1 Nisan 1937 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 5

Ispanya harbinin son üç aylık bilânçosu : Faşist orduları Dört aydanberi uğraştıkları halde Madride neden İspanyadaki harp, dokuzun . cu ayma giri. yor. Madritin kahramanca mü dafansı, dört ay. danberi devam etmektedir. General Fran konun Madriti <epheden bir ta. arruzla Zaptet - mek teşebbüsü . nün nasıl hezi . mete uğradığı hatrrlardadır, Bunun sebe. bi, Faşist kuv- vetlerinin, Mad. ridin kapısında, dahili © harbin başlangıcında görüldüğünden bambaska | bir hükümet ordu - karşılaş - İomasierr İspanyada son üç ayda yapılan muharebelerin cereyan ettiği yerleri gösteren harita İy Medridin mü- atansında, hükümet 'cüzütamları Yalnız cetaret ve kahramanlık gös- termekle kalmadılar, modern silâh- ları kullanmağı ve müdafaa sanatın: diler. Bu meziyetler, Jara - ra hatlarında gös. IŞ Kanunusâni ayında , muntazam ordulardan 15,000 askeri bulan Al man - İtalyan cüzütamları Madrit | ileri hareketine iştirak etmişti. O za. mandanberi müdahaleci askerlerin miktarı birçok kereler artmıştır. En insaflı tahminlere göre, İtalya bu - yö İspanyada 80,000 asker bulun Edi r. Almanya ise 30,000 ka - sr asker bulundurmaktadır. e e başka İtalya, İspanyaya ii ir kuvvei seleriye gönd niş ir ki, Adis - Ababanın zabtına iş. pin e generallerin kumandasım- Es me #Panya, Habeşistan ği. Ve İtalyan genaralleri bunu »radaki ilk muharebeden E ecburiye hissettiler, Son muharebe nasıl ; başlamıştı ? Guadalajara kısmındaki şiddetli çarpışmalar martın 8 zi ş , tiz nde başlamış. öm kişiyi bulan dört İtalyan li 1, guenza mmtakasına tah- yi ir ikten ve bunları bir hayli ağır ağ N Yere topları, 100 tane ank Ve birçok zırhlı otomobille tak- viye ey ledikten sonra Faşistlerin motörlü cüzütamları hükümet ordu- sn Madrit kısmında geriden ani ir ii um Yaptılar, Bu sırada hükümetçilerin vazi. yeti karık bir hal almıştı. Çünk ie > a Siguenza'dan ilerlediği ve 2 gren Molanm kuv- rar imasterra muntakasın « is ir taarruza gezmiş bulunuyor- du. Eğer, müdahaleciler Gundala - e Zaplına fak olsalar : mi m ağlarındaki hükü- tL kendilerini hayli a ME bir Vaziyette bulacaklardı. paeterin ve müdahalecilerin bu ha - dep Plânı tatbik edilebilecy. di, Mad Amar İni 1 döşecdeği ke Sir. Hezimet ğ Muharebenin ilk günlerinde, Fa- şistler Guadalajara istikametinde bi- raz ilerleyip Mirlari . Brinega hat- tma kadar erişmek gibi bir muvaffa. . İ dular. kıyet gösterdiler. Bununla beraber | az sonra, © kadar şiddetli bir mu. kavemetle karşılaştılar ki, ilerleme” yi kesmeğe mecbur oldular. Hükü- metçiler, kesif miktarda ihtiyat as. | keri ileri saldırtarak martm 13. ün. İ de mukabil bir taarruz “yaptılar ve tayyarelerle tanklardan yardım gö- | rerek motörleştirilmiş İtalyan cüzü- tamlarımı hezimete uğrattılar. İki İtalyan fırkası mağlüp edildi. Hükü- metçiler. 100 makineli tüfek bir | hayli sahra topu ve tank iğtinam ets | mişlerdi. Hükümetçi ordunun Guadalaja- radaki muvaffakıyetli harekâtı, bu kuvvetlerin mücadele vasıflarındaki umumi ilerleyişten geliyordu... Şurası manidardır ki, Guadala « jaradaki muharebe esnasında, İtal- yan seferi kuvvetinin askerleri, kuv. | vei maneviyelerinin kırıldığını ima eder alâmetler gösteriyordu. Hü - | kümetçiler tarafından esir edilmiş İtalyan askerleri, hükümet kuvvet leri saflarında çarpışmak arzusunu izhar etmişlerdi. ! Cenahlardan hücum tecrübesi Önden hücum general Franko » ya büyük zayiatı mucip oldu. Asi. lerin en güvendiği kuvvetler, hare « ketten kesildi. İşte bundan dolayı- * dır ki, Almanya ve İtalya, munta zam askerlerinden mühim bir mik- tarda İspanyaya göndermeği hüzüm- i Tu buldular, 4 Önden hücumun, maksadı te min etmediğini görünce, Faşist ku - mandası cenahlardan saldırmak! su- | retiyle Madridi zaptetmeğe kalkiştı i Hükümet kuvvetlerinin sahra şera- iti alında o kadar müessir olamıya- cağmı umuyorlardı. Asiler ve mü” dahaleciler, Madrit ile Escarial ara” İ smdaki hükümetçi hatları yarma» ği defa (köpunusani) teşebbüs Si Fakat Alman Italyan kumanda heyetinin tasarlamış olduğu plân tat bik edilemedi. Hükümetçiler bu | şartlar içinde de mükemmel suret- te çarpıstılar ve düşmana darbe vur. En manidar olan cihet, “bu | muharebelerde de hükümetsilerin İ Alman - İtalyan muntazam askerle- İ rini mağlüp etmeleri idi. Faşistlerin kanunusânide yediği darbe, o kadar ağır geldi ki, kuv : vetlerini yeniden tanzim edip büyü giremediler? İ rağbet bir harekâta girişmeleri ay geçti. için tam bir Yeni tiaarruz Şubatın böşlangıcında müdaha- leciler, asi kuvvetlerin Baki yerleriy- le birlikte, Madridi kuşatmak emeli ile yeni bir taarruza geçtiler. Bu de- fa darbe, hükümet Madridi Valantiyadan kesmek niye- tindeydiler. Şubatın © smdan 27 si- ne kadar, Jarama nehrinin kıyıla - rında yırtıcı harpler yapıldı. Faşist. ler, 30,000 kadar iyi techiz edilmiş asker tahşid ederek hükümetçiler ü- zerine Arganda mmtakasında saldır- dılar. Şimale doğru ilerliyerek Gu- adalajaradaki asi kuvvetleriyle bir- leşmeği umuyorlardı. . Bu şekilde Madrid kuşatılmış olacaktı. Bu harekât, muvaffakıy: uğradı. Çünkü asiler ve müdaha- leciler, hükümetçilerin kal ne mukavemeti ile karşılaşt ramadaki muharebenin neticesi ola- rak, Faşistler yalnız ( ölü olarak 12,000 asker kaybettiler. Şurası bilinmelidir ki, Guadalaja. ra istikametindeki yeni Faşist hücu- muna, (oJarama muıntakasındaki asi tazyiki de refakat etmekteydi. Bununla beraber, bu defa vurulmak istenen başlıca darbenin istikameti değişmişti. Başlıca taarruz, Subat ayında olduğu gibi cenuptan değil şimalden Sizucnzadan geliyordu. Bir tecrübe daha İtalyan kuvvei seferiyesi , hü- kümetçilerden ilk ağır darbeyi yedik. ten sonra sadmeye uğramış kuvvet” leri arasında biraz nizamı iade et- ti ve Guadalajara cephesinde O ta- arruza yeniden başladı. Fakat martın 13 çü ile 14 ünde Faşistlere vurulmuş olan darbe, kuvvei seferi- yenin muharebe kabiliyetini hayli zayıflatsa, gerektir. (İspanyada bu- lunan Tas Ajansı harp muhabirinir “Mascow Dasly News,, gazetesinde çıkan mektubundan) merkezinin ce- | nubi şarkisine yapılıyordu Böylece, | —— Memleket mektupları yi Ayancıkta hakin muavini lâzım Ayancıta hakim Ömer Kara Ak bir davayı görürken Ayancık hususi muhabirimiz ya- zıyor: Karadeniz sahil ve dahilindeki kazaların içinde en modem ve za» rif mahkeme salonu Ayancıkdadır. Evvelki sene verilen 350 lira mefru” sat tahsisatiyle mahkeme salonu za» rif bir şekle sokulmuş ve çok şik eşyalarla donatılmıştır. Avukat da- | vacı ve maznunlarn oturacakları yerler kısım kısım ayrılmış ve ön ta- rafta küçük bir yer de şahitlere tah- sis edilmiştir. , Evrak ve kalem dairesi mahks- me salonunun yanında yapılmış, içeriye girmeden muamele yapılması için etrafı buzlu camlarla çevrilmiş tir. Kalem odasının içini gösteren öyle bir pencere vardır ki buradan hâkim gerek odasında ve gerek mah keme salonunda bulunurken kaleme nezaret edebilir. Salonun köşesine'hususi bir yer yaptırılmış, buraya Atatürkün . bir büstü konmuştur. Salonun bütün dıvarları yağlı boyadır. Kalem oda- sındaki evrak dolapları otomatik ka- | panıp açılan son şekil sürgü ve kilit- lidir. Bu yeni yapılan şık ve modem mahkeme salonu, değil. kazalarda, vilâyetlerde bile belki görülemiyecek kadar nadirdir. Teşkilât itibariyle bir hâkim, bir müddeiumumi bir sorgu hâkimi, bir müstakil icra memuru, bir başkâtip, Yulunmaktadır. Halihazırda elde mevcut davaların miktarı 1000 ka - Gaziantepte Halk evi faaliyeti Neşriyat sahasında Türkiye birinciliğini Gaziantep 16 (Hususi) — Bu- ra Halkevi, Türkiyedeki eşleri ara” sında örnek tutulacak bir muvaffa- kıyet gösteriyor. Bu muvaffakıyet © derece şumüllüdür ki, netice genel İ sekreterlikçe müteaddit defalar tak- | dir edilmiş ve on yediyi bulan kitap neşriyatiyle Türkiye Halkevleri ara» sında ön mevkii işgal etmiştir. ©- güncü dil kurultayında Ibrahim Nec. mi Dilmen, Halkevimizi; kuru en çok yardımı'd kunan üç Halke - vinden ikincisi olarak saymış Filhakika, dil, tarih ve edebiyat kolunun takdire çok mesaisinden Türk dili kurumu ö - | nemli istifadeler temin etmistir Bu | şube, yalnız dil hakkında sltı bü yük eser neşretmiş, tarama dergisi, söz derleme fişleri ve folklor üze rinde azamı surette çalışılmış ve bu reisi Antep soyun büyük dokummuştur. Lisan kursları her sene daha çok görmektedir. Ömer Asım Aksoyun geçen yıl idare ettiği öz türkçe dersler kurumundan 125 va. Ş alan bu faal müessese muhite faydalı oluyor -tandaş mezun olmuştur. Ceza e vinde ulus okulları ve halkevinde enuhtelif bilgi kuzelarr açılmış. piya no, keman desleri devam etmiştir. Temsil kolu geçenlerde, ayda bir ve- ya iki defa piyes oynamakta ve her toplantı öbür seferinden fazla rağ: bet görmektedir. Futbolcular Maraş, Malatya, Ki- lis gibi komşu kasabalarla daimi te- maslar halindedir. Sair spor oyunla” rma da ehemmiyet verilmiş ve ge niş bir sahanın tanzimi hitama er miştir. Köycüler ve sosyal yardım rce çocuk giydirmiş, bin” i parusız muayene ve teda vi etmiş, müteaddit köy gezileri ter: tip etmiş, on nümüne köyünde bir- çok yenilikler vücuda getiiiş, Pa- muk ziraati hakkında bir kitap bastır rılarak parasız dağıtılmış, mevcudu üç bine yaklaşan kitapsaraya alâka vam edilmiş, daimi sergi ve müze â- artmış, neşriyata muntazaman de- çılmıştır. Halkevi szsyal kalkınma üzerin de çok müessir olmuş ve olmakta» / dardır. * Ve bunların 800 nu ceza davaları teşkil etmekte: Bu ceza davalarının onda biri çılık ve beşte biri de hırsızlıktır. Kaçakçılık tütün çifti mallarını anbara teslim etm kaçağa vermiş olmalarından gelmektedir. Sirkat işlerinin & ması da geçen sene mevsini alamadığından ve zarurete sinden ileri gelmektedir. v ,.. Ayancık kazasınm 1 İ9'n lığı vardır. Merkez sahilde old dan yedi sekiz saatlik ; köyle halkın mahkemeye gidip geln güç ve pek acınacak bir şekildedir. İşi bu kadar çok olan bu kazada yak nız bir hâkimin bulunması arm uzanmasını tevlit etmekte ve İ mütemadiyen gidip gelmektedir. A yancığa nisbeten yarı derecede işleri olmıyan Sinobun diğer kazalarında. -| meselâ Boyabatda iki hâkim ve Ger “ İ zede birmuavin hâkim buk dır. Gerzedeki bu muavin hâki oradan ziyade buraya çok lâzımdır. mıdır. Çünkü buradaki işler Gerzeden üç misli fazladır. l N Gerek buradaki işlerin çoklu ğunden hâkimin davaları ii mediğini ve gerek swvallı köylüleri İ sekiz saatlik uzak yerlerden gelme. Isrini düşünerek kazamıza bir mu- avin hâkim gönderilmesi lüzumu - nun teslim edileceğinden emin bulu nuyoruz — Arif GÖKPINAR Gezantep Helkevi binası dır, Muhtelif vesilelerle tertip edilen toplantılara yerli ailelerin iştiraki a- man zaman artmıştır. Temsil ve top- lantı selonu altı yüz kişi alacak ge” nişliktedir. Dört bin lira sarfiyle vü. cuda getirilen sahne zengin maliktir, Evin salontnda, cemiyetler men faatine temsiller, mektep müsamere. leri, balo ye gardenpartiler verildiği gibi nikâh ve nişan merasimleri de burada icra kılınmaktadır. Antepli muharrirlerden Ali Enverin nişan merasimi de bu hafta içinde Halkevi salonunda yapılacaktır. Meserret