30 Eylül 1935 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 2

HABER — Akşam Postaa, * — NEM, “Habeşistan seferberlik ilân etti » Mebeşistanda nihayet genel Tamumi) seferberlik ilân edildi. | Oo Habeş imparatoru, uluslar ku. bir telgraf göndererek p in ordusunun — durmekerın! Kuvvetlendirilmekte olması dola- yesile genel seferberliğin artık ge- çiktirilemiyeceğini bildirmiştir. İmparator bununla beraber, u luslâr kurumu ile teşriki o mesai hususundaki temayüllerini o asla değiştirmiyeceğini ilâve ediyor. Romadan bildirildiğine göre © muhasamatın gelecek hafta başla. - ması muhtemel (görülmektedir. 3 İtalya elçisi Harar'daki | İtalyan © konsolosluğuna hemen konsolos- haneyi kapatarak Cibuti'ye hare- ket etmesini emretmiştir. Habeşistandaki seferberlik ha- vadisinin, tatil günü olandün çıkmasma rağmen, İtalyada bü- yük bir heyecan uyandırmadığı ve mutat yaşayışın bozulmadığı haber veriliyor. 30 kilometro değli seferberlik İtalyan gazetelerinden “Gazet- ta Popolo,, Cenevreye hitaben şu| sözleri yazmaktadır: © o “Cenevredeki barışçıl baylar! Asil hesaba katılacak olan © ey,| hududun öte yanındaki 30 kilo-| metre değil, sefetberliktir.,, Okuyucularımızın hatırmdadır ki, bundan iki günönce Habeş © İmparatoru askerlerini rududun 30 kilometre gerisine çektiğini bil dirmiş ve İtalyanlar ise bunu sev- kulceyş mahiyetinde görmüştü. Çarpışma pek yakındır Fransızca “Pöti Parizyen,, ga- zetesi: “Kati olarak söylenebilir ki, İtalya — Habeş muhasamala: vınn başlaması bugünden sonra pek yakındır.;'diyor. Malya Ul r Kurumundan çekilecek mi? İalilmiin uluslar kurumundan çekilmesi meselesine gelince,Fran- sızca “Moten,, gazetesi (o yazıyor ki: “İtalyanm uluslar o kurumun. dan çekilmesi tehdidi, bazı kayrt- lara bağlı olmakla beraber o çok katidir.,, Boyuna asker gönderiliyor İtalyadan Afrikaya asker yol lanması her gün biraz daha art. maktzdır. On gündenberi bekle. | nen faşist kuvvetleri genel toplan- İ masmın, taarruz emri verilme- den bir gün önce yapılacağını bil. “ diriliyor. İ Hahssler dört milyon frariklık tiiek ve csphane aldılar Bir Beliçika gazetesine göre Habeş hükümeti 1700 tüfek 2300 karabina ve yedi milyon fişek 1s. marlamıştır. Bu gazete, Habeş , bülümetinin bu siparişini peşin ö- İ dendiğini ve 3.700.000 frank tut- tağunu yazıyor. © Fransa, uluslar kurumu misakı. nm harp açan devlete karşı zecri tedbirler alınmasını emreden 16 ıncı maddesinin tatbikina iştirak etmeden önce, İngiltereye karşı bazı kayıtlar ileri sürmüştü. Fransa, İtalya — Habeş ihtilâfı karşısında bu baddenin tatbikma taraftar gönünen İngilterenin, ya- rın Avrupada bir karışıklık çıkın- ca ne gibi bir tavır takmacağını öğrenmek istiyordu. Samoel Horun Fransızlara cevabı Sir Samuel Hor diyor ki: “.— Şimdiki İtalyan — Habeş anlaşmazlığı münasebetile. ulus- Tar İçurumu paktının ihlâli ve Av. Pıpada kuvvete müracaat takdi. rinde misakm 16 mcı maddesinde dermiş edilen bütün zecri tedbir. rafından tatbiki hususunda sizin hükümetinizin ilerde ne dereceye kadar emin olabileceğini öğren- mek arzusunu bana izhar ettiniz. Bu hususta bilhassa © Avrupada, uluslar kurumu üyesi olsun olma-| sın, berhangi bir devlet tarafın dan kuvvete müracaat edilmesi ih- timaline telmih ettiniz. Cenverede 11 eylülde söylediğil nutku hatmlattıktan sonra demiş. tir ki; Tekrar ehemmiyetle kaydedi. yorum ki, uluslar kurumu, ve ©- unla beraber Büyük (Britanya uluslar kurumu paktınım o olduğu gibi tam olarak elbirliğile muhafa- za edilmesniden ve bilhassa sebe- biyet verilmekeizin o uğranılacak bütün tecavüz hareketlerine karşı müşterek ve devamlı mukavemet görüsrilmesinden yanadır... Sebebiyet verilmeksizni vuku bulacak bütün tecavüz hareket. lerinden bahsediyorum. Bu cüm- lenin herhangi bir kelimesi bütün| mana ve krymetile alınmalıdır. | Evvelâ şurası (o bedihidir ki,|i pakttm on altmer maddesi muci.!: bince sebebiyet verilmedik O müs- bet bir tecavüz hareketine tatbik edilecek usul, bir muahede ahkâ- mımnın ademiifası gibi, menfi bir harekete kabili tatbik değildir. Keza kuvvete müracaat halin- de de mücrimiyetin ve tecavüzün dereceleri olduğu ve binaenaleyh 16 mer madde tatbik - edilebildi. ği takdirde bu madde: mucibince yapılacak hareketin nevi ve ma- hiyeti her hususi vakanm şartları. na göre değişebileceği de gayet sarihtir, Biliyorum ki, sizin bükümetiniz bu farkları tanıyor. Ayni suretle muahedelerden doğan taahhütler hususunda şunu hatmrlatmak icap eder ki, elâstikiyet emniyetin bir cüzüdür ve uluslar kurumu üyesin- den her birini bizzat kurum paktı. nin da tanıdığı gibi dünyanın sta- tik olmadığını kabul etmelidir. İngiliz efkârı o umumiyesinin son haftalar içindeki hattı hareke-! ti açıkça göstermiştir ki, kendisi değişen ve kati olmıyan bir hisle hareket etmiyor. İngiliz fili bir teşekkül olarak kaldıkca bağlı du- racağı genel arsrulusal idare pren- sipi'e ilgilidir. O, gu mütaleadadır ki! Mazi- hin şuursuz felâketlerini önlemek ve. ileride müşterek emniyetle dünya barışmı temin etmek hu. susunda yegâne ve hakiki bir ümit olan bu müessese, hiffetle hareket derek bizzat kendi ülkelerinde hi- yanet etmek ve müştereken hare- ketten imtina göstermek suretile kendi kendisini kötürüm brrakmı- yacaktır, Fakat bu iman ve hareket müş- terek olmalıdır. Bu hayati bir nok- tadır, Barış uğrunda tehlikelere Konsey belki bugün toplanacak| Röyter ajansınm bildirdiğine göre. Habeş imparatoru tarafın- dan uluslar kurumuna gönderilen telgrafın birer sureti konsey aza. larına hemen dağıtılmıştır. Kon- İ seyin bugün toplanması bekleni- yor. T.R. Aras ği ' : Bir hafta aralık- İ tan istifade ederek Talimat almak için Geliyor Cenevre, 29 (A.A.) — Ana» dolu Ajansının özel aytarı bil- diriyor: Dışişleri Bakanı Rüştü Aras bir haftalık aralıktan istifade ederek hükümetle temas etmek ve Büyük Şefin, Başvekilin emir ve talimatlarını almak üzere bu. gün Ankaraya hareket etmiştir. İtalyan . Habeş meselesi konu- şulurken konsey içtimamda ha- zır bulunmak için yakında tek- i rar buraya gelecektir. İskenderiyede Uç Molla tevkif edildi B. V, P, ajansı bildiriyor: İskenderiyede bir gemi, levazım yükünü boşaltırken notlar almakta olan üç İtalyan, liman polisi tara- fmdan tevkif olunmuş, sonra İtal- yan makamlarına teslim edilmiş. tir. Halyanlar anlaşmaya aykırı * zehirli gaz kullanabilirler mi? Bugünkü posta ile gelen “Man- çester Gardiyan,, gazetesi İtalyan. larm Habeş harbinde zehirli gaz kullanacağı rivayetini elealarak, bunüm haksız bir hareket olatağı- nı çünkü İtalyanın bir muahede ile harp esnasında zehirli gaz kullan. mamak taahhüdünde bulunduğu baş makalesinde yazarak diyor ki: “İtalya, 1925 senesinde ihtiraz kaydı ileri sürmeksizin gaz pro - tokulünü imzalamıştı. Bu proto - kol, bugün mer'iyette olan arsnılu- sal bir muahededir. İtalya son za- manlarda arsrulusal muahedelere pek kulak asmıyorsa da, acaba herhangi kuvvetin muahedelere karşı koyuşunda bir hudut yok mudur? Eğer Italya, Habeş sefe - rinde zehirli gaz kullanırsa dünya kamoyumu (efkârı umumiyesini) nasıl mühim bir hayret ve infial içinde bırakacaktır. Çünkü en a - şağı bir muahede daha bozulmuş olacaktır. Fakat İtalyanm böyle bir harekete girişmiyeceğini um - mak mümkündür. Vahşi dediği bir memleketi istilâ etmeyi ulusal menfaati iktrzasmdan görse bile, umarız ki, bu vahşi denilen kim - selerin de düşünebileceğinden da- ba vahşice olacak bir harp usulü - nü tatbikten kaçınacaktır.,, Fransız gazeteleri Samasl kapılmak lâzımsa bu herkes tara- fından yapılmalıdır. Uluslar kurumu bizgat kendisine örnek olarak kendi mevcudiyetini muhafaza ettiği müddetçe Britanya hükümeti ve ulusu, kurumun bütün prensipleri- ne uyrun olarak yaşıyacaktır.,, İngiliz gemileri Istim üstünde İskenderiyeden yazılıyor: Cebelüttarıktan Adene kadar 144 İngiliz harp gemisi istim üze. rinde duruyor. Mısırdaki müdafaa (tertibatı çok ilerlemiştir. İngiltereden bo- yuna asker geliyor. Beş yüzden kendi lerin filen ve derhal İngiltere ta-| fazla tayyare toplandı. Hora cevap veriyor Paris, 30, (A.A.) — Paris gazetele - rinin ilgisini çeken, Habeş seferber - Miğinden ziyade, İngiliz dışbakanlığı- nım Fransız dışbakanlığınm sorgula - rma verdiği cevaplardır, Oeuvre, diyor ki: “On beş yıdanberidir üzüntülü sor- gularımıza karşılık İngiliz hükümeti, 16, ner maddenin aşağı, yukarı, yal - nız Lokarno ile Ren smırlarını ilgi - Temekte olduğunu söylüyordü. Bugün, İngiltere bu ayni maddeyi her zaman ve her yerde tatbika hazır bulunduğu- nu haber veriyor. Fransa Sovyet and- laşması hakkında görüşülüyorken, te- eaciize uğrıyacak olan Rus sınırlarını hiç bir zaman müdafaaya mecbur olma i) lerin en biribirine uymıyacak tutum - :İ Tarı haklı gösterecek dereçede örtünç sını İstemiyen İngilterenin, o gün bu- gündür ne kadar ileri gitmiş olduğu | kolayca öletlebilir. Pertinaks, Echo de Paris de şun - ların yazmaktadır.: “Tondra İle Paris oarasında ikinci bir görüşme oluyor. Bunun en iyisi, harbden önce oldüğü gibi, kurmaylar arasındaki konuşmalara dönmektir. Biz, İngilterenin (o bayırlığından da özdenliğinden de şüphe © etmiyoruz. O, verdiği sözleri tutar. Ancak, bu söz (müphem) ve dolambaçlı olmamala - rı gerektir. Sigortacılar mukavslelerine harp ishllkesi kaydını koyacaklar “Deyli Herald,, gazetesinde o- limatı odası toplantı yaparak, bü. tün İngiliz gemi sahiplerine bun- dan sonra yapacakları her hangi mukavele için bir de harp tehlike, si kaydi koymalarını tavsiye et Ar, Bu maddeye göre, eğer yük gön dermekte oldukları her hangi li- man abloka edilecek olursa, yükü gönderilen bir diğer limana boşal- tacaklar ve bu yükü esas (o yerine götürmüş gibi ücret alacaklardır. İngiliz hükümeti adına çalışan her hangi şahıs, bir İngiliz gemi- sinin kaptanına hangi yol ve li mana gitmesi veya gitmemesi icap ettiğini bildirmekle muvazzaftır. Süveyş kanalı kapanmamış Londra, 30 (Reuter) — Süveyş kanalı idare komitesi bir haftaya kadar toplanmağa karar vermiş tir. Birkaç zaman önce komitenin avukatlarla iştişare ederek kana - Im İtalya aleyhine kapatılıp ka - patılmaması meselesini. görüş * mekte olduğu sayiaları ortada do - laşıyordu, Alâkadarlar bu haberi| yalanlamaktadırlar, Kanalım kal patılması ihtimali katiyen olmadı- ğmi söylemektedirler. Esasen mevcut muahedeler bunu temin etmektedir. 1888 tarihli İstanbul anlaşması, “kanalın daima, harp ve sulh zamanmda, her millet ge- milerine açık olacağını, tasrih e- der. Casuslar Iş başında Adisababadan “Niyuz Kronikl,, özel aytarı bildiriyor: Habeşistanda yağmurlar din - miştir. Bir iki hafta içinde İtalyan| lar hücumlarını her huduttan Ya - pabilecek bir vaziyet hâsıl olmuş. tur. Üç gündür, hiçbir sağanak gel- miyor, Toprak kuruyor ve nehir - lerin— Mavinil de dahil olmak ü- zere — seviyesi alçalıyor. Birkaç gün içinde bütün dağla- rı süpürerek esmeğe başlıyacak o- lan rüzgâr son yağmur bulutlarını da dağıtacak, toprak sertleşecek ve askerlerin o harekâtma müsait bir şekil alacaktır. Sıcak gün ışığı bulutlar arasın. dan kendini gösteriyor, her yer ye- şilleniyor, çiçekler açıyor. Gelen haberlere göre, Habeş hududu ile İtalyan Somalisi udu- dunda casusluk bir iptilâ halini almıştır. Hududun öte tarafmdaki harekâtı öğrenmek üzere Italyan- larm, Somali yerlilerini, şeyh, ka- dın ve tacir kıyafetinde Habeşista- na gönderdiği bildiriliyor. Birçok kişi tevkif olunmuştur. Her hafta vasati iki üç kişi de bu yüzden kurşuna diziliyor. Söylendiğine göre bu casuslar - dan bir kısmı İngiliz Somalisi ka- bilelerine mensuptur, Habesler de yüzlerce casus kul- “onmaktadır. Ve bunlardan birçe- ğu İtalyanlar tarafından yakalan- mıştır. İngiliz gemileri itaiyaya karşı değiimiş İngilterenin Akdenizde süel ted birler almasmdan sonra, bunun İ- talyaya karşı olmadığma dair Mu. soliniye teminat da verdiğinden bahseden “Mançester Gardiyan,, gazetesi ezcümle diyor ki: “ “Bununla beraber, Akdenizden herhangi İngiliz gemisini çekmek meselesi de yoktur. Çünkü İngiliz gemileri bir ihtiyat unsuru olarak hâlâ lâzımdırlar,,, Yugoslavya ordusu Büyük manevralar , yapıyor Belgrat, 30 — Yugoslavya or- dusu Vinkovski ile Tuzla arasın- da büyük askeri manevralar yap- maktadır. Bu manevralar umu- mi harpten beri en büyük manev- radır ve manevraları bizzat Sü Ba, kanı General Jivkoviç idare et- mektedir. yg Iş kanunu Proje üzerinde sana- yiciler görüşmeğe başladılar Ulusal endüstri birliğinde bu- gün öğleden evvel iş kanunu pro- jesini okuyarak üzerinde sanayi- cilerin fikir ve mütalealarını tes- pit etmek üzere bir toplantı yapıl- mıştır, Fn toplantıda iş kanv UNU Vi ek işçi ve gerek iş sahibi için bu ka- dar önemli bir kanun olduğu Lal. de, ancak altı kişi bulunmuştur. Buna rağmen kanunun cezai kı- sımları okunmuş ve hazır bulu- nanlar mütalelarını söylemişler - dir. Projeyi dinliyenler üzerinde basıl olan intiba şudur k: iş kanur nu projesi mükemmeldir. Fakat sanayiciler, projenin sanayicilere tahmil ettiği mecburiyetlere mu - kabil verilen hapis cezalarını a » ğır bulmaktadırlar. Meselâ projeye göre, işletme tesisatında eksiklik bulunan ve mesleki tedbirsizliklerden dolayı bir işçinin kazaya uğramasına se- bep olan bir fabrikatör 200" lira- ya kadar para cezasıma çarptırı- lacaktır. Tedbirlerin alınmama * sında bildiği halde ihmali görü - lürse iki misli ceza ile iki aya ka» dar hapis cezasına çarpacaktır. Sanayiciler buradaki ihmal ve kastin pek geniş manası olabile- ceği kanaatindedirler. Müessesesinde mer'i iş şartla“ rını değiştirmek için işi durduran fabrikatör 250 liradan 2500 lira; ya kadar para cezasına ve toplu bir hareket olursa ön ayak olanlar altı aydan bir seneye kadar hapse konulacaktır. Sanayiciler bir fabrikatörün hapsedilmesini o fabrikanın ka - panmaşı ve binnetice işçinin işsiz kalması bakimından doğru bul - mamaktadırlar. Bunun için bu noktaya itiraz edilmesine karar verilmiştir. Dünkü toplantıda bütün pro * jenin okunmasına devam edile « memiş ve projenin neşriyle sana » yicilerin bundan sonra mütalea * larrin alınmasına karar verilerek dağılmıştır.