18 Ağustos 1946 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 2

CUMHURIYET 18 Ağuftos 1946 FIKİRLER Hatıralar âlemi Yazatı: Prof. Müsfa£a Şekib Tuaç Geçmiştte yaşadığımız, gördüğömüz, zamanlarmda çorrukiuk ve bunakhk haöğrendiğijniz şeyıerden bir Çoğu fızalarma doğru. kavmalan vardır. Küyanun umrtuîduğunu, bir çoğumın da ların garabeti hıfıranın içtimaî bir haBu yazının tnuharriri, Ameri bakunlardan filen müstakil olmakla be I gayretler bütün Akdenîz sahil boyuna zihmde yer ederek vakit vakrt canlaru fıza olmaktan çıîar^ık hatıraları hakikatkanın en göhreüi dtj siyaset mü raber dış siyasetlerini. ordularrru ve şsmildir. dıklarınf düjünecek clursak hafızamızm ten aynraınıyacai:, geçmişi hal sanacak, tehassıslanndan biridir. Cum»Ur hepsinden mühün olarak giîli emniyet Sovyet tekniği, gayrısaf ve tehlikeli sabir yaadan ttopiarke*x bir yandan da bo ahlikî baskıtarı ,<iuvrnııyacak, ve bütün Tİyetçılerin zaferi halinde miis teşkilâtîarını ve sansürlerini Moskova yılan bir dış âlemle temas eden bir cebu karışıkhîc ve bozukluklan, asla far. şalır gibi ofduğunu görürüz. Hakikatre takbel Dış Işleri Bakanı o^arak dan fazlasile mülhem olan kimselerin mij'eün tekniğidir. Bu i'ibarla tç Bclge ise ne .vıutliık olarak unutuyor, ne de kır.da olraıyarak, bir grrcek sanacak ve tamlan Dulles, on dokuz yaşmda i ellerine tevdi etmek için şiddetli tazyik ile Dış Bolge arasında bir cdemir perde» hattâ Tjykutte ^«enterde görüldüğü 3ibi mutlak olacak hıfzediyoruz. Umıttufusiyaset haycUna atdmış, henüz görmektedirler. Böylece Sovj'et liderle muhafaza oiunrnaktadır. Bu, bıri iç biri muzu zar.ii€îti|imiz şeyierin bir kısrnı j rüyayı filsn yaşa^aak kadar aşağı bir otuz yaşvnda iken Versailles'da ri bu hükumetlerin «dost» birer karak dış siyaset bakımmdan iki maksada hizunutudmuş', olnaadığı gibi hrtzettiğimizi hafıza geviyfsiue • düşmekten gelraekt°\Yilson'un hukuk müjamrîiğini teri olacağını emniyete almıj bulun met etmektedir.* İç siyaset bakımmdan sandığımı* sşeyler de tamamile hıfzedu dir. Devkt bütçesinin mühirn bir varidat bu perde, hemen hemen 30 ser.elik proyapmıstır. Bu harbden sonra da maktadırlar. miş değiküıv O halde hatıralar âlemı Çoeuk nasıl Içtimaile^ınceye kadar kaynağı olan Tekel Idaresi, b:r kısım Londrada Bakanicr Konfemnsma Orta Bölge şartları, Avrupa kıfasmda paganda ve kanlı tasfiyeler sayesinde' eldediğimiz, şey 'de yaşannıış bir hayatm. adeta bir rüva'hayatı yasıyorsa. büyük. rnamullerinde yaoüğı traızilâttan sonra, «Bu beyanatın resmî hiçbir kıymeti Byrnes'in şahsî müşaviri olarak aşağı, yukarı Baltıktan, hemen Darü de edilen siyasî düşünct csaflı?ın:» muartakalan . kınatılarından ibaret oluyor, ier de nykuda Içtimaî kaygulardan kur lütün ve içki £ıatlaxında da, hayatın u . yoktur. Tekzib edebilirsiniz. ingiliz göiştirak eden Dulles, Birleşik Mil markanın çarkından başlayıp Almanya hafaza için gerekmaktedir. bütün bir •vgeçrr,iş tekrar yaşanmıyor; tulur kurtubnaz çocuklaşıyor, rüyaıu.i cuzlatılması kar3rile muvazi obrak, yeni Dış sİ5'aset bakır.mdan, bu demir per rüşünü, hiç bir suretle ifade etmez. leüer teşkilctında memlefcetint nın ortasından geçerek Adriyatiğe ve çünkü «eçiıcBğiniz çcğların ihtiyac ve bütün ma.n!:arım bir hsk:kat cribi viı tenziüer yapmak '.çfn hazırlanmaktadur. oradan da cenuba, Yunanistanın hudud de, Sovyetler Birliği içindeki hakikî tsimleri bile bizce maruf olmıyan b a a temsil etmektediT. alâkaları değiştikoe hafızanın sermavesi yor. Çocuklaştığına, lekrar mektebe osş Bu defaki fiat ıiıdirrneslr.in daha esaslı eşhasın, doğrudan doğruya kendi fikirolacağı ve vatanda^larm en çok istiblak Büç bir milletin dış siyaseti sadece larına ulaşan bir hattın jarkında, muh şartlar tamamile malum oiması halin« de ona gör© ayarlanıyor. Lüzumsuz olan ladığma, korkuiı jTitihonlar geçirdiç' leıinin ifadesinden başka bir şey değilettiği maddelere teşrail edileceği anlaşıl resmî beyanattan istihrac edilemez. A telif şiddet ve mikyasta mevcudur. Or nisbetle çok daha müessir bir Sovyet nü. lar hayat yniıiEda daha kuvvet ve sürat ölülcrile buluştağuna, uçtuğuna, birdenta bölgenin bu Orta Avrupa kısmı içinde fuz ve propaç:artdasına zemin hazırli dir. Demokratik bir dünyada yaşıyoruz. sıl ehemmiyetli olan o milletin önderlele üerlemekfuğşunda haberimiz oîmadan bire zengm oldtıtjuna, uçıırumlardan maktadır. maktadır. Busünkü halde, gayrimemı Herkes ileri geri bir çok şeyler söyliyeşu topraklar vardır: feda ediliyoı1ar.|Vücud nasıl aldı^ı gıda düştüğü halde hiç bir şey olmadıâına Bir çok maddo!3ri içlne alan Tekel rinin felsefesi ve bu felsefenin yapılan Polonya, Abnanyanm şark yarısı, nunlar ve idea'tis*l^r Sovyet tecrübesine fcılir; nitekim de söylemistir.» ları bulundn&ıjânı:ı ihtiyaclarma ı;öre. inanıyor, akla s^myan, fakat çocukça İdaresi, bundan sonra. mamullerinin k a . işlerdeki tezahürleridir. Bu iiibarla. mübalâğalı bir muvaffakıyet ihtimali Evct, dcmokraük bir dünyada berkes temsil edtyorsa.ruh .demek olan hafızaı ve iptidaice olan arzu ve inanclan kuru lite baktmından da daha yüksek vasıfta Sovjet dış siyasetini anlayabilmek için Çekoslovakya, Şarkî Avusturya, Ma1 caristan, Rumanya, Bulgaristan, bağışlamaktadıriar. Bu muvaffakıyet ih Ueri geri söyliyebilir ve yalnız kızıl deda aynı kanuna itaat ediyor: YaşaJığı yov ve bun'.ırdan;son derecfde hcşîandı olmasma it:na etmek kararını vermiştir. Sovyet sözcü ve yazıcılarmın cdemoktimali hakikatle clçülemeyip çahısların mokraside, kimse, kızıl çarlaım istedikanlara^göre lâzıra olanları sakhyor, olmı ğı gibi ürkütüoü o'ır.nlardan da şiddetle Harb senelerinin liusule getirdiği bir çok rasi», «faşist» ve «dost» kelime'erine Yugoslavya, Arnavudluk. haya'.ile artmaktaüır. lerinden ve bcğendiklerinden başka bir Asyada orta bölge şunlardan müte. yanlan! njrataytır, daha doğrosu tekrar, korkuyor, hayal uğrtına kâbuslar geçir yoksuzluklar, malzeroe fjkdanı, ııakliyat verdikleri manayı anlamak lâzımdır. Bunlarm dışmJa hadisat göstermekte şey soyleyemez. Söylerse Sovyet Rusyaşekkildir: etOKğesmechar oMukîannı ister isterez diŞi oluyor. So^et liderleri, dış siyasetlerinin her güclüğü gib: arızî sebebler, yavaş yavaş pek öldürücü bir şekliıün salgm haDış MoğolLstan; . S. S. C. B. nin Dai dir ki, başlangıcda Sovyet Iiderleri düıı, fnfzediyor, tekran edilmeleri enderleşcnr Şair ve sanatkârîarm pratik içtimaî ortadan kalktık^a, şikâyet mevzuu o!an yerde faşist düşünüşü ortadan kaldıraren'de ve Mançurya tren yolunda haklar ya teşkilâtına, kendile :rıin Bir'.eşık A iinde hükünı siirdüğü «dilaltı» denilen lezi de o uîsbett» unutmak zonmda kah hayata çok güçlükle intıbak etmelerinin bazı aksakhklar da bertaraf edilrnis ola cak ve kendilerile dost kalacak olan merika devletkri ve Eritanya lle uiryor.Bta röbarlajhafızanın bir şekli bir| sebebi ve hattâ bu hayata bazan isyan caktır. Tekel İdaresmin, tanıamen ticart demokratik hükurr.etler kurulmasmı elde ettiği Mançurya; Koranuı şlmal Hkte dünyaya hükmefcrçlerini sajlaya tavuk bastalığma uğrar ve ebediyen suı. nevf Nalışka/üık mahiyetinde bulunuyar;> etmeleri hakikat âleminden ziyade hayal bir zihniyetle l?'.etilmesi de, almacak hedef tuttuğunu söylemektedirler. Man yarısı; Çinin Siııkiang eyaleti . cak bir vasıta göziîe bakmakta idiler. Orta Bölgenin hududlannın taayyün Demokrasi dünyasında herkes ileri tefcrar ^kamımuna tâbi oluyor. Meselâ ço, âlemine bağh olmalarındran, herkesten kararların başında gelmektedir. Umum ükî görünen ve hakli bir surette itiraz Harb içir.de Üç Büyüker idaresi tablt cukken mana'sını anlamadan ezberledi' çok hoşa gitmeleri de bize son derecede müdürlük, bu maksadla, azamî bir gay edemiyeeeğimiz sözler. Yalnız şunu id ettiğine inanmak İçin hiç bir sebeb yok olarak tasf:ye edilmişrir. Bununla bera geri söjieyebHdiğine ve bolşevik ingiliz tur. Bu hududlan genişletmek ve: ğinıiz ilâhil«rürt tekrarlan kesiHikçe ha, güzel, çok ahenkli ve insicamh bir ruya retle çahşmakta, Unıurn müdür, Hüsnü rak etmeliyiz ki: ber Sovyet dış siyasetinin esas mesnedi papazı da, Ingilteredcki bu söz hürriyeSovyetlerin desteklediği E. A. M. par elSn askerî kudrettir. Rusyada nisbî bir tinden faydalanarak ileri geri söylendlKortel, günün muhtelif saatlerini fabri. frradaVi izleri cVe zayıflayarak nihayet hayatı yaşatmalarmdan olsa gerektir. Rusçada «demokrasi>, Sovyet tipinde tisile diğer Yunan partileri arasmda şid terhis yapılmışfır. Frk;t Sovyet liderıe:ı ğine göre, biz de ona ilerl geri eevab kaları dolaşrr.akla geç'rmektedir. tamamile unnturmus^gibi oluyor. Fakat proleter diktatörlüğü demektir; Buna karşılık ruh hastalarındaki <he. tekrar hatrrlanm aÎ3n\ için ilk tckrarlara, zeyan» dediğimiz hafıza ve hatıra inhl. Umum müdiirlük binasında, memur. Rusçada «faşist», Sovyet olmıyan lnanç detli bir mücadele cereyan eden Yuna kuvvetîl bir kara ordusu tutmak ve hava verebiliriz. nisbetl* daha az ıfcir tekrarm kâfi gel, lâllerinin ürküntü ve haşyet vernoesi Iar için tesis edilmiş tabldot, son zaman lara karşı kullandan bir tekcir kelime nistanı; kuvvetlerini mümkün oldufu kadar Din ve siyaset işlerini birbirine kansSovyetlerin İşgal ettiği şünal vilâyeti süratle geiiştirmek ve bilhassa Baitık mesi hatıralarm rautlak surette hiç bir! uyanıkken rüya görür gibi olmalan ve larda büyük bir tekâmüle "Tnazhar ol sidir; tırmakta, eski tabiıile haltetmckte zaman unutubna&klaran gösteriynr. Na en manbksız hezeyanlan sarsılmaz bİT muştur. 300 liradan vukarı maaflı m c . Rusçada «dost», Sovyet ideaüerine Azerbaycanm isyan halinde bulunduğu denizi, Akdeniz ve Sarı deniz gibi yeni usta olduğu anlaşüan bu tngiliz papan, 6il kl çocukhsk hayatıııttzı geçirdiğimizı hakikat olarak yaşamaları, bunlara sap murlarla, bundan a^ağı nisbette maaş a inançlaruıı belirten va samimiyetlerini İranı; ulaştığı denizlerde kuvvetli filolar tesis Bolşevik Rusya ile dcmokrat Ingiltere Sovyet tazyıkına maruz tutulmakta o etmek kararlarını açıklamış bulunmak6emtlere senelerce scırra uğradığımız zaı lanıp kalmaları ve hattâ insanhğın ge lan memurlar için ayrı ayrı iki servis de bu idealleri yapmağa çalışmakla isbat arasında dostluk kurmağa çalıjtnakta ve man eğer rfduklan gîbi duruyorsa çirdiği en iptidaî düşüncelere kadar ge. hdas edilmiştir. Yüksek maaşlı memur edenlere mahsus bir tasvib kelimesidir. lan Türkiyeyl; tadırlar. bu dosthığun temelatma töreninde, Kars Sovyet hamıliği altında müstakil bir unuttuğumuzu sandıjjımız çocukhık hatu rileyerek bunları marazî bir heyecanla ardan ayda a!tı, az maaşlı memurlardan Bu manada tefsir edilince Sovyet siyaSovyet dış siyaseti, Sovyet İç siyase ve Ardahan Türkierinl kurban etmeği ise, ayda üç lira ahnmak suretile heraün seti aşikâr olarak, müsamahasız bir si devlet kurmağa teşvik olunan Kürd'.sta tinin dışarıya tabiî bir yayılışı oiması ralannın birdenbireıcanlandıklarını gö; yaşamalan ve yaşatmak istemeleridir. duşünmektedir. nı: buradaki temiz lokantada üçer dörder yasettir. rürüz. Bu haürîanja ve bu hafızaya itibarile kuvvetlidir. İhtilâlci olmasindan İptidaî rüyayı hakikatten ayırmadığı Bir din «damınm, dlnsizler için yapSovyetleria mahalll partiler kurup Sovyet dış siyaseti Kyrıca kuvvet kazankap yemek teminl imkânları araştırıl«otomatik» hafıza da diyebiliriz. Nrtekim gibi ruh hastası da hezeyanlarını haki. Bu siyaset, bizce. hur bir cemiyettn desteklemekte oldukları cenubî Kora'jn bğı bu avukatlığa Anglikan kilisesi ve maktadir. Bu fiatlar bu?ünkü çartlara elışkanlıklanmız da ; umumiyetle otomakatten ayıramaz bir hale gelmiş, daha esasları sayılan şeyleri ortadan kaldrr içlne alan bir tarzda yaymak yolunda maktadır. Zira dlnamik oiması itibarile Papalık, bilmem ne derler? Benim fiktik mahlyettedirler.'Hafızanm bu şekli doğrusu cemiystin insan üzerinde işle öre, çok ucuz olduğu a.şikârdır. Sovyet dış siyaseti, daha iyi bir dünyH rimi sorarsanız, aç insanlara yardnn etmayı hedef tutonaktadrr. Bu hedefe «ü gayretler sarfedihnektedir. bütün nebatlarla hayvanlarda da vardır. diği eser tamatnile yok olmuştur. ParaMemurların, diğer ihtiyaclarile berakurabilmek için esaslı değişikllk lâzom rat ve kat'iyetle ulajılmağa çahşılmakmek için, jiyecek ve içeceğini tahdid DIŞ BÖLGE Üçüncü bölge Dış geldiğine inananlan Bunlar da tekrar ettikleri, alıştıklan noyalarda görüldüğü gibi hafıza tama ber yemek davasını da halleden Umum cezbetmeVtedir; tadu. Zira Sovyet liderleri, bu hedefe Bölgedlr. Dünyanrn geri kalan kısımlan eden, harb içinde bile vesikaya bağh şeylerl otomatik oîarak hatırlarlar ve mile sübjektif bir âlcrrde, ruh hastalnn müdürlük, memurlaruıdan da azamî ranmevcud nizamı yıkmakla kendllennin yaparlar. Buna isterseaiz şuursuz hatıra, r m hezeyanları, sanatkârların muhay dıman almakta, onların muntazam mesa ulaşılmadıkça sulhun tehlikede bulun bu bölge içlndedir. Bu bölgeler, doğru şahsl menfaat kazanabileceğinl ta3arla olmıyan ekmeği karne usulile dağıtan duğuna inanmaktadırlar. dan doğruya kuvvet yolile «dost» hüku yanları cezbetmcktedir; hallerinden gay İnçiltereden Rusyaya misaftr ^den paşuursuz hafıza da diyebiliriz. Hafıza ve yilelerinden çıkan eserler gibi yeni bir sinden çok meımun görünmektedir. paz efendinin, orada Ruslar tarafından Sovyet siyasetini tatbik edebilmek metlerin kurulması sağlanamıyacak de rimemnun olanları cezbetmektedirhatıralar şuursuz kaldıkça ve otomatik şey yaratmaz, bilâkis hafızanm çözülüp mutad olduğu üzere çok izaz ve ikram nıaksadile dünya üç bölgeye ayrılmıştır. recede Sovyet kara kuvvetlerinden madolarak tekerrür ettikçe btr makineleşme dağılnıası, içtimailikten çıkarak bütün İngfliz gemileri gilti En nihayet Sovyet siyaseti ban muhBu üç bölge şunlardır; 1) Iç Bölge: Bi deten uzaktırlar. Bu itibarla buralarda teşem muvaffakıyetlerden mükemmelon göıdüğüne şiiphe yoktur. Ruslar kendiolmuş demektir. Bu itibarlarla nebatlarla hatıra ve hayallerm başıboş kalmaları ve B«e gundenbert llmanımızda öulımaa Iptidaî hayvan hafızaları tam manasile istedlileri gibi cirid oynatmalannm bir «Innordbay» ve «Wlagtomb»y> adiı l i l In zatihi S.S.C3.; 2) Bir kuşak ve y a bir kullandan usuller bilhassa müstakil ve faydalanmıştır. Bugün denüebilmir ki leri yemezler, misafirlerine yedirirler. ruha yakın olroaktan ziyade makineye neticesi, bir ke'ime ile insanm kendi ba glllz refakat gtn.lsl dün sa&t 9,3O da 11 karantine çemberi (cordon sanitaire) ya gayrimüstakil bölgelere göre değiş dünya tarihlnde hiç bir zaman, bir tek Bolşevik cennetinin orada oturanlamacımızdan ayr.lmışlardır. halinde İç Bölgeyi çevreleyen Orta Böl mektedir. yakmdırlar. memlekette bu kadar az insan, bütün rm mahrum kaldıklan nimetlerinden sır.a ve kendi halinde kalması, daha doğ. Ir.glliz g?rrı!l?rl mllrettebatıııdaa Ucl Ceman 750 milyonluk blr nüfus kütle dünyaya şamil bir nüfuza sahib oîama bu papaz da faydalanmıs: bol votka ile rusu.insanlıktan çıkması ve insanlık na bahrıyelı tstanbulda bulunduklan müddet ge; 3) Bu bölgeler dışında kalan dünİki yaşma kadar çocukların hafızaları sini temsil eden müstemleke bölgelerin mıştır. Fakat, bütün bunlara rağmen başı dönmüş: bol taze veya siyah hnvda itiyadlar halinde teşekkül eder. Öğ mına bir şeyinm kalmarpisıdır. içtimaî zarfında ev;en.ıililerlndenı dün aab&h ge yayı temsil eden Dış Bölge. IÇ BOLGE: Sovyet İç Bölgesi SS.C3. de Sovyet liderleri istıklâl hareketlerini Sovyet siyasî t»şkilâtı dünya çapmda jarla karnı doynmştur. In?iltereye dörenme ve yapmaları der.eme ve yanı'.ma hafızanm yikılmasile birlikte bütün bilgi nulerlle beraber gltmemlşler> laloU olarat ye bağh topraklan içine ahnaktadu:; körüklemekte ve bunlara manevî önder muazzam plânlan tahakkuk ettirebil nünce şükran borcunu ödemeği kmditekrariarile olur. İlk hatrraları iki, üç cihazı, bunca nesillerin bin zorla kaıan. oırakilreışlardır Bu İki bahr!yell yakın zamanda tekrar Hk sağlamaktadırlM1. Buralarda Sovyei mek yolunda ayarlanmamışür. Karar sa sine vazife bihniştir. Papaz efendiye, yalyaşma doğnı başlar. Fakat bu hatıra'ar dıklan insanlık hazir.esi yıkihyor. Sad« itmanımıza gel?n>ltp Wze tesllm edilecfk o bugün 1917 de ilk kuruluşundaki halile ler Inkılâbdan ziyade ihtilâll teşvik et lâhiyetinin çok tepelerde v« faziasile nız Kars ve Ardahanı değîl; Bütün Türda geçmişi halden ayırmasını henüz bil ce bir insart yaşıyor, fakat insanlığı 61 an lkl yeni fcortevln mürettebatils döne Sovyetler Birliğile tarihî, stratejik veya mütemerkiz oluşu baslıca mahzurlardan kdyeyi Bolseviklere ihsan etmediği Jçin, ideolojik düşüncelerle sonradan ilhak mektedir. nvez, gerçeği hayaiî olanlar karışürır. müş olarak yaşıyor. ctklerdlr. Tamamile müstakil olan memleketier du*. Diğer taraftan, Avrupadaki Orta bir teşekkür telgrafı çekmemiz lâzımdır. olunmuş komşu topraklardan müteşekGeri çocuklardan bazılan bu seviyede Dün sabahki sis M. Şekip'TUNÇkildir. Bu Iç Bölge geniş mikyasta ya Dış Bölgenin diğer yarısını teşkll «t Bölge, harb şartlan içinde, aleiâcele çaBolseviklere İngiliz dostluğunu aşılakahr. Nitekim küıjük çocuklar masal'arı DÖP. robahtj s!3 yüzunden vapurlar înmektedir. Fransada olduğu gibi, bunia üşünlıvermiştir. Bu itibara milll rekamak isteyen rahib Evens, bu dostlnğun masal olarak dinlemezler. Gerçek olarak t'zaır.mı kaybetmlştır^ Kadıköyden tj,l."> * e yümıştır. Eğer 1917 deki Sovyetler Birn n bazılarmda Sovyet liderlerile tşbir betlerin tam bir imtihanma maruz kaimış Tevfik Fikret için anma töreni harehet eden İlk T«Î»UT. Haydarpaşada beS liğinin şimali garbî köşesinden başlayakendi milletine ne kadar pahabya mel yaşarlar. Masail^ra olatı bağlıkTdarmın liği yapmak üzere kurulmuş kuvvetii Olün.ünün otuz blrlncl yıldör.ümu cıüsıcakiık ve kuvveti de buradan gelir. nasebetUe Tevfü: Ftoet İçin bir anır.a tâ emeje mecbur kalmışı 9 da Mudanyaya rak, cenuba ve şarka Vilâdivostok'a do fcomüıüst partileri mevcuddur. Diğer değildir. Dış bölgede ise Sovyet siyaseti, olacağmın farkında değil galiba! Çünkü kütle memnuniyetsizliklerine fazlasile bu dostluğu elde etmek için Ud Türk hareket etrr.esl lcab eden Sus vapuru 9,30 ru geniş bir daire çizersek, şu aşağıdakl Ancak yedi yaşından sonradır ki geçmış renl tertlb edllmiçtlr. Yarm, Ietanbul TJni da hareket edebllmiştlr. memleketlerde ise başlı başlaruıa mües bağlanmaktadır. Bu, mevcud sosyal nizailâvelere rastlarıztecrübe ve kazancîarını yerli yerinde sı versltesl ve yukselc okullor öğrencllerl bir. sir ve nüfuz salıibi olabilecek komünist mı yıkmak yolunda faydalı olabilir. Fa vilâyetini, bol keseden boljeviklere ihJimnastikten ikmale kalanların Fmlandiyanın şimali; Finlandiya san etmek kâfi değüdir; Ingilterenin vo ralamasını, geçmişi hale karıştırmatnayı, llgl lle Bdeblyat Fakültesl ve dlğer okıılveya müfrit solcu partiler kurmak tmkörfezine ulaşan ve Baltık denizi ağ kânı yoktur. Bu şartlar içinde Sovyet nO kat yikmtı devr'Kİni bir yapı devresi ta Britanya Imparatorluğunun bütün menimtihanı daHa doğrusu «içtimaî bir hafıza» ya sa lanlan aynlacak blrer heyet, merhumun Ekib etmelidir. Bu devrede ise Sovyet'.er yübdekl kabrtnl zlyaret edecek ve çelenk Istsnbul Llseslnde 104S yılı hazlran dev zını kontrol eden stratejik cenub Fin fuzu küçük fakat kuvvetli disiplinli ekalfaatlerini de feda etmek lâzunâır. Bu hib olmasını öğrenir. Itcyacaldardır. Aynl gün Istanbul Belodlyemuakkıblerinden pek çoğunu kaybetbahiste bize inarumyorsa, Rusyanın BoGörulüyor ki hafızanm tekâmülü de slnln hazırladığı Plirctin bronzdan yapU reslnde }lmnastlkten İkmale kalan talpbe landiya topraklan; Estonya; Letonya; liyet gruplan tarafından sağlanmakta mek zorundadır. aıa lmtllıanlarıı 27 ağustoe lle 2, 3, 4 ve Litvanya, Şarkî Prusyanın şünal kısğazlar hakkındaki isteklerini zehiri kuyneme ve yanılma teVrarlarile yerleşen * bir büstü. törenle «Aşlyan, a konuJa 5 eylu'.de yapılacaStır, dır. Böylece Dış Bölgede Sovyetlerin Bütün bu sebeblerle, aşikSr olan sudur ruğunda bir akrebe benzeten Times'in mı, Polonyanın şark yarısı, ; Karpato kullandıkları metodlardan bazılan şunitiyadlarla başladıktan sonra hayaiî şey. calrtır. H, Sovjetler programiarında v«:rar eder .Boğazlarda Rus üsleri laırulması, Türk Sadakai fitrin tstanbulda miktan Ukranyanın temsil ettiği Şarkî Çekoslo ardn*: teri hakikatten, peçmişi halden ayıraımKonya Valisinin evi soyulda erse. bu programı sulh yolile muvaffa istikîâlinuı sona ermesl, ingiliz împaravakya parçası, Besarabya ile BukoIstanbul Mürtlliglnden; yan, masah hakikat sanan gayriiçtimaî 1 Sovyetler Birliğinin mâni olmak kıyete ulaştırmak 'mkânsızdır. Uslcudarın Natnaiîgaiı mahalleslnde otuvinayı içine alan Rurnanya topraklan, A:» Orta Aşagı torluk münakale sisteminin bir kalesi bir hafızadan, psikolojik tabirile «autis ran Kocya Vailsl iszeddlnln evlna tftrea arzusunda bulunduğu gelişmelerdcn biTannu Tuva, Port Artiıur, SakLife'den telhisen çeviren: olan ingiliz Türk ittifakuun çökmesi Krş. Krs. Krg tique» bir hafızadan geçerekten «içtimaî t ç b u l hırslzlar, lçerlde klmsenln bulunrîsi hemen Orta Bölgenin dışmda kalan öl> 46 40 Buğdaydan halin Adalarımn cenub yarısı, Kurile hafıza^ ya ulaşmak sureüle oluyor. İçti mamasından lstUado ederek baae dabUlnde M. Kenan Kan demektir» diyen Times'i okusun. Fransa, Belçika, Holanda ve Inaillere 75 70 63 Arparan Aaaları. ma! hayatın henüz aklî bir hale gelme bulunon kıymetll e?yalan çalıp kaçnusgibi devletler arasmda siyasl ve iktisadî 260 233 2 0 0 Üzümden Bütün AngloAmerikan dünyasının miş olması dolayısjle iptidailerin hafıza. lardır. Sovyet sistemi, yeni milletlerin ve bir batı Avrupa birliği kurulmasıdır. Bu Hava Kurumumuzun jTirdumuzdakl pek Polls soygruncuları aramakta vt çalınan millılın hlzmetlert herfceeçe malumdur, Bir yeni topraklarm ilfivesini Sovyet Rusyaya karşı cephe almak meclarında da hayaiî olan şeyleri hakikat gikolaylaçtır maksadla Sovyetler, bu memleketlerde buriyetinde kaldığı su sırada, İngiliz kısım muatenete muhtaç Tatacdaşlarımızın mağa matuf bir anayasa ile idare olunan bi görmek, maziyi hale karıştırmak, ma. eşyalarî tesbite çalışmaktadır. 2 eylul pazartesi gününden itibaren Enkaz altından çıkanlan fld cesed lmdadına ko^an Kızılay Kurıunu Ue bir federal bir sistemdir. Bu itibarla yayd uvvetli komünist partileri kurmuşlarRus dostlufeunu kurmağa çahşanlar, ham 6ah gerçek sanmak hallerl görülür. hastaîannı kabul etmeğe başhyacaktır. Yenlden yapılacak olan Galata ve Top lüce vataa yavrularını şeTiatll blmayeslnde manın sona erdiğine inanmak için bir dır. bir hayalin peşinde koşmaktadırlar. Ve Hafızanm tekâmülü olduğu gibi geri 2 Müstemleke milletleri tabiî memhane maliye şube blnasınin. arsasından eekl barmdıran Çocui slrgeme Kıorumuııun pek dünya hâkimiyeti için uğraşan Sovyet sebeb mevcud değildir. Bugünkü halde çocukların bazılarmda daha ilk tekâraül blnalann enkazı kaldmürken lkl lnsan le kıymetl! hlzmetlerl de açlkârdır. nuniyetsizliHere ve tahakkuk etmemış Rusya karşısında kendi milletleriniıj Bsfhalarmda durına halleri, ruh hastahk. Selellne raslanrtuştır. î=kel?tjer yanyana B'.naenaleyh aldıŞı teberrüatı bn lkl ku Kars ve Erzıırum vilâyetleri Türkiyeden Mevlud emellere sahibdirler. Harb şartlan ve menfaatlerine ihanet etmektedirler. larnda gerileme, bozulma ve yıkılmaian, ve lnsan şckllnl muhalaz» eder \azlyette rum 11» aralannda. paytoçaa Hava Kurumu ahnmak istenmekte ve Orta Bölgede buZamansız ufulü ile bizleri ebedi. muz» her veslle lle yarüımda bulunulması lunan muhtelif yan müstakil devletiere Japon Alman propagandası bu duruhattâ normal hayatta bile hulya ve rüva buîuamuşlardır. yen öksüz bırakmış olan, ailemizin mu busbütün körükîemiştir. Huzursuzüzumu sairın ahallmlze ve bLDıassa fltre e zekftt lle müSellef bir halde bvüunan ergeç S.S.CB. ye yapılacak yeni üâveler luk kolayca şiddedi istik'.âl hareketleri. eşsiz büyüğü, Prişcineli müteahlıid, muhterrm dLndaçlarımıza ehemmlyetl» arz gözile bakılmaktadır. ne inkılâb etmektedir. So\Tet liderleri, merhum F.yas Beyin kerimeleri ve Badaisi ntrln miktan llftn olunur. Ferid Alnar Atinada konser OKTA BÖLGE: Orta Bölge, henüz Birleşik Milletler Beyannamesi uzlajKADRtYE HANIMEFENDfnin S.S.C.B. ye ilhak edümek vakti gelme ma yoluna karşıhk şiddet usullerine teverscek aziz ruhuna ithaf edilmek üzere, miş olmakla beraber yakmlığı bakımın •essülu teşvik etmektedirler. Tucanl?tandan aieığıınız blr telgTafta evI vefatınra kırkuıcı gününe tnuaadif Ramazan 2 0 PazaP velee hareketlnl bllulr.T3iş oldugumuz. Rldan Sovyet askerî kudretinin nüfuzuna 3 Sovyet diplomasisi ve propagan21 ağustos 946 önümüzdeki çarşamyasetl Cumhur fllârmonlk orkestramizm maruz tutulan ve Iç Bölgeyi kuşatan dasınm üzerinde temerküz ettiğı Dış Yazan: Dr. KEMAL SABACOGLU 5 ba günü, öğıe namazını muteakıb, cd şefl Ferld Alr.ar dost TunanUtanda büyu» S u> topraklardır. Bu bölge Sovyet ordusu c a s unsurlan tarafından ya vaktile, ya son Bölge parcalarından blrl de, Britanya Beyazıd camiinde Mevlidi Şerif o blr alftka lle karşılarunış ve şereftae müteS O N F A S İ K Ü L Ü Ç I K T I < i» 'i Hindistan ve Uzakşarka ulaştıran taaddld Elyafet'.er verllmlştlr. Bena'jS&r, 19 kımacağır.dan, muhterem akraba ve zamanlarda îşgal olunmuç bulunmakta ihl «hayat yolu> nu to^kil eden Akdeniz Bugün çıkan son fasiküüle bu kıymetli eser tamamlanmış bulunuyor. ağustos pazartesi akşamı Atinada «Akropol» Vasatî 13 18 20 05 21 46 4 2! dostlarımızm ve arzu edenlerin dır. İşgal altında bulunnuyan yerlerde bölgesidir. Sovyetler Birliği bu bölgenin açık lıava tlyatrosunda. Helen Derlet fllârFormalarını cildletmek istiyenler hususî surette hazırlanan nefis ve I teşriflerini rica ederiz. moni orlcesttisını ldare ederek büyük blr 5 1] y oo 12 00 1 41 8 15 ise işgal korkusu mevcuddur, ve bura kontrolunu îngilterenin eünden almağa sağlam kapaklarla eserlerini 250 kuruş mukabilinde dldletebüirler. îzani Ailesi konîer verecektlr, lardaki hükumetler lsmen hattâ b a n çalışmaktadır. Bu hususta sarfediten Müracaat yeri: Ankara Cad. No. 71 Yeni Mecnraa İdarehanesi • Tekel maddelerinin ucuzlatılması En çok istihlâk edilen maddelerin fiatları da indirilecek =haberleri Sovyet dış siyaseti Yaxan: John Foster Duites IKTIBASLAR U U T M NALINA n H İ 1 MIH1NA Bir papazın hezeyanları ! nadolu ajansının Londra ıtıuhabiri tarafından verilen bir habere g«ire Sovyetlerin daveti üzerine, Eus hükumetinin misafiri olarak İngiliz Sovyet dostluk cemiyeli temsilcileri adı altında Rusyayı gezen ingiliz rahibi Evens ile arkadaşlai'i Kars ve Ardahanın Sovyet Ermenistanına ilbakı lâzımgeldiği hakkmda beyanatta bulnnnıuşlar; bu beyanat bazı alâkaiı kaynaklar (Rus ve Ermeni kaynaklan olsa gerek) tarafından önemle yayınlanmış. ingiliz Dış îşleri Bakanlığının basın konleransmda, papazla arkadaşlaruun bu beyanatı hakkında, Dış îşleri Bakanlığınm resmî sözcüsü şu denıeçte bulunmuş: Dr. A B R E V A Y A HÂLK ANSİKLOPEDİK DOKTORU 1 E Nereden nereye! O akşam patlıcan dolması yemiştik, onun tesiri mi bilmiyorum, gece ağırhk bastı. Korkulu rüyalar gördüm. Işin tuhaf tarafı Vasfi polis h a fiyesi oim'jş, bizim Vasfi Rıza. Hani oğianm cjanr» ı da değii ama rüya, olur mu olur. Ben bir defa rüyada başvekil oldumdu. Kimseye söyliyemedim. O vakit demokrasi yoktu. Ne ise. Vasfi Rıza polis hafiyesi, benı tutmağa memur etmişler. Nereye gitsera peşimde, ben kaçarım o kovalar. Sundan kurfulayım diye bir ayakyoluna giriyorum. Arkamdan geıdiğini hissediyorum. Lâkin tuttu mu, tutmadı mı pek farkmda değilim. Çarpıntılar içinde uyandım. Erteai günü önüme gelene «merkum» un bana oynadığı bu oyunu arlatmıştım. Hattâ muşterek dostlardan biri: E bu kadarı da olmaz. Bu adam senin uykuna kadar giriyor. Kıskanıyoruz doğrusu! diye şaka bile etmişti. Işte bu rüyanm ertesi günü gazetede, tırnakiarımdan başka her tarafım terleyerek otururken içeri acayib tsvırh birisi girdı: Işte bu bay şaO acı, ıhı ıhı.. emilmez evlâdun. 1er. Ust tarafım siz orada konuşursunuz, Bu söz üzerine artık beriki kendini hidimdir. Bun'.ar ba. Jandarmaya derd anlatilır mı, düşunr.a hakaret etfilertutamadı. düm. Polisie posta ohnak abes bir şey. Neden kaka oluyormuş, pis kan Cürmümeşhuda çide Siz gidin ben şimdi gelirim. ceğiz. Polis tatsıa een de.. Beraber gitsek nasıl olur? A a! Şuna da bakm! Ayol kaka tatsız bana: Ben, evvelâ işin içinde gene Vasfinin dedikse sen de sahiden mi sandm! Ço Buyurun beyebir oyunu olduğunu zannettim. Adama: cuğa ikrahlık gelsin diye EÖyledim. Ne fendi! KarakD'a ka Biraz oturun da, konuşalun, dedim. olurmuş?. Baktım r a a oldu. Ne ise uzatmıyalım. dar.. dedi. Neden iğrensin., Açtık teleforru, polis müdürlüfündeki Ben bir şey bir şeyler oluyor. Anlaşıldı kızım sen pantolon iğne görmedim ki.. Kscun ahbabîarı aradık, taradık. Nihayet alâ ne yaptılar. Tampolon iğnesi diyorlar. Bu pantolon iğnesi nerede bulunur Valde hanım! Bu çocuk neye ağlı lerini elâlemi imrendirtnek için yaptır atıldı. kaiı şube ile temasa geçtik. İşin mahinnşsm. Allahtan utan. yor böyle?« yeti anlaşıldı. Adamı telefona çağırdı kızım. Namusunıız varsa işittiğinizi söyle Pantolon değil tampolon hanrm teylar, yakamı bırakmasuıı söylediler. Ba Aman beyefendi! Çocuk iste ağîar. Sen utan cadj karı, mal benim de yin efendim. Ne kaçıyorsunuz?. ze. Doktorlar veriyor. Neden sordunuz? kınız mesele ne imiş. Ağlar ama mübarek günde, herke ğil mi? Iğne de yaptrru'iın, iplik de. Se Kaçtığım yck hanım. İşimiz var Aman evlâdım (çocuğu göstererek) sıçramaz mı?. İMmiz beraber: sin de kafası beyni tutuyor. Şunu bir tıin gibi cılız kalacak değilim ya! da. Peki buyurun gidelim.. bunun anası da cöp gibi.. Hani ona da Bu çıkışmadan afallamış gibi görü Ay! dedik. Hemen elile süpürdü. sustursana» Bir hafta kadar oluyor, Boğazdan geYola revan olduk.. Peşimizden birkaç yaptıralım diye soruyorum. Fistanı açtı, içine baktı. Yanımda oturan len bir dolu vapura Üsküdardan bin Tutuyorsa napalım? Pek rahatsız nen öteki kadın torununa: işsiz güçsüz geliyor. Ç'.ktık Kö'prii üs Doktorunuz yok mu, ona söyleyin. bir yolcu arkadaşrna yavasça: oim. Oğleden sonra, fakat akşama uzak olan çatanaya binsin. Bunun burası ba Sus yavrum, sus evlâdım o kaka! tiine.. Her halde Eyüb iskelesi tarafında Bu sırada çocuk zafi zari ağlıyor. Kabir saatte olduğu için hava çok sıcaktı. Einilmez o! diye nasihat ederken, ya bir karakola gidiyoruz Kısıklıya yılduım düştü, dedl. Ho for! Ağlayan da olur, sızlayan da» galiba! Onlar dın: Şöyle cereyanı az, serin bir yer araşuma gitti doğrusu, gülümsedim, Kadın Canım öyle ter» konuşma da şu nımdakilerden birisi ihtiyara: önde ben arkada köprüyü enine keser Sus Ertok sus, sonra seni kömürdım. Bu vapurlarda yer buhnai insaflı çakar gibi oldu, kaşçocuğu sustur. Hasta mı bu çocuk?. Valde hanrm, manda sütü versenize! ken bir tramvEy arabası sıyırarak yanısetıcı bulmak kadar zor bir iştir. Ne ise cüye veririm. Hasta falan değil efendi, ağzuıdan çok faydalıdır. Bizim.. mızdan geçti. Şimşek gibi bir fikir, kalarını çattı. Sıkı sıkı Çocuk ağlar.. yarım ysmalak dilile efendim, bir ihtiyar kadınm yanındaki yel alsın. Senin anlayacağuı meme istisigarasını çekip, duSözünü bitirmeğe kalmadan etraffa rar ve tatbikat. Şıp diye atladım.. Et>?yisterim, öiyor. yarı boşluğa iliştim. İstemiyerek iliştim. yor, meme. Şimdi rahat ettin mi? bir kahkaha, şişman hatun da bir fer ce uzakıEştıktan sonra polisin arkasma Hiç sevmem ağlayan çocuğu.. Ayol şu manını lokomsıif gıb Çünkü ihtiyar kucağmda bir çocuk, burnundan çıkarma Ha! Demek daha süt emiyor. Bu vadla ayağa kalktı. Zaten Köprüye gel bakhğını ve bsni aradığını gördüm. Sonnu sustursana diyeceğira, karı: karşımızda de şişman bir hatun. Arasmı bilmiyorum. • miştik. yaşta çocuk hâlâ meme emer mi? Al sen susturî diye çocuğu çeneme ğa başladı, Öfke ma nasıl şişman.. Bızim Abdülkadir A, a, bu da mı yasak ayol. Emer al Işte müdiriyetten aranmamızın sebebi Hepinizin gözünüz kör olsun inşalZıyanın öişisi Allah övmüş övmüş de dayayacak. Hele Belediye azası olduğu bir taraftan, sıcak bi Yeoi kestik memeden.. Şimdi şu hanunı tah, nazanr.ız deyecek, manda da sen bu imiş. O gün cürmümeşhud yapılarr.ataraftan, bigara bir yaratiTiış. Kadının göğsü aîimallah Ci mu da biliyorsa: görünce akhna geldi. sin edepsiz herif, öküz de. Ben öavacı mış. İş âdi şskiîde mahkemeye gitmîş. hangirin denize bakan sırtları gibi. A Biz seni ne diye seçtik efendi! Bu taraftan kadıncağıa Hoppala! Böyle lâf edilir mi yahu! yım. (Banâ* hitaben) siz de şahidsimz.. Aym bilmem kaçmda şahJd'iğimiz varr?da bir fistamnın yakasını iki tarafın masumların gözyaşlarını dindirmedikten zırıl z m l terliyor. mış. Aramışlar taramıjlar, bizi bulamaŞakağından doğru akan bir damla, yu Bu kaduılar öa ne densiz şeylerdir. Şiş Şimdi karakola gideceğiz. dan tutarak körük gibi açıp kapadıkça, sonra? Felek Bürhanın odası neresi? dedi. | kapağı açılmış mısır kazanı gibi kokulu Bir hayhuydur gidiyor. Kadın feryad mışlar; Işi tahkiki heviyet masasma haDiye belki de bana çıkışacak. İyisi mi varlandı, yuvarlandı. Ta çenesine ka man kadın bu sözü işitince kıpkırmızı Benim Felek Bürhan ne istiyor bir buğu çıkıyor. Dehşetli bir şey.. oldu. Başını denize çevirdi. Isitmemcz feryada, çocuk bu putıruıdan korkup vale etmişler. Orası da beni çalyaka etbaşka şeye bakalım, diye karşımdaki dar indi ve oradan şıp! dedi damladı. 6unuz? Nereye? Tam iki memenin arasına.. Bu likten geldi. Çocuk ağlıyor, hem de na sustu. İhtiyar da bir belâ çıkmasın diye nvğe gelmiş. Yanımdaki ihtiyar kadın arada bir etli canlı hanırnı dîdelemeye başladım. a anama c h m . Yanıtnda sıl.. İhtiyar kadın artık işi dışarı vur sinmiş göıünüyordu. Fakat şiçman azHepsi iyi ya! Beni nereden tanıdıîar Azıcık müdiriyete kadar teşrif e hanımla lâf ediyormuş olacak ki ben Kadın çirkin değil, fakat nasıl anlata sefer de ben d . y duğundan cesaret alarak: kilere fısladım. dece!"6İniz! dı... Herkeslen evvel Köprüye çıkmış. diye düşündüm. Yanımdaki yoicuîirm konuşıranın orta yerine yetiştim. İhti yım, pek ışporta malı. Bileğinde kapı r Sus Ertok, sus yavrum. kanaatine Hangi müdiriyete? Ben sona kalmıştım. Bir de baktım ki kim oldioU nu söyledikleri Kısıklıya yağmur düşmeğe ba?ladı. yar kadın soruyor: halkası gibi aîtın biiezü^ler.. Bir araîık • Emniyet müdürlüğüne. Meme isterim.. anne anne rr.emeee.. yanında bir polis. ilıtıj'arı durdurmus, vardııa. Işte memıırun beni müdiriyete Ar.adan doğma mı böylesin kızım. çantaîını açtı içinfen bir paket cıkardı. Güldüler.. Kadın ne olduğnnu anlamımanda sütü tavsiyesinde bulunanı da çağırmasının sebebi bu imiş. Neden? Siz beni bir sene evvel görseydiniz bir sigara aldı. Kibriti çakmasile bir kı yor ama öfkeleniyor. Çocuk vız vız ağ ıhı, ıhı. Vallahi bayım, bize al getir! dedi saşardmız.. Çöp gibi idim. Sonradan iğ vılcım doğru gcğsünün kısık yerine lamakta berdevam. Aman \f.vr. Jıl ığıl O meme değil evlâdım... 0 kaka! durdurmus, beni bekliyor, gorür görm'.z; B. MANDA SUTU Yazan: Burhan Felek