9 Mart 1937 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 2

ME/JELE A: Çalışıyorlar ama... Beyhude! Dünya sıyasasının en mühim meselelerinden birini ve belki “en mi- him dünya meselesini” tetkik etmeye memüur.bir komite dün Cenevrede ilk içtimamı akdetti, - Bu sabah çıkân bütün İstanbul gazelelerinin dördüncü deresaâe bir ehemmiyet bile vermemiş olmalarma rağmen tekrar ederiz ki bu komis tenin tetkike memur edildiği mevzu fevkalâde mühimdir. Zira büyük sa. nayi memleketlerinin can damarları olan “iptidai maddeler” üzerinde “istişari"" mahiyette vereceği kararlar umumi kabule mazhar olurlarsa büyük devletler arasındaki zıtlıklardan birçoğu ortadan kalkmış olacak. ksi takdirde ise iktısadi ve siyasi direktiflerini “büyük sanayi” leri- nin ihtiyaç veya inkşafından alan devletler bir” türlü dost geçinemiye- cekler ve.onların açık veya gizli tepişmeleri ile dünya mutlaka karan. lık bir harp uçurumuna yuvarlanacaktır. Bu komite “İngiliz zekâsmm bir buluşudur. Almanyanın, Lehistanm açıkça müstemleke aramakta Olmaları, erin Almanlara “umumi harpte kaybedilen müstemlekeleri geriye alacağını, vadetmiş olması; Japonya ile Almanya ârasımdaki anlaşmanın gizli maddelerinden birinin de Hint denizindeki Holanda müstemlekelerinin paylaşılmasma âit bu. lunması, Habeşistanı yuttuğunu sanan İtalyanın yeni Tunus gedikleri pe- şinde hülyalar kurması, Nazielerin Fasta. bile birleşmek niyetini gütme- leri İngiltereyi bu komiteyi teşkile zorlamıştır. Müstemleke istiyen -Almanyayı İngilterenin tatmin edeceği rivayet edildi. İngilterenin eski Almanmüstemlekelerini İadeye karar verdiği söy- lendi. Almanyaya bazı İngiliz, Belçika ve Portekiz müstemlekelerinin kira- lanacağı söylendi. İngilterenin bir Leh , Alman ittifakına Ukranyayı peşköğ çektiği yazıldı. Fakat bütün bunların hep zaman kazanmak için çalmmış yem boruları olduğu anlaşıldı. Zira İngitere silâhlarmı arttır. dıkça bu rivayetlerin tatir vaitleri de azaldı, Burunla beraber büyük sa- hayi memleketi Almanyayı ve iptidai maddelere muhtaç diğer devlet- leri tatmin debilecek' çareler aramağa da lüzum görüldü. Çünkü 32 mil. yönlük bir Lehistan, 75 milyonluk bir Almanya göz göre göre atalete mahküm edilemezlerdi, Bunun üzerine İtalya - Habeş harbi esnasmda Sir Samuel Hor tara. fından ortaya atılan gu fikir tekrar ele O demişti ki; “müstem. leke işi ile iptidai maddeler işini karıştırmamalıdır. Müstemleke işi ta- mamiyle siyasi iştir. İptidalmaddelerin daima müstemlekelerden temin edildiğini sanânlar hâta ederler, Fakat madem ki bu mesele birçok endi- geler tevlit etmektedir. Bunu iyice'tetkik etmemiz lâzımdır.,, Ve, on yedi devletin en tanınmış iktısad sfilthasetslermdan mürekkep olan bu komite teşkil edilmişti. Iptidai maddelerin bir müstemleke işi olmadığını söyliyenler diyor. lar ki: Giyinmek, içmek ve yaşamak için amaaan ln dininiz tedirler.“Âmerikan pamuğu, Avustralya yünleri, Kandda, -Arjahtin ve- Türk buğdayları, Norveç, “ Rusya ve Kanada keresteleri, bu meyanda zikredilebilir. Kömür, demir-ve petrolun yüzde sekseni de gene müstakil devletlerde istihsal edilmektedir. Binaenâleyh umumi bir etüd netice- sinde iptidai maddelerin ihtiyaca gör dağrtılmasmı temin etmek Alman. yayı müstemleke hastalığından halâs edebilir. Tabii bu esas üzerinden verilecek kararlar Almanyayı ve müstemleke arıyan diğer devletleri tatmin edemiyecektir. Zira böyel bir vaziyet gerek hususi ve gerekse askeri sanayii diğerlerinin daimi kontrolu altımda bu- lundurmak demek olacaktır. Unutmamalıdır ki müstemleke yalnız iptidaf madde manasma gelmez, o, ayni zamanda çarşı demektir. Ve 19 uncu asırla 20 inci asır harplerinin en mühim hedefleri “iptidal madde müstem- leke” lerinden ziyade “pağarmüstemleke” ler kazanmak olmuştur. ŞEKİP GÜNDÜZ Tıbbı Adli namına sahte rapor Adliye Vekâleti, müessese başkâ- tibine telgrafla işten el çektirdi İstanbul müddeiumumiliğine çok Mahkeme dosyasındaki raporun mühim bir sahtekârlık ihbarı yapık i mıştır, Vaka şudur: Bir müddet evvel Beyoğlu Bele * diye şubesi tahsildarlarırtdan Ahmet oğlu Nadi 5000 liralık bir ihtilâs su- çundan ağır ceza mahkemesine ve” rilmiştir. Maznun mahkemede akli muva- zenesinin bozuk olduğunu iddia et- miş ve müşahede altıma alınmak ü- zere Tıbbiadliye gönderilmiştir. Mu: ayyen bir müddet müşahede © altm- da tutulduktan sonra hakkındaki ra- porla birlikte mahkemeye gönderil- miştir. Bu raporda Ahmet oğlu Na- dinin akli müvazenesinde bozukluk olduğu yazılmıştır. Müddetumumi, maznüunun mah kemedeki hal ve tavrından normal bir adam olduğunu görerek röpor * dan şüphelenmiş, ihtiyatlı davrana- rak yapran * muhteviyâtı hakkında Tıbbiadli müsssesinden sorguda bu- lunulmasını istemiştir. Mahkeme heyeti bu isteği' kar bul ederek tapor hakkında Tıbbiadli- den malümat istemiş, gelencevapta Nağinin ehliyet cezaiyeyi hâiz oldu" | aslı ile sonradan gelen cevap ve ra por karşılaştırılımca iki raporun bi- ribirirden tamamen farklı olduğu görülmüştür. Bunun üzerine keyfiyetten Tıb - bradli umum müdürlüğü haberdar edilmiş, birinci rapor alâkadarlar ta- rafından tetkik olunmuştur. Bu tet kik neticesinde umum müdür Halit, muavini Fahri Can, müşahedehane müdürü Hayrullah, kimyahane mü- dürü Fehmi Rıza ve morg müdürü Rahminin imzalarmın taklit edildiği hayretle görülmüştür. Tahkikata müddeltumumilik el koymuş, bu işin başkâtip Rauf tara- fından yapıldığı zannına varılmış - tır. Tıbbı adli, doğrudan doğruya ad- liye vekâletine tabi olduğundan baş- kâtip işten el çektirilmemiş, fakat kendisi hastalığını ileri sürerek işine gelmemeğe başlamıştır. Sahtekârlıktan adliye vekâletine malümat verildiğinden vekâletten bu sabah gelen bir telgrafla baş kâti- be işten el çektirildiği bildirilmiştir. Tahkikata adliye vekâleti müfet- tişleri tarafından devam edilecektir. Bozuk tramvay rayları neden düzeltilmiyor ? Dün sabah Tophanede bir tramvay arabasının arşınm İarılması yüzünden yoldan çıktığını yazmıştık. Bu sabah sekizi çeyrek geçe Eminönünde de bir tramvay yoldan çkmıştır. 1300 numaralı atmanın idaresinde- ki 247 numaralı“ Eminönü — Bebek tramvayı durak yerinden kalkmış, E. minönü kavisini dönerken Yenicami önüne düşen kısımdan yoldan çikmiş- tır. Vatman hemen frenleri sıkmış, arka tarafa geçerek tramvayı geri (o çekmiş bu #üretle bir kazanın önü alınmıştır. Yarım saat sonra ayni yerde başka bir arabanin da tekerleği raydan çıkmış- tar. Bu kısımda tramvaylar gayet ya. Yaş dönmektedirler, Bundan başka (O köprü ile Eminönü meydanın iltisak peyda ettikleri nok- tadaki hafif meyilde de aksaklık vardır. Havanın yağmurlu olduğu (o günlerde arabalar burada kızak yapmaktadırlar. Buradan geçerken kum dökülmesi ve yavaş çıkılması vatmanlara bildirilmiş- Macaristanda endişe: Almanya Avusturyayı yuttuktan sonra Macaristanı da ilhak etmek isteyecek mi Avusturya Macaristana Habsburg- ların dönmesi yolundaki propaganda. lar artmaktadır. Avusturyada hükü- met'reisi böyle bir temayül göstermek- teyken, Macaristanda Habsburglar le. bine çalışan iki teşekkül birleşmiş ve müştereken propaganda yapmağa ka- rar vermişlerdir. Macaristanm her yerinde müteaddit mitingler yapılmaktadır. Nümayişçiler, gerek bolşevizm aleyhindeki tahrikâ- ta, gerek bolşevikliğin lehinde yapıl makta olan propagandaya nihayet me Için siiratle tedbirlet Talmması istemişlerdir. Hristiyan mebuslardan Petrvacz Bu- dapeşteden bir nutuk söyliyetek, £ '— Almanyadan bizim (dostümüğ olup olmadığını sormamız içap eler. Almariya, Avusturyayı ilhak etmek is. tiyor, bu siyaset, bizim menfaatleri. mize mugayirdir. Almanya, Avusturyayı (o yuttuktan sonra, acaba bizim hudutlarımızda te- vakkuf eder mi? bu ciheti de bilmiyo. rüZi,, Berlin 8 (A.A,) — Radikallerle sağ- cenah Almanları tarafmdan Budapeşte» de yapılmak istenilen hükümet darbe. sini tefsir eden ecnebi gazeteler, bu işte Almanların . endişesi Fransız - Sovyet misakı imiş Nari partisi nüfuzlu erkânından Ro- zenberg, Berlinde söylemiş o olduğu bir nutukta gençliğin terbiyesinin mün hasıran Nazi partisine ait bir İş oldu. ğunda ısrar ederek demiştir kiz “.« Gençliğin terbiyesi işile ancak Almanyayı mahvolmaktan kurtarmış o- lanlar meşgul olabilir. Bir, bir Führer, bir Almanya ve müttehit bir millet is- tiyoruz. Şu halde gençliğin tetbiyesini mütekabilen birbirleri aleyhinde bulu. nan merhebler erbabına tevdi etmeğe imkân yoktur.,, Renin muahedeler hilâfma İşgelinin birinci yıldönümü münasebetile Alman propaganda nazırı Göbels bir nutuk söyliyerek şu cümleyi sarfetmiştir; “ Almanya, kuvvetlidir, ve hiç kim. se ona tecavüğ etmek tehli .kesini göze alamaz... Lokarno misakı , Diğer taraftan binbaşı Tost -askeri bir mecmüada Alman ordusnun kıyme- tinin hergün artmakta olduğunu yaz. makta ve askerlikten tecrit edilmiş o- lan mıntakada tahkimat yapılmış oldu- ğunu bildirmektedir. Bu teslihatın şebebi, Fransız « Sov- yet misakıdır. Alman zimamdarları diyorlar kii “Bu misak, yeni bir Lokarno muahdde- si akdine en büyük ve başlıca engeldir.,, İ Gviyana 8 (AA) Macaristanın merkezinde bulunan bazı resmi Alman ricalinin ve bilhassa Al manya sefiri von Mackensen'if parma- ğt bulunduğunu iddia O etmektedirler, Buranın iyi haber alan mahfilleri, bu haberleri beynelmilel havayı zehirleme. ğe matuf yalana ve kine müstenit bir propaganda mahiyetinde (telâkki et: mektedirler. Alman sefiri Von Macken- sen, martın birinci günü üç haftalık iz. nini geçirmek üzere Budapeşteden ha reket etmiş bulunuyordu. Viyanada: tevkifler — Saltanat taraf- tarlarınımn pazar günü yapmış olduk- ları bir toplantının başlangıcında fena kokular neşreden bombalar atılmıştır. Toplantıda, şiddetli (o münakaşalar ol, müş ve bt münakaşaları bir arbede ta- kip etmiştir. Zabıta, müdahale mecbu- riyetinde kalmış ve 22 kişiyi tevkif ey. İemiştir. Sükün tesssils ettikten sonra birçok hatiplerle beraber Arşidük Ot- tonün mürahhası olan Mirbach da söz almıştır. Musolini . Trablusta Bugün bir harp gemi- siyle hareket ediyor İtalyan donanmasının Trablus sula» rında yapacağı manevralarda bulun. mak Üzere İtalyan başvekili Musolini- nin bugün bir harp gemisi ile Napoli den Trablusa gideceği haber verilmek. tedir. Musöolini, manevrayı mütcakip 'Trab- lusu teftiş edecek, bilhassa Misir hus dudunden Tunus hududuna kadar ya. pılan büyük askeri yolu gözden geşi- recektir, Faşist meclisinin içtimaı Roma, 9 (A.A.) — Büyük © Faşist meclisi, geçen haftanın bidayetinden- beri dördüncü defa olarak: Venedik sarayında dün saat 22 de toplanmıştır. Bu toplantı, Achille Starâce'nin Faşist partişinin faaliyeti hakkridaki raporu. na tahsis edilmiştir. Bu rapora oOgöre partinin azaları, “mücadele müfrezele- ri,nde 2.000.000 den fazla, üniversite gruplarında 75.000 den fazla, gençlik teşkilâtında 1.270.000 den fazla, ka- dın müfrezelerinde 1.300.000.den faz. la, muhtelif teşekküllerde 700.000 € yakın ve “işten sonra,, isimli teşekkül- lerle sair teşekküllerde 4 milyona ya- kındır, Musolini, raporun» okunmasından sonra partinin istikametlerini tasrih et. miştir, Mareşal Del Bono, bugün Lib- 9 MART — 1931 Hayata daiz dait © Baba ile REN Geçenlerde ölen Yapayal se ge (hakimi) Miguel de Ünen liğinde yazdığı bir şiirinde gir Ni vE ii Kü “İhtiyar olduğum zaman yer yaşadığım ruhu yaşıyacakı “artık” dimde sürüklemek istiyecek W gocuklarınir. bile nl Şarkılarında Socaarnın Rİ karşı koyacağı bir hakikat SİS lerini ve. kendisinin ği vE haklı . olacaklarını (İspanyolca enli sızca Mercure de ği m lesinde okudum). Don Miçe de Rivera zamanında memek zulüm görmüş, hapse atıİmı$. sa'ya kaçmıştı, Sonrâ epi döndü ve son b da herkesi hayrete düşürdü metçilerle değil, Franco İle, Rivera'nn oğlü ile ta Ölünciye kadar kalmak Üzer? menke üniversitesi rektörlüğü” yin edildi; fakat beş on SÜİ den azledildiği haberini da “Tek durmamış, Franco çal nın zıddma gidecek sözlef Fakat azledilmenine; ufak tef” ciye kadar Selemenke'de m rid'e değil, Fransa'ya bile * kalkmadı. İki oğlu da cümhuriyet girmiş, biri Franco'cların. Kğ m ile ölmüş. Memleketinin f elbette ki içi yanan don tik anlıyamadığı oğlu” mun & görmedi, Kim bilir? belki, babasmın otuz yıl sre son günlerinde karsı kate inananlara hak vere” kendi kendisi ile A Bi Kr ler in çal gri bile ondan daha ileri kii etmekte, anlamakta Bir zaman, bir yass fan ettikleri Tri ir madıkları için, b ler vardır. Bu, hiç günhesiz va sızlık'ır: onlar haii değildir. a değildir. Fikirleri ilerlediği. kendileri durmuştur. ilerlemek kabil mi? Bu de e hir Meclisin ra müzakere Şehir meclisi dün s8â* lanmıştır. Hasta nakliye 9 ii taksi konması eilomet* 5 kuruş alınması hakkında liğinden gelen teklif Beli ye ne gönderilmiştir. B” ili Belediye reisliğinin bir t€ Se yeli w tur. Bunda, İsviçredeki teşhiri işlerinin lardan alınan neticey€ matname hazırlanacağı" a üz işle uğtaşmak üzere isteniyordu. Gene bu ei diye şehrin muhtelif 1 Mim ve ilânların yer tesbit edecek, (Siner biri e dir seklâmlarar baska 5 pi ilân ve reklâm asılmasını Bu teklif wi çini” dilmiyecektir. varacak ve Trabiu! büyük bir nutuk »Ö lider Mısır hududu dar uzanan di cek, Derne ve ma, Bizans ve kadi söyleyince ke: muna bir şeref pe