19 Ekim 1937 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 8

Seyit Rıza inkârda | ısrar ediyor Elâziz, 19 (Hususi muhabirimizden) Dersim şakilerinin duruşmalarına E. lâziz ağır ceza mahkemesinde dün de devam edilmiştir. Dünkü duruşmada birçok şahit din. lenmiştir. Bu şahitlerin ifadeleri bil. hassa Seyit Rızanır isyandaki rolünü tebarüz ettirmeleri itibariyle şayanı dikkat olmuştur. Öğleden evvelki celsede şahit ola - rak dinlenen birçok şahıs arasında na hiye müdürlerinden Hıfzı, Seyit Hüse. yin, Hozatlr OÇafer bulunmaktaydı. Bunlar Haydaran âşireti reisi Kamer, Demanan aşireti relsi Cebrail, Yusu. fan aşireti reisi Kamer, azılı şaki Ka. mer oğlun Fındığın, Seyit Rızanm is. yan hareketlerini idare ettiklerini ve bunların Munzur suyu kenarında hü. kümet aleyhine hareket etmek üzere and içtiklerini bildirdiklerini maznun Tarın yüzlerine karşı söylediler. Bu arada Seyid Rizanm teşvikiyle yapılan toplantının iç yüzü, arada haber götürüp getiren Ali Haydarın İaaliyeti ve suçlulardan bir kısmının bu içtimaa iştirak şekli anlaşıldı. Seyit Rıza da bunlara: “— Yalan, iftira... Diye mukabele etti. Diğer suçlular da hemen “Haşâ!” ları bastırdılar. Şahitler bütün olup bitenleri sayıp döktükçe Seyit Rıza ağlamaklı bir sesle bütün bunlara karısı güzel Besi. Duruşma aym 22 sine kalmıştır. Fırtına kurbanları (Baş tarafı 1 incide) Başvekâlet alâkadar oluyor Dün vaziyetten haberdar edilen O İstanbul viâyeti ve tahilşiye umum müdürlüğü hâdi. ae İle alâkadar olmuş, ve derhal İcap eden tedbirleri almak üzere faaliyete geçmiştir. Telsiz telgrafla verilen bu haber, ayrıca Ser fes koyu oşralından gelen Iki kişi ile de te. yit edilmiş, bu Iki zat tahlisiye umum mü. dürlüğüne müracaat ederek bu vatandaşların kurtarılması için icap eden tedbirlerin alm. masmı istemişlerdir. Fakat yelkenlilerin bulunduğu yer Kara. burun tahlisiye istasyonundan tamam 30:mli açıkta, yani tahlisiye hudutları haricindedir. 'Bu itibarla #ik adımda derhal müsbet bir fa. aliyete geçmek imkün: hasıl olamamıştır. Dün, vaziyet bir taraftan Başvektlet veki. H Celi Bayara da bildirilmiştir. Midye açıklarına iltica eden bu beş motör ve yelkenlinin içinde bulunanlarm kurtarıl, mas: meselesini ehemmiyetle gözönünde tu. tan Başvekdlet vekili Celâl Bayar, kaza ma, halinin tahlisiye mmtakası hudutları bari, sinde olmasma rağmen, Ber ne şekilde ve her ne pahasına olursa olsun bunlarn bebemehal kurtarılmasını tahlisiye umum müdürlüğüne emretmiştir. Bugün giden tahlisiye gemisi Bugtin saat 11 de İktisat vektletinden ve. rilen emir üzerine Hora tahlisiye gemisi 1. man:mızdan derhal Midye sahiline hareket etmiştir. Hora tahlisiye gemisi, buradan doğ. ru Midye açıklarında bulunan kayık ve mo. börlerin yanma gidecek aldığı erzakı vermeğe çalışacaktır. Eğer muvaffak olursa kayıkta, Xilerin kurtarılmasına çalışılacaktır. Horanm bü akşam saat 16 da hâdise ma, haline varabileceği tahmin edilmektedir. 'Tayyarelerin faaliyeti tanbul vilâyeti de moşgul olmaktadır. Bu sa. bah yedi buçukta bir tayyare o Yeşilköyden havalanarak yelkenlilerin bulunduğu & yere gitmiş, hem suhilde bulunanlara, hem de denizdekilere yiyecek atmıştır. o Tayyareci hayli alçalmasına rağmen denizdekilerin me. gin torbalar içinde bulunan © yiyecekleri al. dıklarını görememiştir. e Öğleyin ikinci bir tayyare daha havalanmış, bu tayyare de mu şambalara sarılıp tahlisiye simitlerine bağ. lanmış yiyecek bulunmktadır. Boğulanıar on sekizi buldu Fırtına esnaamda, Boğuz açıklarında batan gemiler dördü bulmuştur. Liman relaliklerin den gelen raporlardan, gimdiye'kadar deniz kazalarında boğulanlarn 18 kişiyi bulduğu arlâşdmaktadır. Butlardan Ağvalr Potçu oğlu İsmallin batan motörlinden 4 kişi bo. Hulmuş ve diğerleri tahlisiye vesait tarafin. dan kurtarılmıştır. Geminla kaptanı, verdiği raporda, boğulanlarn, kendi sözünü dinlâme yip, filika (le sahile gitnisk hususunda rar ettiklerin! ve bundan doinyr boğulduklarını tildirmiştir. Bir vapur kurtarıldı Beş yön evvel Mudanyada kayalar üzeri, ns düşen ve baş tarafından yaralanan Türk bandıralı “Türkan, vapuru Türk gemi kur. tarma şirketinin Hora kurtarma gemisi tara fından kurtarılmıştır. Türkün vapurunun çok Kuvveti rüzgür ve Tırlmadan, denizlere tnmamen asık bir yerde kayalar Üzerine çar. prp oturmam Türk emi kurtarma (şirket nin sekiz serelik faaliyeti zarfmda yaptığı i nin sebeb olduğunu, onu feda odeme. diğini, çoktan gelip hükümete teslim olacaksa da Besinin buna mâni oldu. ğunu söylemiştir. Ikinci celse İkinci celsede Seyit Rıza ve diğer aşiret relslerinden Kamer, Cebtniçde Sedu Huso ile 49 avenesinin muha . kemesine geç vakte kadar devam edil. dı, Bu celsede birçok şahitlerin maz. but ifadelerinin okunmasına devam e. dilmiş ve bir kısım şahitlerin de ifa, deleri almmiştır. Şahitler arasında köy muhtarları da bulunmaktadır. Şahitlerden Çörekköylü Hasan oğlu Hıdır, Hadesinde Sicikte bulunan Ma. tul Bahtiyar aşireti relslerinden Şa. hine Seyit Rızanm haber göndererek Kisi ile Deliktaşta karakolumuzu bas. masını ve orada kuvvetlerimizi geri sürmeyi emrettiğini söylemiştir. , Diğer şahitler de isyanm ilk başla. ma yeri olan Mazgirdin Pan nahiyesi. ni basan ve oradak karakollara bas. km yapan aşiretler arasmda bilhassa Demenan aşiretinin ve bu aşiretin re. isi Cebrail ile oğlu Kekonun oynadığı rolleri anlattılar. Bu arada Mahmut köprüsünün im. hası ve âsilere Cebrail ile oğlunun ku. manda ettiği de anlaşılmıştır. kurtarma İşlerinin en tehlikelisi ve en mu. vaffakiyetlisini teşkil etmiştir. Bir kısım vapurlar geldi Diğer taraftan fırtma o yüzünden dünde Umanımızdan hareket etmesi icap eden bir gök vapurlar gidememiştir. Mersin vapuru sabah saat 9 da yola çıkmış isede, pek az sonra bir tehlike hissettiğinde derhal 4ön. müş Büyükdereye demirlemiştir. Bundan başka evvelki gündenberi (belli. yon 14 kadar muhtelif oOdevlete alt güep te fırtına yüzünden hareket edememiştir. Ayrica fırtma Çıkalıdanberi yolda bulunan Vatan, Karadeniz, vapurları (o geimişlerdir. Bunlardan Vatan vapuru tam dört anat ro. tarla gelmiş olduğundan, vapur rıhtıma ya. maştığı zaman, rıhtım kadın, erkek, çoluk, çocuk yolcusunu bekliyen binlerce (o #nsanla dolmuş bulunuyordu. Geç gelecek vapurlar Bundan başka Karadenizde Güneysu Sam suna, Aksu da (o Zonguldağa, Tari vapuru 'Trabaona sığınmak mecburiyetinde kalmış. lardır. Bu vapurlarm gelmesi de bir müddet ge. eikecektir. Öldüren sis Londra, 19 (A.A) — Londra şeh- rini ve büyük Britanya adalarınn bir kısmını saran sis, dün dört kişinin ölü- müne ve birçok kimselerin de yaralan- masına sebep olmuştur. İspanyada 110 bin Italyan var Italya bu miktarın 40 binini itiraf etti Roma, 1$ (A, A.) — Havas ajansı muhabirinden; Resmi bir tebliğe nazaran haliha . zırda İspanyada kırk bin İtalyan gö- nüllüsü bulunmaktadır. Tebliğ, hiç bir tekzipten korkusu olmıyan haki . katin bu merkezde olduğunu beyan et. mektedir. işin hakikatına gelince... İlondra, 18 (A. A.) — İspanyadaki İtalyan gönüllüleri miktarınm kırk bin olduğunu resmen bildiren Roma tebliği üzerine, İspanyanın Londra büyük elçiliği, gazetecilere İspanyol hükümetinin elinde bu miktarın haki. katte 110 bin olduğunu ispat eden ma lümat mevcut bulunduğunu tebliğ et. miştir. HABER A Çİ e e RM Tİ YT HABER'e verenler kâr ederler. HABER 22 Misafi verdiği Dostumuz ve müttefikimiz Yuna- nistandan gelen büyük misafiri ve bü- yük dostu, vali ve belediye reisi Mu- hiddin Üstündağ Perapalasa getirdiği zaman, Antinada bana ve arkadaşlarıma gazetecilik vazifelerimizi yapmak husu- sunda büyük kolaylıklar gösterdiğini hatırladığımız Yunan matbuat müsteşa- rı orta elçi Papadakis'c: — Beni ekselânsa takdim eder mi- siniz? - dedim. Salon iki dost devletin şerefli deniz ve kara üniformalarını taşıyan subay- lar, gazeteciler ve diplomatlarla doluy- du. Papadakis arzumu büyük bir ne- zaketle yerine getirince Gencral Metak- sasın ilk sözü şu oldu: — Fakat ben sizi Atinadada gör- müştüm, değil mi? — Evet ekselâns.... — Atinadan avdette neşrettiğiniz yazılar ve arkadaşlarını: tarafından neşredilen yazılar içinde gerek şahsım ve gerek milletim için yapılan göğel temennilerden çok mütehassisim: Te- şekkür ederim. Ve bir cevap vermeme meydan bı- rakmadan ilâve etti: — Atinada iken size İstanbula gelir gelmez beyanatta bulunmak vaadimi u- nutmadım. Yalnız burada vakit bula- meyacağımızı sanıyorum — Vapurda konuşabiliriz ekselâns.. — Münasip. "e. Büyük misafiri yarım saat sonra, Haydarpaşaya hareket eden vapurda selâmladığım zaman yanlarında vali Muhiddin, Atina sefirimiz Ruşen Eşref ve amiral Şükrü Okan vardı. Vali Muhittin büyük bir nezaket göstererek ekselâns ile konuşmak şere- fini bana terketti. Sefirimiz (Ruşen Eşref ise nezakette daha ileriye gide- rek ayağa kalktı, büyük misafire şöyle hitap eti: — Ekselâns; sizi efkâri umumiye ile yanyana ve. başbaşa bırakmalıyım. Sefirin böyle yerde işi yoktur. İşte bu biribirinden nazik müsama- halar ve teşviklerden aldığım cesaretle Elen miletinin büyük şefiyle konuşmağa başladım. Söze şöyle başladı: — Bu teşekkülün, tıpkı Türkiye gi- bi Yunanistan da en sadık ve ümitli ta- raltarlarındandır. — Ayrılmaz kardeşi olan Türk mil- etine ayrılmaz bir kardeş olan Elen milletinin en yürekten selâmlarını bil- dirmek vazilesini üzerinize almanızı rica ederim, Elen devletini, Türk devletiyle bağlıyan ve birleştiren rabıtalar her- hangi bir hâdisenin tesiri ile kopacak neviden rabıtalar değildir. Elen dev- Jetinin mümessili ve Elen hükümetinin reisi #fatiyle efze resmen beyan ede- rim ki Elen devleti herhangi bir mese- Vede olursa olsun, bu mesele herhangi bir şart ve şekilde tahaddüs ederse et- sin dafma ve her zaman dostu, müttefi - ki ve kardeşi Türkiye ile beraberdir, beraber olacaktır. Benim kanaatim, ar- zum, hedefim ve gerek dünya siyasa- sında, gerek milletim ve şefim karşı- sında ve gerekse dost milletin efkârı Wnumiyesi karşısında abdim ve taahhü- düm budur. Bu Leraberliğin devam et- memesi daha kudretli bir hale yükse. mlm msi Eğ kn a Macar futbo'cular (Baş tarafı 1 incide) olduğundan, tecrübeli bir aporcu olan Abdul lahm, kuvvetli rakipler karşımna muvaffak olabilecek bir takım çıkarmak için, İstanbu. tun bugünkü en kuvveti ekibini takviye e. derek Macarların karşıma çıkaracağı söy. Jen; tie umulduğuna nazaran Macarların karşısında müdafileri ve orta muavini değiş. tirlimiş bir Fenerbahçe takımı” çekarnenk. tr. Temsili maçtan evvei bu takımla son defs İstanbul muhteliti olarak İzmire giden takı. ma, karşılıki, bir maç (o yaptımimas da ta, karrür etmiştir. Dürüstlüğü, tecrübesi ve hilhassa müşa. hit olarak bulunduğu son olimpiyadda spor Körgüsü büsbütün artmış olan Abdullah gibi bir zat futbol ajanlığına assleten (tayini memleket hesabına çok faydalı olacağı için bizi sevindirdi. Vazifesinin Ok anımda Ma. carleria yapılacak temasa takım hazırlamak gibi müşkül bir işle karşılaşan Arkadaşımıza muvaffakiyetler temenri ediyoruz. ” “lüle 2 iy a > rin HABER'e i beyanat EŞ, İN Dy Şİ RR İŞ a kl a RE £X9 İLKTEŞRİN — > Mülâkatı yapan : Nizamettin Ne lememesi için ortada hiç bir sebep yok- tur, Bir sebep ihdas etmeğe çalışmak istiyen çıkarsa muvaffak olamıyacağını bildirmeğe de kerxlimde, ayrıca, en ge- niş salâhiyeti görürüm. Ege denizi bizimdir — Ekselâns! Eğe denizi üzerindeki Elen noktai nazarın: bana izah eder m'- siniz? — Bir daha tekrar edeyim ki Ege medeniyeti, tarihi ve her şeyi ile Tür- ke ve, Elene ait olan bir derizdir. Bu deniz bizi ayırmaz, bizi birleştirir. Es- ki coğrafya hocası şu formülle ders anlatırdı: “Ege. Anadolu kıyılariyle Mora ve Tsalya kıyılarını ayıran bir denizdir. Müşterek Türk ve Elen telâkkilerine uyan yeni coğrafyanm formülü sie şu- dur: “Ege, Ahadolu kıyılarını Tsalya ve Mora kıyılarına BAGLIYAN bir de- nizdir.,, Binaenaleyh bu deniz bizim denizi - wizdir, Müşterek ve öz bir vatanımız olan denizdir. Kültürü Türk ve Elen- dir, tarihi Türk ve Elendir. Bu derece kendileri nin olan Egeyi müstakbel nesillerin ve dehrin devamınca Türk ve Elen olarak devam -etürmek hedefinden kendimizi bir an uzaklaştıramayız.. OBu deniz içinde biz, yani dost, müttefik ve kar- deş 'Türk — Elen milletleri kendimizi âmir, hâkim ve EFENDİ sayarız. Kuv- vetlerimizin ve enerjimizin böyle sa- yılmamızı temin etmiş olduğuna Elen efkârı umumiyesi kadar Türk efkâri umumiyesinin de inandığını biliyorum. Hükümetlerinin o bu mühim milli ve hayati ümdeyi kendi o kuvvetlerine dayanarak devam ettireceklerine bu ii millet enazami İtimadı gös- göstermişlerdir. Göstermekte devam et- meleri için hiç bir sebep yoktur. Ankara ve Atina Ege emniyeti üze - rinde, Egdde Türk ve Bilen menfaat - lerinin emniyeti Üzerinde ber zaman tek merkez halinde hassatırlar, Balkan antantı — Ekselins, Balkan Antantı bakkın- da yeni bir beyanatta bulunmak ister misiniz?, — Şüphesiz... Fakat yeni mevzu, si- zin için enteresan olacak taze mevzu bulamamanın azabı içindeyim. Zira, bu dört devlet arasında, bu dört dev- let salâhiyettarları tarafından herhangi bir vesile ile, herhangi! bir tarafta ya- Karşılama (Baş tarafı 1 incideş bulunan zevat Ile Averof kumandanı amiral ve erkünmerbiyesi şirket vapuruna geçmiş ve vapur polis motörleri refakatinde yolcu salonu rıhtımına gelmiştir. Bu sırağa liman. daki bitün vapurlar düdük öttürüyorlardı. Metaksas burada bir askeri krtayı teftiş etiniş Türk ve Yunan marşları dinledikten sonra. halkm alkışları arasmda (Top. hane . Galata - Şişhane tarikile Perapalasa gitmiştir. Bütlin bu merasim osnasmda ka. rada ve denizde görülen İntizam İstanbul pol Msinin kıymetini birkat daha tezahür ettir. miştir. Porapalasta bir müddet dinlendikten sonra general ve malyeli gene Üstündağ ve Salih Kilsem ve Beyoğlu kaymakamının refakalin de otomobillere binmişter ve Tophane yolcu salonuna gelip vapurla (Haydarpaşaya git. mişlerdir, Burada gene Yunan ve Türk marşları din. lenmiş ve Metakâss kendisini © selâmlayan askeri kıtayı teftiş edip trene binmiştir. Tren halkın sürekli alkışları arasmda tam yirmiyi yirmi geğe hareket etmiştir. Misafir Başvekilin refakatindeki zevat Yunan başvokliine isimleri aşağıda yazılı zevat refakat etmektedir: Papadakis: Sefir rütberini halz omatbuat ve propaganda Urum direktörü, Jean Homancs: Yyran hariciye (nezareti Türkiye işleri gubesi direktörü, D. Konstas Andraklis: Balkan işleri direk törü, Yunan başvekileti hususi kalem şefi, Nobelis: Kumandan ve haşvekâlet mlşa. viri, Padamjolos: Hariciye nezareti ataşesi, Vekimrellin: Atina ajansı direktörü, Matanos: Matbunt mistoğartığı raportörü Bunlardan başlın sekiz gazeteri fle bir foto muhabiri de heyete refakat etmektedir. Ankarada Ankara 19 (Telefonla) — Yunan başvekili pılmış beyanatı tekzip ede” dine ihtiyaç hissettiren h© anlaşamamazlık tahaddüs © evvelce söylenilenlere yeni vir bilelim. Balkan Antantı AV dünyanın hâlâ nümunel siY halindedir, Bence Avrupa ki salâhın ve sulh grani .N bizim antantımızın şeklinde" f vetinde anlaşmtlar yaj Ni v maması ile ölçülebilir. Bi >” leri arasındaki anlaşmanın E dünya devletlerinin uni haline geldiği gün, ortada ci Çeri! nün muhafazası diye bir maz ve cihan sulhünün © kimsenin endişeye hakkı olmal Balkan Paktımız, Milletler nin küçücük ve sek mi sidir, wi Milletler U — Ekselins Milletler © son faaliyetleri hakkında 4€ © yorsunuz?, Sadabst — Garbi Asya Paktı hak” buyurursunuz, ekselâns? — Müttefikimiz Türkiye”. zalamış bulunduğu bu pakt” bir sulh âmili olduğuna v0 imzalayan devletlerin uygun bulunduğura ve bu diğer hiçbir menfaati tehdit ne, yani, az evvel de söylediğ han sulhü va cihan emniyeti £ dan bir kazanç olduğuna ks” — Ankarayı (ziyaretiniz Gi bir gazeteye şahsan bir yaf! saydınız, bu ziyaretin mân sa şekibie nasıl tarif ederdi — Şunu derdim: “— Ele” 7 reisi, Türk devlet ad / çoğu ile dosttu, bir çoğunu ui du, Fakat büyük hayranlı£ Türk Mili Şefi Atatürkü # mek saadetinenaii olmuş b | du. Ankaraya gidişini ii) yük hayranlıklar duyduğu 4 Şelini görmek saadetini b Elen hükümeti reisi Ob kudretli, dost, medeni VET kiyeyi görmek Atatürkü dg şek olduğu kanaatinde iğ görmekle, eski Türkiyede Türkiyeyi yaratan dont, meğefi Vİ sek kültürlü büyük kudreti İf tanımak fırsatına ve talihine” tur. ero sabah saat omu beş geçe BU karaya geldiler. y İstasyonda Başvekâlet vekili ; Hariciye vekili Rüştü Aras, mencloğlu, Vali, garnizon Kw gi yet müdürü, Balkan devletleri “yg nan sefaret erkânı tarafında“ Jardır, di Misafirler lataayonu doldur “yg Yen alkışları arasmda, trendi askeri bis İıta tarafından il edildi. Bando Türk ve Yunan çaldı.. Misafirler müteakiben e z inerek Ankarapalasa gittiler” istirahat ettiler, : di Müasfir başvekii yanmda duğu halde 11.20 de hariciye gg genelkurmay başkanını, *” . # an m vü Öğleden sonra isdel o 20,20 6. dn o Ankarapnlasts gö bir akşam ziyafeti verecektir.” Oy miksbul takip edecektir. zi Amirallar arasında * İstanbul: 16 (A.A) — P danı amiral Okan, Hamidiye Averofta bulunmakta olan *' #t kumandanı âmirai Hkonon a. çekerek halan sularımızda ve“ Re ee çi metli dostu getirmekte olan At yö! bahçe önlinde beklemekte ol: ve çök samimi saygı ve sel! miştir. Amiral Ekonomu, cevabi çok harareti cümlelerle sowra kendisinin ve bütün bahriyesinin hinsiyatı bu t mü mma GEN dost müttefik millete ; #iyaretten eldden bahtiyar miş, selâm ve saygılarmın #' Alg, irisi «si a m Ge