14 Ağustos 1936 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 5
HABER — Aksam Postair Askeri bahisler : R Dost Sovyet ordusunun Yüksek kumanda heyetini tanımalıyız Bugün Kızıl orduyu idare edenler kimlerdir ? Şimdiye kadar dünyanm tanıdığı SA büyük sulh ordusunun başında) Tt âsil, bir kazsk ve sabık üç işçi İunraktadır. , Bunlar 5000 tayyare ve sayısı bi- #Rmiyen tanklarla mücehhez 1 mil > 400 bin ile 1 milyon 500 bin #vestlu Kızıl ordunun kumandan- tdir. Kizi) mareşalların bu ordunun a- Da kıtalarını nereye tahşit etmiş ol ukları malüm değildir. Soryet Rus DOO ile 400.000 kişisinin Moğolis- ve Mançuko sınırları Şit edilmiş olduklarına inanılmak- r, , Kizil Ordunun en bariz vasıfla- Adan biri de tank bakımından çok gin olduğudur. Asya yahut Avrupada her hang ” harp vukuu takdirinde Kızıl or- m başkumandanı, müdafaa komi- “kolan 55 yaşındaki mareşal Kli- Meati Voroşiloftur. aş eroşiler Bolşevik o ihtilâlinden Kzki muharebelerde temayliz eden ha mdanların en iktidarlısı olarak "Amaktadır. 1 üdafan komiser muavini mare. İş, Mihael Tukhaçevski, çarlık har- * mektebinde yetişmiş bir asker Halbuki mareşal Voroşilof vazi- aş abı harp işlerine (o karışıncaya m“ hiç bir askeri ialim ve terbiye Demi Aplik askerlik tecrübesini, 1918 de yi. O yıl, Alman işgal kuvvetleri. & “şt harbetmek Üzere bir müfre- yl etmişti. Yaptığı savaştan Yi #fakıyetle çıkınca, kumandada ; yabuk yükseldi. “lga mıntakasında eski Tsarit- i Mia mdiki Stalingradda Voroşilof İk, *U Kızıl ordunun başında tam t, Sene beyaz orduya mukavemet et- aye şehre Kızıl Verdun adını rd, General Bloher Y, Maş yavaş şimali Kafkas ordu- umandanlığına yükseldi partisinin merkezi komi- Yılında Moskova garnizonu | danlığıta tayin edildi ve ko- hail Prunzenin ölümü üze- ie komiserliğine geçti. 'un kumandası altındaki dada bulunan köylü kütlele- etasmdan cehalet kaldırıldı. boyunca! hepsine okuma yazma öğ retildi. Voroşilofun kendisi ise an- cak 13 yaşma vardıktan sonra oku- yup yazma öğrendi, Bir o demiryolu bekçisinin oğlu (Olan bu kumandan, daha yedi yaşındayken bir kömür madene amele yazılmıştı, Yer altı ihtilâl teşkilâtında mühim bir cok mevkilere yükseldi ve hayatı (Kızıl inkilâba kadar hep tevkifhanelerde ve sürgünlerde geçti. Çevik ve yakışıklı Voreşilofa, Ruslar erkek güzeli demektedirler. 1935 cenesi sonlarında Rus (ordusu için tekrar rütbeler (tesis olünunca Sovysi Birliğinin mareşallığına terfi etti. Sotyet yüksek kumanda hevetinde bir de sabık asilzade vardır. Bu zat cihan harbinde çar ordularile harbe- den onreşa| Mikail Tukhaçevskidir, Beş kızıl mareşalın en yencidir. Yal- nız 45 yaşımda olduğu halde, müda- faa komiser muavinliğinden baska hükümetin hatibi ayni zamanda dip lomatik afantdır. Londrada kral beşinci Jorjun ce | naze merâsiminde Sovyet hükümeti- ni temsil ettikten sonra Parise gön- derildi, orada Fransız — Sovyet mü. tekabil yardım uzlaşması veçhile İki ordu arasındaki muhtemel ( tesanü- dün şart ve şekillerini (Fransız ku mandanlarile müzakere etti, Fransız senatosu (Hitlerin Ren | Ten tom amca General Budiyeni havzasını askerileştirmesi üzerine bu uzlaşmayı tasdik etti, Çekoslovakya ile de ayni şekilde bir yardım. uzlaş- ması imza edildi. Bir harp takdirinde Tukhaçeveki ye, en mühim cephelerden birinin ku- mandası verilmesinin (kuvvetli ihti mali vardır. Sovyet Rusyanın Uzak Şark mü dafaası Çin milliyetperverlerinin #&- bik müttefiki olan ve Asya mücade- lelerinde bilyilk şöhret kazanan ma- reşal Vasili Blüherin elindedir. Ruslar ona 1929 da, Mançuri hu- dut boyundaki muvaffakiyetlerini ha- tırlatmak için ekseriya oOOonu “Kızıl Napolyon, diye çağırmaktadırlar. Bu dövüşmeler bir harp tehlikesi-|& ne ihtimal veren şimdiki hudut mü- sademelerinin olduğu “yerlerde vuku bulmuştu. Neticede Ruslar Mançuri harp kralı Çany - Tso - Lini tamami-| i le mağlüp etmişlerdi j Blüher evvelce Çin çumuriyet ti deri Sun Yat Syı ile yanyana çalş-| mış, Çin cumuriyet ordusunu teşkil ve onu ilk muvaffaluyetlerinde sevk ve idare etmişti. Hankowya olan zafer alayınm ba şında yürümüş ve Çin tarihinin o mühim devresinde adı çok söylen. mişti, Sonraları Çinliler | Ruslarla bozüşmağa karar verince oda Çin- den uzaklaşmıştı. Sovyet kumandanlarının ekserisi gibi o da fakir bir ailedendir. Gün- delikçi bir amele olarak çalıştığı za- manlarda çar rejimine karşı bir çok isyanlar tertip etmişti, Kisa boylu, koca bıyıklı, mareşal Semeon Budyonny Sovyet (ovüksek zabitanı arasında en çok göze çar- pan bir şahsiyettir. Aslen Don mın takası kazaklarından ve bir çok harp lerin kahramanı olan bu zat, Sovyet ordusunun süvari umum müfettişi. "atılacak mareşallardan biridir. Kızıl hükümetinin kuruluşunda hiç durmadan atıldığı muharebeler - de, mühim bir kumandan ve 7ider ol duğunu isbat etmiştir. Eşi pek az bulunur bir süvari olduğu söylenmek tedir, . Yoksulluk içinde ve mektepsiz bil- yümüştür. 1903 senesinde askere çağ- rılarak Rus Japon harbine gönderil mişti. Şimdi 53 yaşındadır, Uzak Şark muharebelerinde gös- terdiği yararlık dolayısile kendisine alaylı zabit rütbesi verildi; muhare- beden sonra da (Sent (O Petresburg” silvari mektebine gönderildi. Umum! dir. Bir harp takdirinde harekâta İlk harpte çar ordularında zabit olarak | birer gölge gibiydi. Sokakta gezenler Yazan : GR TARİN Niyazi Anmet Rusler büyük bir üzerine yürüdüler, 15, lehliler 5 bin Rus generaâlı, Varşova, korkunç dakikalar geçiri- yordu. Muhteşem saraylar, korkunç titriyerek, etraflarına (o bakınmadan| sessizce kaçışıyorlardı. Bir senedenbe- ri devam edilen hürriyet mücadelesin de bir varlık gösteremiyor, Rusyanın sayısız askerleri karşısında daima mağlüp oluyor, onlara boyun eğmek mecburiyetinde kalıyorlardı. Vali Kostantin, ezici bir istibdatla bütün Lehlileri demir çenber İçinde yaşa*ıyordu. Askeri kuvvetler karşı- sında kimse bir ses çıkaramıyordu. Fa- kat herkes için için kaynaşıyordu. Bir gün talebeler sokak ortasında kırbaçla dövüldü. Bir çokları yakala- narak zindana atıldı. Haksızlıkların bu kadar İlerlemesine tahammül edi lemezdi, Genç Lehliler, gizlice silâh- landılar. Doğru zindanlara hücum €- | tılar, derek kapılarını kırıp arkadşlarını kurtardılar, Bundan sonra saraya giderek ka- pısını kırdılar: Her tarafta: — Vali, Vali nerede.. sesleri yük- seliyordu. Kostantin, başma geleceğini evvel- den tahmin ederek kaçmıştı, Fakat ta raftarları ve maiyeti cezdlarını bul- makta geçikmediler, Sokakları: N — Yaşasın Lehistan! sesleri çınlatı. yor. Her adımda bir toplantılar yapı- yor, ateşli sözler söyleniyordu. 1830 yılı kışı Lehistan sevinç içinde çalkandı. Çünkü hürriyetine kavuş- muştu, Fakat Rus Çari, intikam alma- ğa yemin etmişti: ii — Ordumun hareketine mani olan buzla: erisip, o vakit kudretimi gös- tereceğim... diyordu. Öyle yaptı, İlkbahar rüzgârı Le- histan topraklarına sevinç ve müjde yerine korkunç haberler getirdi. Gene- ral Çelopiki büyük bir ordu ile Çarın intikammı almak için Lehistan üzeri- ne yürüdü. Yurt sevgisi ile ölümü de göze almış olan Leh gençleri, kudret- li ordunun karşısına çıkmakta geri durmadılar. Boğaz boğaza dövüştü- ler, Astro Lenka'da yapılan meydan muharebesinde yedi bin zayiata muka- bil Ruslar on beş bin ölü vermişlerdi. Varorda yapılan çarpışmada gene Lehliler on binden fazla esir aldılar ve sokaklarda gezdirerek Leh milleti- nin kahramanlık damarlarını kabart İk Rus ordusu perisan olduktan en kıymetli zabitleri Varşova zindan larına atıldıktan sonra diğer bir Rus ordusu Lehistan üzerine yürüdü. Bv ordunun başmda Çarın yakm dostu Paskiyeviç bulunuyordu. Kumandan harbetti, İhtilâlde ise kızıllara ilt - hak erti, Kızıl ordunun erkânı harbiye rei si Mareşal Aleksandr Vegorof£, tali hini Bolşeviklerle birlikte deneme den evvel, işçi sınıfından yükselerek çar ordusunda zabitlik rütbesine çık tı. Şimdi 55 yaşındadır. Son 18 sene- dir hep Sovyet ordularını teşkil ve i dare ile uğraşmıştır. İhtilâlden az evvel Bolşeviklerin emniyetini kazanan hu zat, harbe a- tılan Kızıl orduların ilk kumandanı dır ve 1918 — 1919 esnasında beyaz- lara karşı olan harplerde mühim bir yer tutmuştur. Kiev ve Leningrad #arnizonlerı ! nın kumandanlığını Ma etmiş, Kaf kas, Kırım ve Ukrayna ordularının kumundanlığında bulunmuştur, 105 ve 166 sene evvel bügün knvvetle leh'ct-n Lehtiiler zindanlara bücum ederek Rot esirlerini parçaladılar Meydan muharebesinde Ruslar ölü vermişlerdi Parçalanan esirler aarasında dört bir kaç asılzade kadında bulunuyordu Lehlilere hiç bir zaman unutulmıya- cak bir ders vereceğine ahdetmişti. 1831 yılı 14 Ağustos i 105 sene evvel bugün, Ruslar fev- kalâde bir kuvvetle Lehliler üzerine hücum ederek onları Yarşovaya kadar püskürttüler. Altmış bin kişifik bir kuvvet, dehşet salarak ilerlerken, di- ğer kuvvetler Prağı gözetliyordu. Halk bir şeye tahammül edemez hale geldi. Bir an evvel vaziyetin hal- ledilmesi için taşkınlıklar yapmağa başladı. Leh başkumandanı düşmanla meş- gulken dahilde lüzumsuz ve yersiz taş- kınlıklara baş vurulmasını hiç hoş görmiyor, önüne geçmek için elinden geleni yapıyor, fakat bir türlü halkı teskin edemiyordu. En nihayet istifa etti. Yerine Demhiski başkumandan- lığa seçildi. Gene 14 Ağustos günü, 106 sene ev» vel bugün, yüzlerce köylü halk topla- narak müthiş bir karar verdiler, Bir gün sonra tatbik edilen bu karar için “Lehistan tarihini Tekelemiştir,, den- mektedir, Ayaklanan halk zindanlara hücum ederek kapılarnı kırdı. Yüzlerce Rus esiri sokaklara çıkarılarak parçalan- dı. Dört Rus generali de, kendilerinden Şüphelelillen yüksek tabakaya mensup birkaç kadın da parçalananlar arasm. da idi. Bu facia tam iki günsürdü Kalamışta köşk almak istiyelenre Kalamış caddesinde 7 numaralı köşk satılıktır. Üç dönümden fazla bahçesi, iki caddeye kapısı olan dışı yağlıboya, içi sanatkârane nakışlarla sözlü bulr nan bu köşkün on odası iki salonu, ha” mamı, taşlığı, çamaşırlığı kileri, iş ve dt şı ve mutfak uşak odası, havagazi, elek trik ve kumpanya suyu tesisatı, kuyusu ilh, mevcuttur, Mükemmel nezareti nak liyat ve çarşıya yakınlığı olan bu köşk hakkında fazla malümat almak istiyen” lerin Haber gazetesinde Vâlâ Nured- dine müracaatları. soydan Sünnetçi Ahmet Meşbur Sünnetçi başı Halep. inin torunu Sultanahmet Cağaloğlu cad desi No. 41 Tek: 20106 ve 56 — 37 HABER AKSAM POSTASI DARBE Ev Istanbul Ankara Caddesi | > Posta kutusu : İstanbul 214 Bigraf adresi; istanbu! MABER Vezı işien telofonu . 1147 ABONE ŞARTLARI Türkiye Ferrk, 1400 Kr 270046, iaso Masan Rasim Ws Basıldığı yer (VAKİT) matbaası
