4 Nisan 1938 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 3

Nankör meslekler EÇEN gün Cemal Nadir Gü - ler'in acıklı bir karikatürü var- Âr. (Zaten gerçekten bir manası olan, hayatın bir tarafına işaret eden hangi kâtikatür, hangi mizah yazısı acıklı de- ğildir ki? Onların tuhaflığı, tebessü- mü ancak göyle bir bakıp geçenler için- dir.) O karikatür bizde sanatkârın, yıl- larca çalıştıktan sonra, ömrünün son Kgünlerinde bile rahata hakkr olmadığı- nA işaret ediyordu. Herhangi bir sanatkâr, şair, roman- €n Tessam, musikişinas, aktör, çalışamı- Yöcak bir yaşa geldiği zaman nasıl ge- çineceğini bilemez. Bunların içinde ba- zılart devletten yardım görür; fakat leği yoksa - sürünmeğe mahkümdur. Tekaüdiye temin edecek meslek... Bu, per ganatin adamları için kabil değil kil Şair, ressam, bestekâr memur ola- bilir; fakat aktörün, musikl sanatkârı- rın kendine bir memüriyet bulması pek kabil değildir. Bir kere sanati — icabı sürmeğe mecbur olduğu hayat buna imkân vermez. Geteleri, bazan geç vakte kadar çalışacaktır; © halde gün- düz işe gidemez. Zaten gündüzleri de işi vîravr, arkadaşları ile toplanıp çalış- mağa mecburdur. Çalıştığı zamanlar kazandığı paranın bir kısmını biriktirsin de ihtiyarlığın- da onunla gençinsin... Doğru ama dile kolay! Musiki sanatkâzlarının, — meselâ bir kemancı, utçu veya piyanecunun | ne aldığını bilmiyorum; hallerine bakı- hrsa çok bir şey degildir. Aktörlerin ne kazandıklarını merak ettim. (Şehir Tiyatrosu'ndakiler değil; onlar maaş alır. O da büyük bir şey değildir. ama hiç olmazsa mukannendir ve - yanılım- rmi beş kuru- Sikpelarmın O paradan bir, kısmı- | yi birkaç kuruça çâlışanların za- ten büyük bir hizmeti olmadığı, bunun için de hallerine acınmayacağı söyle- ne?Ui!_. Şöyle bir mtıhakeme yürütmek kabildir: “Mademki İlerliyememişler, dmcıleklerinde son saflarda kalmışlar; &mek ki istidatları yokmuş. O haldı kendilerine Yi e öde işe yarıyacakları bir saha arasa- .r'rdı * Bü muhakeme değildir; günkü bir meslek İntihabında iç duygusu (vo- fı_fio_n) » İstidatdan daha büyüğ: bir a- ı"fllrhr._ Aktör olmak istiyen adam, hiç ı—fr i_ıudm bulunmadığı isbat edilse da- “£ yine aktör olmak ister. Sonra aşağı- ha kalanlar muhakkak en fenalar, en ıid:ı';:m;! değildir; muvalfakiyete is- n başka âmiller de karışır, ’_’ıhı a îflzumı farzedelim, yine haktı değil- dir, 'Blrlıneılıhı beşon iyinin yetiş. -'OH"' için birçok zayıfa ihtiyaç vardır. halde onların da yarınını korumak a üğü, musiki sanatkâr- müntesiblerin açlıktan — öldür- Bu nasıl olur? Bilmem; fakat elbet- 7 Çaresi vardır ve bu çareyi elbir- ile aranmakdır. te Hği ——— —— Nurullah ATAÇ ROManvada kaçakçılığı Eski maliyeçnazgırla- rından biri de alâkadarmış #krog, © (ALA.) — Mühl | tın A, m bir al. | rık;ıg;ıvıı kaçakçılığı — meydana yataklı vi Bir eski maliye nazırı ile rinden PışsODlar girketi direktörle- en Flavtanm bu kaçakçılıkla “lâkadar Oldukları söylenmektedir. —X ukları söylenmektadır. I"M!Tlm HAVTASI' 28 nisanda baş- lw başka bir lek, j | Murta flyatları yirmi ek, daha zi | yüksek bulunmuş, zeytin hemen he- biz o muhakemenin doğru ol- | Ucuzluk mücadelesi Hangi senelerde bayat daha ucuzdu? Hükümetimizin hayatı ucuzlatmak için bir çök yeni tedbirler almakta bulunduğu, bir taraftan mütehassıs Lorens tetkikler yaparken yen! iki mütehassısın daha getirilmesine ka- rar verildiği sırada diğer taraftan gıda maddelerinin son senelerde ta- kip ottlği fiyat soyri de etrafile tet- kik edilmiş ve bu fiyat yükselişleri sebebleri de ele alınmıştır. Bu me- yanda İstanbul, İzmir ve Morsin ti- earet odalarınım dalmi fiyat endeks- leri ve toptan eşya fiyat cetvellerin- den istifade edilmiştir. Yapılan tetkikler göstermiştir ki memleketimizde hayatın en — ucuz olduğu seneler 1938 ve 1932 senole- ridir. Son on sene içinde hububat fi- yatlarının en düşük olduğu — sene 1933 sönesidir. O sene pirinç. bul- gur, fasulye, mercimek, kuru soğan, ve bunlardan başka koyun eti ve ta- vuk fiyatları haddı asgariye inmiş- tir. Meselâ 1930 senesinde vasati o- Jarak 28 kuruş fiyat — alan Pirinç 1933 senesinde 14,30 kuruşa inmiş vo bu vâasat! fiyat 1937 — senesinde 17,50 kuruşa yükselmiştir. Bulgur fiyatı 1930 gönesinde vasat! — 16, 1938 de 7,80 ve 937 de 11,80 kuruş- tur. Koyun oti toptan — vasatfsi 930 senesinde 43,58 kuruş ikoen 983 ge- nesinde 27,50 kuruşa düşmüş ve ge- çen söne 32,70 kuruşa yükselmiştir. Bazı maddelerin en fazla ucuzlu- ğu ise 934 sonesinde — görülmüştür. Zeytin, kahve, çay, odun, odun kö- mürü, ekmok, — patates ve sığır eti bu meyandadır. İstihsalAtı bazı sanelerde çok o- lan madelerin ucuzluk seneleri ise başka başkadır. Meselâ; — sadeyağ, zeytinyağ, yumurta ve nohut 925 yı- lmda, kaşar ve beyaz peynirler ise 926 senesinde en ucuz fiyatı almış- tır. Hükümetin ucuzlatmak tçin ted- bir aldığı maddelerin fiyatları isı -d—'—r—v—-—-ı'-—v—v SYA Y UY ararar Umumiyetle 933 ve 834 senelerin- den sonra fiyatlar tekrar yükselme- ğe başlamıştır. Bu arada son on sene içinde en yüksek fiyatları İhtiva e- den 930 e yaklaşan ve ya ayni fi- yatları — bulan seneler de vardır. Zeytinyağ fiyatları — 937 de 930 va- Bati fiyatını beş kuruş geçmiş, yu- para daha men ayni fiyata çıkmış, odun ve kö- mür fiyatları ise 930 un 937 do iki mislini bulmuştur. Sabun fiyatları 920 yılındaki vasat! fiyatın nynıdır. Patates fiyatlarr daha — yüksektir. Tavuk fiyatları lse azami — haddini bulmuştur. Buna mukabli umumiyetle hubu- bat, kaşar ve beyarz peynirlerin fi- yatları 930 senesine nazaran yüzda 30 düşüktür. Fiyatı her sene artan maddeler kahve ve çaydır. Topkapı sarayında yeni bir dalre ziyaretlere açılıyor Müzeler umum müdürlüğü "Topka. pı sarayı müzesinin şimdiye kadar ka- palr kalan ve bütün dünyada merak uyandıran harem kısmını da tamir et- tirerek umuma açmağa karar vermiş- tir. Bu meyanda ikinci Oszman köşkü * TURGUTLU'da müstahslilerin iktisa. di vaziyetlerine büyük yardımı ölmük ü- zere İş bankası şubesi açılması istenmiş- tir. Bu bususla Manisa şubesi tarafından İş bankası urnüm müdürlüğüne müracaat edilmiştir. * GEMLİK sün'i ipek fabrikası — büyük bir faaliyetle çalışmaktadır. Şimdiki halde günde 1000 kilodan fazla sun'i ipek elde edilmektedir. * BURSA tülün müsltahsilleri ve tülün alıcıları yarınk! sah günü Halk partisinde bir toplantı yapacaklardır. * URFA'nın 18 inci kurtuluş yıldönümü ' münasebetile, 11 nisan pazarlesi künü P. minönü halkevinde bir toplantı yapılacak, gece de Turingpaolasta bir çay verileceklir. * İSTANBUL Kadastro işleri ilerlemek- tedir. Beyoğlu merkez kazastının kadastro | su ikmal edilmiştir. Eminönü kazasının da bitmek üzeredir. * GALATA rihtiri yolünün asfalt inşası bitmek üzeredir. Yol çarşamba günü sefere açılacaktır. Çocuk bayramı | Merasim programı bazırlandı Çocuk Esirgeme kurumu, 23 nisan. da yapılacak Çocuk bayramma ait programı hazırlamış ve bütün çocuk esirgöme kurumu şubelerine bildir - miştir. Hazırlanan programa göre, 23 niszan cumartesi günü sabah saat dokuzdan itibaren çocuk esirgeme kurumu Fu- tih kaza merkezinin bulunduğu kay . makamlık binası önünde o civardaki bütilin mektepler talebesi toplanmış o- Jacaktır, Gene o esnada her mektep- ten seçilmiş olan bütün fakir talebe gocuk esirgeme kurumu Fatih merke- zine gelecektir. — Burada çocuklara Fatih merkezi tarafından hediyeler verilecektir. Cemiyet o gün için otomobil sahi. bi bütün İstanbullulardan iki saat - çin arabalarını çocuk esirgeme kuru- muna terketmelerini Trica etmiştir. Gelecek otomobillere çocuklar bindi . rilecek ve önde bando olduğu halde hareket edilecektir. Bu kafile beledi- ye, halk partisi, çocuk esirgeme kuru- mu, halkevi, vilâyet ve kolonduyu zi- yaretten sonra Dolmabahçe yoluyla Taksime çıkılacak ve âbide önünde saat 11 de büyük merasim başlıya . caktır. Burada Beyoğlu mektepleri talebesi hazır bulunacaktır- Abide önünde merasime istiklâl marşı ile başlanacak ve şehir, çocuk esirgeme kurumu namınma nutuklar söylenecek, küçüklerden birisi cevab YKSA SÜİ REE YA me.- Otomobilli kafife İstiklâ! onddesi yoluyla Fatihe dönecektir. Bu müddet zarfında Fatihte de me- rasim yapılacaktır. Bu merasime is . tiklâl marşıyla başlanacak ve Fatih kaymakamı bir nutuk söyliyecektir. İtfaiye bandosu © gün Fatih mey- danmda çalacaktır. Balkan matbuat ve ekonomi konferansları Balkan antantı devletleri arasm- daki matbuat ve ekonomi — konfe- ransları ayın yedinei perşembe günü şehrimizde, Yıldızda toplanacaktır. Hariciye genel sekreteri Menemenol oğlu ekonam! konferansımı bir nu- tukla açacaktır. 4 Ekonomi konferansında Türk he- yetine başkanlık edecek olan Hasan Saka dün şehrimize gelmiştir. Bal. kanlı misafirlerimiz bugünlerde bek lenmektedir. Konferanslar ayın on dördüne ka- dar devam ödecektir. ——— — ——— de tamir edilecektir. Müzeler “İdaresi uzun zamandanberi harem kısmını ha. zırlatmakta ve temizletmekteydi. ———7“—AE L Vd Ü7 malnameye göre, perakende — olarak su yalnız kahve, birahane, meyhane, muhal. lebici, şerbelçi, bozacı şiracı — tülüncü ve şekerci — dükkânlarında — salılabilecektir. Seyyar satış yasak edilmektedir. * TERKÖS tesisatı esaslı takviye gö mektedir. Fazla su verilebilmesi için İn. Riltereden yeni makineler getirilecektir. * ROMANYA'nın veni hariciye — nazırı Komnen İle hariciye vekilimiz — arasında telgraflar teati edilmiştir. * KÖPRÜ Ada iskelesinde yolcuların kolayen girip çıkmaları içle yeni tertibat alınmıştır. Vapurlardan yükler baştarufta. ki iskeleden, yolcular da arka — taraftaki iskeleden çıkacaklardır. * GALATADA yapılan yeni yolcu salö- huna Atatürkün bir büstü konulmasına ka. rar verilmiştir. Bunun için gürel sanatlar * BELEDİYENİN hazırladığı bir tali. akademisinde bir toplantı yapılacaktır. Kadıköyünde hâl binası Tramvay garajı yapılmak isteniyor Üsküdar - Kadıköy halk tramyay- ları gşirketi, İstanbul belediyesine ol. dukça cazib bir teklifte bulunmuştur. Bu teklif Kadıköyde iskele meyda - Bir istatıstık H.Lîı.&' Kumçayı, Parisle alomobil ka- saları hakkındakl bir — stojisliği ele alığor ve nakil vasıtaları çoğaldıkça Ra- zaların o nisbelte azaldığını vazıyor: Bu statistiğin verdiği rakamlar şunlar- dırt! 1 — 1925 senesinden 2.607 ağır yaralı, 160 2 — 1930 senesinde 2 2.088 ağır yaralı, 285 ölü. 8 — 1935 senesinde 230.500 araba: 00 arabaz nınmda bulunan ve İstanbul belediyesi- ne ait olan Kadıköy sezbe ve meyva hali binasının tramvay garajı yapıl- 1549 ağır yaralı, 231 ölü. 4 — 1937 sonesinde 247.000 araba; 1,742 ağır yaralı, 246 ölü. Otomobil, uraba gibi nakliyat vasıtaları- mak üzere şirkete kiralanmasıdır.” Şirketin bu teklifte bulunmasına sebeb, halen elinde bulunan şebekenin genişlemesi dolayısiyle — Bağlarbaşı tramvay garajınım hem ihtiyaca kâfi gelmemekte oluşu, hem de Kadıkö . yündeki tramvayların Bağlarbaşında. ki garaja kadar gidip gelmtelerinin ik- tısadi görülmemesidir. Kadıköy hali binası, operatör Emi- nin Şehreminliği zamanında Kadıkö. yünde meyva ve sebze satışıyla meş- nın şehirde çoğalması zarur! olarak kaza- ların da artmasını icap ederken nasıl olu- yor da bunun tersine bir netice çıkıyor? Bu suale Fransızlar şu cevabı veriyorla! Zira Poris belediyesi yolların emniyetini ve intizamını temin için — mülemadiyen yeni yeni tedbitler alıyor ve bu emniyet ve intizamı konirol eden — memurlar da giltikçe vazilelerinde daha ziyade maha- ret kazanıyor; nihayet — Paris ahalisi de daha dikkalil oluyor... Halbuki İstanbuldaki - otomobillerin ve diğer nakliyat vasıtalarının yekânu Paris- tekinin belki yüzde biri nisbetinde bile değildir. Buna mukabil yalnız Maslak yo- donda karzadan Ölenlerin miktarı galiba Pa. gul olan bütün esnafı içine toplamak | üzere inşa edilmiş, fakat hal yapıldık- | tan sonra bu temin nhmımımı'uı Ondan sonra uzun bir müddet boş ka- | lan hal şimdi kısmen Kadıköy itfaiye | grupuna tahsis edilmiş bulunmakta, kısmen de bazı dükkân ve yazıhane. ler tarafından işgal odilmektedir. Ma. amafih halin gene mühim bir. kısmı boş bülunmaktadır. Bu itibarla bele- diyenin teklifi kaçırmıyacağı ümid o- hmuyor. Tü_r_k—k_uşu filosu İzmirde İzmir, 3 (A.A.) — Bu sabah Anka- | radân hareket eden ve Atatürk kızı Sabila Gökçenli Kırmandasr altında VUt Türkkuşu filosu bugün sant 11,50 de şehrimize gelmiş ve Gazi E- mire İnmiştir. Tayyare meydanında — hararotle karşılanan Sabliha Gökçene bir bu- köt sunulmuştur. Yakalanan kumarbazlar Beyoğlu İmam sokağındaki İbrahi- min kahvesinde İbrahim, Himmet, Sü. ruri ve Mahmut isminde dört kişinin | kumar oynadıkları ikinci şube me - murları tarafmdan görülmüş ve dördü risinkilere yaklaşıyor! CUMHURİYET 'te Kalp akça tarıhi TURHAN Tan “kalp akça sahibinin- © dir., sözünün dilimize ne zaman gir- diğtni bilemiyor, fakat kalpazanlığın İs- tanbula nasıl geldiğini bulmuş; — vakayı şöyle anlatıyor: 1818 yılındaydı. Galata önüne bir frenk gemisi geldi, demir atıp yattı. Geminin neler getirdiği belli değildi. Neler slacağı- nt da bilen yoktu, Çünkü ne karaya mal çıkarıyordu, ne karadan eşya — alıyordu. Garip olan nokta, gündüzleri 1ssız bir du- ruma bürünen geminin geceleri hayal cse- ri göstermesiydi. Sanki gemi, gün hat- tıktan sonra canlanıyor, yer yer işıklar püskürtüyor ve bir hareket kaynağı olü- u. İşte bu hal bir takım a: özleri meraka düşürdü ve hususl mahiyette bir larassut şebekesi kurularak gemiye girip çıkanlar ” rın gözedilmesine başlândı. Bu — zahmete - katlananlar tuhaf bir muamma — le daha karcıleşmışlarlı; Gemiyt gece karanlığın- a ziyarete gelenler kollarımı sallıya salh- ya İçeri giriyorlar ve belleri büküle bükü- le gemiden çıkıyorlardı. Herifler ne taşıyorlardı?.. Bunu —anla- mak mümkün olamıyordu. — Ziyaretçileri yakalayıp yükledikleri cuvalları araştır. mak da gözcülerin işine gelmiyordu. Zi- ra gemi - o devrin tâbirince - müste'men denilen döst devletlerden birinin bayra- Bamı taşıdığı gibi ziyaretcileri de frenk tay fasındandı. İşte o sırada piyasanın birçok çil kuruş- lar, terülaze akçelerle dolduğu görüldü ve ayarı bozuk para alıp vermeklen canları yanık olan halkın yüzü gütdü. Hazine âçı- Rını paraları tağşiş ederek kapatmağı ma- liyo siyasetine umde ittihaz eden Babığli ise bu temiz para bolluğundan heyecan- landı ve hemen harekete geçerek piyasa- dan - gene ayarını bozüp kâr etmek hül. yasile - çit akçe toplamağa koayuldu. Lâkin bün törlü hilelelrle toplatılarak Darbhane- ye verilen temiz gümüşler ve temiz akçeler kazana girince cılk çıktı, kalay haline in- kılâp etti. Bu hal ve gemiyi tarassnt edenlerin 2- ilızlarından yayılan - sec'i feda edemedi- Bim mazur görülsün - kılâkal, mahut ge- miyi şüphe altına soktuğundan dost devlet bayrağına saygı kaygusu bir yana bırakı- larak oraşlırma yapıldı ve bir ambar do- lasu kalp akçe bulundu. Artık formanlar yazılıyor, tellâllar ba- Burtiliyor. ve kalp akçe - kullananların ku- Taklarından ağaca mıhlanacakları ilân olu- nuyordu. Para ile nişan davetiyesi Dün,İstiklâ! caddesinde Hidivyan palas otelinde tertip edilen nisan me- rasimi dolayısiyle meocanen dağıtıl. ması icab eden davetiyeleri Jirair, Jak ve İsak ismindeki şahısların 75 kuruş mukabilinde sattıkları görülmüş ve suç üstü yakalanmışlardır. ölüm Mülga Darülfünun fen fakültesi ve eczacı, dişçi mektoepleri eski mü- dürü, omrazı umumiye — profesörü doktor Mazhar Tlüsnü Dural — vefat etmiştir. Cenuzesi 5-4.938 — salı günü saat 11,30 da Cağaloğlunda Halk partisi karşısında Zekibey apartımanının 7 numaralı dalresinden kaldırılarak namazı Beyazıt camlinde kılındık. tan sonra ebedi metfenine defnedile cektir. Allah rahmet eyfesin. de cürmümeşhud halinde yakalana - rak mahkemeye verilmişlerdir. —— Esrarengiz bir ölüm Balıkpazarında, Meyhane sokağın . da 29 numaralı kahvede çalışan 15 yaşlarındaki Safranbolulü çırak Sali- min, dün, yatmakta olduğu odasım- dan geç vakte kadar çıkmadığı görül. Müş, zabıtaya haber verilmiştir. Baygın bir halde bulunan çocuk, derhal hastaneye kaldırılmışsa da kurtarılarıryarak, feci bir — vaziyette ölmüştür. Cesedi morga — kaldırılmış, tahkikata başlanmıştır. —— AA * MUHTELİF sahillerimize konularak yeni sis düdükleri için tetkikat devam et. mektedir. Bu hususta tahlisiyo umum mü- dürlüğüne bağlı bütün istasyonlar rapor bazırlamıştır. * DENİZ'yolları idaresi için Almanyada Inşa edilen Trak vapuru gelecek ayın bi- rinde testim alınarak İlmanımıza getirile- cektir. * ŞEHRİMİZ'deki kabve adedinin tahdi- dine karar verilmiştir. Buna mukabil, bazı yerlerde yeni kahveler — açılacaklır. Her kahvenin biribirinden — uzaklığı 100.500 metre olncaktır. * ŞEHRRİMİZDEKİ Türk - ottodoksları dün Galatadaki Merker — kilisslerinde hu. susl bir âyla yaparak, Atatürkün sıhhal ve Afiyotte devamı için dusda hulunmuşları dır. * Galatasaray klübü başkazlığı da Ata- türke sihhat ve âfiyet temenni eden bir tazim telgrafı çekmiştir. * İTALYAN #efiri Karol Galli dün An- karadan şehritalze gelmiştir.