27 Mart 1937 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 4
Ferrat . Zafiyeti umumiye, iştahsızlık, kansızlık, verem, “ kemik hastalıkları, neşvi'nüma 27 MART — elik ME Yubu: , Büyük Türk denizcilerinden Cezâairli gazi Hasan Kaptan Büyük Katerinanın gözdesi Orlofun gözünü nasıl yıldırmıştı? Yazan: A. Cemalettin Saracoğlu “ ORLOFUN IKİNCİ MAĞLUBİYET! | Gazi Hasan kaptan Orlof | filosile| Mondrosda karşılaştı ve hemen düşma- ! na saldırarak düşman âmüreli Oslof ile | müşaviri Spridoff karşılarındaki Türk denizcisinin fe kıratta bir adam oldu. | ğgünu bundan evvel teerübelerile yakın- dan anlamışlardı, o Binaenaleyh Türk amirâlinin bu öön hücumüne cesaretle | karşı koymakla beraber bu o msharetli | denizcinin aslanca hücumları karşısında dayanamadılar, ağır zaylata uğrayarak kaçtılar. Rusya impatâtoriçesi büyük Katerine nin nüfuzlu gözdesi kumandası altın. daki o muazzam kuvvete rağmen Gari Hasan kaptanın derme çatma küvveti karşısmda yüz çevirmeğe mecbur kal. muştı Deniz Harplerinde malzemeden ziya- de mürettebatın yani toptan ziyade yü- reğin iş gördüğüne Hair olan eski naza. riyeyi Gâzi Hasan kâptân dostı düşmâ- na bir kere daha tasdik ettirmiş oluyor- du. Orlof Mondros müharebesini kazan, muş olduğuna dair Avrupaya bir takım yalan havadisler uçurdu ama (başta maruf tarihçi Hamer bulünmak üzere birçok doğru sözlü Avrupalılar bu harp te Gazi Hasan kaptanın Orlof filosunu mağlüp etmiş olduğunu isbat etmigler- dir. Orlof koca Türk denizcisinin aman siz hücumu karşısında kara sularımızı terke mecbur olduktan sonra Misrrda ve Akkâda birtakım derebeylerini elde ederek ihtilâller çıkarmaya çalıştr ama bu emelinde de muvaffak olamatiı. Hat. tâ Alrkâda karaya çıkarmış olduğu bir kuvvet, bir tanesi geri dönmemek şar- tile kılıçtan geçirildi. Bir tek Türk denizcisi koca bir do- nanmayı perişan etmesi imparatori çe Kittrinenin plânlarını suya düşür- müş ve vüs'atli bir imparatorluğu iz- mihlâlden kurtarmış oluyordu. TÜRKLERİN NELSON'U Hasan kaptana hiç tereğğüt etmeden 'Türklesin Nelsonudür diyebiliriz ZL za bu şanlı Türk denizicisi harpte nekâ- dar yılmaz ve yiğit bir O kumandan ise sulk zamanında'da o derece (o intizamı sever, meğleğindeni anlar bir teşkilâtçı- dır. Artık Gazi Hasan paşa ismini almiş lan bu tecrübeli deniz kurdu Rusya ile müsalaha #kdedilir edilmez hemen bir deniz kuvveti vücüda getirmek için dört elle işe sarıldı. İçinde yaşadığı asın © terekkiyatile , mütenasip bir donanma vücuda getir. mek'için çok çakıştı. Bir İnyiliz Odeniz inşaiyecisi getirterek eldeki germilerin © <eki usuldeki ağır ve Kullanışı zurar. malarmr tanzim ettirdi. Gemilerin çok © yüksek ve hantal olan İç tarafların ak © © çaltarak buralara ikişer sira top koy. durdu; Harp gemilerimizi astileştirdi. “ Hasan kaptanın geceli, gündüzlü çalış- ması söyesinde Türk donanmâsi pek az © zamanda 40 kalyon kazandı. : Koca Türk kıyılarının düşman taar- © yururdan emin olabilimesi için Türk © deniz kuvvetinin 100 kalyondan mürek. kep olmasını düşünüyor ve bu uğurda — didiniyordu. Lâlân dorianmeya gemi ka- dar, tecrübeli denizci de lâzıtadı. Binâ- “ ensleyh hir tasaftan malzemenin temini © ile uğfaşırken bir taraftan da gemileri. mize tecrübeli ve mtallim eftat yetişti- — riyor, onların tit ve terbiyelerile biz- © zat meşgul oluyordu. Geri Hasan kaptah Ruşların Kırım . zâptedip Sıwastopol gibi mahfuz ve İs. © tanbula yakın bir limanı ele geçirdikten “sonra Karadenizdeki deniz kuvvetlerine — çök büyük bir ehemmiyet vermekte ol- uklârını gakisdan bilirdi ve bu itibarla | Katâdenizden gelecek tehdide karşı ko- yabilmek için icap eden tedbirlere bâş- vürmüktan geri kalmıyordu. Meselâ eskidenberi donanma kışlari seferden dönünce gemiler ( tefsaneye bağlanır, efrat ve mürettebat (o döğite lrdr. Hasan kaptan gemiler müretteha- tir Idağilmayıp dalma emre müheyya bulunmaları işin Kasımpaşa bahriye kış lâsınr, masraftnr €#binden vermek sure. tile yaptırdı, Hasan kaptan okümüuş bir kimse de- geldi. Lâkin tecrübeleri ona gösteriniş- ti ki muntazam bir filayu idöre için ce. sâret kadar fen bilgisi de lâzdridır. Bi- naenaleyh donanmaya muktedir ve mü- allim zabit yetiştirmek için 1180 bicri #enesinde “Hendesebane,, ismi altında bir mektep de açtı ve b vsuretle "Mek. tebi Bahriye;min temelini kurmuş! oldu. GAZİ HASAN KAPTAN KİMDİR? Hasan kaptan şark vilâyetleri kabi- Jelerinden birisine mensup « Türkoğlu Türk bir yiğittir. Çok genç yâşında İs“ tanbula getirilip Tekirdağında . bir zat yanımda terbiye gören Hasan, daha ço. cukken denize ve deniz işlerine çok me- raklı olduğundan kendi arzusile tüccar gemilerine tayfa yazılmış ve cesareti, iş bilirliği sayesinde az vakitie kendi- sini tanıtmış, terakki etmişti, Hasan sırasile miçe, tayfa ve kaptan olmuş ve Ceğalre yaptığı seferler sıra. ında kendisini Cezair muhitinde sev- dirmiş olduğundan Cezairde liman rcis- Tiğine kadar yükselmişti. Lâkin sonra Cezair dayılarile gtçine. mez olmuş ve bunlarla arasında çikan rekabet ve alavet yüzlinden İtalya yö- Juyla İstanbula gelmiş ve Osmanlı do- nanmasına dahi! olmuştur. Kendisinin bileginin kuvveti, denizcilik tecrübesi. nin enginliği sayesinde nasıl o kaptan derya ve vezir oldüğunu da (yukamda anlattık. Gâzi Hasan kâptana Cezairdeki Timan İ reisliği yüzünden Cezairli Gazi Hasan paşa derlerse de kendisi Türktür. Gazi Hasan kaptan birinci Abğülha- mit devrinde de kaptan deryalık maka- munda kaldr ve Karadenizde. Ruslarla bir hiyli boğuştu. Fakat üçüncü Selim tahta çıkar çıkmaz bu emektar ve tc. rübeli denizeiyi azlederek Silistreye vali yaptı. Gari Hasan kaptan bir müddet sad- | taramlık ve serdirekremlik de etti ve* nihayet 1204 hicri senesinde şemini | dünyaya gözlerini kapadı. Cezairli Hasan paşa ismi altında Türk dökizdiliMine söyisez hismetler etmiş 6- | lan bu şanlı Türk debizetsinin “#tedint | “Şumnu,,da toprığa gömdük ame aziz | ve ölmez hatırası “Türk denizcilik tari, | | hinin şehametli sayfalarında dalına yerl şıyor ve yaşıyacaktır da... Yalnız gönül gök arzu eder ki bugün: | Birisi “Gazi | ömrünü denizlerin eninleri arasında ge. iş olan o yüce Türk deniscisinin is- on sistem bir Türk gemisinin var iğı içinde, denizlerde tekrar gezsin, do. Jaşsın. SON Izmirde Ağamemnun Mca'arı İemir vilâyeti, İzmir civarındaki meshur Ağamemnun ılıcalarmda büyük tesisat yaptırmağa karar ver miş ve yâpilacik binalarla tesisat için bir müsabaka açılmıştır. Birinci gelene 2.000 lira verilecek olan bü müsabakaya şehrimizdeki mimar Eczacısız bir kaza:Fatsa'dan estantaneler (Baştürafı 3 üncüde) kaynadığı için, ancak yazın sıcakla. rında muvakkaten kurumuş bir bü taklık , manzarası arzetmekteymiş. Şimdi içinde, “yeşilbaş,, cinsinden bir kaç vüz yaban ördeki dolaşıyor. Ke. narlarda da mündâlar otlüyor. Kur biğalar da mükemmel! bir cazsband ko. Ju teşkil ederek âlem yapıyorlar. Fa- kat yazım sivrisineklerin incesâzı, da. ha ahenidi olurmuş Sıtmeanm da ans menbaı, burası! Fakat, tabii ve sun'i menabi yok değil Mese! lık ölmiya mahsus ve dünya üzerinde yekta ve “Imfiyazir ziraat; e salih birçok topraklar, işe yaramaz funda. lıklar halinde $tıl duruyor. “Dipleri bataklık. Hele, yarı bırakılmış 5086 kariketürünün iki yarındaki hendek- ler yeşil ve ilâ nihaye uzün bir sıtma kanalıdır. Şayet'sivrisinekler bu saha. da bulunmuyorlarsa. oraya da gitsin- ler diye, bu kanallar, hastalığı neşir ve tamim vazifeaini görüyor! Fatsa, küçük bir kasaba... Ünyenin üçte biri kadar. Fakat çarşısı daha büyük. Beş on tane de mükemmel bi, nası var, Halkıda yanık. İçtimal, iktisadi bakımdan “birçok İleri adım- Jar rtmuşlar, — Şikâyetimiz sıtmadan.. . dedi- iler, . Yakalanmıyan yok gibi. Hele geçen sone pek fazla seller oldu. Faş- talik büsbütün salgın balini &ldi. — Müğndele edilmiyor mu? — Edilmiyor. " Biri ilâv& etti: — Geçen #ene birkaç ay, bem de hastalığın en civcivli zamaninda ki. nin bile bulunmadı, — Eczane getirtmiyor demek? — Eszane yok ki... — Aman; hiçin açmıyorsunuz? İhtiyar ve muhterem simalı bir be- İediye doktorları var: — Evet, yok! - dedi, . Bu gidişle, benim de, tedavi için bazı dualar öğ. renip muska yazmam lâzım gelecek... Bir tek eczacı buraya gelmiyor, Ser- mayesiyle gelse, kendisine belediye yardım &lecek. Belediyenin açacağı bulmıyan çocuklar için tesiri katidir. Her eczahaneden Deposu: Ankara caddesi No. 88 İstanbul EŞREF NEŞ'ET E Farhadi Ğ 2 EE Mi , | | czaneye maaşla gelse, kendisine ayda ! yüz İlra temin olunacak. Fakat kimse. | yi getirtemiyoruz! Halbuki, sıtma yüzünden cehenne- me benziyen Fatsa hakiks(ie girin bir cennettir; Deniz kıyısında mükemmel, işlek, ticaretgâh, yemyeşil, bol balık. hı, bol sebzeli, ucuzluk ve bilhassa halkı gayet uyanık ve girin olan bir kasaba. Bundan evvelki eczacı, (ki öl- müş), burada, kıs zamanda yengin olmuş, ev'yaptırabilmiş. Sıtma müca, delesinin: yanılmaması söyle dursun, burada bir tek Türk genelinin cözacr olup gelmemesi ' eseflenecek bir hal dir. Hem 44 Fatsallar kendilerine bu derece sühuletler göstermeye hazm. İken, (Talipler Fatsa belediye reis'le mu hahett etsinler. Fatsa'dâki samimi Hâ- yatâ da'r yazım, yatınki nüshamızda çıkacaktır.) (Vâ - Nü) Bir kayıp i Prkâmhatp mirilaylığından müteka- it İmal! Hakkı Cendey dün vefat et- miştir. Cenazesi Yugün szat ön birde evin. dan, Komütankk tesafıniddn yapılecak Metasimle kaldrnlasak ve Üzküdardaki âile kabristanına defnolunacaktır. Kendisine rabmet diler, ooğlu Eti bank tizöret şefi Fazıl Mâkkı Cendele ve abkr Yaşı Bicki yurdu reis ve müdürü bayan Devire Hakkı Cendere, bütün &- ieve sevdiklerine ei beyan gi i | — ve Bordzsinin iştirakile vi ücuda getirilenKey ye ca “CELİK KARTALLAR ör JAMES CAGNEY - MARGUFRITE LINDSAY - PAT O BRTEN Bugün TÜRK'te sast1de mstine pawuGABY MORLAY #TEFAN ZWEİG'in meşhur “KORKU,, romandan muktebe$ GÜNAH GECESİ filmi ile artistlik mesleğinin zirvesine çıkmış oluyor. Bu Pazartesi akşamı SAKARYA sinemasında ms Bugün SAKARYA sinemasında LUCİEN BARROUX — GABRİELLE DORZİAT ve 40 genç kız talebe tarafından fevkalâde bir surette oynanan KIZLARPANSYONU Fransızca sözlü filmini gidip görünüz. Gülünecek sahneler» Teessür ve şefkat tabloları havi herkesin bahsettiği film. İlâveten: PARAMCUNT JURNAL'de Yunanistan kralın Giridi ziyareti. ” DİKKAT HABER'in büyük bir teşabbüsü istanbul röportajı ve güzel kedi müsabakası İstanbul röportajı İstanbu! semtlerinin ayrı ayrı ve ehemmiyetle İyi ki suretile hazırlana zaktır. Muharrirlerimiz İstanbulu mahalle mahalle d0- laşacâk sizinle görüşecek, şikâyetlerinizi dinliyecek, dertlerinizi anlay9© ve bunları kendi dertleri keridi şikâyetleri gibi Haber sütunlarına geçir ceklerdir istanbul semtlerinin röportajı İstanbulumuzun derdi çoktur. İstanbulumuzun güzel. yerleri çoktu” İstanbulumuzun düzeltilmeye, iklimam gösterilmeye değer yerleri çoktur: Tam İstanbul gazetesi olan Meb linden geldiği kadar muntazam program dahilinde İstanbulun dertle, uğraşmaya karar vermiştir” Y€ > işe, muharrir arkadaşlarından ikisile bir fotoğrafçıyı tavzif etmiştir. Okuyucularımızdan, daha doğrusu İstanbullulardan Ooumuyoru semtlerinin tâmamile yabancts, olsn muharrirlerimize mahallelerine geldik leri zaman yel göiterilicek ve şiküyetlerinin nelerden ibaret olduğu dirilecektir, Haber İstanbul röpertajlarını şehrin şimdiye kadar ?* hiçbir gözetecinin ayak basmadığı en hücra köşelerine kadar teşmil <© cektir. İstanbul semtlerinin röportajı, yalnız dertlerle uğraşacak değilğir: İstanbul sömtlerinin içtimai hayatında kaydedilmeye değer bütün badi selerini tesbit edecektir. Çok çocuklu aileler, yeni evli ve nişanlılar Çok, gozuklu ailelerin, niganlananların, yeni evlilerin, resimleri H3 berde neşredilecek, yeni doğanlar ve en yaşlılar kendilerinden Hs bahsedi'diğini > göreceklerdir. Semtlerinin dazihini, semtlerinin GE” düsünü, semtlerinin isteklerini, semtlerinin güzellik veya çi ekinlikteri Haberde okuyacaklardır. Kedi müsabakamız: evinizde gök biran düşün zühmet Kedi müsabakamız, çok orijinal olacaktır. Biz biliyoruz ki sevdiğiniz ve çok güzel bulduğunuz kediniz vardır. Acabi dünüz mü ki kediniz, semtinizdek! kedilerin en güzelidir. Kedinizi müsabakamıza iştirak ettirtiniz. Size bunun için hiçbir verecek değiliz. Gazetemizin fotoğrafçısı oevinize kadar gelip kedinizin resmini ce ae cektir, Size vereceğimiz bütün zahmet kedinizi fotoğrafçımızın makin karşısına çıkarmaktan ibarettir. po Kedi müsabakamız, semt semt yapılacak, her semtin birincisi seçileei Sonra da semtlerin birinci kedileri arasında İstanbul birincisi #yr'ia© ii Semt birincisi kedilere, alti aylık viyeceklerile birer madalya. İstan birincisi kediye de bir buçuk senelik yiyecek bedelile bir gümüş mâ werilecektir. Tefsilât pek yakında e
