7 Aralık 1936 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 6

HABER — Alena “ Kardeşlerimize yapılan Son dakika zulümleri inkâr ediyorla (Baş tarafı 1 incide) “30 teşrinisani 936 pazartesi sabahı © saat 8 de bükümet tatil edilerek Misha- no, Mukopris, Bahsenus gibi birkaç A- © rep köyünden müsellâh jandarmaların muhafazası altında ve kapalı kamyonlar içerisinde getirilen ve istifa ettikleri hal de kabul edilmiyerek cebredilen mün- “tehibi sanilerle Süveydiye nahiyesinden gene cebir ve tazyikle getirilen birkaç “Türk » Alevi müntehibi saniden ve 45 — bin nüfuslu Antakya (merkezinden 90 o müntehibi saniye mukabil Kuseyri Mus- 'tafa, kardeşi, kâhyası, ve birkaç uşağı" min teşkil ettiğiryedi müntehibi saniden başka hiç kimse iştirak etmemiştir. Buna rağmen ve kanunlar hük 0 mebus intihabı (o yapılmışsa da halk Âli komiser nezdinde bu vaziye- ti derhal protesto etmiştir. Ötedenberi mutat olduğu veçhile tertiplerinde mağ- —lüp çıkan hülüme makamları bir vaka “ihdas ederek memlekette tethiş ve taz- oyik vesileleri yaratma yolunu bu defa da tutmuştur. İnti aba niçin iştirak edilmedi © — Halk intihaba, gayesi çok derin wivi © bir maksatla iştirak etmemiştir. Türkle- > rin intihaba iştirak © etmedikleri Men- “dubun organı olan ve başında Edvar “Nun bulunan Elliva gazetesile ilân ve “tasdik edildiği halde müteakiben her nedense halkı intihaba iştirak etmiş şek linde göstermeğe çalışan ve o kanunen © yapılması lizimgelen mebus intihabın “hile ile yapmak süretile halkın hakkı çiğ — nenmiştir. Bu vaziyetten heyecana düşen halk sükünetini muhafaza ettiği (halde bir vaka ihdas ederek Sancakta bir tethiş ve tazyik rejimi kurmak hedefini istih- sale çalışmaktan geri durmıyan resmi makamlar şimdi izah edeceğim gibi pek feci ve gülünç vaziyetler yaratmağa da muvaffak olmuşlardır. , uk taarruz z © Rmdremesileri her tarafta olduğu ribi Antakyada da çocuklar şarkı oku- dolaşmakta oldukları bir sırada p cadde üzerinden geçerken Ada- Mehmedin evinin hizasma geldikleri vakit bu evin içinden çifte ile çocukla- oz üzerine İki e) silâh atılmış ve netice- “de biri yedi, diğeri de dokuz (o yaşmda olan iki çocuk biri alamdan, diğeride göğsünden saşmalarla yaralanmıştır. Burada (nazarı dikketi şu noktaya celbederim: Bu hâdiseye maruz kalan gocukların yaşları 7-15 dir. Bu çocuklardan taarruz (o beklemek “mantıksız bir şeydir. Yaralı (o çocuklar ve arkadaşları bağırarak kaçarken Arn- 3 Belediye reisi Hacı Ettmin evin- den de bu çocukların üstüne tabanca ile ri edilmiştir. Burada da bir çocuk a yağından yaralanmıştır. Bu silâh sesleri erine halk caddede toplanmağa baş- bir sırada Mesalihi Hassa zabiti tişerek hükümeti namına silâh atan- ların tecziye edileceklerine dair söz ver “miş ve bu söz karşısında balk dağılmıştır. i Halkı tahrik Salı sabah: tesadüfen beş altı kişi be- raberce işlerine giderken Kuseyri Mus- tatanın evinden kardeşi (o Fuat Ağa ta- rafından bunlarm üzerine tabanca ile iki el ateş edilmiştir. Halk silâh sesleri- in geldiği cihete gitmeğe başlamış, ol orada o mes'ul bir memur tarafından “ne duruyorsunuz Kuzeyri Mustafanm den halk üzerine ateş ediliyor?,, di- bağrılmak suretile halk tahrik edil- . Halk bu tahrikât üzerine zaten yaralanma hâdisesile müteheyyiç uğundan Kuseyri Mustafanm evi is metine doğru toplanmağa başlamış” ui wrada yene Kuseyrinin evinden tik tüfekle halkın Üzerine ateş 2“ ve balk arasında bağrışmalar baş atik tüfeğin hususi bir evde bu sırım ve halk tarafından hiçbir te $ yapılmadan ateş açılmasının ne 'k olduğunun takdirini Ajaris Ha- birakırız. Bu silâh sesleri üzerine milis ve jan» alar yetişerek süngülerle halkı da- teşebbils etmişlerdir. Bu sırada hassa zabitinin kumandasında ikisi halka karşı tertibat almış, biri de halkı çiğniyerek Küseyri (o Mustafanm evine yanaşmış ve Kuseyri Mustafa bu sıxhik otomobilin içine alınmıştır. Müte- akiben mesalihi hassa zabiti halktan de- gılmalarını istemiştir. Zırh otomobillerle haika hücum Halk bu talep karşısında “adalet iste- riz, Verdiğiniz sözü yerine © getiriniz. Çocuklarımızı öldüren hainleri, cânileri kaçırmayınız,, diye bağırmağa başlamış sa da mesalihi hassa zabitinin işaretile zızhle otomobiller evvelâ havaya ateş aç muşlardır. Bu ateş karşısında halk açılıp dağılmağa başlamışken zırhlı otomobil- ler sebepsiz olarak halk üzerine mitral- yözle ateşe başlamışlardır. Bu ateşten tahminen elli kişi yaralı o düşmüş, iki — ölmüştür, Birçok ta ağır yaralı var- Süvariler giliyer Zırhlı otomobillerin halkı ateşle biç- meğe başladığı bir sırada Kuseyri Mus- tafanm bulunduğu zırhlı otomobil hal kı çiğniyerek Halep istikametine geçmiş tir. Bu sırada süvari müsellâh kuvvet ler yetişerek halk: kılıçla dağıtmağa ve hayvanlarla çiğnemeğe başlamışlardır. Bu s:rada yaralı bir genç süvariler tara fından başı çiğnenerek öldürülmüştür. Bu şiddetli tazyik karşısında halk da- ğılmış ve on gün protesto makamında olmak üzere dükkânlar © açılmamıştır. Bu vaka sekizde başlayarak 11 de niha- yet bulmuş ve o sırada kolonel Merson idareyi eline almıştır. Buna Örfi idare denmezde ns denir ? Halkın ramazan (olmasına rağmen beşten sonra evlerinden çıkmaları men- edilmiştir ve bükümet konağı milisler tarafından işgal edilmiştir. 7 ilkkânun çarşamba sabahı tahminen bir (tabur kadar asker Halepten Antakyaya geti- rilmiştir, “ Antikya sokaklarında her iki eve bir süngülü nöbetçi ikame edilmiş, gelip ge çenlerin ve hattâ kadınların bile üstleri aranmağa başlanmıştır. Köylüler şehre Wrakrimamakta ve otomobillerin şehir harieine çıkmaları menolunmaktadır. |. (Antakyadan) gazetemize bir mektup Antakyadan 2 kânunuevvel tarihli ve mütcaddit imzaları ihtiva eden aldığı mız bir mektubu aynen neşrediyoruz: “Mendup (yani Fransiz murahhası) ve mahalli otorite intihap (o esnasında Türk, Alevi, Çerkez ve (o ortodoksların Taşnaktan gayri bir kısım Ermenilerin intihaba iştirak etmemek suretile gös- terdikleri vahdetin manası ve ulvi ga yesi hakkında elkirı umumiyeyi tered- düde sevketmek için bir takım beyanna melerle bu hareketin alelâde bir intihap meselesi olduğunu ileri sürmeğe çalış maktadırlar. Hakikat tamamile bunun aksinedir. Halk namsetler üzerinde değil, prensip ve mukaddes gaye tzerinde birleşmiş ve intihaba iştirak etmemiştir. İştirek et- memenin manası filân veya falânm nam zetliğini kabul ettirmek için değil, San- tağın Süriye ile hiçbir alâkası olmadığı- nı ve başlıbaşına istiklâl istediğini cihan efkârr umumiyesine bir kere daha anlat- maktadır, Sancağın hakiki ve yüzde (o doksan evlâtlarmın bu düşüncesinin muhterem gazetenizle bütün dünyaya bir kere da- ha ilânın: isteriz... Fransız murahhasının beyannamelei Dün Antakyadan gelen bir (o habere göre Fransızların Sancak o mümessili Düryö bütün şehir, kasaba ve köylerde köşe başlarına, cami kapılarına birer be- yanname astırmıştır. Düryönün imzası nı taşıyan bu beyannamelerde Sancak meselesinin Milletler cemiyetine havale edildiği bildirilmektedir. Sancak meselesi hakkıda Taşm sın bir makaesi Londra: 7 (A.A.) — Röyter bildiri- yor: Taymis gazetesi Fransa ile! Türkiye ardsmda İskenderun. meselesinden do- an ihtilğfr anlattıktan sonra ezcümle diyor ki: Vakıa bügün Fransa Suriye manda-, yar otomobil yetişmiş, | sından sarfınazar ederse vaziyetin ne 0- lacağını nazarı dikkate almamış oldu- gundan dolayı eski itilâfları tenkit et- mek kabildir. Çünkü bu vaziyet şimdi husule gelmiştir. Fransa ve Türkiye hü kümetleri bu eüki itilâlları başka şekil- lerde tefsir etmektedirler. Türkiye efkâ ri umumiyesi İse Antakya ve İskende- rundaki Türklere karşı alakasız olmak- tan pek uzaktır. Türkler Sancak dahilinde kat'i bir eksetiveti haiz midirler? Bu nokta belki müphemdir. Fakat Türklerin (o Sancak dahilinde adet itibarile en obüyük ele- manı teşkil ettiklerine inandıracak bir çok sebepler mevcuttur, Taymis gazetesi makalesini bitirirken bilhassa şu nokta üzerinde durmakta- dır: “Muhakkak olan bir şey vardır ki, © da İrak gibi, Filistin gibi Arap memle- ketlerindenki hâdiseler Suriye ekalliyet! leri üzerinde büyük korkular husule ge tirmiştir, Antakyada ve İskenderunda yaşayan kendi akrabalarının bu korku- larını Türkiye dahilindeki o Türklerin iştirak etmemeleri şayanı hayret olür- dü, Atatürk Fransız elçisini kabul etti Dün akşam çocuk esirgeme ku rumu Ankarada mevsimin ilk balosu nu vermiş ve bu baloyu Atatürk de yüksek huzurlariyle şereflendirmiş- lerdir. Bu balonun en şayanı dikkat hu susiyetlerinden birisi de başta Başve- kil ve Milli Müdafaa vekillerimizin refikaları olmak üzere birçok bayan larm baloya Türk milli kostümleriyle; gelmiş olmaları idi. Anlaşılıyor ki. mevsimin bir yal ve irşat mahiyeti arzetmiştik Kur diplomatiğe mehsüp birçok zevat, bu meyanda Fransız sefiri de) ————- refikasiyle baloda bulunuyordu. Saat 22 ye doğru Atatürk şereflendirmiş ve bu geliş suz bir sevinç vermiştir. Reisicüimhurümuz bir müddet is- tirahattan sonra ilk defa Fransız elçi- sinin refikası Madam Ponso ile alkış- lar arasında dans o etmişler ve dansı müteakip sefir Ponsoyu neztlerine kabul etmişlerdir. Reisicumhurumuzun İoalarınd.. bu sırada hemşireleri, Hariciye Ve- kili Tevfik Rüştü Aras, Nafın Vekili Ali Çetinkaya ve Hariciye Umumi Kâtibi Numan Rifatla bazı mebuslar bulunmakta idi. Atatürk neztlerine kabul buyur- dukları zevatla beraber sabaha kadar baloda kalmışlardır. Atatürk nezdin de yapıln toplantıda Hariciye Vekili. mizle Fransız büyük elçisinin gayet beşuş bir surette görüştükleri görü- lüyordu. Baloda bir milli kostüm müsabaka. sı yapılmış ve General Nacinin krzı kazanmıştır. Sovyetler Uzak Şark demiryo- lunu uzatıyorlar Londra — Yeni inşa olunan ve üç yıl içinde nüfusu altmış beş bini bulan Komsomalsk o şehrine kadar Sovyetler yeni bir demiryolunu gece gündüz faaliyet sarfederek uzatmak: tadırlar. Komsomolsk şehri dağlar ortasında inşa olunduğu için bir mu- harebe vukuunda uzak şarkta mü Bim roller oynamağa namzet askeri bir merkez olacaktır. Burada, askeri fabrikalar inşa €- dilmiştir. Ve bu şehir hava hücum- larından masun bulunmaktadır. Man çurya hududundan uzaklarda ve Si- berya iclerinde uzatılmakta olan yeni demirvolunu Taponlarm zavtedebi! wek ihtimali muheldir. Yol bu cihet göz önünde tutularak inşa olunmak- tadır, Yeni şehrin ahalisinin ekserisi 25 yaşından aşağıdır. sor r | Tehlike kısmen geçti ! Adana, 7 (Saat 15 de) — Seylâp hakkında belediyenin verdiği malüm gudur: “Su, tabii mecrasından altı melre kadar yükselmiştir. Yirmi - Otuz bif kişiyi barmdıran birkaç mahalle tamamen sular altında muhabere yapılamamıştır. Simdiye kadar tesbit edilen nüfus zaylatı 45 - SİN» kişidir. Zarar henüz tesbit edilememiştir. Sular yavaş yavaş çekilmektedinCi 7 Birincikinun — 1888” ©, t kalmıştır. Köyleri, l Tehlike kısmen zajl olmuştur. Me kalan balk camilere ve hanlara yeri tirilmiştir.,, Adanadaki felâket £ Adana 7 (hususi) — Adana dün mis li pek nadir görülen bit felâkett maruz kaldı: Yağmur yedi gündenberi devam edi- yordu. Hava da hayli soğumuştu. Yağış evvelâ fasıla bir şekilde olduğundan ilk günlerde Seyhanın fazla kabarması muhtemel görülmüyordu. Fakat dün Seyhan birdenbire kabardı. Sular nehir yatağını tamamen doldurdu. Biraz s0n- ra yan taraflara taştı. Kısa bir zaman zarfında Seyhanın sü seviyesi eskisine nazaran beş metre ka- dar yükseldi. İlk $u altnda kalan taraf karşıyakadaki mahallelerdi. Suların kabardığı görülünce hemen Faaliyete geçildi ve sandallarla karşıya- kada halkı kurtarmağa o çalışıldı. Bu semtteki halk evlerin üst (o katlarına, damlarıma çıkmışlardı. Sular çok azgın akıyordu. o Belediye vesaiti kâfi gelmeyince ordunun yardı- mı istendi. Askerler kazazedelerin im- dadına yetişti. Bununla beraber sular Adananın her tarafını kaplıyordu. o Taşköprünün iki gözünden maadası tıkandığından sula- rın şebre ve ovaya yayılması daha bi- yük tehlike teşkil ediyordu. Bütün yardımları - tazla ımsan ve birçok hayvan sellere kapılıp boğuldular. Karşiyikada ve ne si . Londradan gelen en yeni telgraflar ( (Baş tarafı 1 incide) susi tayyare meydanından bir tayya. reye binerek “Kan” şehrine gidecek- tir. Orada Madam Simpson ile buluşa: rak Akdenizde bir gezintiye çıkacağı söyleniyor. Kralın hususi vaz'yeti Umumi intibaa göre, kabinenin kra- Ta yeni bir mühlet veriginin başlıca 8e. bebi, kralm sihhi vaziyetidir. Bu tah. mini yapmıya sebep olan hâdise, dün, Kralın hususi doktoru Lord Pens'in kendisini ziyaret etmesi olmuştur. Bazı salâhiyettar kimseler, kralm morgantik bir izdivacın imkânsızlığı hüsusunda köbine Ile mutabık oldu - ğunu söylemektedirler. Diğer bazı vezat ta kralm madam Simpsondan ayrılmasınm ippkânı ol - madığını, çünkü bu kadının hükümda. rım maneviyatı üzerinde büyük bir te siri bulunduğunu ve bu tesirin sekizin- ci Edvardın hayatı üzerinde zaruri bir âmil olduğunu söylemektedirler. Umumi kanaate göre, kralm buzün- kü sinirli vaziyeti geçer ümidile, kabi: ne şimdilik bir karar almıyacaktır, ve bir müddet bekliyecektir, Bu müddet esnasında, kral umumi ve teşhir edici münakaşalardan uzak, meselenin sü » kün içinde leh ve aleyhini düşürerek, soğukkanlılıkla taç veya izdivaçdan birini tercih edebilecektir; Ayni za - manda, hükümdar, kendisine karşı gös terilen sempati hararetini de görebile- cektir. Meselenin halli, zannedildiğine göre, henüz meçhul bazı unsurlara bağ kdır. “ Kra'lımızı isteriz » 600 kadar insan, başvekület dairesi ve Baldvinin ikametgâhı önünde top lanmıştı. Bunlar, vaziyet hakkında ba raretle konuşuyorlardı. Nazırlar biri birini müteakip gelmeğe başladıkları zaman bu halkın asabiyeti artmıştır. Saat 17,30 a doğru “siyah gömlekli ler, gelmişlerdir. Bunların. ellerinde hir yatağına yakm yerlerdeki evlerdenii Fe 200 zü yıklıdı. Halkevi binasının da bi kısmı çöktü. Hükümet konağı, kız lis ni sular basmıştır. Hapishane boşaltıi#İrel mıştır. Sokaklar birer nehir halindedir.Sirci Ölenlerle yıkılan evlerin rakamı hel Dü müz kat'i değildir. İsimler de malüm de-h dü, gildir. İ bey Belediye çavuşu Mahmudun evini su“ lar sarmış, buraya iltica eden 18 kişi kuf ll tarılamıyarak hepsi açı feryatlar içindeği, can vermişlerdir. Halk müthiş bir korku | ig, ve heyecan içindedir. Bütün telefon ve ha telgraf hatları bozulduğundan civar şe“ hir ve köylerle bir hayli müddet muha- Hi bere edilememiştir. Sonradan Mersiniei, olan hat tamir edilerek muhabere teminğ, ” olundu. Bu telgrafım da Mersin üzerin-j, den ve Konya hattı ile çekilmektedir. Fe hi Ordu, Kızılay, belediye kazazedezere yardımla uğraşıyor. Sular bu sabahtan |. itibaren biraz inmeye başladı. £ Maddi s zararın miktarı ancak sular çekildikten dal sonra tesbit edilebilecektir. Trenler işli- | VS yemiyor, Dsmiryollarından bir o hayir bozukluk olduğu muhakkak. Ceyhan da kabarmış ve (o Seyhanlaf to birleşmiştir. Bu yüzden bütün Adana Şu ovası su altındadır. köylerdeki M di. Bu köylerle muvasala kesilmiş bus unmaktadır. fk t Sı bir ilk sayfalarında, adeta ilân geklinde, de aşağıdaki cümle yazılı bulunuyordu. E “Kralımızı isteriz. akı Birkaç dakika eonra birçok kimse. İNK ler, “Allah kralı muhafaza etsin, diya p'se başlıyan milti marşı terennüm etmeğe k İ başlamışlardır. Hazır bulunan halk dai bunlara imtisal etmiş ve bunun Üzeri" ne marşı okuyanların sesleri uzak me- İtü safelerden işitilmeğe başlamış ve yeni İRb bir takım nümayişçiler de bu tezahür fn rata İştirak eylemiştir. 1 Başvekit buyün vaziyeti aydınialacak Kralın kararı yalnız kral ailesi erkâ" Pk n: ile kabine azısın:a malümdur. | Bugünkü Avam kamarası toplantıs da, M. Baldvinin, kral ile yaptığı görüs pt melere dair tam ve vazıh malümat vers" ceği (o sanılmaktarlır. o$n itçimalardi olduğu gizi OM. Attile kanunu esasi buhranı hakkında bir ( beyanattğ bulunup bulunmuyacağını başvekildef | " söracak ve ML. Baldvin o zaman söz al#“'İ Ül rak bugünkü vaziyeti tamamen aydın” atacaktır. Bütün Avam kamarası © azalarını” başvekilin hattı hareketi ne olursa ok sun, onu tasvip edecekleri şüphesizdif” Kral hükümetin talebini kabul edemiyecegini bildröi Londra 6 (A.A.) — Sandey Dispe$” bugün saat 16,30 da neşrettiği husus A tabında şu satırları yazmaktadır. “Kral, hükümetin talebini kabul €ö© | miyeceğini bildirmektedir. Başbakanı” Valide Kraliçeyi ziyaret etmesi bir ys” rar ittihaz edilmiş olduğu zannın! ver mektedir Kralın kendisini, hususi yatmı kendisine yapılan tavsiyelere & tanzim edecek mevkide ye i kat, simdiki hükümetten ia) fikirde bulunacak bir Sai 2 eşi edecek vaziyette olmadığı takdird€ kubülacak bir felâketle İmparato:l0”.. tehlikeye düşürmek te istemediği » faşist gazeteler vardı. Bu gazetelerini riliyor.,, “eği eki indiler” İs e Ün öd sizide