12 Nisan 1937 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 2

PN PE 3 Atatürk - Karajorjeviç ittifakı ismet İnönü ve Arasın Belgrat ziyareti münasebetile Bişvekil İsmet İnönü ile Dış Bâkan Dr. Aras şi anda dost ve müttefik Yu- goslavyanm misafiri olarak Karajorj oğullarmın payitahtında bulunmakta. | dırlar, Balkanlarmı Adalardenizi, Marmara | ve Karadenizle yalanan. kıyılarında | yaşıyan Türk milletinin büyük itime. | dını temsil eden İnönü, Balkan yarı. madasınm Adriyatik dalgalariyle ya- lanan kıyılarındaki merd Yugoslav ieti arasmdaki anlaşma (ve bilhassa Türk ve Yugosalv milletleri arasm- daki anlağma) dört devletin veya bu son iki devletin yalnız dış politikala- rının bir eseri değildir. Uzun bir be. raber yaşama esnasında biribirlerini gayet iyi tanıdıkları halde büyük garp devletlerinin entrikalarına âlet olarak biribirlerine saldıran ve bu saldırışın hiçbir kârı olmadığını, aldatıldıkları. ni sayısız acı tecrübelerle anladıktan milletinin dost kolları arasmda geçen | sonra; kin, intikam, menfaat ve ihti. ilk günü ile Balkan Antantı va Küçük | raslarda hâdiselerin bakemliği ile Antant arasındaki eşsiz sempatiye ve bu iki anlaşmanm biribirine müvazi iki siyasi hat resmeden arsiulusul manalarına yeni bir tezahür ve yeni bir nllmayiş imkânı verdi. İnönünün Belgrada yollandığı gün, (Ankara *. İstanbul . Edirne) yolun. daki Türkiye köyleri, kasabaları ve ge. hirleri, Romanya, Yunanistan Çekos- Jovakya, Türkiye ve Yugoslavyanm bir idenl, bir düşünce ve bir hedef ifa. de eden ve bir hayli teeribe edilmiş olan birliklerine Türk milletinin yük. sek bağlılığını nasıl göze vurduysa İnönlnün Belgrada ayak bastığı an da Yugoslav milleti ile Türk milleti ara- Bmda ayni mevzualr üzerinde tam bir anlaşma mevcut bulunduğunu ispat et miş bulunmaktadır. Devletlerin dış politikaları, hiçbir devirde milletlerin biribiriyle kaynaş- ması manasına gelmemiştir. Dış poli. tikaların ustaca telif ettikleri menfa; altlerin elde edilmesi ile veya elde edi- lememesi ile yaptlan anlaşmalar, uyuş- malar ve ittifaklar dalma bir sona ulaşmış ve beş yıl önce müttefik olan iki devletin beş yıl sonra düşman oldukları çok görülmüştür. İktidar meykilerine gelmiş olan htikümetlerin milletleri dostluktan düşmanlığa ve düşmanlıktan dostluğa üratle ! tihale ettiröbilmeleri" dig “politikanın. daima satıklarda çalışmış olmasinin bir ne. ticesidir. Balltan paktınır diğer bütün siyasi anlaşmalar üstündeki kıymeti işte burada başlar. Dört Balkan mil, meydana gelen umumi tasfiyeyi kabul öden dört Belkan milleti biribirleriyle birleşmeyi istemişlerdir. Ne büyük tali eseridir ki bu tarihi ve psikolojik anda gerek Türkiye ve Yugoslavyada, Ve gerek Romanya ve Yunanistanda milletler arasmdaki bu duygu akraba- lığını, bütün kıymetlerile ihata edebi- len, anlıyan ve devlet idaresini bildik- leri kadar insanlığın yüksek manalı ta, bakalarına da ulâşmiş'olan Tiderler ve devlet adamları bulunabilmiştir. Bilhassa Türkiyede Atatürkün ve müttefik Yngoslavyada devrinin en asil, en merâ ve en ileriyi gören (hü- kümdar - lider . devlet adamı idemlist) bir Kral Aleksandr bulunabilmiştir. İstanbul, hâlâ, bir gizli komite ve siyasanın namertliğine ve bir geri sistemli devlet emniyeti umumiyesinin likaytliğine kurban giden yüksek şe- refli, fakat talisiz Aleksandr'ın Dol- mabahçe sarayında Milli Şefimize mi. safir olduğu günü hüza ile karışık bir gururlâ hatirlamaktadır. - Türkiye ve Yugoslavya arasındaki dostluk ebedi. dir. Çünkü o, bir taraftan, Yugoslav milletinin en iyi duygularmi zamanm- da sezmiş ve ona en güzel şekilde ter- ciman olmakta - tereddüd etmemiş olan: Alokisarıdi'ı Aren miti; “Memi si” yasi bir wasiyetidir, diğortaraftan'de döstluklarına sarsılmaz bir fedâkârlik ve eşsiz birferagatle bağlı-olan Ata. türk'ün Balkanlarda, Akdenizde ve Or. ta Avrupadaki ana rotasıdir. Şekip GÜNDÜZ Belgrat “Türk günleri,, yaşıyor Belgrat, 12 (Hususi) — Başve- kilimiz İsmet İnönü, Hariciye Veki- limiz Tevfik Rüştü Arasla birlikte kendisini Nişte karşılıyan büyük el- gi Ali Haydar Aktay ve Yugoslav- yanm Ankara elçisiyle b: dün akşam saat 21,40'da Belgrata vasıl olmuştur. Büyük Belgrat garı Türk — Yu- goslav bâyraklariyle o süslenmişti. Bir Yugoslav piyade müfrezesi . ile muzika garda yer almıştı. Yugoslav başvekil ve hariciye na” zırt Stoyadinoviç ile refikası başta olmak üzere hükümet erkânı, Ro. men, Yunan, Bulgar, Çekoslovak elçileri, elçiliğimiz memurları ile ka- © olabalık bir karşılayıcı grupu garda hazır bulunuyordu. Tren gara'girerken askeri bando Türk İstiklâl marşını çalmağa başlar dı. Biraz sonra duran trenin arka- smdaki hususi * vagondan Türkiye Başvekili İsmet İrönünün mütebes- sim çehresi göründü. Yugoslav baş” vekili tehalükle vâzona doğru iler- ledi. İsmet İnönünü hararetli bir şe- kilde karşıladı. Basvekilimizin refikalarına azzam bir büket Bayan Stoyadinöviç tarafından verildi. Başvekil, Tevfik Rüştü Aras ve harbiye neztrı Mariç- le birlikte askeri Mmüfrezeyi teftişe başladı. * Harbiye © nazırı müfreze kumandanını bizzat takdim etti, Bu sırada beklenmiyen bir sür- priz öldü. Başvekilimiz Yugoslav lisaniyle Yugoslav ordusunun ana" nevi selâmını gür bir- sesle wskere bağırdı: “ — Allah yardımcınız olsun.. M Asker buna derhal mukabele et- ti: ği “— Allah sana yardım etsin.,, Bundan sonra asker teftiş edildi se hükümet erkânı ile sefirler Başve- kil takdim edildi. Garden çıkım” ç müsafirleri # sürekli bir şekil. de alkışlamağa” Başladı. Bu alkış tufanı, birinci oto: Baş» vekilimizle Yugoslav Başvekili ve ikinci otomobile bayan İsmet İnönü ile bayan Stoyadinoviç binip otomo- bil kafilesi hareket edinciye kadar bütün şideetiyle devam etti. Bağvekilimiz yollarda mütema- diyen alkışlanıyordu. Bu şekilde Başvekilimizin misafir edildiği hu- susi villâya kadar gidildi. Ziyaretler Belgrat, 12 (Telefonla) Başve- kilimiz yanmda Hariciye Vekilimiz Tevfik Rüştü Aras bulunduğu hal- de saraya giderek Naib Prens Pol'ü ziyaret etmistir. Bu resmi ziyaret u” zun sürmüş ve mülâkat esnasında Yugoslav başvekili Stoyadinoviç ile Belgrat sefirimiz Haydar ve Yugos- lavyanın Ankara elçisi bulunmuş- tur. Mülâkatı müteakip Kral Naibi Başvekilimiz ve Hariciye Vekilimizi öğle yemeğine alıkoymuştur. Bu aksam Yugoslav. başvekili tarafından Başvekilimiz şerefine bir resmi ziyafet verilecektir. Başvekilimiz İsmet İnönü çar şamba gününe Kadar Beleratta kala- cak ve muhtelif temaslarda buluna- caktır. Burada Başvekilimizin kar şılanısı her türlü tahminin ve teşrifat kaidelerinin üstündedir. Başvekilimiz çarsamba günü bir seyahate çikacaktır. Bu seyahatin Dubrovnik'e kadar olan kısmı . ma- Kimde. Fakat mii buradan Delamu istilâdan kurtulduğu gün Dün şehrimizde heyecanlı merasimle tesit edildi Fransız istilâcı orduslrmdan ken- dini tam bir kahramanlıkla kurtaran Urfanın bu kurtuluşunun yıl dönümü dün Eminönü halkevinde tes'it edil - miştir. Urfalılar, Urfayı sevenler ve Urfa savaşına girmiş gazilerin bulunduğu toplantıda evvelâ istiklâl marşı hep bir ağızdan Böylenmiştir. Marştan sonra Aziz Moltay kürsü- ye gelerek 17 senedenberi İstanbulda yapılmıyan bu büyük günün tes'idi dolayısiyle ihtisaslarını anlatmıştır. Bundan sonra Urfalı müinevverler. den Mithat Ömür Karakoyunlu, Urfa. nm kurtuluşu hakkında bir hasbıhal- de bulunmuş.“Türk tarihinin şanlı menkıbelerle dolu olduğunu, eğer bi- tün bu zaferleri tes'id etmek lâzımgel- ae senenin 360 gününde merasim yapıl ması Jcap ettiğini, fakat 'Türklerdeki tevazıun buna hacet birakmadığnı söylemiştir. Mithat Ömer Karakoyunlu sözleri. ni şöyle bitirmişti “— Türk gençliği, khudutlarımızın biraz ilersinde bir Türk yiğitin meza. rmda dalgalanan ganlı bayrağımızı unutmamalıdır.,, Aziz Moltay; Karakoyunlunun Ur. fa için yazmış olduğu şiiri okumuş, genç üniversitelilerden Hikmet Urfa #avaşma ait çocukluk hatıralarını an- latmıştır. Urfalı şair Hulüsinin şehitler için yazdığı şiiri okunduktan sonra harb zamanında Urfada harekâtı idare et- miş olân kaymakam Ali Riza Urfa harbini anlatmıştır. Üniversite talebelerinden Abdülka,, dir Karahan bir hitabede bulunmuş ve bilbassa son hudud meselelerine temas ederek: “Türk askerlikte genir bir tari, he maliktir; her zaman Büyük Şefin işaretile bizler hazırız... demiştir. Muallim Nahid Cemal Urfa tarihin. den, savaşından, güzel Sar'atlarından bahsetmişi tir, Hatiblerin nutukları bittikten soh- ra, Urfalı üniversite talebeleri tara. fından milli havalar çalmmış, türkü. ler söylenmiştir. Bilhassa Urfalı bir gencin söylediği Urfa savaş türküsü merasimde bulunanları çok mütehaş, sis etmiştir. Kapitülâsyonlar Kardeş Mısırı bu dertten kurtara- cak konferans bugün toplanıyor Kardeş Mısırda da kapitülâsyonların kaldırılması için Montröde (o bugün bir konferans açılmaktadır. Konferans İs. viçre Cumhurreisi Mottanın fahri riya- seti altında toplanacak ve cumhurreisi açılış nutkunu söyledikten sonra bunu ahas pağarın © konferansını toplan. mu mehepİsi ve gayeni Jmlelerded Mi! takip edecektir, ZannediMiğine göre murahhas heyet. ler kapitülâsyonlar rejiminin ilzası için Mısır hükümeti tarafından vukubulan ,alebi kabul ederek prensip itibarile ko- ayca bir itilâfa varacaklar, fakat bir- çok teferrilat noktaları nazik müzake. relere yol açacaktır. Murahhaslar bütün ecnebiler hakkın- da kabili tatbik olacak bir birleşme mu- âhedesile seri halinde İki taarfir itilâflar âdi şıklarından birini tercih etmek ız. İ#rrarnda kalacaklardır. “Ecnebit,, tabiriniri tarifi meselesinde çıkacak müşküllerden de korkulmakta- dır, Mısır murahhas heyeti “tebaa,, ta. "birinin sauhtelif memleketlere mensup vatandaşlar hakkında — kullanılmasını ve ba tabirin makmilerle Cezayirli ve | Tunusluler hakkında MALE: ni tek if etmiştir. Murahhasların bundan maada muvak kat rejimin devam müddeti hakkında da sonraki istikameti henüz bilinmiyor. Belgrat “Türk günleri, yaşıyor Belgrat, 12 (Hususi muhabiri- mizden) — Yugoslavya bugünler, tamamen “Türk günleri, yaşıyor i denilebilir. General İnönünün kar İ şılanması için yapılan tasavvurun fevkinde muazzam merasimden son. ra her dilde Türk arkadaşlığı mev zuu bahsedilmekte, her tarafta Yur goslavlarınki ile birlikte Türk bay- rakları görülmektedir. Gazete ve metmualar âdeta hu» susi birer Türk nüshası çıkarmakta” dırlar. Türkiye Cumhuriyeti ve © | nun şeflerine geniş yerler tahsis edi- liyor. Radyo merkezi, Türkiye İs tiklâl marsmı çalmakta, Türk dili ü- zere hitabeler vermektedir. Ankarada, dost millet mümessil. lerine yapılan emsalsiz merasim ay” rı konulacak olursa, Belgratta İsmet İnönü icin yapılan merasimi, son geneler içinde, Balkanların “Birinci dereceda samimiyet tezahürü,, diye tarif etmek hiç de hata olmaz.e Gazetelerin neşriyatı Bulgar ve Yugoslav. matbuatı Başvekilimizin bu seyahati münase: betiyle dostane neşriyatlarına de- vam etmektedirler. »Mâzrmilir. Metre. mutabek kalmaları lâzim (gelmektedir. Bu müddet hakkında yapılan — teklifler altr sene ile yirmi sene arasında tehalüf etmektedir. Bu mlddet zarfında muhte- lif mahkemelerin teşkilât ve hakkı ka- zdsi Bikkındi da Nr karar YAT hâklı imiyeti Rd ve Mir RS & rasında ihtilâf vukunda hüsust zaman- lar temin edebilecek mahkemeler tesis etmesi teklif edilecektir. Sureti umumiyede konferansın müş- külleri yenerek büyük zahmetlere kat. Janmadan bir itilâfa varacağı ümit edi. mektedir. Almanya Sovyetlerle nihayet anlaşıyor mu? Lond I(A.A.) — Bir Alman - Sovyet ittifakına doğru mu gi liliyor? “Sunday Kroniki, (gazetesine göre bazt Alman zabitleri gizlice Sovyet za. bitlerile görüştükten sonra gidip Hitle- re bu mülâkatın neticesini bildikmişler- dir. Hitler ile general Ludendori, Blüm berg ve Göring arasında vukuvu'lan bir mülâkat esnasında askeri şefler Sovyet. ler birliği Almanyaya karşı cs9he aldı ğı müddetçe memleketin gerni, iyerini tam olarak temin etineğe imkân olmadığın söylemişlerdir. Hitler ise bunu mmykabil Alman — Japon ittifakını tercih ettiği hakkındaki kanaatini teyit ederek bU takdirde Sovyetlerin faaliyetine set $©* kilmiş olacağını ilâve etmiştir. Bunun. Ja bersber Sunday Kronik! gazetesinin yazdığına göre Hitler netieede askeri rüssanın fikrini Kabul etmek mecburiye sinde Tal kalacaktır... Eğer r bilseydim Musol'ni ile anlaşırdım! Habeş Imparatoru böyle diyor Hali hazırda Londrâdan iki günlük yolda “Roth” da münzevi bir hayat yaşıyan Habeş İmparatoru, İentransi- jan gözetesi muhabirlerinden birisine verdiği uzün mülâkatta ezcümle de. miştir ki; “. Eğer Cemiyeti Akvamın bana “hiyanet edeceğini bilseydim Mussolini “ile uyuşmağa çalışırdım,” “ 12 NISAN — 195» Veremle - mücadele LE Spnli ti Cemiyet faaliyetini genişletmeğe çalışıyor İstanbul veremle mücadele €€ miyetinin senelik kongresi 24 nisa cumartesi günü yapılacaktır. Etibb odasında yapılacak olan bu seneki kongreye büyük bir ehemmiyet fedilmektedir. Ekseri azası doktorlardan mürel kep olan veremle mücadele cemiye bu sene, senelerdenberi takip edileni bir hamleyi yapmak istemektedir. O da İstanbul mubhitine sıkışan v8 dar bir çerçeve içinde çalışmak me€i buriyetinde kalan veremle mücadel&i cemiyeti ötedenberi verem gibi müt hiş bir âftle mücadele edebilmek için! bütün memlekete şamil bir cemiyet mahiyetini almak istemektedir * Memleketimiz, verem vukuatı ef” çok görülen memleketlerin başmda gelmektedir. Bu defaki kongrede cemiyetin bu şekli alması ve her şeyden evvel sanatoryomların çoğaltılması için müzakereler yapılacaktır. ii Bu meyanda talebe ve YE leriçin Valde bağında pervanto yanında sem ne vücude ge tiren maarif v tine « dilecektir. ğa Velde bağı sanatoryomu 50 ya taklı olacaktır. Bedbaht | bir yavru Orta mektebi bitirebilmek içim” Garsonluk yapmağa bile razı Tahsil aşkiyle yanan bir yavrg” Kadak TÜPİĞİUZE MİLİ ME ALENİ “Gümüşaneliyim.. Annemi, babarı kaybettikten sonra bir yandan tahsi- le devam edip diğer yandan iki küs çük kardeşime baktım. Geçen sene onları da kaybedince tahsilime vam edemedim. Yedinci amıftan ta dikname alabildim. İstanbula gelip tahsilime devam etmek imkânların araştırdım. Maalesef müracaat et” tiğim bütün müessese ve zevat ka” pıların: kapadılar, arkalarmı döndü” ler, Maksadım bir işe girerek bir ta» raftan da hiç değilse orta mektep diploması almaktır. Hususi surette derslerime çalıştım. Eğer iş bula" bilirsem bu yıl imtihana girer ve mus” vaffak olabilirim. Böylece bir sen8 daha okursam orta mektep mezunu olacağım. Otel, kahve ve apartman kapıcılığı gibi işler de. yapabiliriris Yalnız yanıda çalışacağım adamın Türk ve müslüman olması şarttır. Bana işi vermek, himaye etmek sw retiyle bütün istikbâlimi kurtaracak | olan insana ömrümün sonuna kadar en yüksek minnettarlıkla bağlı ka” lacağım, “Bu dileğimi yazmanızı ti“ <a ediyorum, Bu küçük okuyucumuzun adi Necdet Yalçındır. Adresi de şudur: Tahta kale deve oğlu yokuşu 3 nu marada kömürcü İbrahim eliyle. Okuyucularımız arasına kendisin? bu yardımı yapabilezek vaziyetta 9 lanlardan biri bu zavallı © yavtuys elini uzatırsa"çok büyük bir hayir işlemiş, memlâkete de okumüş bir ins san kazandırmış ölecektir. Diğer taraftan, hiç timit etme mekle böraber, Türk maarif cemiy&” tinin bu kabiliyetli yavruyu kiT37€ etmesi dileğini kaydetmekten te, vaz geçemiyâdeğiz. Bir sinema artisti şehrimize geliyor Sinema astisti Dor Jose Mojika bü "yaz tekrar şehrimize gelecektir. Yeniğ evlenen Mejika, Avrupanın şarkınd bir balayı seyahatine çıkacak ve İS | tanbulda iki hafta kadar kalacakt! Burada birkaç temsil vermesi de ihti büzl gin lir, SE 'E ç Tik muma sged Sema LEŞ I Sa xmupu