20 Mart 1935 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 6

' Uzak Şark ne vaziyette? (Baş tarafı 1 ncide) Ancak gerçek olan bir mesele varsa o da Çyang — Kay — Şek üç şenelik mesâiden sonra “Çin Sovyet Cümhuriyeti,, kuıt'alarına karşı çok mühim bir azfer elde etmiştir. Bu mesât çok pahalıya ! mal olmuştur. Japonyaya karşı her türlü mukavemetin terkolun- Masını İcap ettirmişt r. Çini yeni baştan kurmak İşlerinden şimdi- lik vazgeçilmesine mal olmuştur. Nanking bükümetinin bütün kuv- vet ve çok cılız olan mal'yesi hep yük bir kısmımı Nanking orduları işgal etti, Tank ve blokhavzlarla geriye gelen derebeyleri ve arazi sahip- lerinin zavallı köylüye ne yaptık- larını artık s'z düşünün. Çünkü bu havadisler Çinden dışarıya çıka- maz, Şimdi asıl zor olan sorgu geli- yor: Çyang — Kay — Şek ordu- ları Sovyet topraklarının ana — kı- | sımlarını ellerine geçirmiş olmak- la beraber Sovyet ordularını esir edememiştir. Nanking hükümeti- | dahili muharebelere tahsis - olgn- |"in başı olan Vang — Çinig — Vey muştu, Hükümet bu savaşlara #“şakavetin imhası,, adını veriyor- du. İtalyan ve Amerikan tayyare- cilerinin yardımıyle bir hava kuv- veti yaratıldı. Hava kuvveti için lâzım olan para da vatanperver | Çinlilerin Japon İmperyalizmine karşı mücadele için vermiş olduk- ları iane'erden temin - ed'lmiştir. 300 tayyareden müteşekkil olan | hava kuvveti bu savaşta en mües- * #ir âmil olmuştur. Savaş kelimesini kullandığımı- | za dikkat ediniz. Ç'nlilerin dediği' gibi “kırmızıları,, sadece yol ke-| sen, köy ve şehirleri yakarak tâ- lan eden ara sıra yabancı misyö- mnerleri dağa kaldıran başı boş bir takım haydut şanarsanız meseleyi hiç de anlryamazsınız, Kanzsi mıntakasında kurul-! muş olan “Sovyet Cümhuriyeti,, 50 milyon ahalisi, bir devlet mer- kezi, teşkilâtlı hükümeti ve Nan- king bükümetinin beslemekte ol- duğu ordu kadar kuvvetli ordula- rı bulunan bir yurddu. Yalnız ha- ya kuvvetleriyle ağır topçu kıt'a- ları yoktu. V ”Kski usül mulnrebelerde bu ve| du Çyang'ın kıt'alarından çok üş- tündü. Burası için komünizm kelimı-l #ini kullanmak pek de doğru de- ğildir; çünkü Çin Sovyet Cümhu-' riyet'n'n usül, âdet ve muamelâtı | komün'zm şeklini hiç de andırmı: yortu, Burası daha ziyade köylü ihtilâ'inden doğmuş bir hükümet- ti. Evet dünyada en kötü muame- leye tabi tutulmuş bir köylü k'tle- ginin ayaklanması ile ortaya çık mıştı, Bu ihtilâl bütün devlet ara- | zisinin, mabed ve manastırlara a- Bt topraklarla, derebeyleriyle zen-, gin'erin ç'ftliklerinin müsadere- sinden doğmuştu. Bütür tapü ka- yıtları yakılmış, sınırlar kaldırıl. | mış ve toprak kadın erkek - farkı gözetilmeksizin dağıtılmıştı. Buranm Sovyet Cümhuriyeti, $ ftçi ihtilâlinden doğmuş bir köy lü devlet'ydi. Köylü toprakları al- mış, kendi hükümetlerini kurmuş, | Ordu teşkilâtı vücuda getirmiş ve| elde ettiklerini korumak icin deh- şetli savaslar yapmıştı. Tam üç sene Nanking hükümetin'n bütün | taarruzlarına muvaffakiyetle kar. gı gekli, Ancak geçen yıl vaziyet dağişti, Von Sekt tarafından hazırlan- mış olan 1934 taarruzu İşi başka- laştırdı. Bu taarruzun öncüsü ha- va kuvvetiydi. Arkada da çok pa- raya mal olmuş bir mekanizma iş- Uyordu. Tanklar ve piyadeler ile- riye sürüldü. Şoseler ve yollar yas pıldi, Seçme kıt'alar tarafından işgal edilen sıra sıra blokhavzlar zaptolunan toprakları koruyordu. Mevcudu yüz binlere varan asker kitleleri kullanıldı. Miloynlarca | Hiralar harcandı. Karşı durulması imtânı olme yan tazyik karşosımda “kızıl,, or- dular geri çekildi. Kings''nin bü-! | 'Bul 1934 taarruzunun hedefi “eşkiya- yı çevirmek ve bir tek vuruşla bunları imha etmek,, olduğunu söylemişti. Eğer taarruzun hedefi bundan ibaretse, gözetilen netice elde &- dilememişt'r. Fon Sekt'in bütün tank, yol ve blokhavzlariyle yap- tığı hazırlıklar böylece boşa git- miş oldu. Çok seyyar olan kızıl or- dular kendisini çeviren çenberden kurtulup kaçmıştır. Kızıl orduların birisi General Ho — Lung'un kumandasında garp istikamet'ne ve Cümhur reisi Mao-- Tre Tung'la baş kuman- dan General Çute'nin idaresi al- tında büyük bir kıvrım yaparak cenuba doğru yürüdü. Uzun yü- rüyüş'erden sonra bu ordular - şi- mali Kveyço'nun 1000 kilometre kadar batışında ve Seçvan ile ce- nubi Şensi etrafında toplandı. Şimdi Nanking hükümeti 1934 taarruzunu hem de kendi üssülha- rekesinden çok daha uzaklarda tekrar edebilecek mi? Bunu yap- mağa kalkışsa bile bir taraftan muharebe ederken öte taraftan da 1934 yılımda kazanmış ol topraklarda çete muharebelerine girişmiş olan âsi köylülere karşı gelipayni — zamanda Nanking'in yüz kilometre kadar yakmlarına inen âsilere karşı yürütecek — sey. yar kollar bulundurabilecek mi? Nanking hükümetini Japonyanın kolları arasına atan en büyük se- bep dahilt muharebelerdir. Şimdi iktidar mevkiinde olan sınıf Japonlardan ziyade “kızıl tehlike,, adını verdikleri köylüler. den korkmaktadır. Kuvvetlerini Ç'n âsilerine karşı toplryabilmek için yabancı istilâlara hiç bir mu- kavemet göstermeğe yanaşmadı. Ve şimdi ise Japonya hiç dur- madan ve ısrarla dahili muhare » belerde kat"i zaferin ancak Japon yardımıyle elde edileb'leceğini i« leriye şürmektedir. Çyang ile arkadaşları da Tok- yo'dan gelmekte olan tehditle ka- rışık tekliflere kulak vermeğe başlamışlardır. garlarla Macar- lar Almanyayı taklit edemiyecek (Baştarafı 1 ncide) decek bir misal teşkil etmemeli - dir, Ne küçük anlaşma, ne de Bal. kan anlaşması Macaristanım ve yahut Bulgaristanın Almanyanın hareketini misal olarak göstere - rek ve bunu behane ittihaz ederek yeniden silâhlanmak ve muahede- ler ahkâmını ihlâl etmek iddiası - na kalkışabilmelerini kabul etmi -| çük anlaşma ile Balkan anlaşma - yecektir.,, Yarı resmi İndependence Rou- mmaine diyor ki: “Şimdi büyük devletlerin taki -| Iy muahedelerinin Versay muahe. bedecekleri bir tek yol vardır: Sulh müdafilerini biribirine bağlı | ",_AB.E' — Akşam 1'oıııır Yunanistanda divanıharpler (Baş tarafı 1 ncide) reddedildikten sonra şahit olmak üzere general Polidis dinlenmiştir. General Polidis, harbiye mektebi- nin asiler atrafından nasıl işgal e- dildiğini anlatmıştır.. Mahkeme devam edecektir. Diğer taraftan Atina defterdar - lığı isyanla alâkadar oldukların - dan dolayı malları haczedilenlerin isimlerini havi iki liste neşretmiş - tir. Birinci — listede 98 kişinin ismi vardır, Bunların arasında — Venizelos, oğlu Kiryakoş, fabrikatör Fiks bi- raderler, Sleftron Vima gazetesi sahibi Lamprakis, — muhalif fırka liderlerinden Milonos, Kafanda - ris, Papanastasyo, ve Giritten Ve- nizelosla birlikte kaçan Venizelo - sun maliye vekili Morisin isimleri vardır, Atina, 19 -— Çaldariş kabine - sinde sandalyasız nazır sıfatiyle bulunan müstakiller - fırkası reisi General Metaksas, Venizelistlere | karşı alınmasında ısrar ettiği fev- kalâde tedbirlerin ve kabinede esaslı değişikliğin yapılmasının Başvekil tarafından kabul edil - memesinden dolayı istifa etmiş - tir. Başvekil Çaldaris, — istifasını vermezden evvel General Metak- sas ile görüşmüş ve kendi taraf - tarlarından Bay Furkovasilise bir nezaret daha — vereceğini söyle- miştir. Geneval Metaksas, Başvekile bu teklifini tetkik edeceğini, son- va cevap vereceğini söylemiş, bir müddet sonra Başvekile istifası - nı göndermiştir. < General Metaksasın istifasın - dan sonra Başvekil Bay Çaldaris, Harbiye Nazıri General Kondilis ile görüşmüş ve her iki hükümet adamının takip — edilecek hattı harekette tamamiyle hemfikir ol. dukları anlaşılmıştır. Hükümet fırkasma mensup nazırlar da toplanarak, Başveki « le istedikleri gibi hareket etmek için salâhiyet vermişlerdir. KAFANDARIS AĞIR HASTA Atina, 19 — İsyan günündenberi zabıtaca aranılmakta olan muha - lif terakkiperver ahrar fırkası re- isi Kafandaris, Yunan — Dahiliye Nazırına hükümetin emrine âmade bulunduğunu bildirmiştir. Kafandaris, ağır surette hasta olduğundan İyileşinceye kadar e- vinde kalacak, sonra hapisaneye nakledilecektir, Atina, 20 (Huşusi) — Evvelce Ziraat nazırı olan Teodokis tekrar ayni nezarete gelmiş şimdiki vekil de Ziraat Bankası müdürü olmuş - tur. Hariciye nazırının kim — ola- cağı henüz takarrür etmemiştir. Divanı barp, faaliyetine devam etmektedir. yan bağları kuvetlendirmek ve Berlin hükümetine, aralarından bi rine karşı bir tecavüz vukuunda hepsini mütesanit ve mütekabilen müdafaaya hazır bulacağını an - latmak. Bazı kimseler, Almanyanın bu hareketine eski müttefiklerinin im tisal etmeleri ihtimalinden endi - şe etmektedirler. Bu zevat, şunu nazarı-itibare almalıdırlar ki, kü- #1 müşterek menfaatlerini müda - faa için her zamandan ziyade mü- tesanittirler ve Trianon ve Neuil- desi gibi parçalanmasma asla mü-. samaha etmiyeceklerdir. (Baştarafı 1 ncide) talimatını aynen tatbik etmişler - dir. Tayyarelere karşı — müdafaa teşkilâtının havada bir mümessili vardı ve teşkilât mükemmel bir surette işlemiştir. Fransanın protestosu bugün hazırlanıyor Paris, 20 (A.A.) — Bugünkü nazırlar içtimamda, Fransanın Berlin elçisi tarafından Alman hü- kümetine verilecek protesto nota- sınm metni kararlaşacaktır. Bu nota Almanyanın hattı ha- reketinin Versay muahedesine te- cavüz teşkil ettiğinden — maada, muahedelerin tarafynden yalnız biri tarafından feshini meneden 3 şubat tarihli Fransız - İngiliz tekliflerine de muhalif olduğunu ifade edecektir. Kabinenin, müstakbel müzake- ratta müttehaz tek taraflı mukar- reratın nazarı itibara alınmıyaca- ğanı beyan etmesi muhtemeldir. Kabine, B. Lavalin Moskovaya davet edilmiş olması keyfiyetini de müzakere edecektir. Soyyet mahafili, bu seyahatin bir an evvel hattâ B. Eden orada iken bile vukuunu temnni ediyor- lar, Maamafih, böyle bir seya- hatın uzun uzadıya — diplomatik hazırlıklarda bulunulmasını ica- bettirdiği de teslim olunmaktadır. Musolini bizzat u cakmı nmg'go" (A.A.) _ş İtalya, 20 MART — 1985 Almanlara karşı Fransı lar Sovyetlerle birleşiyo Fransa ve İngiltere hariciye na#ff arasında doğrudan doğruya isti" şare tasavvurunu müşterek disiP” linin tezahürü telâkki eden umumiye, müsait surette karşılâ' maktadır. Hükümet, büyük devletlerin | kı bir tarzda l Fransa - İtalya | mamiyle kabul edilen Londra mi” | zakeratının ruhuna — sadık kal' | maktadır. | — Almanya nezdinde yıpılı'J herhangi müşterek teşehbüstin İ rasından önceki müzakerelerin, f devletin mes'ul nazırları arası cereyanı tercih edilmektedir. Bu müzakerelerde Musolinini? de hazır bulunabilmesi için, İtaly* şimalindeki şehirlerden birinin if” tihabı da hoş görülecektir. İtalyanım mümkün olduğu ka” dar tedabir almmasına ötedenbef' taraftar bulunduğu da kaydedil * mektedir. Paris, 20 (Fransızca İstanbul! L Yarm, Fransız hariciye Lâval, İngiliz hariciye nazırı Con Saymon ve İtalyan haricif'| müsteşarı Suvich, Pariste bulu$” rak, Almanyanın son hareketif| den hasıl olan yeni vaziyeti tef kik edeceklerdir. Sir Con Saymef ,Ondan sonra Berline gidecektir Lâval da, Moskova seyahatili' hazırlanmaktadır. Siyasetin resimli hülâsa: (Baştarafı 1 ncide) ITALYA; Musolini'ye, dostları, zaten, ö- tedenberi, kendi- sini Habeş mese- lesine pek — fazla vermemesini tav- siye — ediyorlar - dı. Tepede Al- manyanın bulunduğunu ve Avus- turyayı birdenbire ilhak ederek Triyesteye kadar ineceğini söylü - yorlardı. O zaman artık, ensesin - deki bu ağır yükün altmda, İtalya için nefes almak imkânı olmıuya -« caktı.,. Nihayet, Musolini, tehlike- nin pek yakınlaştığını anladı. Ev- velce fena geçindiği Balkan dev - letlerile iyi geçinmek yollarını a - radı, Bu arada, Yugoslavyanın da yüzüne gülüyor, Almanyanın ha - reketinden en fazla telâşa düşen » ler arasında İtalya vardır. Fransa ile ve diğer devletlerle müştere - ken harekete geçmek taraflısıdır. SOVYETLER: Sar davasını kazandıktan son- ra, Hitler, kaç kere, artık garbe yani Fransaya doğru bir toprak iddiası kalmadığını — söylemiştir. Fakat, gözü cenupta ve şarktadır, Bilhassa, son tayyare manevrele- rin'n'Berlinle şark cephesi arasm- da olduğunu unutmamalı... İşte, bunun içindir ki, geçen günkü Pravda gazetesi: “Bu harp devi - nin avlamağa kalkışacağı şikâr ———7 kimdir?,, diye soruyordu. Sovyet- ler, Almanyanın bu hareketinden gok şikâyetçidirler, Onun hareke- tine zorla mâni olunmaşını, hattâ | — Üniversite Milli İktısad tetkik ” buna bizzat yardım edeceklerini de, bu iş; herhalde daha etraflı konuşulacak ve iki devlet tam İ askerl ittifak kuracak. AMERİKA : Versay muahedesinin mali kıf mına riayet edilmemesinden 26 ten yanmış bir haldeydi. Zira, 4” lacaklarmı alamıyordu, Bu sefef' büsbütün fena vaziyette — kald! Çünkü, Amerikanm hemen yegâ' ne çekindiği devlet — Japonyadi" Sovyetler, onu öteki taraftan mef gul ettikleri için, Amerika, met' nundu, Şimdi Rusların Almı:!' tarafma kuvvet yığmak mecburi” yetinde kalmaları, Amerikayı bif memnun etmemiştir. JAPONYA: Keyfinin ne kadar yerinde ol * duğunu izaha lüzum yoktur. Zirâ tam bu aralık Çini d meşguldür. Bu devlet, zaten, Al * manya ve Lehistanı kendine müt” tefik olarak aramaktaydı.. Bunf” dan da maksadı, Rusyayı garp tW rafından meşgul etmekti, Plânm? muvaffak oldu, TUNA VE BALKAN DEV”* Tuna civarmda Macaristan V Balkanlarda Bulgaristan, Almaf” yayı taklide heveslidirler. Bunla” ra, ötedenberi reviyyonist, “muahedeleri yeni baştan gözde” geçirmek iştiyen,, devletler de nir... Bittabi, ne Küçük İtilâf, ** de Balkan ittihadı, buna yanaşm'” yor. Bir iktısat Doçenti Berlin'e gitti leri Doçenti Dr. Refii Şükrü t söylüyorlar, Fransız Hariciye Na- | ve tetebbüde bulunmak üzere Be'” zırr Laval'in Moskova seyahatin -| line gitmiştir. I EA DEBİ l H