13 Nisan 1938 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 8

İngiliz - “anlaşması Be” Baştaratı 1 incide Verilen malümata göre anlaşma 14 Nisen perşembe günü, daha olmazsa, 19 nisanda imzalanacaktır. Anlaşma, evvelâ parafe edilecek, sonra İmza, da- ha sonra tasdik olunacaktır. Halbuki, İngiltere ile İtalya * arasında “geçen sene yapılan “centlmens agrsment,, anlaşması yalnız parafe ve imza edil. mişti. Bu cihetten, yeni anlaşmaya daha fazla ehemmiyet verildiği anla. şılıyor. Siyasi mahafilde, İtalyan . İngiliz müzakerelerinin çabuk bir neticeye bağlanmış olmasına hayret etmemek lâzimgeldiği söyleniyor. Çünkü, diple- matlara göre, ilki memleket arasmdaki ihtilâf ancak ruhi idi. Bu anlaşama » mazlık halledilince ortada ihtilâf mev. Zuu kalmamıştır. İtalyan mahafilinde, yeni anlaşma: nın Akdenizdeki vaziyete ve Avrupa. daki havaya büyük bir sulh unsuru getirdi”i kanaati vardır. Muso'ininin nutku Roma, 13 (Hususi) — Resmi bir tebliğle bildirildiğine göre, Musolini, yarm Cerovaya gidecek ve 14, 15, 16 nisanda orada kalacaktır. Musolini yarm saat 11 de bir nu. tuk söyliyecektir. Bu nutkun harici siyasete ve bilhassa İneiliz , İtalyan Halyadaki m Baştarafı 1 ineide Çekoslovakya kerilasından bahsedilmek. tedir. Dosyada Fon Papenin falimalile yarıl. mış ve bütün doğu Avrupasile Macaristan ve Ralkanlarda endüsiriyel © nüfuza dair olarak şimdiye kadar elde edilen neticeyi de gösteren bir plânı muhlevi vesikalar da mevcuttur, Avusluryada intihar s Igmi Viyana, 12, (A-A.) — Yarı * resmi bir menbhadan bildiriliyors Sabık federal Avusturya ordusundan sn bik harbiye nazırı general Zehner, evinde intihar etmiştir, Fevkalâde imahkeme ara- general Zehner, 1934 lemimuzu hâdiselerini müteskip bir çok nasyonal » list hakkında İdam kararı vermişti, Generalin intiharının bu sebebten olup ol. madığı daha değidir. e.i dakikaları Şüsniğin kabinesinde olan Mene Kaus Vaşinglonda o radyo ile bir konferans vermiş ve eski başvekilin teki son dakikalarını nasıl geçir Hini amtatrmıştır. Susta, hükümet dairesinde © dolaşıyor. ire telefon çalıyor, Telefon eden — Bir pilebisit hazırlıyorsunuz. Bu pile bisit vapsimıyacaktır, İstifanızı vereceksi. mi?, Yerinize benim inyin edereğim birisi gerecek. Böyle yapmazsanız, Alman ordu. su Avusturyayı işeal edecektir, Belediyeye Hü malbunt mazıri | - İtaiyan İvme e een Italyanlar memnun İngiltere hükümetinin Habeşistan meselesinin halli için Cenevrede te- şebbüste bulunması İtalyada büyük bir memnuniyet tevlid etmiştir. mi mahfeller İngiltere tarafından ya- pılan bu hareketin halihazırdaki fiili vaziyeti kat'i surette tevsik ettiğini söylemektedirler, Bütün İtalyan mahfelleri İngiltere ile İtalya arasmda iyi münasebetler teessüs etmesini büyük bir memnuni, yetle karşılamakta ve yeni Fransız hü. kümetinin İngiltereyi taklid etmesini temenni eylemektedirler, ingiliz harbiye nazırının seyahati Londra, 12 (A. A.) — Deyli ekspres gazetesinin parlâmento muhabiri, per- şembe günü tayyare ile Maltaya gide. cek olan Hor Belişanın İtalyada kara ya inerek Musolini ile görüşeceğini bildirmektedir. Röyter tebliğine göre: “İngiltere harbiye nazırı Hor Beli. şanm 22 Nisanda Romayı ziyareti, $ırf İngiltere ile İtalya arasındaki mü- nasebetlerin iyileşmiş bulunmasına bir işaret olarak telâkki edilmektedir. Herhalde Hor - Bel'şa, bu ziyaretin! hususi bir vazife sebebivle yapacak Almanlar “Haber veriyorum, Şuşnir, bir te kadar vermeniz Wzim!,, Şuşnlg nazırlar dairesine gidiyor, İsti. fasını veriyor. Reisicumhur kabul etmi. yor te'rar istifa ediyor ve: — Ben istifa elmezsem binlerce - Avus. turysfı ölecek, diyor, | Mühletin on dakikmsı kalmeştır, Nihayet Şusnig telefonu açıyor; Hitlere, istifa et. tiğisi bildiriyor. Bu sırada Viyana üzerinde Alman tay. Yareleri uçmaktadır. Biraz sonra da, mariler geliyorlar, Şuş. niği tutuyorlar, götürüyorlar, Dosya Musoliniye de gös'erilmiş Londra, 13 (A.A.) — Deyli Herald güze- tesi, eski Avsuturya başvekili Şuşniğin şah si bir dostunun fotoğrafları emin bir mü- halde mahfuz olan dosya ile yakında Nev« yorka gideceğini ve orada Şuşnig lehinde Amerikanın kuvvetli katolik cemiyetleri. nin yardımını araşlıracığını bildirmekte. dir, Gazete muharriri, dosya ile birlikte A. vusturyadan kaçmağa muvaffak olmuş o- lan Zeraallonun — halihazırda sahte bir nam altında İlalyada ikamet etmekte oldu Mu ilâve etmektedir. Zeraatto, nezilerin fasliyetleri hakkında dosyada bulunan mâ Himafa karsı büyük bir alika göslermekte. cw Musolini ile müteaddit £ temaslarda rt vaştar, kararının ükümet- çe yardım edilecek Anzara 13 (Hususi) <- İstanbulun Biran evvel imiârı için hükümet yardım da bulunmağı kararlaştırmıştı. Bu yardı mu daha esaslı bir şekilde tahakkuk et- tirmek maksadıle bir kanun lâyihası hazırlanmış ve tetkik edilinek (üzere Başvekile verilmiştir. İmar işi için belediyelere yapılacak ilk yardım miktarı $ milyon lira olacak ve mütcakip seneler bu yardım devam ede cektir. Kaununun esbab mucibesinde şun- Jar vardır; “Bilhassa son asırların binbir âmil ve tesiri, harp ve istilâların aroya gir mesi yüzünden harsp ve bakımsız bir manzara arzeden şehir ve kasabaları mızın imar plânlarına göre düzeltilme- «i üzerinde hassasiyetle durulan mevzu kedi, Türke ev, bark olar her yerin sağ- Hiğın, temizli, güzelliğin, modern kültürün örneği olması, dalma gözönün de bulundurduğumuz, Büyük Şefin toplu ifade halinde çizdiği programın tayin ettiği hedeftir. Dünyalar durdukça güzelleşmeğe, ilerilemeğe, medeniyet, sıhhat ve nese- ye esit bütün sosyal eserlere malik ol- maja namzet ve hatta mecbur olan İs tanbuldan başlayarak coğrafi mevkii tabit güzelliği seyyah celbine mütait olan şehirlerimizin bir plân dahilinde ve bu maksatlarla imarıns devlet büt. gesinden yardım edilmesi yüksek Ka. .mutayın tasvibine iktiran eden bükü. j met proğramında yer almıştır. Yakın krizlerin ve bazı âmillerin ts siri altında gelirleri en esaslı günlük İşlerine bile yetmiyecek kadr azalınş olan belediyelerimizin bilhassa imar iş- lerinde devlet tarafından ikta ve bu maksatla umumi müvazeneden yar- dım yapılması zaruretile sunulan proje tanzim edilmiştir. Devlet bütçesinden ayrılnzak yardım paralarının a'âkadar bakanlık deleze- lerinin de iştirakile merkezde kurula- cak konsey kararile tayin olunacak yer lere dağrtılirak tehsis maksadı dahi lindeki yerisre ve işlere sarfedilmesi derpiş edilmi Yardım hisselerinin alâkalar beledi- ye bütçelerinde açılacak mahsus fasla kaydi, bu fasıldan bütçenin diğer ter- tiplerine münakale yapılması bu mak- sadın teminine matuf müeyyidelerden- dir, Her yıl bütçeden ayr'lacak olan $ milyon lira, Datiliye Vek emrine verilecek ve tavin olunan yerlere dağı tılacaktır, m — Akanm nostan istanBulun et msselesi Bp Baştaralı 1 incide larmı tahsil edemiyeceklerini söyle - mişlerse de; vali buna cevaben icab €derse tahsilâtlarını kanuni yollarla | yapabileceklerini, halkın başlıca gıda" sının buna: vağita yapılamıyacağını söylemiş ve icab ederse toptancılığın büsbütün ortadan kaldırılabileceğine de işaret etmiştir, Muhiddin Üstündeğ pay mahallin. den ayrılırken en kısa - bir zamanda İstanbulda koyun” etinin 35 © kuruşa kadar indirileceğini #özlerine ilâve et. miştir, İstanbul kasapları yapılan bu mü - dahaleden fevkalâde memnün bulun - maktadırlar, Fransız kabinesi Paris, 13 (Hususi) — Dalâdiye kabinesi dün mebusani meclisinde itimat reyi al mişlır. Ancak 5 muhalif rey kaydedilmiş, 3576 reyle hülkümele ilimat beyan olunmuş- tur, Bunu müteakip hükümet maliye lâyiha. sını tevdi ederek bunun möslaceliyet ka- Farile müzakeresini istemiştir. Meclis bu talebi kabul ederek lâyihayı derhal maliye encümenine havale elmiş- tir. Bu lâyiha bu gece saat 227 de müzuke. re olunacaklır. Mebusan meclisi dün gece tekrar toplan- mış İse de, maliye eneğmeni salâhiyeller lâyihasının müzaköresini bitirmemiş ol. duğundan bir seal sonra (tekrar toplan. mak üzere celse lat'i edilmiştir. Ayan meclisinde hükümet beyanname. sinin okunması büyük bir ekseriyetin al. kışlarile karşılanmıştır. Ayan, tnâliye lâyihasını bugün saat 10 da müzakere edeceklir,. Maliye projesinin esasları Maliye projesi tek bir maddeden ibaret. tir, Milli müdafas ihtiyaçlarını karşıla. mak ve maliye ve ekonomi kalkınmasını temin için zaruri göreceği bütün tedbirleri almak hususunda bükümele Sİ temmuz 1935 tarihine kadar mezuniyel vermekle. dir. Bu tedbirler, reisicumhurun başkanlı. ği altında yapılacak kabine (o İçtimaında müzakere ile İtlihaz olünucakkararnume- İerle meriyete konulacaktır, Bu kararnameler, fevkalâde töplantılar. da ve azami 3i könünmevvel 1938 ta ne kadar parlâmenionun tasvibine ürzedi- lecektir, Maliye lâyihasının esbabı mucibesinde düyunu umumiye tediyalının iki sene müd detle tatili, Fransa bankasının harineye on milyar avans da bulunması, 15 milyarlık milli müdafaa ietikrazının akdi ve gürnrük tsrifelerile vergilerde tadilât o yapılması derpiş olunmakladır. Grev meselesi hallediliyor Paris, 12 (A.A.) — Meclis koridorların. da beyan olunduğuna göre, tayayre fabri- kalarında işlere tekrar aşağıdaki şartlar alında başlanacaktır. 45 saatlik hafin mesaisinin her saati ba. sına ücretlere 75 santimlik bir zam yapı. lacaktır, Fakat 40 sanli tecavüz eden merkür beş sast İçin hiçbir zam yapılmıyacak ve fab. rikrlar bu akşam grevciler tarafından tah- Diye edilecektir. Maden sanayii grevcilerinin miktarı ha. len 140 bine çıkmışlır. Pol Bonkur B'umun hukusına giriyor Paris, 13 (A.A.) — Cumhuriyetçi sosya. list birliği reisi Pol Bonkurun tekrar «08. yolisi fırkasına girmeğe çalışmakta oldu. ğu zantediliektedir, Bu kararın sebebi cumhuriyetçi sosya- His birliği ekseriyetinin harici siyaseki ile kendisinin şahsi vaziyeti arasındaki ade- mi itilâf olduğu söylenmektedir. Sosyalistlerin müfrit Kderine verilen ceza Paris, 13 (A.A.) — Sosyalist fırkasının “ihtilâflar komisyonu,, Marso » Piyer ile fırkanın diğer © zimamdarlarını üç sene müddet firkada mesuliyeti müstelzim va #ifeler derühte edememelerine karar ver. miştir. Bü kararın esbabı mucibesi, Piye. rin milli birlik aleyhine fırkenın diğer fedlerasyonlarına müracaat etmiş olması. dır. Mali proje'er de kabn! edlfi Paris 32 (Hasusi) — Mebusan meclisi. nin geresaat 23 de başlayan erisesinde Do lâdiye hükümetinin © mali projesi 8 reye karşı 814 reyle kabul edilmiştir. 73 mebus | müstenkif kalmıştır. Sosyalistler ve komü. nistler Tehde rey vermişlerdir. Fllnden #rupu dalehde rey verenter erasındadır. Çalyrp'n ö'dü Paris, 12 (Hususi) — Pariste oturmakta olen ve birkaç zamandanheri hasta bula nan dünyanın en yükseli Pasosu ve opera #rtisli Fedor Çalyapin dün ölmüştür. 1- Meçhul bir mürebbi 2-Kü Bahçekapıda birinci Abdülhamit Imaretinin, Sanasaryan-banı tars- fındaki köşesinde, . bir sebli vardı. Evkaf nazirı rahmetli Hayri efendi, bir hayli harap olan birinci Abdülha- mit hayratını yıktırıp yerine bugün. kü büyük Vakıf banını yaptırırken, nasilsa bu sebili korumak hevesine tutulmuş. Yahut eski eserleri muha- faza encümeninin bir gayreti görül- müş, sağa sola baş vuranlar olmuş, © zamanki idarenin de bir Iyi tara- fına rastlamış, müracaatlar redde. dilmemiş, velhasıl sebili korumağa karar vermişler (o ve... korumuşlar. Yani taşlarına bumara koyarak yık- mışlar, Bahçokapıdan . kaldırıp A- lemdar caddesine nakletmişler, Gül. hane parkının kapısı karşısına kur. muşlar, Ihtifalei Ziya bey merhum bu s6- bili bir parça mübalâğa İle methe. der. Şüphesiz zarif bir eser. Fakat rokoko mu roköko... İçim bir türlü ısınmâdı gitti, Önünden her (o geçişimde ona bil. mem neden yanyan bakardım. Dün, bu yan bakişimm sırrını anladım: Müzeye gitmiştim. Dönüşte Gül hane parkının kapısından çıkıyor. dum, Bir de ne göreyim? Sebil, A- lemidar caddesini süslüyen o güzel 6- serin, o zarif Zeynep sultan camiinin önünü kapamıyor mu? Eğer sebil cami ile ayni stilde ol. saydı belki gözüm, o onu bu derece Şadırgamıyacaktı. Fakat : stillerin ayrılığı bu sebili, camle (vurulmuş pek gali? bir yama gibi gösteriyor. Bu &simi,; Mini mini olmasına rağ. meh göze * pek asil ve omühibbir endam arzödöbilir. Nitekim Park ka. pısmdan ayrılıp Alemdar yokuşunuü çıkmağa başladınız mı, camiin gös- terişi artıyor. Dar bir mesafeden bi. rioci plândak! sebile bakınca, birle cl Abdülhamidin -bu rokoko hayratı öylesine büyüyor ki camlı göremi- yorsunuz. Eski idarenin, bir hayır işlerken bir de günah işlediği muhakkak. İs- | tanbulu baştan başa (o değiştirmefe | azmettiğimiz bu günlerde bu sebiii | de buradan kaldırıp bir başka semte nakletsek hiç fena olmıyacak. Ancak bunu yapmakla ve buca mukabil'bü” yük-Alemdarın ve Ruscuk yaranının | kemiklerini, mezarlarını yerlerinde bırakmak Ile Prust şehircilikten an. ladığına bizi Inandırabilir. O, bir büyük idealist ve meçhul bir mürebbiydi Birkaç gün evvel gazeteler İsmali Hakkı Temel adlı bir vatandaşın ö- lümünü haber verdiler. İsmall Hak. kı Temel için İstanbul O belediyesi resmi cenaze âlâyı tertip etmedi. Bu vatandaşın tabutu önünde hiçbir kül tür müessesemizin matâmini Izah ©- den bir çelenk görülmedi. (Sadece dostları, eski (arkadaşları, akraba. sından bir kaç zat ve çocuklarının dostları tarafından takip edildi ve... gömüldü. Zira İsmal) Hakkı Temelin | ölümlle Kaybolan şeyin no olduğu | Meçhuldü. — Kim ölmüş? — Bsy Temel... —E kimmiş bu bay Temel? — Zohal mağazasının sahibi imiş. — Bu zmhal mağazası dediğiniz de ne oluyor? — Canım bir kırtasiyeçi dükkânı işte, Hayır baylarım. Zühal bir kırtasi. ye mağazası idi ama, hiç dö basit bir alış veriş müessesesi değildi, Şebandebasında Letafet apartıma- nı altındaki büyük (o Kırtasiyeci bir nesle “zevki selim..in alfabesini öğ- retmis olan insandı, Zuhal, deyebili. rim ki bir nesle ilk estetik (o tuşları vurmns olan sanat mücssesesidir. ismall Hakkı Temelin - kırtaalya cilite başladığı güne (o kadar, Türk mekteplisi defterin şrk ve temiz ola. nımı. kalemin. bokkanın, e fırçanın. elidin ve mekten © levarımının zarif olanmı görmüş e değildi. İsmail Hakkı Temel bütün bir nesli, kültür vasıtası olan eşyayı titizlikle seçme- ye alrstirmiş ve zarif bir bağa kale. min kenarları (oyaldızlı, maruken Kani temiz bir defter östinda calıs. mestle, iv vontalmamıa hir küravn kalemin harhat hir kAsıt #rerindeti enlısmasından daha İyi, drha zevkli eserler ve neticeler alınabilereğin! öğretmiştir. Bugünkü © nesillere stah bir sebil Yazan: Kara Davut Papye büvar, Tampon, zarif dolma kalemler, iyi defterler, masalar, s6- petler, raflar. ciltler pek tabil eşya gibi gelir. Fakat biz bir nesil tani- dık ki bütün bu eşyaya, bütün bu gü- zel vasıtalara o nesil Ooyabancı idi, 908 İnkılâbı da modern . tedrisata çok geniş bir yer vermeğe çalışmış | yeni mektepler açmağa koyulmuştu. Fakat bu mekteplere talebe mahal le mekteplerindeki ve medreselerde- ki vasıtalarla göç (etmişti. İsmall Hakkı Temel bizi o divitten kurtar. mıştır. Kamış kalemi, bize ilk kır. dıran ve demir ucu kullanmağa bizi teşvik eden ve hattâ Arap harfleri. ne uysun diye kalın ağızlı madeni uçlar yaptıran ve (mağazasına her uğrayışımızda bize Adeta estetik he- calığı yapan odur. Eğer, umum! barp ve istiklâl har. bi o nesilden büyük fedakârirklar a ramamış olsaydı, eğer o nesil ayakta bulunsaydı İsmali (OHakkı Temel mutlakâ bir kültür kahramanına lâyık debdebeli (Oalayla merarına götürülürdü. Bu.satırlar. o mütevazi mürebbinin hatırasına benim şahsi saygılarımı sunmağa memur edilmiş lerdir. Ne yapayım? Onun bir büyük meçhül kalışına gönlüm razı olama- « Kara DAVUT Balatta korkunç ? '2 bir heyelân De Baştaratı 1 inelde Evlerin birinde Egcde çalışan Tahsin kaplan, karısı Zehra ve üç de çocukları olurmakladır. Diğer evde ise gene beş ki. şilik bir sile bulunüyordu. Bu feci vâkadan, İyi denilebilecek bir tesadürle 9 aumurah"evdekiler' işe gittik- Teri için biçbir kurban vermeden kurtul. muşlar, Tahsin kaplanın o olurmakla ol. duğu 11 numaral evde ise hâdise esnasın. da 9 yaşındaki Adil, 3 yaşındaki o Vedat ismindeki oğulları ve İZ yaşındaki kızları Muammerle, Boğazdan kendilerine misafir gelen Enver adındaki genç bulunmuşlar ve içlerinden iki kurban vermişlerdir. Yıkılan iki ev bir sathı mall (oÜzerie bulunuyordu. Evlerin temelleri sağlam ol. mıyucak ki, arka turaflarından yüklenen Gesi toprak yığınına tahammül edeme. mişler ve yağan yağmurun lesirile de top. rak kayınca çökmüşlerdir. Heyelin © ka. dar ani ve feci olmuştur ki, ikişer (oOkalla iki kocaman evden ortada — ancak birkaç ishla parçası kalmıştır, O kadar ki, hâdi. seyi bilmiyen bir insan daha evvel bura- da iki ev bulunduğuna imkânı yok tah. min edemezdi. İnhidam vku bulunca, etraflan yetişen. ler derhal polise haber vermişler, oradan da ilfaiyeye telefon edilmiş ve bir müfreze ile can kurtaran “otomobilleri hâdise ma. balline gelmişlerdir. Hemen işe başlayan itfaiye nelerleri toprak alından baygın bir.halde Enveri ve Muammeri çıkarmış. lar, topraklar arasından bir ucu görünen yalağı üslündeki yüklerden © kurlarinca Adil ve Vedadin biribirime sarılmış bir va. #iyette öldüklerini - görmüşlerdir. Yarnlı ve ölüler derhal can kurtaran arabasile Ba- lsltaki Musevi hastanesine kaldırılmışlar. dır. Yapılan keşifte, bu sokak (Üzerindeki dört evin ve tepedeki bir evin 'daba inhi. dama “aruz oldukları görülerek — tabliye edilmiş ve mühürlenm.şlerdir. Ev yıkıldığı zaman sokakta bulunan bak kal çırağı Halil de ayağından yaralanmış- tr, ... Kalpakçı çeşmesi (o sokağında olan ve hepsi bir sathimail Grerine İnşa edilmiş bulunan bütün evler de bizim nokta naza. rımıza göre böyle küçük sebeblerle yıkıl. mağ mahkümdur. Buraya — şimdilik — taştan veya, belon bir kemer yapılmıya. cak olursa müstakbel facialara şitndiden bazırlanmalıyız. Ba iş üç - beş evi mühürlemekle Balle. dilemez kananlindeyiz. Maamafih kazadan sonra alikadrların gözlerinin açılacağını ve bu Kibi yerlerde esathı bir keşie bula. nalacadını ömit ediyoruz. HABER EL GL A LİLİ İTTİ lr A Er EĞİ TİE YE ederler