28 Şubat 1936 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 4

14 $ aN e Te LAŞ VU A NİN AD » ı | — aei e Bura A e S LA A A G HF L L Dape KÜ a y TUT ea * Kişe SECLm A e e er /— mızı biberden ibarettir. Maamafih Ko "metkârdırlar. — Habeşistandan gele Eski zabit Mehmet Vehbi anlatıyor İtalyanların bir ermeni vasıtasile âaltı milyon verdiği neye yaradı ? Vehip paşa ne âlemde ? Bundan üç buçuk ay evvel, Habe şistana giden ve orada cepheleri geze rek bütün harp vaziyetini - yakından gören Mehmet Vehbi Kanter isminde bir Türk evvelki gün şehrimize geldi. Habeşistanın millt ve askeri kud- 'reti, bilhassa bugünkü durumu hakkın da çok iyi malümat edinen — bu zatla konuştuk. Bize şunları anlattı: “Habeş ordusu, medeni orduların teşkilâtina asla benzemiyen bir usul- le vücüde getirilmiş kuvvetlerden mü rekkeptir. Her Ras topladığı kuvvetin kümandanıdır. ve ancak kendi eyaleti ni Veya komşusu olan diğer bir rasın mmtakasını müdafaa eder, Bir ordu menzil teşkilâtile kudret ve kabiliyeti ni gösterebilir, halbuki Habeş ordula- rında bizim bildiğimiz ve anladığımız menzil teşkilâtı yoktur., Her Habeşli kendi ailesi namına ayda 100 kilo ar pa, yahtt buğday unu ve bunlarla ka rışmış çeşitli baharat ve bilhassa kâ fi miktarda kırmızı biber — hazırlayıp kulübesinin kapısı önünde bulundur- mağa mecburdur. İhtiyatta — bulunan kuvvetler her köyü dolaşarak bura dan erzak — yığınlarını toplarlar ve harp etmekte olan kuvvetlere yetişti- rirler, Bit Habeş neferinin bir - haftalık erzakı bir kilo arpa ve bir avuç kır da denilen ve Habeşistanın her yerin" de mebzulen bulunan ağatın köklerini yemek suretiyle geçinenler ekseriyeti teşkil ederler, Habeşler umumiyetle — çırılçıplak tır, Şehirlerde Şöme dedikleri üç met relik bir Amerikan bezini vücutlarına sararlar. Hariçte ve orduda ise böyle bir örtü mevcut değildir. Habeş askerleri hararetin gerek 40 dereceye çıktığı ve gerekse — sıfıra indiği zamanlarda daima hariçte ya- tarlar, bunun için Habeş ordülarmın daimi bir karargâhı yoktur. Bir gün de 90 kilometre yürümeyen Habeş as- keri erkek sayılmaz. Habeş askeri modern silâhtan zi- şade kendi mızrak ve kılrcına — itimat eder, çok büyük ve seri manevra ka" biliyetleri vardır. Düşmana daima küt Te halinde hücum ederler. Çarpışma- Jarda dalma yakımdan — boğazlaşmayı tercih ederler. Bunda, hayatlarının |büyük bir kısmımın vahşi hayvan avlı yarak geçmesinin büyük bir tesiri var” dır. “Harpsiz veya mücadelesiz geçen wakitler, ölü zamandır!,, sözünü kendi terine darbrmesel yapmışlardır. Habeşler büyüklerine ve bilhassa 'raslarıma karşı son derece muti ve hür Harp vaziyeti Yukarıda Habeş — orduüsü ve aske 'Yinin kabiliyeti ve her türlü müşkülâ- ta karşı mukayemetini anlattık. Şim di biraz da cephelerdeki vaziyeti izah edelim: SŞIMAL CEPHESİ İtalyanlarm sun't ve Habeşlilerin | | ftabii tahkimatına karşı, tarafeyn ori dulatından hiçbirisi diğerini yaramaz | ve geriye püskürtamez. Makalle kıs- nunda sik sik devam etmekte olan tar pışmalar daha ziyade havanın birisin" den birisine yardım etmesinden husu- le gelmektedir. Hangi tarafa yağmur yağarsa, o taraf o gün mutlak mağlüp ve ric'ate mecburdur. Çünkü —âni ya ğan yağmurlar o kadar seri ve müthiş | Beller vücüde getirir — ki, ekseriyetle vahsi hayvanlar bile bu sellere kapr hırlar. CENUP CEPHESİ İki yüz kilometre dahilinde, saatte ancak bir litre gu verebilecek memba- İara malik olan bu cephede susuzluk ve arazinin arızalı olması burada, yal: nız Veli Şibeli ve Diruar nehirleri ara mdaki Bahada askeri harekât yapıla: esini mümkün kılmaktadır. Nite Bi İLiyEa 4 n L e — —— HABER — Akşam postası ' 28 SŞURAT — 1036 : lira rüsvet kim harekâtın başlangıcından beş ay sonra İtalyan ordusu bu hakikati am lamış ve Eritre cephesindeki mühim kuvvetlerinden bir kısmınt bu sahaya sürmüştür, Italyan — Habeş harbinin merkeğ | sikleti, bundan sonra daima bu saha- | da olacaktır. Burada mevcut muhtelif kervan yolları ve Sidamo'nun 400 ki lometrelik bir şose ile Adisababaya merbut olması da harbin bu mıntaka- da yapılması için kâfi bir sebeptir. Fakat... — Habeş milleti ve ordu su, harbin 10 sene devam edeceğini u- marak buna göre hazırlığını yapmış- tır. Dağıtılan rüşvetler İtalyan devleti Habeşistanı kolay: lıkla işgal edemiyeceğini bir çok müş: külâta maruz kalacağını bilmiyor de gildi. Bunun için de harpten — evvel Adisababadaki elçisi Kont — Viçni ve tereümanı Süryan (ermeni) vasıtasile bütün râslara ve diğer — büyüklere Türk parasile altı milyon liradan faz- la para dağıttırmıştır. İtalyan taarruzu başladığı zaman, bütün bu raslar — yalnız imparatorun damadı Ras Guksa hariç — hepsi müt tehit bir cephe kurarak Negüs'ün (im- paratorun) etrafına — toplandılar. Bu ittihat ö kadar kuvvetlidir ki, bundan yirmi gün evvel Negüs'ün İtalyanlar- la anlaşma havadisine karşı bütün bu raslar, istiklâllerinden ve vatanların: dan fedakârlık yapılmak — şartile hiç bir muahede akdedilmesine kat'iyyen razt olamıyacaklarmı ve böyle bir hal vukuunda kendisini de tanımıya- caklarını Negüse bildirmişlerdir. Bu da — gösteriyor ki Habeş milli vahdetine karsr İtalyanların saçtıkla-| rr milyonlar kendi aleyhlerinden baş: ka hiç bir işe yaramamıştır. İşte bur nun içindir ki İtalyan sefiri Kont Viçni harbin ilk günlerinde Habeşis tandan bir türlü çıkmak istememişti. Ve kendi topraklarıma dönerken, daha Asmarada nezaret altma alınmış ve hâlâ da vatanına dönmesine müsaade edilmemiştir. Ras Guksa İtalyanlara iltihak eden Ras Guk- sanin âkibetine gelince, bu ras kendi kuvvetlerinin kefaleti olarak İtalyam lar taraftndan nezaret altına alınmış ve gene İtalyanlar tarafından mükem mel bir surette techiz edilen kuvvet- lerin tekrar Habeşlere iltihakı üzerine tevkif olunmüuştur. İtalyan askeri kudretine — gelince buna dair hakikt bir şey söyliyemem. Ancak Dessie ve Adisababadaki 1İtal: yan üserasile görüştüm. Bunlar har- bin nihayetine kadar Habeşistanda kalmağı memleketlerine avdet etme #e tercih etmektedirler. Bu hal İtal:- yan askerinin maneviyatını anlatmağa kâfidir zannederim. Vehip paşa Gelelim Vehip paşaya: Vehip paşa, sağ cenahı Veli Şebeli nehrine ve sol cenahı İngiliz Somalisi- ne dayanan bir hattı müdafaada bulu nup ve hiçbir zaman harp vukubulmak ihtimali olmıyan bir mıntakada Ras: Nasibunun ordusunda, rasın yardımcı sı ve erkânı harbi vaziyetindedir. Bu cephe Dir Das& gimendifer is- tasyonuna 860 kilometre mesafededir. Habeş harbinin uzun süreceği nereden anlaşılıyor ? İtalyan — Habeş harbini yakın dan takip edebilmek üzere Habeşista- na giden Röyter ajansı İstanbul muw habiri Collins, İstanbuldaki — karısmnı da Adisababaya çağırmıştır. Yabaner gazete ve ajans muhabir leri Habeş harbinin uzun süreceğine kanaat getirdiklerinden ailelerini de Habeşistana götürmeğe başlamışlar — 5.000 İtalyan yenildi Londradan gelen haberlere göre Habeşler şimalde — İtalyanlara karşı büyük muvaffakiyetler kazanmışlar- dır. Rast Ayele İtalyan kumandanı Klamandinin kumandasında bulunan 5000 kişilik bir İtalyan kolunu imha etmiştir. Mareşal aBdoglio'nun Ambalari- ye karşı henüz taarruza başlamaması Romada endişe uyandırmağa başla" muştır. Habeş hava topları, — İtalyan tayyarelerine karşı çok isabetli atışlar yapmaktadırlar. imparatoör hasta mı? Roma, 28 (A.A.) — Hayas ajansı muhabiri bildiriyor; Picolo gazetesinin Cibuti muhabi- rinin son derece kaydı ihtiyatla karer- lanan bir telgrafına göre — Negüsün hususi doktoru, müstacelen Adisaba- badan Dessieye çağrılmıştır. Bu gazete Negüsün ya ağır suret- te yaralı, yahut hasta olduğuna dair rivayetler dolaştığını ilâve etmekte- dir. İtalyanlar deniz andlaşmasını imza etmiyor Londra, 28 (A.A.) — Eden - Grandi mülâkatından sonra, İtal- yanların, hali hazırdaki vaziyet dahilinde, deniz anlaşmasını im- zadan istinkâf ettikleri resmen ha- ber verilmiştir. Zecri tedbirler Toplantı.on adün | kadar sürecek İsveç şiddetli tedbirler istiyecekmiş İtalyaya karşı alınan zecri ted- birler için yakında Cenevrede ya- pılacak toplantıların on gün kadar süreceği haber veriliyor. Yalnız mevcut tedbirlerin tatbik tarzile değil, bunların genişletilmesine da- ir hazırlanmış raporlar da gözden geçirilecektir. Bu toplantıda İsveçin şiddetli tedbirler istiyeceği anlaşılmakta- dır. İngiltere ekseriyete uymak ni- yetindedir. EDEN İtalyan - Habeş anlaşmazlığını konuşmak için emir almış Roma, 28 (A.A.) — Giornale D'İtalya gazetesi tarafından veri- len ve Londradan gelen bir habe- 're göre İngiliz hükümeti İtalyan - Habeş anlaşmazlığını hal için her fırsattan istifade etmesini ve baş- ka devletlerin bakanları ile tema- sa girişerek bu anlaşmanın dışın- da kalan meseleler hakkında ken- dileriyle müzakerelerde bulunma- sını Lord Edene tavsiye etmiştir. Şambrön Musoliniyi ziyaret etti Roma, 27 (A,A.) — Dün Dışiş- leri Müsteşarı B. Suvichle uzun bir mülâkat yapan Fransız büyük el- çisi B. de Chambrun bugün akşa- ma doğru B. Musoliniyi ziyaret et- miştir. Ispanya Faşistliği paydos etti Madrid, 28 (A.A.) — Madrid- deki “Phalange Espagnole,, adlı faşist partisinin merkezi ve şube- leri emniyet direktörlüğünün em- A Japonyanın payitahtıanda çıkan is- yan bastirılmış gibi görünmekle bera- ber, isyana iştirak eden üçüncü alay henüz teslim olmamıştır. Askeri —makamlarla bu alay ara sında müzakereler cereyan etmekte dir. İşgal ettikleri mevkii, ancak mi: litarist bir kabine teşkiline karar ve rildiği takdirde tahliye edeceklerini, her türlü emre itaat edeceklerini söy lemişlerdir. Bütün hâdisenin, Japon emperya: lizmini tatmine mâni öolan “mutedil ler,, hükümetini devirmek — üzere çık- tığı bir kere daha anlaşılmaktadır. İmparatorün riyaseti altında top: Japonyada vazıyet düzelmiş değildir Askeri bir kabine teşekkül etmedikçe üçüncü alay teslim olmıyacakmış İmparator ihtiyar prens Saionjiyi Başvekil mi yapacak ? Yaralanan maliye nazırı öldü lanan divanıharp, toplantılarına sık devam etmektedir. Kendisine başvekâlet — yerilt eski dahiliye nazırı Goto imparator!! ricast Üzerine bu mevkii bir müdd” daha muhafaza edecektir. Bugün | ni bir kabine kurulacağı da söylet| yor. İmparator ihtiyar Prens £$ nin mütaleasını sormak için p Tokyaya getirtecektir. Örfi idare devam ediyor. —Tokt'| Yokohama, ve Osaka borsaları kaf dır. Vaziyetin salâhtan çok uzak oli gu söylenmektedir. İsyan esnasında yaralanan mali/ | nazırı ölmüştür. Âsilere ne yolda M'| mele yaprlacağı henüz belli değildi" Uzuün zamandanberi münakaşası vanırlamn Klünmerz Anma y eüeünü. yardım misakı Fransız meclisinde dün 164 muhalif reye karg$ı 353 reyle tas: dik edilmiştir. Müzakere esnasında bilhassa Ra- dikal sosyalist — saylavlardan Piyer Kot şu sözleri söylemişstir: Sövyet ordusunun son larında bulunan zabitlerin verdikleri raporlara istinat ederek — söylerimki Kızılordunun harp kuvveti muazzam dır. Yeryüzünde Rus hava kuvvetleri kadar harp levazımını bir noktadan diğer bir noktaya nakletmek kabiliyer tini haiz diğer bir kuvvet yoktur. Bu ehemmiyete — Fransız erkânı harbiyesi de kaildir.,, Şimdi Sovyet — Fransız misakr: Ce * - Sovyet - Fransız — misakını Fransız meclisi| tasdik etti Ayaq meclisinin kolaylıkla tasdik etmiyeceği sanılıyor Mmanevra-| & nm âyan meeclisi tarafmdanM l"»;: olacağı tahmin edilmektedir. Berlinle Varşova arasınd? bir pakt : Paris, 26 — Enformasyoti ';ı ? zetesinin Varşovadan aldığ' P habere göre — Soövyet Rusy* ,, Fransa arasındaki pakt wlı“ | tasdik edildiği takdirde B""": Varşova arasında yeni ve '.yı, nazaran daha şumüllü bir F , daha imzalancaktır. Bu yr"f Alman — Leh bloku Fransiz ver' |. yet Rusya blokuna cevap —— miş olacaktır. ., (Polikt! , Siyasi ziyaretler Bek Belgradı ziyaret edecekmiş Belgrad siyasi muhitlerinde do- laşan haberlere göre Lehistan Dış- bakanı Bek yakın bir zamanda Bel. gradı ziyaret edecektir. Müsteşarı Suviç de yakında Peşte- ye gidecektir. KA - taek DA (Vreme) General Far öldü Milâno, 26 — General Far dün 77 yaşında olduğu halde ölmüş- tür. Far 1896 ilk Habeş - İtalyan harbine, Trablusgarp, ve Umumi harbe iştirak etmiş, en sonra da 1922 senesinde bir kısım siyah gömleklilerin başında Roma üze- rine yürümüştür. Hodza Viyanaya da gidecek — Prag, 27 (A.LA.) — Gazetele « rin yazdığına göre, Başbakan B. Hodzanın 9 Martta Viyanaya git- dır, | riyle kapatılmışır. mesi kararlaştırılmıştır. , Bundan başka İtalya Dışişleri| (Vreme) Velçef'in idat' | Mühim mesele —— teşkil ediyor odi Valçef'in idama SW mesi dolayısiyle anlsif X( vaziyetin çok ince olduğu g* | lıyor. “Deyli Herald,, n "?“of göre eğer Velçef idam 'g,ür dunun genç zabitlerinin 687 | y sek makamlara karşı isYâP si muhtemeldir. er F Bu ayaklanmanın hîi!ı ül di | rafından müzaheret vel * ihtimal verilebilir. KöYlüNü pges çef'in diktatörlüiü'_'“ cethişt çer” | evvel ve sonraki gizli ? : cih etmekte imîıle_"- Kral Velçef'in idamilt H, gar sa, gene tehlîkıid e Ve İ zetesi, bu şekilde de ene * şürmek plânını İGÜ'P::;J) rallerin kralı düşürm ektedir: ihtimalinden bahsetme Velçet ıııı!:_' nB ' “Bulgaristanın İ .uik*' | miyle anılan ve krala ı; dama d'h' tertip etmek suçuyla VJF"" küm edilen Mobmel .,..ı::" | lanmıştır. HIP'M'Y' aziyeti ' ' neye kaldırılmiştir. hiıngediı'.ı