 0 * kundu. Daha sonra reis Mecdi Bey- daş Üstündağın bu vesikalâr üzerin- de bir mütaleası olup olmadığımı s0r- du: Vali: — Hayır, hiç bir diyeceğim yoktur. Reis — Dün bazı vesaik ibraz © deceğinizi söylüyordunuz. — Evet, arzedeyim. Dedikten sonra çantasından çıkar. dığı bazı vesnik ve projeleri Reise verdi, Ve plânlar üzerinde izahatta bulundu, Zabıt kâtibi bu vesikaları birer birer okudu. Reis iddla maka- mına mütaleasını sordu, Bunun Üze- rine Baş Müddetumumi Muavini A- rif Cankaya: “ - Pazarlık komisyonu azaları. nn cevap vo mütalealarmı da lütfen o kusunlar. dedi, Şehir Meclisi eski a- zasından Yusuf Ziya ve Hulüsiye ya- pılan İstizahlar ve cevaplar okundu. İddia makamı — Bir taraftan kanu- nun gösterdiği şekilde merasime ri. ayet edildiği söylenmekle beraber, dlğer taraftan mübayaanın pazarlık. Ja yapıldığı anlaşılıyor. “ Muhittin Üstündağ tarafımdan son İstümlük kanunu çıkıncaya kadar komisyonun çalışmalarına devam ettiği ilâve ediliyor. Bu keyfiyetin resmen tesbitini talep cderim.., Reis iddia makamının bu talebini Üstü anlak dedi ki: *mölüne baizi tesir değidir. gu evan edildi “— Efendim, iddia makamı demek istiyor ki istimlâk komisyonunun va» zMesl, 1032 senesine imünhasırdı. Bundan sonra vazife görmüşse ma. aş almış mıdır?. Bunun resmen tes biti lâzım geliyor.” Kenan Ömerin bir talebi Vali: — Emrederseniz (o bordroları çıkartalım, oradan anlaşılır.” Bunun üzerine Valinin avukatı Kenan Ömer şu sözleri söyledi: “.- Yalnız müvekkilime değil, di- ğer maznunlara da İsnat olan fili) suistimal fillidir. Burada vazifenin şekli tebilden inhirafr tahakkuk et. medikçe böyle bir suç, bahis movzuu olamaz. İddia makamınca imeovzun bahsedilen hususatın tahakkuk ve - ya ademi tahakkuku, cürmün tekem- Çünkü pazarlık mübah alduktan sonra bu. nun şeklini tayin, salâhiyattar ma. kama sit olmak lâzımcelir. Kıyme. tin raylee muvafık olup olmadığını Belediye Rels ve Belediyes Encüme. ni kendi tayin edeceği gibi, emniyet ettiği insanlarla da istişarede bulu. nabilir. Bunu, bir bakikat olan İs- timlâk komisyonu heyetinin 937 se nesine kadar vazifede devamının tahakkukundan şüphe ettiğim için değil, beyhude yere işi uzatmaya mahal bırakılmamasını istediğim i- çin takdirinize arzeğiyorum.” Bunun üzerine mahkeme heyeti 15 dakika süren bir müzakere yap. tı. Bu müzaköreden sonra ikinci cel. se açıldı: Reis: — İstimlâk komisyonu âzalarının 1932 senesinden sonra da vazifeleri. nin devam edip etmediğini tahkika mahkemece lüzum ve mahal görül. mediğine ittifakla karar verildi, de. di. Iddia makamı iddlanamesini ha « zırlemeak üzere mühlet istedi, Muha- kemeye, yarın (bugün), saat onda devam edlimesi ve iddiâ makamının dinlenmesi kararlaştırıldı. : Vali geliyor Üstündağ, Hâmit Oskay ve arka. daşları işleri olduğundan ve burada avukatları bulunduğundan bahsile Ankaradan ayrılmak için mahke » meden İzin istediler, Bu arzuları mahkemece terviç edildi. Mahkeme kararını gelecek hafta. nın başında tefhim edecektir. i Ceza kanununun iki maddesi Madde 230 — Her ne vesile ile o. lursa olsun memuriyet vazifesini yap. makta ihmal ve terahi eden memur, otuz liradan yüz liraya kadar ağır cezayi nakdi ile cezalandırılır. Bu ih. mal ve terahiden devletçe bir mazar. rat husule gelmişse derecesine göre bir aydan üç seneye kadar hapis ce. zaslle birlikte müebebden veya mu « vakkaten dö memuriyetten mahrumi, yet cezası dahi hükmolunur, Madde 240 — Kanunda yazılı hal lerden başka her ne suretle olursa ol. sun vazifesini sulistimal eden memur derecesine göre 3 aydan 3 seneye ka. dar hapsolunur. Cezayı tahfif edecek © sebeplerin vücudü halinde bir aydan Az olmamak üzere hapis ve otuz li radan 100 liraya kadar ağır cezayi nakdi ile cezalandırılır ve her halde müebveden veya muvakkaten memü. riyetten mahrum edilir. <d 57 milyon liralık © yeni para çıkarıldı . Ankara, 15 (A. A.) — Türkiye ciim- huriyeti merkez bankasından : Bankamızın 15 ikinci teşrin 037 tari. hinden İtibaren tedricen tedavüle gir © karmağa başladığı yeni harfli banknot - lardan 16 temmuz 93$ tarihine kadar: Beş liralıklardan 26.845.000 On liratikiardan 1.898.760 Elli liralıkiardan 8.151.200 Yüz liralıklardan 14.034.000 57.920.960 Cem'an elli yedi milyon dokuz yüz yirmi dokuz bin dokuz yüz altmış lira t6- davüle çıkarılmış ve mukabilinde eski barfli banknotlardan ayni miktar yani ol yedi milyon deküz yüz yirmi dokuz bin dokuz yüz sltmiş lira tedavülden caldrı Gi e ği vin