13 Temmuz 1938 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 4

z I l p | | | İÇERDE: * Şehir plânı mucibince istimlâk edile, cek yerlerde o zamana kadar (Oyeni bina yaptırılmasına İzin verilmiyecek, bu suret- le, istimlâk bedellerinin yükselmesine ma. ni olunacaktır. * Asfalt, beton ve mozayik olarak yapı, lacak yolların inşast dün müleahhide iba- Te olunmuştur. Yollar iki senâye kadar bit. miş olacaktır, * Balkanlar arası demiryollar konferan, sı dün şehrimizde toplanmış, müşterek ta. rife ve ücret meselesi konuşulmaya başlan mıştır. Toplantılar on gün kadar devam e. deceklir. * Yerli mallar sergisinde gösterilecek o. lan cam adam dün Romanyadan (getiril. miştir. 27 ton ağırlığında olan bu maki. nenin, Galatasaray İisesi bahçesinde konu lacak olduğu yerde kurulmasına başlanmış tr. * Harsamların tarihi olanlarını ayırmak üzere bir komisyon kurulmuştur. Tarihi o) moryanlar yeni bir şekiç konulacaktır. * Gençlik teşkilâtı o hakkındaki kanun Miyıhası partisi tarafından hazırlan, mış ve dahiliye vekâletine gönderilmiştir. * Üniversite kamplarının ikinci devresi yarın Yedek Subay okulunda başlıyacak. tar. Bu devre hukuk, iktisat, Up talebeleri kamp görecektir. * Mısır baro relsi, bir müddettenberi bu lunduğu Ankaradan şehrimize gelmiş ve dün, Mısır sefiri Muhammed Müftü Eloc. zairli ile beraber, İstanbul sdliyesini gez, miştir, * Vapur ücretlerini ucuzlatmak için top Yanacak komisyon 10 temmuzdan itibaren mesaisine başlayacaktır. b * Gümrük ve inhisarlar vekili Rana Tar p han dün inhisarlar idaresine gelerek bir : müddet meşgul olmuştar. * Yugoslav bandıralı “Lovcen,, Yaparü ile şehrimize 120 seyyah gelmiş ve | şehri gezdikten sonra ayni vapurla Köstenceye gitmişlerdir. * Ankara - Adana telefon hattı Payasa Kadar ulsılmıştır. Bu hat yakında Hata. ya bağlanacaktır. Ankara ,İstanbül telefon Kattı da üçüncü bir devre ilâve olunarak kuvvetlendirilecektir. “© Oteller hakkında hazırlanan yeni ta- limatnameye göre, oteller hangi sınıfa geç mek İsterlerse o şekilde kaydedilecekler, fakat o sınıf otellerin şeraitini ifaya mec. bur olacaklardır. * Şehir plânına göre muhlelif cadde ve meydanlara dikilecek olan fidanlsrın s0- yısı on bindir. Bunların dikilmesine ya, kında başlanacaktır. * Tıp fakültesinin 329 mezunları pazar günü mekleplen çıktıklarının 25 fnel yıl. dönlimünü kutlulayacaklardır. * Balkan yüksek mektep (talebeleri bir “Balkan falebe birliği,, teşkiline karar ver mişlerdir. Birliğin merkeri İstanbul ola. caktır, Bu hususta üniversitemizle temas, Tar yakında başlayacaktır. * Turing klüp tarafından (hazırlanan bir statistiğe göre memleketimize seyyah- Jar gittikçe çok gelmektedir. Son on sene içinde Türkiyeye seyyahlar vasıtasile 50 milyon lira girmiştir. * Bu seneki inhisarlar bütçesinde tahsi. satı bulunan Paşabahçe (rakı ve anason fabrikasına ali inşaat hazırlıklarına baş. Janmıştır. Ankarada şid- - detli yağmurlar Ankara 12 (Hususi) — Bugün öğleden sonra şehrimizde fasıla yağ- murlar yağmıştır. Bu yağmurlar şehir civarında çok şiddetli olmuş ve seller barı mıntakaları istilâ etmiştir. Bu arada Solfasol köyü civarında kamp kurmuş olan hukuk fakültesi ve Gazi lisesi talebelerinin çadırları su ların hücumuna uğramıştır. Bu vaziyet karşısında kamptaki ta- lebelerin evlerine gönderilmeleri karar altına alınmış ve belediye tarafmdan temin edilen otobüslerle talebeler geç vakte kadar şehre naklolunmuşlardır. Talebe, yatak bavul ve eşyaların: ça- dırda bırakarak şehre inmeğe mecbur kalmıştır. Ankara valisi ve belediye reisi Nevzat Tandoğan hadise ile biz- zat meşgul olmuş, kamp mahalline gi- derek alman tedbirlere nezaret eyle- miştir. I DIŞARDA: * Şako sulh konferansı Bolivya ile Pa, raguay Şako itilâfını kabul ettikleri takdir de bakemlik vazifesini deruhte edip etmi. yeceklerini tavassut eden allı memleketin relsinç sormuştur, * İngilterede Blakfriars o civarında bir fabrikada çalışan 400 işçi kadın dön bir amonyak borusunun patlaması üzerine çi kan gazlardan zehirlenmiştir. (Bunlardan otuzu haslaneye nakledilmiştir. İçlerinden bazılarının vaziyeti vahimdir, * Meksiknda reisicumhur Kardenas, bü. tün eyaletler genel valilerini dün bir top lantıya çağırmıştır, Bu toplantıya o büyük ehemmiyet verilmektedir. Kabinede ban değişiklikler yapılncığı da söylenmekte . dir, * İngilterede demir sanayli işçi teşek. külleri konferansı, İngiliz silâhlanmasınıp çabuklaştırılması için Icabeden ameli ted birleri tetkik etmek üzere bu ayın 24 ünde Yorkda toplanacaktır, * Dün Selânikle beyaz kule civarında A tina milli tiyatrosunun bir şubesi olmak üzere Selânik mili itiyatro binasının teme) taşı merasimle konulmuştur. * Yeni Tuna slatüsü (hakkında Bulgar hükümetinin bazı erkâni ila (görüşmek #zere Alman hükümeti tarafından gönde- rilen bir mümessil dün Sofyaya gelmiştir. * Varşova , Kovno hava (o battının 15 lemmuzdan itibaren Varşova, Kovno, Rig Tlin, Helsinki arasında munfazaman İşli, yeceği bildirilmektedir. * Macaristanda mebusan meclisi müddet ayla etmeksizin mesaisini tatil eylemiş. Lir. * Venezuella, milletler cemiyetinden çe. kileceğire dair #ik ihbarnamesini gönder. miştir. * İngilterede kralın sıbhi vaziyeti iyi. leşmekte devam etmektedir. Çocuklarını Adliyeye bıra- kan kadın Dün adliyede çok acıklı bir hâdise ol. muştur. Altıncı hukuk (o mahkemesinde Fahriye ve Namık ( isimlerindş bir karı kocanin davasi Vardir. Falriye 06 çocü- Şu için, ayrıldığı kocasından, nafaka is- temektedir. Fakat (O dünkü son celsede mahkeme Namıkın işsiz olması yüzün. den nafaka İsteğini reddetmiştir. Fahriye bu kararı duyunca kucağında. ki kundaklı bir çocuğu şahitlerden biri- nin kucağına ve diğer iki yavruyu da ad. liye koridorlarına doğru itmiş : — Ben kendime bakacak halde değilim, şimdi bunlara nasıl bakacağım, diye fer- yada başlamıştır. Kocası Namık ise ço- cuklara bile bakmadan merdivenlere doğ ru yürümüş, bunu gören Fahriye arka- sından kosmuştur. Fahriye bağırmağa başlamış ve O sıra da hâdise yerine gelen polis memurları na da: — Bu adamı yakalayınız, yoksa çocuk ları size baktırırım.,, demiştir. Karı koca hakkında yeni bir zabıt da- ha tutulmuş ve her ikisi de müddelumu. miliğe verilmiştir. namına Yalaz MAZON MEYVA TUZU kullanınız ve taklle leri reddediniz. İ İnkıbazı, o hazımsızlı - Bı, mide ekşilik ve yan» malarını giderir. Ağrınızdaki tatsızlık ve * kokuyu deteder. Mi, Bi de ve barsakları alış. | ırmaz. HOROS mar» kasına dikkat, MİDİ ül b ramen.) Yaptırıyoruz. | a Alâ. Fakat kaç i .. a gün için? | De Baştarajı 2 incide | ni gezdim, gördüm; bazılarını ise muha- | birlerin arasıra gönderdikleri fotoğraf. larda üzün uzun tetkik ediyorum. Çoğu, gocuk oyuncağı, göz boyası, Eğer bu ha- lin önüne bir an evvel geçilmezse, eğer bu mantar binalar bu süratle türemek- te devam ederse günün birinde pek na. dim olacağız. Biz işin hop ucuzuna ve kolayına gidi, yoruz. Konferans salonu yaptıran belkevi başkanı Hastane yaptıran belediye reisi; Tiyatro projesini beğenen rejisör; Yatı mektebi yaptıran köy muhtarı; Hep, ev yaptıran arkadaşım gibi dü- yünmektedir: “Şimdilik başımızı sokacak bir dört duvar örası bulalım da ilersi Allah ke- rim.,, Bu sakat düşüncenin önline geçilmiye. cok mi? Geçilecek şüphesiz. Fakat bir gün ev. vel önline geçilse de bü yanlış hesabın zararı başımızdan aşmasa. 0, ia İç bakanlığının bir müdahalesi bize biz az ümid verdi, Şöyle ki; Yalova kaymakamı, kazabanm imar için beş yıllık bir program yapıp bakan- hin gönderiyor. Bakanlık kısa bir tet- kikten sonra, kaymakamlığa gu emri veriyor: “Bize elli yıllık bir plân yapıp gönde- riniz.,, VE bazı mnsraftar iç yaptati tahmin- leri işaret ederek ilâve ediyor: “Bu kadar parayla bu işi başaramaz. SEMİZe E, tabil böyle olacak. Bir kasabanın 1. mar plânı en az elli yıllık muhtemel in- kişafı gözönüne almarak hazırlanır, Ve yine pek tabii olarak bakanlık tetkikine sunulan havuz, park, çeşme ve âbide projelerini beğenmiyecek, Dünyaya be- ğendirmek siyetiyle kurmaya cahıştığı- miz bir turslik mintakanm bellihaşkı “atu” larından olan bir yeri tapon eser- lerle doldurmak, bayağılaştırmak İstemi- yecek. LUlizumsuz yapılan masraf nasıl önüne geçilmesi lâzimgelen bir israf i- se, hedefe vlaştırmıyan tasarruf da » yapılacak eser istenilen faydayı temin edemiyeceği için » tıpkı öyle fena bir is- raftır, ... Biz eskiden hep “şeddadi” binalar ya. parmışız. Nümüneleri meydanda. Cami- lere, bhanlara, scbillere, medreselore şöyle bir bakınız. Sonra, kapkaçgılığa başlamış, Meeidi- ye kasrı, eski adliye sarayı nevinden “sultani” binalar yapmaya başlamığız. Taşlı, kiremitli, demirli, kurşunlu kubbe- leri birakıp bağdadi tavanlara katlanmı- şiz. Bu büyük ayıbımiz yetmiyormuş gi- bi şimdi de “bağdadi” yi nratan bu ta- ponları yaptırıyoruz. ».. Almanyadan yeni dönen bir arkada- şım, dün, Berlinde sekiz on katlı sapa- sağlam binalarla dolu caddelerin yıkd- dığını, çok deha geniş caddeler ve çok daha büyük ve sağlam binalar yapıldığı. nt söylüyor ve ilâva ediyordu: “.— Yeni bir hâl yapmak Gzeredirler ki bir milyon kişi alnesk.,, Milânoda İtalyanlar bir ger yaptılar ki yalnız mermer, yalnız granit ve yalnız somaki kullanıldı. Büyük, güzel ve sağ» lamlığı asırların düşmanlığı hesab edile- rek verilmiş bir eser, Roma nereya gjtmişse, yirmi asır son- ra toproğa kazmayı vurduğumuz zaman yedi kat yerin dibinde imzasmtı bulabili- yoruz: Anflteatr taştan, su kemerleri taştan, mabedler, hamamlar ve yollar taştan. Bu ihtişamı karartan ve rekabetine biyik alımdan gülen başka tek imza vardır: Bizim imzamız. Beş bin yıl önceki Su- mertiden, Hititten, Eğeliden, bir asır ev- velki Hind - Mogol imparatorlarına ve Tanzimattan önceki İklimi Rüm Türküne kadar kullandığımız imza, Gittiğimiz her yerde dağ dağ işlenmiş taş olarak yilkselen ve neatlsa toprağım » Hâdiseler, fikirler i Loyd Corcun Versay muahedesi hâtıraları : 4 Denizlerde serbesti esasını Devletleri kabul etmeyince Amerikan reisi fikrini nasıl de Umumt harpten sonra Versay mua | hedesini imzalayan büyük devlellerden İngilterenin o zamanki büşvektii Loyd Corç, bugün hatıralarını o Reşrediyor. Bundan evvelki kısımlarda ililâf devlet. ,lerinir sulha, harbin kendi aleyhlerine döndüğü saman karar verdiklerini, sulh şarllorını nasıl tesbit ettiklerini, Lom. dra konferansında on dört noklalık Vi, son projesinin müzakeresinde ne gibi müşküldta uğrandığını anlallıklar son. ra, İ.ayd Corç hatıralarına devam edi. ır: Kuvvetli adamlaria müzakerede bulu. Burken, vazgeçmemeye karâr verdiği- niz bir nokta varsa, bence bunü evvel- den bildirmeniz lâzımdır, Çünkü beska . ları sizden evvel o noktada size muka- lif harekete başlarlarsa sonra onlar da fikirlerinden dönmek istemiyeceklerdir. Şüphesiz ki Vilson mubariblerin bit. raf gemilere müdahalesine itiraz husu- sunda kat'i bir karar vermişti. Harbin ilk iki buçuk senesindeki tecrübeleri, a- gık denizlerde kendi bayrağı altmdaki gemilerin başka milletler tarafından tevkif edilip tanrruza uğraması onda büyük bir nefret uyandırmıştı. Bu his, milli varlığın onası İstiklâl olan bir mem- leketin reisi için pek tabii bir şeydi. Fakat harbe iştirak etmiş olduğu bir buçuk sene içinde, başka bayraklar al, tında sefer eden diğer gemliero kargı taarruz hareketlerine o da iştirek etmiş oldu... O halde denizlerin serbestisi sözüyle, ne demek istiyordu? “Horhangi bir düş- man merileketinç karşı abloka yapılma sın,, BE demek istiyordu? Bununla ne damale iosoliğiei isek vümiy YEN halde, gerek onu sözünü geri almış va. ziyete düşürmiyecek, gerek bizi kararı- mızdan vazgeçirmiyocok bir tefsir bul - mak lâzımgeliyordu. Konferans bu hu- susta Albay Havs ilo İngiliz murahhas- ları arasında mışlümat teatisine karar verdi, Albay Havz hemen o akşam Visonls muhabere etti ve kendisine ortaya çıkan giddetli ihtilâf; bildirdi. Bu haberin VW- sonda ilk hâml ettiği tesir fikrinde inad etmesi oldu. Tazminat meselesinde itilât devletle. rinin #fkeini kabulde müşkülât çıkarma» mışir. Fakat, gemilerinin son vakalarını Japon tayyareleri Bir şehri bombardı- man ederek 500 kişiyi yaraladılar Şanghay, 12 (A.A) —34 Japon tayyaresinin bugün Hankeu Üzerine bir akm yaptığı Hankeu,dan bildiril. mektedir. Alınan ilk haberlere göre, Çin hava topları Japon tayyarelerinin şehrin Üzerinden uçmasına mani olmuşlar dır. Tayyareler şehrin dış mahollele, rini bombardıman ettikten sonra u - zaklaşmışlardır, Bombardıman Hariciye Gene Sekreteri Menemenci Oğlu Münihte Hitleri ziyaret etti Münih, 13 (A.A.) — Türkiye hari- altımda kalmon erimeyin duran, çıkarım. | ciye vekâleti genel sekreteri Numan ca 50 asrı konuşturan imza, Bizim gibi bir millet yapınm küçüğünü ve dayanmazmı nasıl beğenebilir? Wizamettin Nazif MM İğ Menemertioğlu yanında Berlin büyük elçisi olduğu halde Alman devlet reisi Hitler tarafından kabul ve askeri mera- #imle istikbal ve teşyi edilmiştir. Hankov, 12 (A.A.) — Bugün Japon tayyareleri tarafından Vuşang'da yapı lan bombardımanlarda 500 kişi ölmüş veya yaralanmıştır. k kğ b e la eid ine lke dik a İ YS'TEMMUZ — 1938 rtilaf cumhur” -—. . . ğiştirdi ! rağmen, denizlerin serbestisi fil vazgeçmiyordu ve “kararı millete Pİ mek” tehdidinde bulunuyordu: Klemanso, Orlando ve benim t tiğimiz mületlerin efkârr umum müracaat edecekti. Efkârı umumiyeye müracaatta © olacak birisi varsa o da kendisiydi. kü İngiliz, Fransiz ve İtalyanlar, dilerini temsil edenlerin arkasmdi tek vücüt halinde toplanmış bulun” ları halde, Amerikalılar cumhurrei”. ni hiç sevmiyorlardı. Diyebilirim kk * nün bu tehdidi ne Klemansoyu enö düşürmüştür, ne de İngiliz hüküm damlarını, Bizim için ha'km itiraf cak aksi halde mövzubabs olsbi Denizlerin serbestisi, Vilsonun 0 tiği manada, Orta Avrupa devletli ilâ? devletlerine muksvemet tef sine sebeb olacaktı. Abloka tatyik © rek müttefik devletler muharebedet "iğ Ni kaç yıl kazanmışlardı. İ Cumhurrelsi Vilson yavaş yavaş mıya başlıyordu ki karşınında, Atls9 yanusunun öbür yakasından Sö sözlerle devrilemiyecek kadar kü bir an'ane vardı. Msele, nihayet Havz'n bulduğu tefsirleriş hal girdi. Vilsanun mümessili, den serbestisi tabiriyle “ablokanm i ması” kastedilmeğiğini söylüyordü daha ziyade "harb zamanmda denis* şahan ait geylerin korunması için bir” küm konulmasr,, demekti. “Muahede esasları Aİmanlsf” Be ye DE müzaketelti varamamıştık. Albay Havz Vee nınm tamamiyle kabul edilmesi munda ısrar ediyordu. Bunula ber, nihayet anlaşmayâ muvaffak duk ve üzerinde mutabık kaldığı” esaslar Vilsona bildirildi. Amerikan Çumhürreisi bu kabul etti ve bunları Almanlara evelden bildirdi. Vilsonun denizlerin serbestisi © üzerindeki ısrarından ortaya çıkâ tlâfı AL, Klemanso da 1919 Eylü' Versay muhadesini müdafaa ©“ söylediği nutkunla mevzuu bö miştir. “Mister Loyd Core bana: — İngiliz donanması yardım ©. seydi, harbe devam edemi a kabul ediyor musunuz? diye sord” Ben; — Evet, cevabını verdim. Bunun üzerine Loyd Corc yapmaktan bizi menetmek misiniz? Buna da: — Huyır, cevabını verdim. Bu konuşmalarımızı Vilsona tiğim zaman, Amerikan ir hiç bir heyecan göstermedi; — Gerek ingiltereden, gerek sadan arzu etmedikleri bir şeyi cek değilim, dedi, Vilson plânındaki “Tazminatı sinin de yalnız itild€ devletleri?? pılmış zararların tazminatı olacsğ! f mütareke imzalarımadan evvel lara bildirilmişti. O sırada, Vilsonun, on dört delik plânını başlıca itilâf gevle” kabul ettirmek için çok büyük lât çektiği de söylenmişti. Hai / diselerle en yakından alâkadsf : Albay Havz bile bu yanlış dü$” teyit edecek hareketİerde du. Halbuki, on dört nokta haf” itirazlar yalnız, bundan evvel 4” ğım o bir iki meseledeydi. Bu bu noktaların yanlış tefsir €0 den ileri geliyordu. Üzerlerinde verilince, Vilsenun, Klemanson” lando ve benim fikirlerimiz #”. tam bir mutabık hasri olmuştur > (Devamı var)