28 Şubat 1936 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 4

lm V a “mızı biberden ibarettir. Msamafih Ke | Habeşistandan gelen Eski zabit Mehmet Vehbi anlatıyor Italyanların bir ermeni vasıtasile verdiği altı milyon lira rüşvet neye yaradı ? Vehip paşa ne âlemde? Bundan üç buçuk ay evvel, Habe gistana giden ve orada cepheleri geze rek bütün harp vaziyetini oyakından gören Mehmet Vehbi Kanter isminde bir Türk evvelki gün şehrimize geldi. Habeşistanın milli ve askeri kud reti, bilhassa bugünkü durumu hakkın da çok iyi malümat edinen bu zatla konuştuk. Bize şunları anlattı: “Habeş ordusu, medeni orduların teşkilâtına asla benzemiyen bir usul le vücüde getirilmiş kuvvetlerden mü rekkeptir. Her Ras topladığı kuvvetin kümandanıdır. ve anenk kendi eyaleti ni veya komşusu olan diğer bir rasın | mıntakasını müdafaa eder, Bir ordu Menzil teşkilâtile kudret ve kabiliyeti nİ gösterebilir, halbuki Habeş ordula rında bizim bildiğimiz ve anladığımız menzil teşkilâtı yoktur, Her Habeşli kendi ailesi namına ayda 100 kilo ar pa, yahut buğday uhu ve bunlarla ka rışmış çeşitli baharat ve bilhassa ki fi miktarda kırmızı biber o hazırlayıp kulübesinin kapısı önünde bulundur mağa mecburdur, Ihtiyatta bulunan kuvvetler her köyü dolaşarak bura dan erzak oyığmlarını toplarlar ve harp etmekte olan kuvvetlere yetişti" rirler. Bir Habeş neferinin bir haftalık erzakı bir kilo arpa ve bir avuç kır da denilen ve Habeşistanın her yerin! de mebzulen bulunan ağacın köklerini yemek suretiyle geçinenler ekseriyeti teşkil ederler, Habeşler umumiyetle çırılçıplak tır, Şehirlerde Şöme dedikleri üç met relik bir Amerikan bezini vücutlarına sararlar. Hariçte ve orduda ise böyle bir örtü mevcut değildir. Habeş askerleri hararetin gerek! 40 dereceye çıktığı ve gerekse (sıfıra | indiği zamanlarda daima hariçte ya- tarlar, buhun için Habeş ordularının daimi bir karargâhı yoktur. Bir güm! de 90 kilometre yürümeyen Habeş as| keri erkek sayılmaz, Habeş askeri modern silâhtan | yade kendi mızrak ve kılıcına İtimat eder, çok büyük ve seri manevra ka”| biliyetleri vardır. Düşmana daima küt Te halinde hücüm ederler. Çarpışma"! Yarda dalma yakından boğazlaşmayı | tercih ederler. Bunda, o hayatlarının İbüyük bir kısmının vahşi hayvan avlr yarak geçmesinin büyük bir tesiri var | dır. “Harpsiz veya mücadelesiz geçen vakitler, ölü zamandır!,, sözünü kendi Yerine darbımesel yapmışlardır. Habeşler büyüklerine ve bilhassa 'raslarına karşı son derece muti ve hür metkârdırlar, Harp vaziyeti Yukarıda Habeş Ordusu ve aske rinin kabiliyeti ve her türlü müşkülü: ta karşı mukavemetini anlattık. Şim di birar da cephelerdeki vaziyeti izah elelim: ŞİMAL CEPHESİ | İtajyinların suw'i ve Habeşlilerin tabii tahkimatına karşı, tarafeyn or dularından hiçbirisi diğerini yaramaz! we reriye püskürtemez. Makalle kis mında sık sık devam etmekte olan car pışmalar daha ziyade havanın birisin den birisine yardım etmesinden husu- le gelmektedir. Hangi tarafa yağmur | yağarsa, o taraf o gün mutlak mağlüp | ve ric'ate mecburdur. Çünkü âni ya Zan yağmurlar o kadar seri ve müthiş #eller vücude getirir oki, ekseriyetle! vahsi hayvanlar bile bu sellere kapr lırlar. CENUP CEPHESİ İki yüz kilometre dahilinde, saatte | Ancak bir ltve su verebilecek memba İnra ve olan bu cephede susuzluk re arıyalı olması burada, yah niz Veli Şibeli ve Diruar nehirleri ara Bahada askeri harekât yapıla" j Üimesini mümkün kılmaktadır. Nite| dır, diyin 4 kim harekâtın başlangıcından beş ay sonra İtalyan ordusu bu hakikati am lamış ve Eritre o cephesindeki mühim kuvvetlerinden bir kısmını bu sahaya sürmüştür, Italyan — Habeş harbinin merkea | sikleti, bundan sonra daima bu saha” da olacaktır. Burada mevcut muhtelif kervan yolları ve Sidamo'nun 400 ki lometrelik bir şose ile oAdisababaya merbut olması da harbin bu mıntaka- da yapılması için kâfi bir sebeptir. Fakat.. — Habeş milleti ve ordu su, harbin 10 sene devam edeceğini w- marak buna göre hazırlığını yapmış tır. Dağıtılan rüşvetler İtalyan devleti Habeşistanı kolay Tıkla işgal edemiyeceğini bir çok müş” külâta maruz kalacağını bilmiyor de ğildi. Bunun için de harpten evvel Adisabahadaki elçisi Kont o Viçni ve terelimanı Süryan (ermeni) vasıtasile bütün raslara ve diğer (büyüklere 'Türk parasile altı milyon liradan faz: la para dağıttırmıştır. İtalyan taarruzu başladığı zaman, bütün bu raslar — yalnız imparatorun damadı Ras Guksa hariç — hepsi müt tehit bir cephe kurarak Negüs'ün (im- paratorun) etrafına (toplandılar. Bu ittihat o kadar kuvvetlidir ki, bundan yirmi gün evvel Negüs'ün İtalyanlar: la anlaşma havadisine karşı bütün bu raslar, istiklâllerinden ve vatanların dan fedakârlık yapılmak şartile hiç bir muahede âkdedilmesine kat'iyyen ramı olamıyacaklarını ve böyle. bir hal vukuunda kendisini de tanımıya" caklarını Negüse bildirmişlerdir. Bu da gösteriyor ki Habeş milli vahdetine karsr İtalyanların saçtıkla rı milyonlar kendi aleyhlerinden baş" ka hiç bir işe yaramamıştır. İşte bur nun İçindir ki İtalyan sefiri Kont Viçni harbin ilk günlerinde Habeşis tandan bir türlü çıkmak istememişti. Ve kendi topraklarma dönerken, daha Asmarada nezaret altma almmış ve hâlâ da yalanına dönmesine müsaade edilmemiştir. Ras Guksa Malyanlara iltihak eden Ras Guk- sanı âkibetine gelince, bu ras kendi kuvvetlerinin kefaleti olarak İtalyan İ lar tarafından nezaret altına alınmış ve gene İtalyanlar tarafından mükem mel bir surette techiz edilen kuvvet lerin tekrar Habeşlere iltihakı üzerine tevkif olunmuştur. Italyan askeri kudretine “gelince buna dair hakiki bir şey söyliyemem. Ancak Dessie ve Adisababadaki İtal yan Üserasile görüştüm. Bunlar har bin nihayetine kadar Habeşistanda kalmağı memleketlerine avdet etme ğe terelih etmektedirler, Bu hal İtak yan askerinin maneviyatını anlatmağa kâfidir zannederim. Vehip paşa Gelelim Vehip paşaya: Vehip paşa, sağ cenahı Veli Şebeli | nehrine ve sol cenahı İngiliz Somalisi- ne dayanan bir hattı müdafaada bulu nup ve hiçbir zaman harp vukubulmak ihtimali olmıyan bir mıntakada Ras" Nasibünün ordusunda, rasın yardımcı sı ve erkânı harbi vaziyetindedir. Bu cephe Dir Das şimendifer is tasyonuna 560 kilometre mesafededir, Mabeş harbinin uzun süreceği nereden anlaşılıyor ? İtalyan — Habeş harbini yakın dan takip edebilmek üzere Habeşista” na giden Röyter ajansı İstanbul mu habiri Collins, İstanbuldaki (o karısını da Adisababaya çağırmıştır. i Yabaner gazete ve ajans muhabir leri Habeş harbinin uzun süreceğine; kanaat getirdiklerinden ailelerini de Habeşistana götürmeğe başlamışlar HABER — Akşam postası . . italyan yenildi Londradan gelen haberlere göre Habeşler şimalde (İtalyanlara karşı büyük muvaffakiyetler kazanmışlar- dır, Ras Ayele İtalyan kumandanı Klamandinin kumandasında bulunan 5000 kişilik bir İtalyan kolunu imha etmiştir. Mareşal aBdoglio'nun Ambalagi- ye karşı henüz taarruza başlamaması Romada endişe ouyandırmağa başla” mıştır. Habeş hava topları, İtalyan tayyarelerine karşı çok isabetli atışlar yapmaktadırlar, imparator hasta mı? Roma, 28 (A,A.) — Havas ajansı muhabiri bildiriyor: Picolo gazetesinin Cibuti muhabi- rinin son derece kaydı ihtiyatla karşı lanan bir telgrafma göre ONegüsün husus! doktoru, müstacelen Adisaba” badan Dessieye çağrılmıştır. Bu gazete Negüsün ya ağır suret te yaralı, yahut hasta olduğuna dair rivayetler dolaştığını ilâve etmekte- dir. İtalyanlar deniz andlaşmasını imza etmiyor Londra, 28 (A.A.) — Eden - Grandi mülâkatımdan sonra, İtal- yanların, hali hazırdaki vaziyet dahilinde, deniz ime zadan istinkâf ettikleri resmen ha- ber verilmiştir. Zecri tedbirler Toplantı on-aün kadar sürecek Isveç şiddetli tedbirler istiyecekmiş İtalyaya karşı alınan zecri ted- birler için yakında Cenevrede ya- pılacak toplantıların on gün kadar süreceği haber veriliyor. Yalnız mevcut tedbirlerin tatbik tarzile değil, bunların genişletilmesine da- ir hazırlanmış raporlar da gözden geçirilecektir. Bu toplantıda İsveçim şiddetli tedbirler istiyeceği anlaşılmakta dır. İngiltere ekseriyete uymak ni- yetindedir. EDEN İtalyan - Habeş anlaşmazlığını konuşmak için emir almış Roma, 28 (A.A.) — Giornale D'ltalya gazetesi tarafından veri- len ve Londradan gelen bir habe- re göre İngiliz hükümeti İtalyan Habeş anlaşmazlığını hal için her fırsattan istifade etmesini ve baş- ka devletlerin bakanları ile tema- sa girişerek bu anlaşmanın dışın- da kalan meseleler hakkında ken- dileriyle müzakerelerde bulunma- sını Lord Edene tavsiye etmiştir. Şambrön Musoliniyi ziyaret etti Roma, 27 (A,A.) — Dün Dışiş- leri Müsteşarı B. Suvichle uzun bir mülâkat yapan Fransız büyük el. çisi B. de Chambrun bugün akşa- ma doğru B. Musoliniyi ziyaret et- miştir. Ispanya Faşistliği paydos etti Madrid, 28 (A.A.) — Madrid- deki “Phalange Espagnole,, adir faşist partisinin merkezi ve şube- leri emniyet direktörlüğünün em- 5.000 Japonyada vazıyet düzelmiş değildir Askeri bir ka etmedikçe üçüncü alay teslim olmıyacakmış Imparator ihtiyar prens Saionjiyi Başvekil m Yaralanan ma Japonyanın payitahiında çıkan is yan bastırılmış gibi görünmekle bera” ber, isyana İştirak eden üçüncü alay henüz teslim olmamıştır. Asker? makamlarla bu alay ara sında müzakereler cereyan etmekte dir. İşgal ettikleri mevkii, ancak mi litarist bir kabine teşkiline karar ve rildiği takdirde tahliye ( edeceklerini, her türlü emre itaat edeceklerini söy” lemislerdir. Bütün hâdisenin, Japon rl lizmini tatmine mâni olan “mutedil ler,, hükümetini devirmek üzere çık tığı bir kere daha anlaşılmaktadır. İmparatorun riyaseti altında top Sovyet - misakını Fransız mecli tasdik etti Ayan meclisinin kolaylıkla tasdik etmiyeceği sanılıyor Uzun zamandanberi münakaşası anlam, Benmari esk emet yardım misakı Fransız meclisinde dün 164 muhalif reye karşı 253 reyle tas- dik edilmiştir, Müzakere esnasında bilhassa Ra- dikal sosyalist o saylavlardan Piyer Kot şu sözleri söylemiştir: Sovyet ordusunun son o manevra” larmda bulunan zabitlerin verdikleri raporlara istinat ederek (o söylerimki Kızılordunun harp kuvveti muazzam dır. Yeryüzünde Rus hava kuvvetleri! kadar harp İevazımını bir o noktadan diğer bir noktaya nakletmek kabiliye- tini haiz diğer bir kuvvet yoktur. Bu ehemmiyete — Fransız erkânı harbiyesi de kaildir.,, Şimdi Sovyet — Fransiz misakr poli), ik Siyasi ziyaretler Bek Belgradı ziyaret edecekmiş Belgrad siyasi muhitlerinde do- laşan haberlere göre Lehistan Dış-' bakanı Bek yakın bir zamanda Bel.' gradı ziyaret edecektir. Bundan başka İtalya Dışişleri Müsteşarı Suviç de yakında Peşte- ye gidecektir. ray (Vreme) General Far öldü Milâno, 26 — General Far dün 77 yaşında olduğu halde ölmüş- tür. Far 1896 ilk Habeş - İtalyan harbine, Trablusgarp, ve Umumi harbe iştirak etmiş, en sonra da 1922 senesinde bir kısım siyah gömleklilerin başında Roma üze- rine yürümüştür, (Vreme) Hodza Viyanaya da gidecek Preg, 27 (A.A.) — Gazetsle. rin yazdığına göre, Başbakan B. Hodzanın 9 Martta Viyanaya git- mesi kararlaştırılmıştır.. , 28 SURAT — 1636 bine teşekkül i yapacak ? liye nazırı öldü | lanan divanıharp, toplantılarına sık devam etmektedir. | Kendisine (o başvekâlet eski dahiliye nazırı Goto impara! ricası üzerine bu mevkii bir müd | daha muhafaza edecektir. Bugün nİ bir kabine kurulacağı da | yor. İmparator ihtiyar Prens nin mütaleasını sormak İçin Tokyaya getirtecektir, Örft idare devam ediyor. T. Yokohama, ve Osaka borsaları ks) dır. Vaziyetin salâhtan çok uzak i ğu söylenmektedir. İsyan esnasında yaralanan nazırı ölmüştür, Âsilere ne yolda i mele yapılacağı henüz belli Fransız N mn Aran esli aradan gf olacağı tahmin edilmektedir. Berlinle Varşova bir pakt a Paris, 26 — Enformasyon Fi. zetesinin Varşovadan aldiğ iy. habere göre Sovyet Ru?” ! Fransa arasmdaki pakt | tasdik edildiği takdirde id Varşova arasında yeni ve k nazaran daha şumüllü Yer | daha imzalancaktır. Bu “ye Alman — Leh bloku Frars!? “| yet Rusya blokuna cevsP miş olacaktır. k 'Velçef'in idam" Mühim mesel? teşkil ediyor Valçef'in idama i dolayısiyl İ vz e olduğu . lıyor. “Deyli Herald,, m o la eğer aye m yk sie | Siğil karşı isyan we si muhtemeldir, w ““ Bu ayaklanmanın 571” a rafından müzaheret GÖRD“İY. * ihtimal verilebilir. Köl def çeh'in diktatörlüğünü Vat se”) evvel ve er gizli cih etmekte imişler. j Kral Velçef'in idam ge va, aye alk erd af tr yil tn ge e rallerin kralı dü ir, ihtimalinden bal Velçet hasta m “Bulgaristanın dü | miyle anılan ve br idam gh tertip etmek suçuyla yap pe” İ köz ediler hast” Yanmıştr, Hapishanede”. es v8 neye kaldırılmiştir. yasi Vi himcedir, i