30 Aralık 1934 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 4

BÜYÜK DENIZ ROMANI —) Şahin Yavrusu I Yamı: Kallrcan BAPLI Nod4i Kaptan pek şaşırmıştı: “Nereye gidiyoruz ?,, diye sordu — Söylesin bakalım!... Ali reis koridorun ağzma gel- diği zaman kaptan kamarasının tokmağı oynadı. Hazırlandığı ve dışarı çıkmak üzere olduğu anla- şıliyordu. Onun kapısında duran leven- de bir işaret yaptı: — Hemen oradan savuş, gö- rünme |.. Demek istedi. Levend hemen kenara çekildi. Büyük bir direğin arkasına sindi. Ali Reis güvertede olanlara da birer tarafa gizlenmelerini işaret- le anlattı: Kaptan giyinmiş, tuvaletini yap- mış, ıslık çalarak geliyordu. Koridorun ağzında mülâzim Paolinoyu görünce yüzünde geniş bir gülüş dalgalandı. Elini uzat- tı: — Bonjurna sevgili dostum!. — Bonjurna kaptan!. — Nasıl?.. Geceyi iyi geçirdi- niz ya!.. — Sayenizde hayatrmın en me- süud gecesini yaşadım, muhterem Sinyor Manitelli!.. — Teşekkür ederim. Doğrusu ben de güzel bir gece geçirdim... Şarabı biraz fazla kaçırdık amma, ziyanı yoök, ben dayanıklıyım!.. Deniz de durgun!.. Ali reis kaptan Manitellinin - koluna girdi. Güverteye, geminin bordasma doğru yürüdüler. Şahin reisin oğlu, onu hemen bastırmak istemiyordu. Biraz ko- nuşacak, rüyada Leoyu ona ba - gışladığından, gemiye top koyduk tan sonra — korsanlık ettiğinden, milyonlar kazandığından, Vene - dikte şatolar — satın aldığından, bunların birisini de kaptana ver- diğinden bahsedecekti. Bu suretle ona hiç bir fenalığı | dokunmayan bu ince uzun Ceno- - valrya karşı kabalık etmiş olma - yacaktı. Fakat kaptan, şaşkım şaşkım geminin sancak ve iskele tarafla- rım, yanlara ve gerilere bakıyor - du. Mülâzim Paolinoya baktı: — Ben mi yanlış görüyorum?. Biz nereye gidiyoruz?.. Ali reis, kaptana sezdirmeden eliyle işaret etti. Kara Yusuf sindiği yerden sıy- rıldı. Kaptanm arkasına, biraz sağa doğru hemen hemen yanıba- şma geçti. — İnebahtıya gidiyoruz muh - terem Sinyor Manitelli!.. — İnebahtıya mı?.. Ne demek istiyorsun?.. Sen delirdin mi?. Ne kadar olsa bu yolardan çok geçmişti. Fazla olarak yıllardan beri geze geze bütün sahilleri ez- berlemişti. İlk bakışta geminin baş tarafınm nereye dönmüş ol- duğunu anlamıştı. Manitellinin gözlerinde bir a- lev yandı. Dümene doğru gitmek için bir hamle yaptı. Fakat o am da, bir taraftan Ali reis, diğer ta- raftan Kara Yusuf adamın kolla- rını tutmuşlardır. — Ben delirmedim kaptan!... Her zamandan daha akıllıyım.... Fakat siz, sözüme inanmamakla oymrıdaal.... yarayacak daha ne varsa onları aptalın biri olduğunuzu gösteri - yorsunuz... Eğer uslu durmaz ve sözümü dinlemezseniz büsbütün aptalllık etmiş olacaksmız.. Ali reis bunları söylerken kap- tan Manitelli sık sık nefes alryor, kurtulmak için kendini zorluyor - du. Uydurma mülâzim Paolino ba- şındaki tüylü şapkayı eline aldı. Bir tekme vurarak denize savur - du. Sonra kaptana sordu: — Sen Şahin reisi tanır mısın? — İşte ben onun oğluyum... —??7 ... — Babam şimdi Venedikli sinyorların Gemilerinde forsadır.. Bunları bilirsin!... Duydun, de - ğil mi?. — Evet!... — Sen onun yerinde olsan ve oğlun da seni kurtarmak için be- nim gibi yapsa buna ne derdin?.. Etrafma bakınma, bütün tayfalar zincirlere vuruldu. İkinci kapta- nr da onların başma vardiyan yap tım, Ü öi —Y 7 v& — * Kaptan başını eğmişti. — O halde lütfen kılıcmızı ve- riniz!... Kara Yusuf, haydi kapta- nm kamarasına git ve tabancala- Orada bizim işimize —r- da unutma.. Geminin parası da o- radadır. Yalnız elbiseleriyle ken- di eşyalarma dokunma, Kaptan, son bir ümidle yeni - den başını kaldırmış, etrafma ba- kımıyordu. Adamlarından yar - dım umduğu anlaşılıyordu. Ali Reis yoldaşlarına bağırdı: — He....y!... Çıkm meydana da görsün!.. Hepsi de meydana çıktılar. Hiç şüphesiz bunlar geminin tay falarmdan daha canlı, daha çevik cesur ve atılgandılar. Kaptan Manitelli, Ali reisi baş- | tan ayağa kadar süzdü: — Demek beni aldattınız!... Öyle mi?... — Sizden öğrendik... Dorya- nm bütün harb plânları tek sözle anlatılabilir: Kancıklık... Mar- ki Valerya babama baksın verdi - ği zaman pek mi merdcesine ha- reket etmişti? Adamcağız fena halde sarsıl - mıştı. Bütün vücudu titriyordu... Olduğu yere, halat yığınlarımnın üstüne çöktü. Başını ellerinin arasına aldı.. Öylece kaldı. _ Ali reis elini omuzuna koydu: — Üzülme aziz dostum!.. Si- zi pek yakında İtalyaya çıkaraca- ğım... Yanmıza Cenovaya gide - bilecek kadar para vereceğim... Ne yapalrm Leio bana çok lâzım- dı. Kurusa bakma!... İleride belki bu gemiyi de geri veririm!.. Hattâ kirasmımı da öderim... Kaptan Manitelli omuzunu sars- t Artık dinlemek istemediğini anlatıyordu. Ali reis onu olduğu yerde bı- raktı., (Devamrı var) — HABER VAhımİ'oıtııı ' ae eai lıg_fili_zce dersleri ,'l_ Müellifi: ömerRıza —üi Şu cümleleri okuyalım: (1) He became suddaniy ill (2) That bos an American, Birincinin manası: — (Ö ansı- zınm hasta oldu.) İkincinin manası: (Şu çocuk Amerikalıdır.) Birinci cümledeki yalnız: He became. (O oldu) demektir. : Bundan bir şey anlaşılmaz, bir mana çkmaz. Geride kalan: Sudenly ill Kelimeleri (ansızm hasta ma- nayı tamamlıyor. Fakat bu fiil nakıs olduğu için meful almaz ve meful yerinde duran ill kelimesi faile işaret eder. İkinci cümledeki American ke- | lTimesi de öyledir. O da fail olan (çoculı) a şaret ediyor. Bu nakıs fiillerin en mühimmi tobe fiildir. Onu daima kullanı- rız. Onun bütün tasrifleri şazdır. İam We are You are Heis (O..dr) Theyare (Onlar ... drlar) Bu tasrife bir bakmca am, are, is fiilleri arasmda hiç bir münase- bet bulunmadığı zanedilir. — Hal- buki bunlarm hepsi to be fiilinin diğer şekilleridir. Bu fiil, İngilizcede en çok kul- lanılan nakıs fiil olduktan başka fiillerin de zamana göre tasrifine yardım ettiği için pek büyük bir Have fiili de bu vazifede kul- lanılır, bunlarım hepsine auxiliary verbs (okzilyeri) yardımcı fiiller denilir. Her hangi bir fiil, zaman yap- mak için başka bir fiile yardım e- der ve bunu yapmak uğrunda ken di manasını feda ederse yardımcı fiil olur. Onun için do, can, may gibi fiiler de yardımcı fiillerdir. Shell ile will istikbali yapmak için kullanılırlar. Do sual sormağa yarar, Have tam zamanları ifadede kullanlır. May, şarti sığayı yapmak için işe yarar. Misaller: (1) | am working Yani (çalışyorum.) (2) He wos not trying. O, işiyle uğraşmıyordu. (3) You will de brought back at seven o clock. '(Ben ... im) (Biz ... iz) (iz ... siniz) niz. (4) Do you cetffee?. Kahveyi sever misiniz? (5) 1f İ mey come tomorrrow İ vohvulet like to. Yarın gelebilirsem gelmek iste- (6) He has been seene her tonight. O bu gece burada görülmüştü. Bu yardımcı fiillerin müstakil kullanılmalarına da bir mani yok- tur. Have fiili bu şekilde çok kul- lanılır. Misâl: Ahmed has över a thovs and stamps. Yani (Ahmed binden fazla pu- la maliktir. Bu cümlede has, müstakil ve esasl bir fiildir. Bir müteaddi fi- Yazan: Aka Gündüz — Hepimize şampanya geti - rin! Besleme, uşak yamağından Zeus'a kadar hepsine şampanya geldi. Zeus kanburun pek sevdi - ği ve sevdiğini bütün evin bildiği bir şarkıyı da okuyarak çalma - ğa başladı: — Sevişelim insanlar! Barışa- İrm insanlar! Sevgi bir kaynak - tır ki, ondan insanlık denilen son suz ırmak akar, Neşe bir ırmak - tır ki, Sonunda sevgiye varır. Ya- şarken de, ölürken de, öldükten No. 56 | sonra da sevişelim insanlar! Ba- rışalım insanlar ! Zeus bardağını alrp ayağa kalk tı: — Yukarıdaki ölünün sağlığı şerefine içiyorum ! Bütün kadehler kalktı. Zeus boş kadehin ta dibinden tutarak kaldırdı ve: — İçtim! dedi. Şimdi de yuka- rıdaki ölünün ölmezliği- şerefine kadehimi kırıyorum! Bütün kadehler, küçük masa - nm mermerinde şangırdadı. Hasta bakıcı kadın haç çıkar - mağı yine unuttu ve kadehi elin den mermere düştü. Telefon! — Allo! Benim Omorfao! Ben, Ömega! — Söyle.. Ne susuyorsun? Ke- keleme! Açık konuş! — Ölü nasıl oldu ölü?!! — Ateşi mateşi kalmadı. Dip diri. Yarm seni görmeğe gelecek. O da seni çok seviyormus ımı, sen geç kalmışsım! ; — Ne yapalım Omorfo? Beni beğenmez diye ses çıkarmamış - — Hızlı konuşma! Uyandırır - sın! Yarın görüşürüz. #« Üniversite rektörlüğüne, kül - tür bakanlığına, gazetelere açık kapalı curnallar yağdı: Sağlık ve Üniversite yasaları - na aykırı iş yapılıyor! Gövdesi - ni bilim araştırmalarına adayan Bayın doktor Omikro Üniversite baremi içindeydi. Bundan aylık aldı. Kadavrası bizimdir. Ancak bizim teşrih evinde otopsi ve a - raştırma yapılabilir. Hiç değilse ortopedi lâboratuvarında bir ders konusu (mevzuu) olabilir. Okur lara doğuştan kanburluk üzerin- de iyi bir konudur. Hem bir bak- teriyoloji profesörünün teşrihle uğraşmağa ne hakkı var? Devlet | bütçesi artık son kerte kocalmış Sasüryedide geri getişiloceksiz. | Te Bi S FU il gibi meful almaktadr. Do fiili de ayni işi yapar. da meful alır. Misal: Jak is doing his work. Yani, Jak vazifesini yapyor. Can (kan) da yardımcı fiil o- larak kullanılır. Must (mast da öyledir.) Yalnız Can muktedir olmayı, Must mecbur olmayı ifade eder. Misal: İ can do this work. Yani (ben bu işi yapabilirim). İ must do this work, Yani (Bu işi yapmalıyım) Fiil hakkında verdiğimiz ma - lumat okuyucularımız için kâfi - dir. Daha fazlasımı istiyen geniş gramer kitablarına bakabilir. Oo (Devamı var) ı Alma ve başka dile çevirme Devlet vasasınca koru'udur bir eski profesörün çocukça is « teklerine avuçlar dolusu para ver- memelidir. Zaten son aylarda bir kaç profesörde dışarıda iş görüyor. Bize kazanç kalmıyor. Saylavlarımızın uluslu duyguları na sığınırız. Hem profesörün yaş kertesince tekaütlük günü gel « miş, geçmiştir. Şimdiye kadar bize ne verdise verdi — O da su götürür ya — ÂArtık çekilsin! Eğer kokutmamnk için insan le | şini koyacak bir buz dolapları ol- saydı, Ümikro'nun cansız gövde - sini oraya koyup işi parlâmentoya kadar çıkaracaklardı. Oysa ortada kavga, zırıltı çıka- racak hiç bir şey yoktu. Bir insan ölmezden önce gövdesini adak - lamış, demiş ki, (benim gövdem üzerinde filân profesör araştırma lar yapsın.) Buna kim karışır. Doğru.. Kimse karışamaz ama, bilginin kıskançlığı, kıskançlığından çok daha kar - kunçtur. Profesör Esoes gerçi çok ihtiyardı, yıllardanberi lâboratu- varından dışarı çıkmıyordu. Ama adı acunun sekiz köşesine ün sal- mıştı. İnsanlar için bulduklarının getirdiği kazanç yüzde seksen aşırıldığı halde yüzde yirmisi yi- ne kendisini yurdunda milyoner saydıracak kadardı. Fakat profe- sör Esoes kazancmınm yüzünü gör miyordu. Altı ayda bir bankalar- dan gelen kâğıtlara admı yazar, | (doğrudur) çekerdi. O kadar... Dışarıda bu bavağı. bu insan- | İık dışı patırtılar ola'dürsün, O - | mikro'nun kadavrası prencip lâ- boratuvarının mermer masasına yatırılmıştı. Lâboratuvarda üç ar kadaştan başka kimse yoktu. Ömega dört yanına baktı, ara- dığımı bulamayınca omuzundaki güderisini çekti, iki ucundan aç - tı, ve Ömikro'nun küf rengi yo - sunlu, apış arasını örttü. Omikronun kirli sarı ile yanık kahve rengine çalan bir kucak kemikten kadavrası sanki uza - mıştı. Kanburunun gevşeyip doğ- rulur gibi olduğu görülüyordu. Kolları daha uzamışa benzi - yordu. Dudaklarında yine o ince gülümseme vardı. Gözleri; dibi telve dolu, birer mor kahve finca- nını andırıyordu. Diri iken yanla- ra doğru pirohi, pirohi açılmış ko- ca kulakları, şimdi küpeliklerin- den aşağıya doğru da sarkmıştı: Parmakları bir baston tutuyar" muğş ta çekilip almmış gibi içleri boş bir bükülüşle bükülmüştü: Küçük ve dim dik memeleri çürü- müş armuda benziyordu. Kabur- gaları parmak parmaktı. — Ömega! Sola çevir. Ömega yeni uyuyabilmiş bir hastayı uyandırmamak isteyor * muşçasına bir yumuşaklıkla tu- tup yavaşça çevirdi. Radyomos - kop çalışmağa başladı. Profesör | dürbünlü Kaskını kafasma geçir- | di. Kordonunu makineye bağla - dr. Ölünün sağ omuzundan içe * risine uzun uzun baktı. — Sağa çevir. Sol küreğinin içine baktı. Saf- ra kesesine, böbreklerine, yüreği” ne, her yerine baktı, baktı. Omega ölüyü her tutuşta avuç* larının yandığını duyuyordu, ya* hut ona öyle geliyordu. (Devamı vaf) bilgisizin