22 Nisan 1937 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 15

evkolü. mül ? 3 5 o 5 3 i i e ş £ B 5 & x motörlü araba vardı ve tabii Z ö g z ş Bugün bir tren istasyonu da eskisinden nekadar farks onu İle beraber gördüğünüz İokomot ğ 3 i 3 ç 8 : g 3 3 7 5 z İğ E ŞeZ $ a a4 5 29 © EZ ssigs 213 : 7 £ onun yüzü. nin baban des bundan tam nür iki yaşın- rk Ve SUSUSE. duğus sekak- beri bıraksaydım, im, gece gün Snla kavrula. ikim baki ti ve bugüne bir hale ge- : eline bu ke erimi öğretti iş ve namağ- etirdi?.. Bent. ahadırsın, Her müteşebbis- ne de şeytan. önünde titri- diyorsun; sen o krak bekliyen ser sin... Runların Fakat ben a bir şey borç »ıleyici bir ta- zünü kesme- ştuğu müddet- nadı. . Sonra, rüince, aklın» erden kurtul. »di ve bağırdı$ lediklerin d0ğ- bir canavarım. i terbiye ettin ssümle: tamamla, e 3 z E 8 z a3 s z z 3 E 5» dis ds z EE SEş re vö5 SER “ gyo in bu tarafında ( — Müşteriler gi murlar da öte tarafi Medeni Amerikanın yüzkarası Medeni Amerikanın yüzkarası Hâla köle sayılan zenciler Mücadeleye Dünyanin en marlâm ve e gadre uğramiş olan eki, hiç şüphe tur ki, siyah ırktır. 145 milyon edilen tarafın- rt tahmin da esir yaşamaktadırla, olan Afrika ve onlarla meskün bulunan diğer bütün mmtakalar, © emperyal devletlerin idaresi altına girmiş ve eilerin istismarlarına saha teşkil etmiş. tir İşte, sırf bu (İstismar saikiledir Zenciler, diğer ırklara mensup İnsan- lardan dahâ az terakki etmişler ve, bi- hassa Afrikada yarı vahşi bir halde kal. muşlardır. Zencilerin en fazla yer, hiç şüphesiz & Amerika rağmen en fazla zulüm gördükleri yer de gene orasıdır. Amerikada bir zenci Yi lincetmek, diri diri o yakmak ahvali Adiyedendir, Amerika kanunları bile buna geçen haftaya kadar mani değidi ve bu husustaki kanun parlamentodan çıkarken 119 mebus aleyhinde rey Ver- medenileştikl: Buna Amerikada her meslekte Zenciler var dır. Dansör, müzisyen, şair ve bilhas sporcu, İ Zenciler; Ameri €'k olsun ehemmi bur atletlerin EN şi 5 Amerikanın Çorciya vildye uyarak duvara son olimpiyatlarda da, Amerikanın spor - erika topraklarinı mühafa cüluk şerefini müdafaa eden ve Ameri yı etmişti. Fekat bu w. mış a De een ÜC | an yiraz sonra değişmiş il ikisini kazandıran Zencilerdi. Frama cephelerine de evkeditmişler. Spor ve Zenciler dir, Fakat, bu sevki birçok ül dar kabi. Evvelâ bahri ve anın en ta edip, tarih ünive: esi Conson'ın ağ- iğfları mucip olmuştur. sökeri makamlar, Zencileri harp gemile- ine almak istememişlerdir. Çünkü zamana kadar hiçbiz, Zenci'bir Ameri- kan hörp gemisine ayak Nihayet uzun müzakerel Zenciler, niçin spora bu Tiyetildirler? Bunu, Am nmmış Z “vx An profesörü ol nda dinliyelim kmerika Zencil slitkaş öjenik Cb muvafık dünyanın en nasüli ilmi) tecrlibesir eraiti ta neticelerini re miştir. Amerikalı general Pershing ei- "ahlara merasim elbiseleri verilmesine gul olan çetelerin, dört asır müddetle; | at göstermitir. Teftiş en gi. Alrikadan en güçlü kuvveti » kavim, kadın ve erkekleri zozla Amer kaya götürdükleri malümdur. Bu dört zarfında, esir | tüccarları, müthiş yol yorgunluklarna tahammül ede ten birçok seneler son. Nihayet, hârP' va, evliları şeref meydanında ö lecek kadar kuvvetli, 600.000 erkek ve |, 4 anali, arasında bir tı kadın kaçırmışlardı. Fakat, görek Af- hir buraya ancak beyaz renkli Ame. p * bitteki nak kabul edilmiş, siyah ar rilkadaki, gerekşe Babrimubitteki mak |... kadınları Ki miş, siyah art liyat şeraiti o kadar feciydi esirlerin | rikân iödetle reddedilmişlerdi neler ise $ yazlarla dehşetli yahsi şt. Harp müddetince gör- Erüri büyük fedakârlığa mükâfe. edi renkli adamlar, beyaz vatan fal ten, ne daha iyi muamele gös- yezeceklerini ül di, Kendile Şi vatandaş müsavatı verile- < güşünüyorlardr. Fakat, bu” ümit- ancak altıda biri sağ olarak Amerikaya | varabildi. Binaenaleyh, iklim değişikli: ğine, müthiş yol yorgunluğuna 've ken dilerini kaçıranlara müstakbel efendi lerinin gulümlerine tahammül o göste. Ten bu 100.000 kadr ve erkek i£ güzidelerini temsil ederler. Bu son derece kuvvetli insanları t9- runları, dedelerinin bedeni ve ahlâki #eziyetlerini tevarüste devam ediyorlar. Onlar, kuvvetleri, adalelerinin zarafet ve yümuşaklığile, sadelikleri ve iyi kalb iiliklerile kendilerini gösteriyorlar. İşte bunun içindir r esir olan Zencilerin çocukları, akıl ve hayale gek ikuk etmemiş ve bir defa daha leri tahak larının kurban: olmuşlardır. bam! inç hâdiseleri günden güne artma. Cenup mıntakalarında Zen- hakiki bir katilim yapıldı. eski muharip cidukları gabaşladı. cilere karş Böylece onları, miyen hir çok rekorlar kıran ve ye i4ğiasından vazgeşirmek istenildi. Ame n âe o berakan sporcular | i48i ellerle doldu. dünyayı hayrette ni İk hapla Zeneilerle kati cetbediyoslar. «TN, zencileri, beyazlar gibi kile. lerimin sporla fazla alâkt- 2 başka bir sebep dabâ vardır; Onlar iç Amerikada az ŞO& bir mevki temin etmek ve beyaz vatan” ğ ini Ka“) bapishane duvarları gil fakat e « edildiler. dan askerlikten teri Harlemin feth Amerikadaki beyazların zulmünden adilerini in r, büyük şehirlerte müm- biribirlerine yakın tmektedirler. Hat kurtaramıyan vale Zencil kün olduğu kadar kabildir. İnsani faaJiyet sahaları Mahallelerde ikamet © birisi onlara açık olmadığı i başlayacaklar nd sencileri günde sekiz - sazt müd ctaa w3ulü çaresini ancak sporda buluyorlar» büyük mahal p çok büyi : Faydasız kalan fedakârlıklar edu. Bu Amerika Zeneilerine, şimdiye kadar | Siyah Amerikanın payitaktı ancak iki defa Amerikayı temsil etmek ii Nevyorktaki Har me $ oli lar fırsatı verilmiştir. Evvelâ olimpiyatlar | da atlet olarak, sonra da asker harbiumumide,,, maalesef ne şecaat ve kahramanlıkları n€ ları 1öyrk olduğu takdire kazandıkları büyük muvat- | lerden soüra artmıştır. Gene ör- esindedir ki, herkes, Zenci balo. b olmamıştır. je Amerikada seferberliğin başlangıc” de Zencilerin askeri fabrikalarda çalış” fakiyeti lar say İ rettir? Bunu Zencilerin en mı ? lek ve ayaklarından bi le bugün bile gayet ve meşru dür, ları, Zenci tiyatrolar: ve Zenci ile alâkadar olmağa başlamıştı. Halbu. ki na kadar hiçbir beyaz bunla» yordu bile. te böylece, Harlem şö in © arttırmış ve Amerikelıların bi eğlence mahallesi haline gelmiştir. Hakikatte Harlem hiç de Zencilerin iskân: için yaplımamıştı Bu büyük ma- halle, serf ameleler için yapılmış ve ora- da geniş caddeler açılmıştır. o Halbuki inşaat bittikten sonra, bu yeni ve paha, kı apartımanlar hü bir müşteri bulama dr. Bunun üzeri üşteri bulamryan ve üstelik borca girmiş olan hattâ iflâs eden apartıman sahipleri, binaları renk- K erilere kiralamağa razı oldular. ât bunun acısını çıkarmak için çok yüksek kiralar istediler. | hretini büs. Zenciler buna da tazı oldular. Orada ki heyazları kaçırtmak için, bir taraftan bir ev, ötede bir apartıman, beride bir dükkân kiraladılar. Plân dahilinde tat- | bik ettikleri bu iskân işi derhal istedik» leri neticeyi verdi ve bütün — beyazlar kaçınca, mahallenin birçok yerleri bom. boş kaldı. Ev sahipleri saçlarını başla Yarını yoldular. Neticede binaları Zen- cilere satmağı tercih ettiler. Zencilerin | dikleri olmuştu. Birçok © zenginler | ve Zenci kapitalistlerine mensup şirket. fiyatlara aldılar. | » müddet geçince, beyazlar | geri almak, ve bu su- hakiki bir | mani olmak is er. Fakat iş işten geçmişti. Zenci, Ter katiyyen buna razı olmadılar. Müca galip ç & yerlerin bir bile geri vörmemeğe azmetmişlerdi. Be- yazlar tarfından yapılan, mitingler, tethiş, cebir ve tazyik onları bu kârar- larından vazgeçiremedi. Harlem Zen. tilere aitti ve onlarda kalacaktı Nitekim öyle oldu. Zenciler vaki, o mahajlel çeşmi ve idari ismi olan Harlemi değiş- ediler. Fakat aralarında, ona da'ma okşayıcı İsmi verirler: “Niger Hea- ven,, yani Zencilerin seması... inin eski, Zencilerin arzuları Münevver Zenciler, urun senelerd beri, durmadan, srkdaşlarınm Am. vatandaşl müdafas etmek işin çabalayıp duruyorlar. Fn basit insani kaidelerin çerçe dahilinde olan bu metalibat ktüe' len biri olan doktor Di. nühim bir eserden ala- şefle n yazdığı çin... Bundan deha tabii ne diyeceksiniz ama mesele se giyiyorsun cudumu sicak tutmak ğını verir, rih bilginleri ve | layısiyle görü yada San'at eseri olan çıplak he Insanlar niçin elbise giyerler? Üşümemek için mi ? Hayır ! Çünkü soğuk iklimlerde bile çırçıplak gezen insanlar hâlâ var! İnsanlar niçin üst baş giyinirler? | “Ama tuhaf sual! üşümemek i | var?,, İ Herhangi bir adama " , dediniz m karşılı. Fakat fen adamları, ta * kkikler nun hiç de doğru olmadığını söyle mektedirler. Bunlar elbisenin: niçin | giyilmekte olduğuna dair birçok! hazariyeleri ileriye sürmektedir. Bu nazariyelerden yedi danesi uzun u- zadıya tetkik ed tir, Birinci nazariye: Eski Çin efsa- nesine göre, insan oğulları bundan | binlerce sene evvel Pan Kur zaman- | larında üst baş giymeğe başlamış - lardır. Bu zat dünyaya nizam ve - ren, gökle yer yüzü biribirinden yrıldığı zaman işe başlıyarak ve ilk san imparator, olan adamdır. Çin hesaplarına göre bu zaman her birisi 10.800 sene süren iki çağa ay- rılmaktadır. İşte bu çağların sekizin insanlar evvelâ yapraklar, 80 der ive kürklerle vücutlarını sinde e başlamışlardır. “Yılan, çıyan ve | hayvanlar çok kalabalık oldukların. dan, sularda henüz sükün bulma. dıklarından adam oğulları çok 8€ falet ve ıztırap çektiler. İşte bu se: | falet zamanlarında rüzgâr ve 80-| ğuklara karşı korunmak için hayvan pöstekileriyle örtündüler., Bazı fen adamları Çinlilerin bu düşüncesine inanmakla beraber, diğerleri buna fazla ehemmiyet ver miyor. Çünkü soğuk bir iklimde yaşamakta olan Patagonyahlar çır- çiplak yaşamaktadırlar. Nitekim orta Avusturalya yerl de bugün bile hiç bir şey giymezler. Bu iddianın ikinci bir misali de Afrikada Safari hamallarıdır; bun- lar gündüzün cehennemi sıcağında ağır yük taşırlarken mâlik oldukları bütün elbiselerini sırtlarma geçirir” ler; Akşam evlerine döndükleri za man bi başlarını çıkararak çırçıplak soyunurlar. Şu halde elbise giymek soğuğa karşı | değildir; Bu sadece bir itiyad meselesidir. İkinci nazariye: Musa dininden- beri ortaya atılan âr ve namüs do nmemesi lâzım gelen | yerlerin örtülmesi elbiseyi doğur- vebu nazariye Roma İmpa- ratorluğu zamanındanberi en mak * bul sayılanıdır. muş Fakat Japonya ka» İ dın ve erkekleri bir arada çırçıplak olarak hamamda bulunmalarını hiç ayıp ve ahlâka muğayir saymamak- tadır, Buna mukabil gene Japon bize intihap meçcani ilk tahsil balekı, ot iyatrolara ve; toplantı mahallerine girmek hakkı veril miyor, Bize & i, hususi rorlar. En biz alıyor, aşağı ai ve gündelikleri Guna mukabil en pahalı ve de oturuyoruz. Ancak a ikamet etmek hakkı pis evler- mahslelerde Gazete ve tiyatrolar halk: bizim sley himize kışkırtıyı Medeni hak kekten daha | an bile bizi | fazla vergi ve müdafaa etm ğinden emin bulun biliyor veya linç edebiliyor. | Bu vaziyet dahilinde, Zencilere, ken- di a kavrulmak, o kendilerine | mahsus bir cemiyet ve kültür, kurmak | ve kendilerini büyük beşer ailesi ve me. | deniye al edecek olan son | ve kat'i mücadeleye hazırlanmaktari baş İ ka çare kalmamıştır.,, mey kellerin teşhirine iyi nazarla bakıl- mamaktadır. Afrika yerlileri çır ıplak gezdikleri halde bunun edeb ve haya ile alâkası olabileceğini hiç de akıllarma getirmezler. * İnsanlar mâ- tatmin etmek için el mışlardır. İlk insa ının sahibi olduğunu ve başkalarının gözlerinin onu görme- mesi lâzım geldiğini düşünmüştü; Nitekim en çok üst baş giyenler de kadınlardır. Eski erkekler kadın- larını başka erkeklerle konuşmak * tan, hattâ onlara görünmekten men etti, Dördüncü nazariye: Elbise giy: insi cazibe doğurmuştur! Ka- nmek süretiyle erkeğin me- rak ve tecessüsünü arttırmağa uğ- raşmış, sonraları giydiklerini bir ta- kım ziynetlerle süsliyerek sirma iş“ lemeler, mücevherat ve saire hep bundan doğmuştur. Beşinci Totemistik nazariye: Ba- tidai insanların vücutlarına 88- yler muhakkak süs içi Bunlar cesaret ve düşma" yi göstermek için harp ganimetleri olabilir.. Altıncı nazariye: Elbisenin men- şei “hayat veren cisimleri,, mâlik ol. dukları sihirkâr kudret dolayısiyle elbise g cudda taşımak itikadı elbi » sebep olmuştur. Ta- z müdekkiklerinden sanlara tabii bir hal olmadığını iddia etmektedir. Bunların ilk taşıdıkları süsler büyü ve muska mahiyetinde şeylerdi. Nitekim hâlâ Südan da ka- dınlar çocuk doğurabilmek kuvveti için üstlerinde katır boncukları ta- sırlar. Yedinci nazariye: Estetik naza » riyesidir. Bu düşünce taraftarı 0- lanlar diyorlar k * — Kadınlık erkeklik meselesi bir tarafa bırakılsın hattâ bazı hayvan- larda bile bedi t ki tabiii ki sınıflara mensup hayvanlarda bile Bir karga, bir saksa - görüyoruz. gan, Avusturalyanm Kameriye ku- şu parlak ve cazip şeyleri toplarlar; maymunlar da ayni işi yaparlar. Hattâ, bazı renklere karşı fazla in- cizap duyarlar. İnsanların parlak güzel renkli kuş tüylerini, deniz hayvanları kabuklarını toplamak gibi ayni temayüllere kapılmış ol maları pek muhtemeldir. Meselâ deha kolay taşıyabilmek için kuş tüylerini, başlarındaki saçlar arasr- na sokmuş olmaları ve kabukları da boyunlarma asmış bulunmaları pek muhtemeldir. Bundan başka vücudu boyamak da cinsi cazibe vasıtası yahut da bö- ceklere karşı korunmak çaresi ola - rak başlamış bulunabilir. Elbisenin hodbinliği tatmin et - mek izin bir vasıta olması ihtimal- leri de pek kuvvetlidir. Bunu giyen adam sırtındaki üst başın şıklığı, yeniliği ve pahalılığı ile diğer insan- lardan daha mümtaz, daha kıskanr- lacak vaziyette olduğunu, cemiyette infirad ni göstermek ister. İlk giyilen elbiseler hayvan pöstekile- Nitekim hayvan mahsulleri * nin tesiri bugünkü elbiselere kadar devam edegelmiştir. Dokuma ve mensucatın men- #ci pek eskidir. Neolitik çağından kalmış ve iyi muhafaza edilmiş en eski nümunelerle Paleolitik devrin. den bize kadar intikal eden sivri ue- lu iğneler de bu sözlerimizi teyid &- der, Ağaç kabukları ve diğer nebati maddelerin kullanılması da hayvan pöstekileri istimali kadar eskidir A.E,