11 Aralık 1935 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 3

İLKKANUN — 1935 : —.. .. — Ahsii mahdut zümrelere Nasip oluyor , salatasaray feodalitesi,, şüp- > bir efsanedir. Fakat, bizde y Sih zihniyetine uymıyan bir f feodalitesi,, vardır. 8odal, yani orta devirlerin i, asilzadesi, tahsili, ken- Şocuğuna, yahut sarayının N ibine, “ulemasına,, hasret Mtemiştir. Halk, muayyen |, “et bir üstünkörü öğrentinin | hi şibe çıkamamıştır. Çıkmasma| verilmemiştir. .. Hattâ, ortalığı demokrasi tufa- rj ktan sonra bile, asilzade-! #İ, Socuklarını, kendilerine mah. «| mekteplerin kaleleri . içine s1- ge | “rmişlardır. elâ, Viyanadaki Terezya-| bunlardan biriydi. tte Galatasaray bunlar ara “değildi. Çünkü oraya şehza- * vüzera çocukları girmekle r, ekserisi dökülürler, lapa ından dolayı mezun ola- “ardı. Çokluk zaten bunların i, Sa kalanlardaydı. Tahsilir A tepelerini bunlar fetheder- latasarayın mayasını bun. Yoğururlardı. acası, Galatasaray, hiç bir i âh, nazariye noktasından (şu Ge halkın çocuğu giremez!) da bir mektep olmamıştır. i,, akat, tabii, parası olmıyan, | pa bulamıyan, oraya çocuğu- #önderememiştir. İçtimai hak- 18t burada aramalıdır. N, yazık ki bu haksızlık yalnız düksek mektebe has. değildir “N maarif cihazımız için ayni st vardır. Bizzat Peyami'Safanın-da bu» Ü yazısında pek isabetli ola. İfaret ettiği gibi, bizde tahsil * Pahasmadır. Bir kere bu hal, üne çocuklarına ilk tah a, ötesini imkânsız kılıyor. ik de bu isabet oluyor ya.. ü lise usulü denen tarz öyle NN dir ki, bir esnaf çacuğu a başlıyacak olursa babası İn, Mesleği namına tereddi ede hi Memur olarak bir tarafa kay- j e ozsa yarı münevver bir işsiz â yede şehrin kaldırımlarını ar- Yacaktır. itimiz işte evvelâ bu nok İvi, feodaldir: Ancak muayyen gerin muayyen sınıf halkma Sl Mübalâğa etmiyorum: i, <6 vilâyetlerimizde lise yok- © Venice köylerimize orta mek- Mafdağı kadar uzaktır. Hal. j hi devlet kanunlarına göre me- “İk, Olmak için, muayyen tahsil g leri lâzımdır. Devletçilik birçok istihsal şube- Li *le alıyor. Barem yabut ba: yakın şartlar buralarda da a olunuyor ve yahut olunmak ünü gösteriyor. Kyümleketimiz haritasının ne İm kısmında imtiyazsız ve KN mahdut şehirlerinde im- in Yatandaşlar yaşıyor, düşü: ty Bu imtiyazsız tdaşların b iy yurtdaş Ni in, iç meslekleri içinde daha| ? © teşkilâtımız ne yapmış ği mel çalışabilmeleri için | Iı i ii bu bakımdan, acı da olsa Mi kendimizi tenkit zarureti # Maarifimizin feodal vasıf- 1 aglamak için birçok şey- k Yapmadan kendimizi re. vik mektepler kurduk san- l (wa-Na) İ bir miktar para tevziatı yapılma mübadillerin işleri Cemiyet Ankaradaki temaslarından iyi | neticeler aldı Gayri mübadiller cemiyeti fi- nans bakanlığı ile yapılan temas” lardan sonra bu temaslar netice sinde cemiyete düşen vazifelerin yerine getirilmesi için çalışmakta- dır. Cemiyet Ankarada yapılar temasların neticesi hakkında şim- dilik hiç bir malümat vermemek. tedir. Yalnız Ankaradaki temasla- rm mucibi memnuniyet bir netice verdiği anlaşılıyor. Öğrendiğimize göre finans ba- kanlığı gayri mübadillere yeniden! sını esas itibariyle kabul etmiştir | Bu paranm miktarı sonradan çe- miyetçe yapılacak tetkikler sonun da ve finans bakanlığı tarafmdan tasvip edilerek taayyün edecektir.! Gerek bunun için ve gerekse Çukurova mıntakası ve cenup vi lâyetlerindeki bazı fabrikalarır satışı için hükümetle yeniden bir! temis yapılması mukarrerdir. Finans bakanlığının hükümetin yeni bono ihracı hakkında cemi- yet tarafından yapılmış olan tek- lifi kabul etmediği anlaşılmakta- dır. Bakanlık ileride bono ihracı: nı muvafık görmekle beraber el- deki bir milyon liralık bononun tamamen kapatılmasından evvel; yeniden bono ihracmı muvafık görmemektedir. smmm Talebe Birliğinin yeni idare heyeti Haftalardanberi hararetle de- vam etmekte olan Milli Türk Tea- lebe Birliği yeni seçiminin bittiği. ni dün yazmıştık. Kongre divanı evvelki gece saat üçe kadar çalı- sarak reyleri tasnif etmiştir. Tas nif sonucunda yeni idare heyetine şu gençlerin seçildiği anlaşılmış. tr: Başkan: Hüseyin (Hukuk), i- kinci başkan: Faruk (Tıb), genel sekreter: İsmail Hakkı (Tıb), sa- ğrşmen: Sadi Abaç (Ticaret), ka: sacı: Tahir Oğuz (Ticaret), iç iş- leri kolbaşı: Adil (Mülkiye), üye- ler: Saim (Mühendis), Necmi (Mi mar), dış işleri: Muvaffak (Hu- kuk), köycülük kolbaşı: Asım (Tıb), ekonomi: Abdülkadir (Ti caret), yayım kolbaşı: Cevdet (Tıb), üyeler: Yılmaz (Fen P. C. N.), Raşit (Eczacı), Fethi (Hu- kuk), Fehmi (Edebiyat), teftiş başkanı: Salim Şeref (Hukuk) üyeler: Talha (Eczacı), Sıtkı (Trb), Ekrem Sabit (Hukuk). Bayram Bu yıl esnafın yüzü güleceği anlaşılıyor Son günlerde bayram satışları bü. tün hızıyla başlamıştır. Meydancıktan başlıyarak Mahmutpaşa ve Kapalıçar şıdaki dükkânlarda şu bir kaç gündür bir şey almak için uzun müddet nö - bet beklemek icap (etmektedir. Hele buralardaki kalabalık © görülecek bir şeydir. Temin edildiğine (ogöre bu yılki vaziyet yıllardanberi görülmemektey. İ di, Buna sebep olan âmil bu yıl müte. kait, dul ve yetimlerin üç aylık maaş- larmı almış olamalrr ve memurlarm da aybaşı dolayısile maaş almalarıdır Buna bir de köylünün bu yıl mah- sulünü çok yüksek fiyatla satmış ol. satışları alışverişlerden duğunu ilâve etmek lâzımdır. Yani müstehlik vaziyette bulunan bütün zümreler ve köylü paralıdır. Havalar da ba yrl iyi gittiğinden alış veriş u-| zun yıllardır görülmemiş bir şekilde açılmıştır. Bu vaziyetten en çok isti .| fadeyi temin eden Mahmutpaşa ve Kapalıçarşı esnafıdır. Denilebilir ki bu bayram, buradaki dükkânlarda yıl lardanberi kalmış hiç bir malı bırak - madan silip süpürecektir. Fakat maaş sahiplerinin hele üç ay bekliyecek mü| tekaitler ve dulların bayramdan son. ra geçecek (iç aylik müddet içinde ne| yapacaklarını sormaym! İ Dişçi mektebi ile Radyoloji enstitüsü mütedavil sermaye Üniversiteye bağlı olarak ça - lışan bazı müesseselerin, bu nevi serbest kurumlar bulunmadığın - dan halkm fazla sıkıntı çektiği ve bu kurumlardan lâyıkı veçhile is tifade edemediği göz önünde tu- tularak, tam manasile birer halk müessesesi haline konulması ta - karrur etmiştir. İlk olarak dişçi mektebi ve yeni radyoloji ensti * tüsünün bu şekle sokulması mukar rerdir. Başbakan İsmet İnönünün rad- yoloji enstitüsünü ve dişçi mekte * bini ziyaretlerinde bu husus ken- dilerine bildirilmiş ve Başbaka - nrmmız bunu çok muvafık görerek tasvib etmiştir. Bunun üzerine a * lâkadarlara bir kanun projesi ha- Liman işçileri hakkın da kanun projesi Liman işçileri için yapılacak kanun projesi üzerinde tetkikler yapmak için liman genel direktör | lüğünde toplanan komisyon işini| bitirmek üzeredir. Proje iş kanununun karada ça-| lışan işçilere temin ettiği hakları! ve endüstri krumlarına verdiği va-| zifelerin aynini denizdeki şartla | ra göre deniz işçilerine ve deniz| teşekkülleriyle armatörlere ver. mektedir. iğ Halkalı ve kirkçeşme| Suları Üç gün evelki sayımızda Kırk:| çeşme ve Halkalı sularmın, hasta: lik mikrobu taşıdıkları için, içmesi! tehlikeli olduğunu yazmıştık. Sağ lık direktörlüğü bize gönderdiğ' bir tezkerede bu sular filvaki pi: olmakla beraber bunun kendile . rince ötedenberi bilindiğini yaz maktadır. Sağlık direktörlüğü bu sularda tifo mikrobu bulunmas, ihtimali mevcut olmakla beraber veba mikrobu kat'iyyen bulunma dığmı bildirmektedir. müesseseler gene Üniversiteye bağ ile idare edilecek zırlaması için direktif verilmiş - tir, Aldığımız malümata göre bu k olacak, fakat mütedavil sermaye ile idare edilecektir. Buna esas © larak da gerek radyoloji enstitü. süne, gerek dişçi mektebine mü - racaat eden hastalardan ancak masrafı karşılıyacak küçük bir para almacaktır. Bu küçük para hiç bir vakit ücret şeklinde ol - mıyacaktır. Bu suretle bu müesse- seler bir yandan halka çok fayda- Ik olabilecek diğer traftan devlete yük teşkil etmiyecektir. Diğer bazı devlet müesseseleri için de ayni şeklin tatbiki düşünül mektedir. Eczacı kalfalarının hafta mezuniyeti Şehrimizdeki eczacı kalfaları | haftada bir gün tatil istemektedir. ler. Sağlık Bakanlığı kalfalarm bu yoldaki müracaatları üzerine eczacılar cemiyetinin fikrini sor - muş, cemiyet de şöyle bir cevap! vermiştir: Eczabaneler ya pazar günleri | kapalr o kalarak © nöbetçi W- sulile idare edilmeli veya haftada | bir gün kalfalara izin verilmeli -| dir. | miğde Hükümet doktorları arasında Tıb Talebe yurdu idare müdü. | rü Mecit kırk lira maaşla İstanbu! merkez hükümet (doktorluğuna, İstanbul merkez hükümet doktor- larmdan Emin Muhlis de İstanbul Sahil Sıhhiye merkezi doktorlu - ğuna tayin edilmişlerdir. Çocuklar! | HABER, sizin için her cumar | tesi günü bir ilâve veriyor, takip! ediniz. Galiba bir güzele âşık Sadri Ertem'in bugünlerde âşık olduğu anlaşılıyor. Zira “güzellik, diye bir makale yazmış. Bun da öyle derinlere dalmış ki... İşte, bir cümlesini naklediyoruz: Hayatımız ufki bir sofizm içinde hayranlıktan, hayretten, hilküm vere memekten bezginleşirken (geçmiş ile gelecek arasında mütemadi filmlerini gösteren zaman (o şakulü de bizi yeni yeni kararsıslıklara sürükler. Aabidin Daver, müstemlekelerin müstemlekecilere kaça mal oldukla . rmı bir Fransız gazetesinden nakledi. yor: Cezair şimdiki para ile 400 milyon franga, Trablusgarp seferi de 6 mil « yar franga malolmuş.Habeşistana İse, İtalya iki ayda 10 milyar frank sar fetmiş... Kütüphane mi, kedi çilliği mi? Ercüment Ekrem, İstanbulun ke. diler cenneti olduğunu anlatıyor: Bu- İ naklık namzedi fertlerimiz, sevap ol. j sun diye, yüzer paralık ciğer i kedilere ikram eder, belediyemiz ise, alarak çöp tenekelerini sokak ortasında tü - tar.. İşte, kedilerin türlü çeşidi üredi: “Sarı, alaca, tekir okuzguni, pa. muk.., Van azmanı, klkuyruk, sıska, forman, babaç. Sinsi, cesur, vurdum » duymaz, sırnaşık.., Ercüment Ekrem, su garip habe. ri de veriyor: “Beyazıt külüpkanesi kütüphane likten çıkmış, bir kedihene olmuştur. Bunlar, ihtimal ki, oraya dadanan fa. relere karşı alınmış bir tedbirdir. Fakat ne de olse, medeniyet, fare. lerin hakkından gelmek için çeşit çe- şil fenni vasıtalar bulmuşken, Nuhut. nebi zamanından kalma kedi üretmek usulünün resmi bir kütüphanede ya kışık almıyacağını o düşünmek lâzım gelir. İlim diktatörlük kabul etmez mi? Nadir Nadi ilmin tasniflere tabi tutulduğunu, muğlâk, girift hal al - dığını ve buna rağmen bir bütün teş» kil ettiğini anlattıktan sonra, şu hük. me geliyor. : İlim diktatörlük kabul etmiyor. , Bize kalırsa,ilim, bütün repimleri kabul etmiştir: Mâbet reislerinin elinde dini kuv- vetlendirme vasıtası olmuştur. Hattâ, “İlim,, ve “ülema,, sözleri bizde vaktile sade dini bir manayı haizdi. İlim meseb nazariyelerile asılza » i deleri, ırk nazariyelerile, müstemleke, cilerin yahut şu veya bu millet aleyh- tarlarınm âleti olmuştur. Durkhein ve Karl Marks ayrı ayrı rejim razariyelerinin bayraktarları dırlar, Bu hüljasalar sütununda saymak- İ Ja bitmiyecek kadar çok misallerle il min, her fikir sahibi elinde bir silâh. İ tan başka mahiyeti olmadığını ispat pek kolaydır. Onun için, diktatörlük de bir rejim olduğuna göre, ilim, niçin k kabul etmesin? Anlaya » ! Bizce, elbette, bilgiler, o vü - cude de kaftan olur.. İyi terzilerin & lile biçilmek ve potlar yapmamak şar. tile... Tramvaylarda yeni usuller 'Tramvaylara arkadan binip önden inmek usulü konulmuş. Hoş tatbik e- dilmiyor ya, Bu sabah gelirken bak . tık: Eski hamam, eski tas, Bürhan Felek, bugünkü fıkrasın. da, bu usulün ancak şu şeraitle tat - bik edilebileceğini pek haklı olarak İ söylüyor: 1 — Tramvayların içindeki or. İ tayolda bir tek adam durmaması: ŞEHRİN'DERDLERİ Belediyeye varidat menbaı Belediye bir çok eksiklikler karşısında parası ol - madığından bahseder, İşte bugün yoruz. Deniz işlerile yakınen alâkadar olan bir zat dedi ki: — İstanbul Hmanındaki kılâvuzluk belediyeye mer- but olmalı, Avrupanın her tarafında bu böyledir. Bizde #e kılavuzluk ekonomi bakanlığına bağlıdır. Kılavuz. kendisine 200,000 lira bırakacak yeni bir varidat membar gösteri. seneyi menni ederiz. luğun bir senede temin ettiği varidat dardır. Bu para şehrin imarı, ve noksanlarırın tamam. lanması bakımından çok faydalı olur, Bu işin alâkadar makamlar tarafından incelenmesi ve imkân bulunduğu takdirde kılavuzluk © varidatınm belediyeye devrini şehrin imarı noktai nazarından te - 200,000 lira ka| 2 — Arka sahanlıktaki kapının ö- nünün daima serbest kalması: 3 — Arkadan binenlerin ardı a « lınmadan arabanın , şimdiki gibi . ha rekete geçmemesi temin o edilmeli ve bundan başka da kadınlar münhası « ran önden binip önden inmelidir. Bizce de: Evet., Cidden öyle.. Zira, aksi tak, dirde, bu yeni usulün şu üç neticesi olacaktır: 1 — Ahaliye müşkülüt 2 — Kadmlara sarkıntılık 3 — Tramvay Şirketinin kontrol imkânları artacağı için sade ona faz, la kâr.