7 Ocak 1936 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 4

HABER — Al 7 SONKANUN — 1936 ğ İtalyanlar. Areri Habeş karargâhını el geçirdi Cenuptaki Ras Desta kuvvetleri Enhemmiyetsizmiş Jtalyanları Oyalıyarak şimal kuvvetlerini cenuba çekmeleri içir! çalışıyormuş Yağmurlar Habeş iımparatorunun hareketine mani oluye Bugün gelen haberlerin hemen hepsi Romadandır. İtalyanların neşrettikleri bir resmi tebliğdet anlaşıldığına göre Ras Desta ta - rafından (tehdit edilmekte olan General Graziani kuvvetleri Ha - beşlerle yaptıkları bir çarpışmada Areri'ye girerek çetin bir muha -| rebeden sonra Habeşleri püskürt. müşlerdir. Bu hareket cenup cep- hesindeki Ras Desta kuvvetlerinin pek mühim olmayıp, yalnız İtal . yanları oyalamak © ve bu suretle şimal cephesindeki İtalyan kuv - vetlerinin bir kısmını cenuba çek. mek için uğraştığını göstermekte. dir. Mareşal Badoglio Romaya çek- owkiği bir telgrafta aşağıdaki izaha- ; Gİ vermektedir: Tembiyende yapılan ehemmi - yetsiz (o çarpışmalarla düşman gruplarını püskürttük. Somalide ki yerli askerlerimiz Ganala Do- | - ria nehri üzerindeki Amino'yu iş- gal etmişlerdir. Ganade - Doria - nm sağ yakasında Habeşlerin tah- şidatta bulunduklarını öğrenen Dubotlar (yerli Somali askerleri) zırhlı otomobillerin de yardımiy. le Areri'ye varmışlar ve o Habeş karargâhını ele geçirmişlerdir. Düşman 150 den fazla ölü ve ya- ralı bırakmıştır. Bizim taraftan 5 maktz! ve 15 yaralı vardır. Somalideki harakâtın hedeli Romadan gelen haberler Mare. şal Badoglio'nun bahsettiği hare- kâtın hedefinin, kuvvetleri üç kol halinde Dolo'ya doğru yürümekte olan Ras Desta'nm bu tehdidini bertaraf etmek için yapıldığını bil dirmektedir. Habeş İmparatoru şimal cephesine gidemiyor İmparatorun şimal cephesine seyahatler, şiddetle yağan yağ - murlar yüzünden yapılamamıştır Bu yağmurlar Dessie'nin şimalin deki yolun bir kısmını tahrip et - miştir. Habeşler italyanlardan aldıkiarı tank arla bir tank teşklAtı kuruyorlar “Deyli Hera'd,, gazetesi muha- dan aldığı son: malümatı bir araya toplıyarak pek dikkate de- ğer bir sekilde şöyle veriyor: “Habeşlerin İtalyanlardan al - dıkları tankları (o kullanmak için 3 Yunüülı önü — Torisayiian geçen bir gemide oldukları haber verilmektedir. Bunlar, Adisaba - Italyanın Amerika e ile arası açılıyor Amerikan bitaraflık siyasası petrol ambârgosu koymak isteyenlere cesaret veriyormuş Bir Alman gazetesi Boğazlarımızdan ve mütekabil yardımlardan bahsederek Ortaya yeni bir Akdeniz misakı çıkıyor MHükmüne varmaktadır Ruzveltin Amerikayı tutmak siyasası hakkındaki son söylevi üzerine İtalyan matbuatın- daki yazılar, İtalya ile Amerika- nın da arası açılmakta olduğunu gösteriyor. İtalyanların baş'ıca gazetele - rinden Giornale Ditalya'da deni- yor ki: “Her millet istediği şekilde bir idare sistemi kabul etmekte ser - besttir. Bitaraflık meselesine ge- lince, Amerikanın hattı hareketi doğrudan doğruya bitaraflığa ve Uluslar Kurumu paktıma müda - haledir. (o Bitaraf kalmak istiyen Amerika bilâkis bitaraflığı ihlâl ederek petrol ambargosunu isti - yenlere cesaret vermiştir.,, Büyük meçhal ? Fransız gazetelerinden Eko dö “Pari Avrupa harbı © meselesinde Amerikan siyasaâı, kendini büyük bir meçhül gibi arzediyor, demek. tedir. İrigilterenin yeni siyasasını Fransızlar merak ediyor ? Laval - düşmesinden sonra, Fransa, İngi- liz yeni dış siyasasını öğrenmeyi çok istiyor. Bu arada zecri tedbir- lerin tatbiki dolayısiyle bir harp çıkarsa İngilterenin Akdeniz dev. letlerinden © istediği yardım da Fransızlarca henüz tayin edile - memiş bir mesele halindedir. Gerçi böyle bir vaziyette Fran. sa, İngiltereye yardımı vadetmiş. tir. Fakat Fransa, İtalya ile kom. | şu olduğuna göre, yalnız denizde değil, karada ve havada da ken- dini müdafaa etmek zaruretinde- dir. Fransa, şimdi Fransız - Al. man hududunu boşaltıp bu kuv - veti İtalya hududuna gönderirse, İngiltereden karada ve o havada yardım istemeğe mecbur kalacak. tır. İngiltere bunu gönderecek mi ve ne kadar kuvvet gönderecek? bitaraf| Hor sulh plânının suya İ Bu taraf, karşılıklı sorgular ara. sında henüz müspet bir neticeye varmamıştır. İngiltere - İtalya Fransız gazeteleri İtalyan efkâ- rı umümiyesinin durumunu ya zarken, İngiltereye karşı aleyh - tarlıktan bahsediyor. Fransızca | “Tan,, diyor ki: “İtalyanlar, İn - giltereyi Milletler Cemiyeti misa. kımın hilâfma hareket etmekle it- ham ediyor. Hemen bütün filo - sunu Akdenizde toplıyan, Mısır. da ve Filistinde askeri, berri ve havai tedbirler alan, muhtelif Ak. deniz devletleri nezdinde istim - zaçlarda bulunan İngilterenin bu hareketlerinin Britanya İmpara - torluğunun, İtalyaya aleyhtar bir siyaset takip ettiğini gösteren ted- birlerden başka birşey gleesdıği, söylenmektedir.,, Gene Boğazlara dair bir nazariye | Ecnebi matbuat Boğazlar me - selesini ve Akdeniz devletlerinin İngiltereye yardım işini yaza yaza bitirememişlerdir. Yapılan tefsir- ler biribirini takip ediyor. Ve bun- lardan her birinin de, diplomatik bir muhabirin — vazifesi dolayı. siyle — her gün bir yeni şey orta-' ya atmak zaruretinden doğduğu görülüyor. Yunan gazetelerinin (Alman gazetelerinden naklen aldıkları ! bir yazı şöyledir: “Görünüyor ki Türkiye Boğaz. larm tahkimi için İngiltere ve Fransadan vaadalmıştır. Böylece Akdenizde yeni bir cephe kurul. masına başlanmış demektir. Yu - nanistan, krallığın avdetindenbe- ri İngiltere tarafında bulunmak - tadır. Türkiye de Anadolu sebe - biyle İtalyanın aleyhinde oldu - ğundan iki devlet Akdenizde vu- kuu muhtemel bir tecavüzde İn - giltereye yardım etmeğe karar ver mişler ve donanmalarını İngiliz deniz kuvvetleri başkumandanlı. ğımın emrine vermişlerdir. Türki. ye ile Yunanistanın Balkan An - tantı azasından bulunması dola - yısiyle de bu itilâfın diğer azasm.- dan olan Yugoslavya ile Roman. ya için de ittifaktan mütevellit ta- ahhütler başgöstermiştir Fransa, Akdeniz omisakının müteveffa Bartunun programında dahil bu- lunduğunu, Türkiye vesatetiyle İngiltere ile Sovyetler arasında bir köprü kurulmasını nazarı dik. kate alarak bu meselede teşriki mesai etmektedir. İşte meselenin siyasi cephesi budur. Ufukta yeni bir Akdeniz misakı görünmeğe başladı, Fran- sanm ilk programına zıt olmakla beraber, Kalya. bei edilmekte - dier Macar sitelerinden Pester Loyd'un Boğazların tahkimi hak. kındaki temennisi açıktır. Bugün. kü siyasete genel bir bakıştan son- ra bu gazete diyor ki: “Bu sırada Türkiye tarafından Çanakkale Boğazını tahkim et - mek için yapılan talebin er geç ta- hakkuk edeceğini, ayrıca kaydet- meğe bile lüzum yoktur.,, İngilizler tavizatta bulunmiya baş.adılar İngiliz gazetelerinde okundu ğuna göre İngiltere, zecri tedbir - lere iştirâk eden memleketlere ta. vizatta bulunmağa başlamıştır. Bu meyanda İngiltere, zecri ted birler devam ettiği müddetçe ağ »oslavyadan senede 400,000 ster linlik kümes hayvanı ve mandra mahsulâtı almağa karar vermiş tir. Yugoslavya Ticaret bakanı Vib raniç, zecri tedbirler dolayısiyle girilen maddi zararm önüne geç. meyi düşünen İngiltereden sitayiş kâr bir dille bahsetmiştir. El e a en an a a Mai TR rr o m EE yapmak tasavvurunda bulunduğu! “tank teşkilâtını,, vücuda getire. | ri, İtalyanların zehirli gaz kulla. ceklerdir. İtalyanların hava zabitlerine ihtiyacı fazla İtalyanlarm hava kuvveti için fazla adama (ihtiyaçları olduğu görülüyor. Romada Hava Bakan. lığından çıkan bir ilâna göre, 1500 tayyare zabit namzedine ihtiyaç vardır. 5200 de makinist ve sağa birlerinin Habeşistandan ve İtalya! operatörü lâzımdır. Zeh'rli gaz gönderiyorlar nacakları havadisini ne tekzip, ne de teyit etmiş ve demiştir ki: “Başkumandan Mareşal Ba - doglio'dan bu meseleye dair bir haber gelmedi.,, Bu suretle zehirli gazın kullanılması, başkumanda - nın kararma bağlı olduğu anlaşı- lıyor. İtalyan fayyarecileri faaliyette Harp mıntakalarmda İtalyan *ayyarecileri yeniden faaliyette - Son on beş gün içerisinde Sü - veyş kanalından 53 ton zehirli gaz geçirmiş olması, Italyanların yeni bir harp usulüne başvuracak. larına dair çıkan haberleri teyit mahiyetindedir. Bu meseleye dair, İtalya hükü baya gidecektir. Ve Habeşistanın| meti namına söz söyliyebilecek bi- dir. , Cenupta Daga Bur'da tayyare - lerin bıraktığı kâğıt parçalarında Habeşler tarafndan öldürülen İ- talyan tayyarecisinin intikamını bin misli ziyadesiyle ( alacakları yazılıdır. Daga Bur civarındaki son İtal. yan bombardımanı 5 Habeşli ile 19 deveyi öldürmüştür. Romadan gelen havadisler, | talyan kabinesile müdafaa komis yonunun 30 kânunusanide topla: nacağını bildiriyor. Her iki teşek- kül, zecri tedbirlerin tesirini gö rüşeceklerdir. e Zecri tedbirler. şimdi İtalyaya mütehassısların tahmin ettiğinden daha fazla te- sir etmektedir. Tevere fırkasına mensup 2000 kişi, İtalyan © Somalisine doğru General Graziyani'nin askerlerini takviye için gitmiştir. Bu genera- Tin kuvvet yekünu, 45000 den, 75 bine çıkarılacaktır, deniyor. Çok yakın bir zamanda cenup cephesinde büyük bir İtalyan ta- arruzu bekleniyor. Eski ve yeni ingili siyasası 1936 senes'nin girmesi dola; giliz gazeteleri baştan baza, eski ve İngiliz siyaseti hakkında yazılarla 5 dur. » Bu cümleden o'arak “Deyli Hedi gazelesi diplomat muhabiri, 1935 i sinde İngilterenin Mil'etle. Cemiyt' yasetins başvurmuş o'ması dolayli bu seneyi bir dönüm roktesi olerak bul ediyor. Yoksa, Ingi'tere eski ittifak tine gitm'kteydi. / Ondan önce, yani 1934 yılında w vin, Milletler Cemiyetini işlemez bir kanizma kelinde tarif etmişti, 167f14* girdiğ; vakit, Londrada çi meşhur lantı yapıldı, Fransız İngiliz devlet damları müşterek 3 şubat ni çıkardılar, Bu bannameye göre yeni yer sistemli şu yolda tayin edilecekti; 1) Lokarno muahed-lerine hir « hava misakı ek'ene ekti, 2) Ademi tecavüz ve mütekabil dımı âmir bulunan bir şark misakı, 3) Avusturya ve Macaristan tiklâlini temin eden bir Tuna misakt 1935 in başlanmıcında İngilteri siyasetine göre, Milletler Üşmiyeti dece “beynelmilel teşriki mesaiyi laylaştırmak ve tanzim etmek için, âlet olarak ka'acaktı. Onun yerine, yet karışık ve ittifaklara o benziyer “sulh sistemi,, kuruluyordu. Bu arada Almanya, fırsatı gani bilerek Versay muadesinin maddesini hüküms'er “üşürerek yeni silâhlanacağını ilân ett, Diğer taraftan Muso'ini Habeşi na hücum plânını hazırlamağı başlar tr. Siyaset, eğer ittifeklar esasına sö Strezada, o Makdonsld ve Sir Simon, Milletler Cemireti misakına dan okumakta olan Musoliniye kaş! çattılar. Eritreye asker ve (cephane kıp durmaktayken tek muhalefet bile çıkmadı. Sonra birdenbire, ve dünyayı rete düşürecek bir surette Eden, mnj ta toplanan Milletler Cemiyeti kons. de yalnız küçük Val Val (hâdise; değil, bütün İtalya — Habeş ve harp teh'ikesinin, Milletler tnde konuşulması | İâzmmgeldiğini Haziran ayında Musoliniye “bu sele, mehelli değil, belli Milletler Ci yetinin nüfuzunu — kn'larmasını icsp decek bir mese'edir.., dedi. Kücük bir bakan, kendinden bü: lerinin da'ma aşağıya d'ğru oldukları Milletler Cemiyeti bayı dikivermek gibi cesur bir (o mes'ul üzerine almıştı, İngilterede yaklaşmakta olan intihabat dolayısile İngiliz ül efkârı umumiye karşısında Edenin lediklerini geri almak istemedi, ii medi. İhtiyar bakanlar ve İngiliz kanlığının eski grupu bir tuzağa lanmış gibiydiler. Efkâr umumiye şisında, artık Cenevreden O kaçınm! yasetine devam edemediler, Örtülü bir ittifek esasına bir İngiliz şiyasetile açılan 1935, ler Cemiyeti mişakma yeniden mak ve bütün dışişleri siyasasını ler cemiyetini üzerinde temerküz mek suretile nihayet buldu. “Deyli Herald,, diplomat aynen şöyle diyor: “Bu işlerin, şayanı hayret bir de dönüşüdür. 1935 O künunu bu vaziyeti kimse tahmin edemezdi şüphesiz ben de, 1936 da ne önceden söylemeğe girişmiyeceğin sene, bir tecrübe seneri olacaktır. yılmın yılbaşı gününde bunun neti anlıyacağız. Bu tecrübenin : yetini, münhasıran, efkârı umum! uyanıklığna ve yılbaşı omüra kendi kendisine verdiği söze tâbidir”