30 Aralık 1934 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 6

j |sine, İki devlet siyaseti namına eheramiyet veriliyor Paris, 29 (Hususi) — Fransız Dış İşleri Bakanı Laval ikinci Kânununun üçüncü veya yedin - ci günü Romaya gidecektir. Bü- tün gazeteler — bu münasebetle yazılar yazmışlardır. Bunlardan “Eko dö Pari,, gazetesi yazmış olduğu makaleyi şöyle bitiriyor: “Davalin Romaya gitmesi doğru değildir. Eğer İtalyanlar cidden — Frarsa ile anlasmağa mulktaç iwrles kendileri Parise gelebilirler.;, Paris, 29 (A.A.) — Bazı ma- lümata göre — Fransız Dış İşleri Bafcanı Bay Laval Mussolini ile görüşmek üzere — gelecek hafta bas'armrdda Ramava cirlacektir. Milli em'âk 5000 lira kaybetmiş (Baştaraf'ı 1 inci de) Dün aldığımız bir mektub brr ze bu meselede bazı yeni safha - lar öğretti. Hiç bir mütalea ilâve etmeden bu mektubu aynen neş” rediyoruz: - “20—12—0934 Perşembe günkü — (muhterem Haberde) Adliye sarayı enkazı başlığı al - tında pek yerinde bir yazı gör- dük. Yalnız bazı noksan kısım * larını tamam etmekliğimize izin vermenizi rica eyleriz. Adliye sarayı enkazma talip iki grup vardı. Biri hakiki enkaz- cılar (yıkıcılar grupu), — diğeri baska bir grup. Şartnameye göre enkazın altı ay zarfında kaldı - rılarak sahanım temizliği istenil - diğindân hakikt yıkıcılar grupu bu müddeti az bularak cesaret e- dememiş ve çekilmişlerdi. Çeki - Ten bu grup; müddetin bir sene * ye iblâğı halinde — hazineye bir misli fazla para veriyorlardı. 5.000 yerine 10.000 teklif edi- yorlardı. — Bu kabul edilmedi. Âltr ay zarfında enkazı kaldır - mağı teahhüt eden ikinci grupa bu mühim iş ihale edildi. Bu grup ihtisas haricinde işe başsladı. Kırk yedi bin İliralık sa - tış yaptı. Geri kalan enkaz; tuğ- la kırmtılarmdan, moölozdan ve harctan ibaret bulunmaktadır. Bunların paraya tahvili uzun za: O man işidir. ve masrafa tekabül S -e F, A 0 etmez. Bu grup; bu para etmez mo - lozları da 10 amele ile bir amele basıya ciro ederek Millt emlâk müdürlüğünün başına büyük bir gaile bırakmışlardır. Çünkü bu enkaz mühendisle- rin fenni ifade; ölçü ve hesap * larma göre ancak daha en az on beş bin lira sarfiyle oradan kal- dırılın basşka mahalle naklettiri - leceği katfdir. Ve bugünkü mev- cut amele miktariyle daha bir se- ne müddet lâzımdır. Bu iş için yüz yirmi amele lâ- zım iken müteahhitlerin kullan * dıkları amele mevcudu hic bir zaman elliyi geçmemistir. Bu - gün ise on ameleden ibarettir. Bu iste zarar — gören baslıca - hazirsedir. Çünkü bu mütsahhit - — İer yolunu bulup yeniden muka * — velelerini altı ay temdit ettirmiş- — lerdir. Madem ki, —sonradan böyle Ohareket edilecekti — bidayette müddet bir sene kabul edilseydi — hazine; bir misli fazla para ala - caktr ve enkaz şimdiye kadar O mütehassıs ellerle kalkmışs ola * caktı. Ve arsayı bekliyen beledi- | İtalya notasını | £ iMusolinl ile görüşme- verdi (Baştarafı I inci de) il"ııııızdııı yapıldığında ısrar et- mektedir. Bu iddia gerek haki - kate, gerekse aklı selime aykırı- dır. Vakadan bir kaç gün ev.- vel habeş müfrezelerinin bulun - duğu ve mülkiyeti henüz kararlaş- mamış olan Valval ötesindeki a - raziye doğru kumandanımızın ile- rilemesini icab ettirecek bir sebeb yoktu. Ahvalin inkişsafı bilâkis o mıntakada olan hukuki ve fiili va- ziyetimizi lehlerine çevirmek üze- re Habeşlilerin niyetini açık ola - rak göstermiştir. Kumandanımız, hücumdan bir kaç gün evvel, bu niyetin, vazife- si icabı, önüne gecmek teşebbüsün de bulunmuş ise de Habeş kuman- danı karşı durmuş ve asker adedi- nin fazlalığına güvenerek fayda temin edebileceğini düşünmüş ve baskın yapmıştır. Valval hâdisesi müfrid bir hâs dise değildir. İtalyan Somalisi ile Habeşistan hudud mmtakasında - ki İtalyan askerlerin'n kanuni bu- lunuşuna karşı koymak için öte - denberi yarılan tecavüz'erin en yenisidir. Bunun hakkımda eli - mizde bir çok vesaik vardır. Ma- amafih, vahameti it'bariyle Val - val hadisesi ötekilerden farklı- | dır. 1908 muahedesindenberi İtal- yan Somalisi ile Habeşistan hu- dudlarının kararlaştırılmasma ha zır olduğumuzu bildirmiştik. Hu- dudları tesbit için 1910 da Dolo mıntakasında işe başlayan İtal - yan - Habeş komisyonu, Habeşis- tan hükümetince yapılan müşkü - lât dolayısiyle işine devam ede - memiştir. O gün bugün hüküme- timiz'n niyeti değişmedi ve bugün bile hudud meselesinin yüz üstü kalmış bulunması her halde bizim isteğimizle olmamıştır. İtalya hükümeti, hudud tesbiti işinin devamıma hazır olmakla be- raber evvelâ Habeşistanın iki mem leket arasımndaki muahedeleri ve milletler cemiyeti misakmı nazarı itibare almayarak baskın teşebbü- sü ile hiçe saydığı hakkı tamir et- mesi lâzımdır. HABER Ahııııl’oıhn W 'e H yi? y Birîncü:âmm 1934 2000 kişi tahliye ediliyor | (Başlarafı 1 inci de) Şubat aymdan sonra yakala - nan 64 sosyalist ve 90 komünis * tin yakası — bırakılmamıştır.. Temmuz ayındaki hükümet dar- besi hâdisesinden sonra yakala - nan 5609 kişiden 5.000 i tahliye edilmiştir. Bomba atmak ve sa” ire gibi diğer sebeblerden yaka - lanmış olan 843 Naziden de yet- mişi mevkuf bulunuyor. Diğer taraftan Avusturya Baş" vekili Doktor Şuşing ile Harici- ye Nazırı Doktor Berger'in, Ma- caristan hükümetiyle Budapeşte" /— de yaptıkları uzun müzakereler bitmiş ve Avusturyalılar memle- | ketlerine memnun dönmüşler - dir.. Her iki Avusturya hükümet adamı AÂvusturyaya dönmeden | önce, Hariciye Nazırı gazetecile" re bir beyanatta bulunmuştur. Burada en mühim nokta, İn « gilizce Mançestri Diyan,, gazete- sinin yazdığına göre şudur: Avusturya Hariciye Nazırı di" yor ki: N “Macaristan ÂAvusturyanın is- tiklâlini tanryor. Ve bu hareketi- nin Tuna havzasındaki iktisadi vaziyetin yenilenmesine esas o * labileceğini söyliyor. Bundan memnunum...., Bu beyanat, —Avusturya ile Macaristan arasmda bu yolda bir anlaşma olduğunu ve teminat elde edildiğini göstermektedir. Yarı resmi “Pester Loyd,, ga- zatesi bu mevzu üzerinde bir ma- kale yazarak; “Bazı mehafilde mevcut şüpheler, işte bu beya - natla ortadan kalkmış oluyor, Avusturya — Macaristan dost * luğu, hattâ Berlin de dahil olmak üzere her yerde anlaşılmalıdır ki, bu dostluk Almanya aleyhi - ne değildir.,, Âyni gazete, — Âvusturya — Macaristan arasındaki — teşriki mesainin bu noktasınmı aydımn - lanmasına büyük mana atfetmek” tedir. —— A -— —a aa Almanya ile ticaretimiz Son hafta içinde İstanbul pi - yasasında Almanlar hiç mübaya- atta bulunmamışlardır. Bir ev - velki haftanm son günleri de böyle geçmişti. Piyasada bu va - ziyet epi bir durgunluk doğur - müuştür. Âlmanyanın bizden aldı- ğı mallardan elde büyük stoklar olmamakla beraber Almanya için hazırlanmış bazı partiler elde kalmıştır. . Almanya ile ekonomik müna - | sebatrmız bundan bir müddet ev- vel bir. durgunluk geçirdikten sonra gene eski düzgün seyrini takip etmeğe başlamıştı. Fakat Almanyanm son aldığı vöziyet gerek ithalâtcı ve gerek ihracatçı tacirleri mütereddit va- ziyete sokmuştur. Maamafih pi - yasada bu halin düzeleceğı ka- naati mevcuttur. ye de yapacağını yapacaktı. Vaziyet — bu şekli almışken bakalım alâkadar makamların hükümet menfaatini korumak i- çin alacakları tedbirler ne ola * caktır? Büyük saygılarımızla.. İstanbul ' Enkazcılar grupu,, Selâhattin domuz mu sanı'mıştı ? (Baştarafı I inci de) gündüz daima avlanırdı. Bunu bütün köylüler bilir. Salâhaddini vuran da koru sahibi Abbasın a- damı Pomak Mustafadır. Bu aym on altıncı pazartesi gecesi Salâ- | haddin ciftesini omuzlayarak ev- den ayrılmıştır.. Anası: — Oğlum, yanma ekmek al. gece acıkırsın. Demişse de Salâhaddin — ko- rucu Pomak Mustafanın yanma gideceğini söyliyerek ekmek al - mağa lüzum görmediğ'ni söyle - miştir. Kapıdan ayrılırken de: — Pen domuz avma gidiyo - rum. Öğleve doğru eve dönerim. Demi's, uzaklaşmıstır. Salâhaddin eski damlar dere- sinden Mustafanm merasma gi - rerken on adım ilerisinden atılan av tüfengi ile yere düşerek ölmüş- tür. Salâhattin öldürüldükten son- ra Mustafa arkadaşı Feyzi ile bir çobanı gece yataklarımndan kaldır mış, Salâhattini öldürdüğünü ken dilerine bildirmiştir. Üç kişi Salâhattini bir çuvala koymuşlardır. Salâhattinin bo - yu bir metre seksen santimdir. Çuval yarı beline kadar gelmiş - tir. Çuvalı üç metre kadar kalm bir telle bağlamışlar, beğazmı ip le sıkmışlardır. Bu iş bittikten Profesör (Baştarafı 1 inci de) sımı anmak için toplantılar ya * pılmış, nutuklar söylenmiştir. Profesör Mar, ayni zamanda Sovyet Umum Akademisi ikinci direktörü bulunuyordu. — Genel direktör- — Profesör Karpinski, Profesör Mar'ın ölümü üzerine şu haberi neşretmiştir: “Sovyet İlim akademisi, aka- demi direktörlerinden ve Aka - demiden Nikolai Jakoleviç Mar” ım ölümiyle kaybetti. Kendine has bir âlim ve derin bir mütefekkir olan Pro- seför Mar, dillerin tekâmülü üze- rine Yafatik nazariyesi kurmuş ve bir çok talebeyi bu yolda ye” tiştirmiş, havvariler meydana çı- karmıştı. Sovyet Ulüm Akademi- si, onun hatırasını sonsuzlandır” mak için yakında bir çok tedbir- lere girişecektir..., Akademi genel direktörün - den başlıyarak Volgin, Krziza - novski, Orlov, Borisyak, Kaoma - rof, memleketimize gelip ikinci kurultaya da iştirak etmiş olan Profesör Dehorin, Samociloviç ve bir çok diğer Akademi azaları profesörün dul kalan karısma w zun taziyet telyazıları gönder - mişlerdir.. Uluslar arası — bir sanı olan, Türk dili üzerinde de derin etüt- ler yapmış ve onu fenni bir usul üzerinde üretme yolunu bulmuş olan Profesör Mar'm kısaca ter * cümei halini vermeleri okurları- mız için de faydalıdır: Akademisen Mar, bütün oku- ma acununda tanınmış bir lisan" cıydı. 1864 tarihinde Kutais de doğ- muştu, Petersburg Üniversitesi Şark dilleri muştur. Türkçe, — Arapça, İbranice, Kermice, —Ermenice, — Farsça, Sanskrit.. Dilleri üzerinde çalış * mıştır. Üniversiteden çıktıktan son - ra, bir çok Avrupa memleketle rini dolaşmış 1909 da Akademi azalığına seçilmiştir. Ülüm Aka" demisine seçildiği zaman 30 dile vakıf bulunuyordu. Bir çok yüksek Sovyet mües- seseleri azalığına da seçilmiş ol- duğu gibi tetkik yolunda çıkar * dığı kitapların sayısı 500 zü bul- muştur. Dost memleketin bu kayıbına biz de acımırız. sonra üç kişi çuvalın içine kırk ki lo kadar taş doldurmuşlar omuz- İryarak götürüp (İrva) deresi - nin dört buçuk kulaç derinliğin - de bir yerine atmışlardır. Bu iş - ten sonra üç kişi bir şey olmamış gibi yerlerine çekilmişlerdir. Salâhattin iki gün evine dön - meyince köylüler tarafından a - ranmaya baslanmıştır. Bu arada Mustafa da Salâhattinin evine ge lerek karısını görmüş, yemek ye- miş, — kardeşimi muhakkak a- rayıp bulacağım. Bir yere git - miştir. Ne>. leyse çıkar gelir de- miştir. Vakadan bu ayın yirmi ü- çünde haberdar oldum. Köye git- tim. Mustafa ve arkadaşları Bey- koz jandarma kumandanlığınca yakalandılar. Çobanla Feyzinin itiraflarına göre İrva deresinin köylüler tarafından aranacağı ha beri üzerine Salâhattinin cesedi çuvalla birlikte evvelce atıldığı yerden almarak bir kilometre ka dar uzakta yedi kulaç derinliğin- de ve kuytu bir yere atılmıştır. Salâhattinin babası oğlunun dö - büyük bir şahsiyet fakültesinde oku - . Mar öldü 'Vlakedonya komı- — . tasının iç yüzü (Baştarafı T inci de) * muştu. Bugün ise, o zaman tevkif olunarak emniyet meselesi dolayı- sile hususi karargâhlarda topla - nan bu kömite azalarımın bir kıs - mr serbest brrakılmış ve köylerine , dönmüşlerdir. Bulgar resmi mahafili bu ser « best bırakmayı şu suretle izah et - mektedir; “Yapılan tahkikler bu Makedonyalılar aleyhine hiç bir iz meydana çıkarmamış olduğu gibi komite tarafımdan öldürülen adamların aileleri de bunlar aley- hine hie bir müracaatta bulunma - mışlardır.,, Diğer taraftan sımu da göz ö - nüne almak gerekiyor ki alman tedbirler bizzat komite aleyhine değil, fakat cinayet ve kat'l işlerin de methaldar olmak tibarle bu ko- mite azaları aleyhine olarak alm- mıştır. Fakat Bulgaristan tethişçilerle doludur. Bugün bunların mesuli - yetten korkarak her türlü faali « yetten uzakta durmalarınım ehem- miyeti yoktur. Mihailef Bulgaris - tandan kactr ise Bulgaristanda, i - simleri meçhul tutulan mümessiller ve vekiller bırakmıstır. Komitenin silâhlarımdan tecrid olunmasmın da ehemmiyeti yoktur, çüntü bu, evvelce silâhları kimden aldılar i- se gene aynı verden silâhlarma « larma karşı bir teminat teşkil et - mez. Aynı muhabir, komite azaları aleyhine açılan tahkikattan da an- laşıldığı veçhile, Stamboliski'n'n katli tarihi olan 9 haziran 932 den Georgief hükümetinin iktidar mev kiine geçtiği 1934 Mayıs tarih'ne kadar, Bulgar hükümeti memurla- rının komite ile alâka halinde bu- lunduğunu ve komitenin faaliye - tinden mes'ul olduklarını da teba- rüz ettirmektedir. Muhabir, mek - tubunu şöyle bitiriyor: “Bundan evvelki Bulgar hükü- metlerinin himavesi, komitenin evvelce yaptığı faaliyetleri çok kolavlaştırmıştır. Bu h'maye olma sa idi, komite, bugünkü Bulgar hü- kümetinin itham ettiği işleri yapa- mazdı. Bundan dolayı, Makedon - ya dahilt ihtilâl komitesinin kanlı faaliyetine yeniden ilk fırsatta baş laması daima tam bir surette mev. cud bulunmaktadır.,, muz zannile vurulduğunu doğru bulmamaktadır. Salâhattinin ar -" kasındaki beyaz gömleğin gece - leyin karanlıkta bile gayet iyi farkedilebileceğini zannetmek - tedir ve demektedir ki: Kırk beş yaşında evli olan Mus tafa geçen sene Salâhattinin 18 yaşımdaki kız kardeşini istemiş - ti. Evli adama kız vermedik. Bun dan başka Salâhattin, Mustafa - nın merasmdan odun kesmiş, a- raları açılmıştı. Yine geçen se - nelerde Abbas Beyle korucu Mus tafa, Salâhattin — avlanırlarken Salâhattinin önünden kaçan bir avı vurmus, yere devirmiştir. Mus tafa buna kızmış: — Beyin önünde ben varken sen nasıl av vurursun demiş, hay li söylenmiştir. Bu söz üzerine Salâhattin köpeğini alırp gidecek olmuş, fakat Abbas Bey bırakma- mıştır. Mustafanın bunlardan do layı Salâhattine kin beslediğini sanıyorum. 9 “phesiz adalet mah- kemede yerini bulacaktır.