17 Ağustos 1946 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

RADYO MECMUASININ Yeni çıkan 55 inci sayısını. her zamanki gibi zengin yazılar ve orijinal fotograflarla süslü bulacaksınız. Bayiinizdcn isteyiniz. (10766) Notanın verilmesinimüteakıb Başbakan dünya basınına Gerek Londra, gerekse Vaşington beyanatta bulunacak Dış İşleri Bakanlığımızla İngiliz, Amerikan ve Fransız Büyük Elçileri arasında başlıyan temaslar dün de devam etti Sovyetlere cevabımız J .. , « u m h u riyet mnnM KURUCUSU.'TUNUSNADÎ Nişantaşı, Çınar caddesi ÖZEL ŞİŞLİ TERAKİAİİSESİ Yatılı . Yatısız • j f j Erkek llk Ort**»«V Lise Kayıdlara başlanmıştir. ^fâ$ gün 9 ile 17 arasında müracaat aftr£&lir. Eski öğrenciler 5 eylule kadar ksyıdlarmı yenilemelidirler. Telefon:' 80S4T 23 ünCÜ yil Sayi : 7 9 0 4 Telgraf ve mektub adresi: Cumhuriyet, İstanbul Posta kutusu: îstaubul No. 248 A . . , w . ClimarteSI I7 AğUSTOS I 9 4 ö ı n j i e TelefonJar: Umumî Santral Numarası: 24298. Yazı İşleri: 24299. Matbaa: 24290. Rus isteklerine kat'iyetle muarız olduklarım belirtiyorlar Times'in makalesi: " Boğazlarda Rus iisleri kurulması, Türk bağımsızlığının sona ermesi, ingiliz imparatorluk münakale sisteminin bir kalesi olan İngiliz Türk ittifakının çökmesi demektir „ Amerikan Büyük EIçisi Mr. Edwin VViIson Jnçiliz Bii\ük F.lçisi Mr. David Kelly Fransız Büyıik Elçi.si M. Gaston Mougras Receb Pekerin Bakanlara tezkeresi Başbakan hökumelin programının tatbikına geçilmesini diliyor Washıngton 16 (AP.) Bugün belirtüdiğine göre, harb veya herhangi bir tehlike karşısmda, Türkiyey« Boğazları kapama hakkını veren Montreux andlaşmasmın hükümlerine bir istisna olmak üzere, Amerika, Rus gemilerinin Boğazlardan geçebilmeleri hususunda, Ruslara bazı haklarm verilmesini tavsiye edecektir. Ayni zamanda, inanılır kaynaklardarı haber almdığına göre, Birleşik Amerika, Boğazların müçterek Turk Rus askerî kontrolu altında bulundurulmasını istiyen Rus tek'ifine kat'iyetle muarız bulunmaktadır. Diplomatik mahfillerd* belirtüdiğine göre, Türkiye, Rusya ile içinde bulunduğu çıkmazdan kurtulabilmek için, belki de, 1936 Montreux anlaşmasım imzabyan devletleri bir konferansa çağıracaktır. Ru« isteklerine karşı, Amerikanın teklif edeceği hususi haklann başında, Karadeniz devletlerine mensub harb gemilerinin her zaman Boğazlardan geçebilmelerinin temini gelmektedir. Amerika Dış işleri Bakanlığına mensub şahsiyet Arkas\ Sa. 3, Su. 5 te Ankara 16 (TeleBıı sırada Dış İsfonla) Boğazlar leri Bakanlığında gö Amerikan (A.P.) ajansı rejiml hakkında rülen faalıyet bugun «Türkiye, cevabında Sovyetler tarafından de devam etmıştir. hükumıetlmlzft tevdi Dün, İngiliz, AmeriRus isteklerini kat'iyetle eâilen nota Tıirk isn ve Fransız büyük Rus münaseibjtlerinl reddedecektir» diyor elçileri, Dış İşleri Ankara 16 (a.a.) Başbakan Receb mUietl«a*as» 'Bafcannmzı ziyarrtle Peker, bugün bakanlıklara açağıdaV: selerin ön plâmna getiıdığı cıhetle yerli görüşmüslerdi. B J2İin de bu temaslar tezkereyi yollamıstır: «Müsterek müdafaa» çeşid çeşid t e . ve yabancı bir çok gezete ve ajans mu tekrarlanmıştır. Sovyetîrre verilecek «Hukumetimizin ald'ğı güven oyu oku»illere ve tefsid»re eelverisli olan bir habirleri alâkplı Türk makamlarına vaş cevabnııızın esas itiharile hazırlanmiş duŞumuz beyannamede vadettiğimiz tâbirdir. Müsterek bir düşmana kavsı vurmakladırlar. Benim oğrendiğime çöre, bulunduğu anlşı'Tvktadır. Nota Bakan. hizmetleri yerinç gttirmek şartına baŞen yakın ve en sıkı elbirliğini i/ade bu müracartlerl ancak cevabi notamızın !sr Kurulunca incelendıkten sonra Sov lıdır. Bu beyannameden b'r tanesini etmekten başlajarak manasını bir b ü . Sovyetlere tevdiinden sonra karşfamak yetleıe ve bilindıği gibi birer sureti de bağlı olarak sumıyarum. Bütün Bakan>ük doletin yanmda, hem de kendi öz kabil olacaktır. Cevabımızın resmen ve İngiliz ve Araerikan hükumetlerine tev lığmız teşkilâtına tamim eiilerek beyıırdunda bir sığmh gibi yasamayı ifade rilmesinden kısa bır müddet sonra Bas di edılecekt'r. (•prınamenin gerek doğrudan doğruya edecek derecede hem değiştirebüir, bakan Receb Pek^r'n gazçtecileri toplu Ankaradaki bazı Amerikan mahfüleri ve gerekse difer bpkanhklarla müşterehem de alçaltabilir. Onun icin bıı tâbir olarak kabul pdip mesole üzerinde etnin hususî surette nıütaleasına göre Sov ken Bakanlığmıza tevcih ettiği vazifeleÜe ne anlatılması istendiğini kestirmck raflı izahatta bulunması çok kuvvetle yet tehfleri MontreuX mukavelesinin r'n ayrılıp daire'enne taksim ediler=k kolay olmadıktan başka ortun ne gibi muhtemeldir. BaşbHkanm vereceği iza. de'*am]ı bir takib i'e tatbikına geçilmelaman ve sartlarda talıakkuk efmesinin hat büyük bir önem ta^ıyacaktır. Resmî tadilini değil, ilgasını istihdaf etmektesini dilorim. dir. Istendiğini kestinnck te kolay değildir. cevab dışmdaki bu açıklamanın dünya İik vazife teb'iŞim olan bu yazım Çünkü müdafaa. bir tehiikeye kaışı Amerikan ajansma göre ba^ınmda gerek Türk Rus münaseba'.ı, münas'ebetile yüklonpipiniz zor olduğu yapıhr. Tehlikeyse, ya belirdiği zaman Ankara 16 (AP.) Haber almdıgıg«rek Boğazlar .neselesi etrafmda yapıîan kadar şerefli görevde yüz ağartıcı başakaışılanır, yahud belirmeden evvel onle muhtelif neşriyıta dokunarak dünya u . na göre, Türk hükumeti, Rus notasına ılarınızı dilerirn.> nir. Onun için müşterek müdafaanın vereceğı cevabın metnini bitirmek üMıefruz tehlikelere mi, mevcud tehlike mumî efkârmı aydınlatacağı muhakkak Arkası Sa. 3, Sil 4 te tır. lere mi, muvakkat tehlikelere mi, d a . İmî tehlikelere mi karsı kunılması istendiği biıdenbire anlamak miimkün değildir. Müsterek miidafaa ne demektir? Birleşik Amerika boyun eğmiyecek Sovyetlerle Amerika arasında çıkan hâdiseler üzerine Vaşington azitnü bir politika takibine karar verdi Washington 16 (a.a.) Âyandan Con ' ' naly ve Vandenbergin Dış işleri Bakanı Byrnes tarafmdan birdenbire Parise çağırılmaları son zamanlarda orteya çıkan ve hepsi de Sovyetler Bırliğile Atnerika arasmda yeni bir gerginlik havası yaratan hâöiselerle ayni zamana teasdüf etmektedir. Yalnız sulh andlaşmalarınm imzası için Parise gidecek olan bn iki âyan ü yesi Molotov, Vişinski ve Byrnes araBinda teati edilen sert rdzlcrden sonra ansızuı davet edilmislerdir. Byrnes görünüşe göre bu suretle, muahedeleri tasdik edecek olan ve halen iktidarda bu Arkası Sa. 3, Sü. 3 U | Basın ve Ceza kanunları Hazırlanan tasarı pazartesi Meclise verilecek Anîîara 16 (Telefonla) Basın ve ceza kanunlarının bazı maddelerinde yapılacak değişiklikleri hazırlayan komisyon bugün de toplantısına devara etti. Komisyon yarm (bugün) son bir cels» daha aktedecek, her iki kanunda da değisiklikler yapan projej'i son defa gözden geçirecek ve hazırlanacak tasa pazartesi günü Meclise verilecektir. Arkası Sa. 3, Sü. 6 da Bu «müsterek müdafaa» nm ne d e . tnck olduğunu az çok aydınlalacak bir nıüzakere bıı »ıralarda iki devlet arasında ruku bıılmaktadır. Bıınlar Ingil. tere ile Mısırdır. Ve bu iki devleti tnusterek müdafaa bahsile en fazla nlâ. kalandıran mesele, Süveys kanalını ko. rumak meselesidir. Fakat ba müzakerenin mana ve ma. hiyetini açıklamağa girişmeden önce bir noktayı belirtraek Iâzımdır. O da Ankara 16 (Telefonla} Bolu A?ırbu misali irad etmeğe bir takım kı yaslar yapmayı istihdaf etmediğimızdir. ceza mahkemesinin son oturumunda Maksad yalnız «miiserrek müdafaa» Jâ Ankarada tekrar yüzlestirilmelerine kabiri üzerinde durınak ve onun mabiye. rar verilen tanıklar bugün nöbetçi Birinci Asliye Ceza mahkemesinde dintini anlatmaktır. lenildıler. Tantklardan askerî Yargıtay. İngiltere ile Mısrr arasmda yapıian da Evrak Müdüni Salâhaddin Buban ffiüzakerelerde miis'erek müdafaayı hae^'velki ifadesinde esinin rahatsızlığı his komısu ettiren âmil, Mısınn henüz dolayısüe iyi komışamadığmı söylemişti. millî müdafaasım kurmaınıs ve gelişBu "sefer hâdiseyi şöyle anlattı: tirmemiş bulunmasıdır. Onun için I n . giltere Süveyş kanahnın müdafaasım da Mısıra devretmekle beraber, « bir müsterek müdafaa nıerlisi» kurmayı ve bu meclisin elbirliğini gerçekleştiren dıırumlan tespit ederek müsterek müdafaa tedbirler'ne tevessül edilmesi yolıında tavsiyelerde buhınmasmı iste. »ektedir. Fakat bu teklif iki taraf arasınc!a uzıın münakaşaları gereklcstirmiş ve anla<ıldığına göre müsterek müdafaa tceclisinin de ancak çerğinlik ve tehlike gıralarmda toplanması ve dıırumu inceleyerek tavsiyelerde bulunması kararJastırılmıstır. süveyş kanalının. Britanya İmparatorli'ğumırt muvasala ve irtibatı bakınımdan hayaü bir kıymeti haiz oldıı. Ankara 16 (Telefonla) Meclisin buğu üzerinde fazla söze ihtiyaç yoktur. Bıınunla beraber İııgilterenin yalnız bir günkü toplantısmda Tekel Idaresinde müsterek müdafaa meclisinin fcurııl yapılacak soruşturmaya dair BaşbakantraElnı istemesi de, Mısınn önümürdeki hktan gelen aşağıdaki tezkere okuayıllarda daha fazla, ordusıınu kurmak muştur: «İstanbulda Tekel Genel Müdürlüğü la, silâhlanmakla, elhssıl milH müdafaasını temelleştirmek ve gelistirmekle ile Kibrit ve Çakmak Tekeli Geçioi Işmeşgul olmasınm beklenmesi yüzünden letraesine, yardmcı kola, Iraka bira ihra cı, dinamit Tekel hp.'tanesi, tutkal, Yuna dir. Bu misale gore, miişterelt müdafaanın nistana satılacak kîbrit İyidere kpreste manasi: İki dost ve müttefik devlet fabrikası alımı, tomruk ve kahve konuarasında. müsterek menfaatleri tehdid !arı hakkında yapılan soru^turma soedcn tchlikeler karsısında en sıkı elbir nunda düzenlenen rapor gereği yapılliğini yapmalarını sağlayacak bir ihti mak üzere Gümrük ve Tekel Bakanlısas meclisi knrmaları, tehlike belirdiği ğınca Damştaya tevdi edilmişti. Danı?«aman o meclisin tavsiyelerini dikkat tay İkincl Dairesince yapılan inceleme gö7ü önünde tutmalan ve gerekleşcn sonunda raporda da açıkça belirtildiği tedbirleri kararlnstırmalarıdır. gibi, tetkik edilen mevztılarm hepsinde Halbuki bıı tarif de. alâknlı iki müt vazife ve salâhJvet bakımından eski tefik ve dost devlet ara^ındaki esitsiz Bakan Suad Hayri Ür«"'iblü. birinci de\\%e dayanmaktadır. Ve bu esitsizlik. recede sorumlu vaziyette olduğundsn Mısınn müdafaasmı henüz kurmamıs Bakanın durumu tayin edllmeden sanık olmamasından ileri geliyor. Yani Mısır, memurlarm suç dıırumlarmı tespit* imkân görülmemiş ve eski Bakan Suad *** Arkası Sa, 2, Sü. 2 da Arkon S*, 3, SiL 4 U Ankara dıtayeti Memur maaşlarına yapılacak zam Verilen haberler kat'î mahiyette görülmüyor Tass Ajansınm! hezcyanları C'onnelv Vandenberg Bolu mahkemesinin talebile Firuzanın arkadaşları dün Ankara Asliye Ceza mahkemesinde yeniden yüzleştirildiler O gün dairej'e geldiğimde doktorun öldürüimüş olduğunu gazetede okudum. Füruzan cjâleve kadar izinliydl. Öğleden sonra saat 14 suiannda geldi. bana: «Salâhaddin ağabey, bu Reşid benim mekteb arkadaşımdır. Kendisine yazık old,u. Bstjkasınm uğruna yandı> dedi. «Sebeb nedir? Niçin vurdu?> diye sordum. «Bır şey söyleyemem> dıye Arkası S a . 2, S ü . l d e Karakolda yediği dayakla çıldırdığı söylenen adam Üç tepheden tahkikat başladı, fakat dayak iddiaları tahakkuk etmiyor Dünkü gazetelerden birinde Rumeiihisan karakolunda bir vatandaşm dövüldüğü ve dövülme tesirile çıldırd:ğı Akıl hastanesine kaldırıldığı yazılmışMaliye Bakanı tır. Halid Nazml Kişmir Dövuldüğu ve çıldırdığı iddia edilen (Yazısı 3 üncü sahifemizde) kimse, Beşiktaşta Nüzhetiye caddesinde 32 numarah evde kardeşi ve annesile biriikte oturan Mehmed oğlu Mehmed Recai Gülçiğ isimli 26 yaşlarında bir gençtir. İddia edildiğine göre, kendisi 13/8/1946 gecesi saat 23 suiannda Rumelilıisarından vapura binmek istemiş, fakat gişede oturan memur bileti geç vermiş, Recai de vapura yetişem<>miş Ermeni muharrirlerinin kon™ gresi, aleyhimize iftiralar »avurmak için yeni bir vesile oldu Tekel tahkikatı Tass ajansınm verdiği malumata göre Sovyet Ermenistanı muharrirlerinin ikinci kongresi önumüzdeki eylul ayı içinde Erivanda toplanacaktır. Ermenistan muharrirleri birliğinin sekreteri, bu kongrenin belli başlı vazifesi, şimdij'e kedar yapılan işlerin bilânçosunu tesbit etmek ve Ermeni edebiyatmm inkişafını sağlayacak yolları çizmektir. Tass ajansı, verdiği bu habere şu mî tir. Bunun üzerine aralarında çıkan a. taleaları ekliyor: «19141918 emperyalizı ğız dalaşı kavga şeklini almıştır. Gene harbinden sonra, Türkiye Ermenilerinin Iddiaya göre bu sebeble karakola gö bir kısmı Osmanh Imparatorluğunun Arkası Sa. 2, Sü. 1 de Arkası Sa. 3, Sü. 6 da «Teşbihte hata olmaz ! ..» 1 (Btr kaç günlülc serl) Eski Bakan hakkında yapılacak muameleyi tesbit için 5 kişilik bir komisyon kuruldu TürhArjantin Meclisleri arasında Arjantin Meclisinin dün Mecliste okunan telgrafı alkışlarla karşılandı Eski Tekel Bakaru Şuad Hayri Ürgiıblü AnSara 16 (a.a.) Büyük Millet Meclisl bugün Tevfik Pıkret Süayın bagianlığında •fcrç>lanmıştır. Görüşmelere Samsun mllletvekili Cemil Bllseün and îçmesile başlanmi?, onu takıben de Arjantin millet meclisi baş Receb Pekerin bu vesile ile kanlığından gelen aşagıdakl telgraf omühim bir nutuk söylemesi kıınmuşti'tp: Türkiye Büyttk Millet Meclisi sayın bekleniyor Bışkanhğına îzmir ve Ankaradan gelen haberlere Faaliyete başlamanız hasebile Arjantln milietinln meb'usan meclisi, sulh ve göre, 1946 Izmir fuarını bizzat Başbakan mütekabil dostluk temennilerini sunar Receb Peker açacaktır. Başbakanın bu e meclisi teşkıl eden milletvekiUerine vesile ile bir nutuk söyîiyerek iktısadî Bamıml bir selâjn gönderir ve onun ma işlerde yeni hükumetin alacağı ve alrifetile Türkije milletine saadet temen makta oldugu tedbirler üzerinde açıkni eder Sa<jnn başkanı bütiin hüi'metl 0 lamalar yapacağı haber vsrilmektedir. Başbakandan başka Ticaret Bakanı virnle selâmlarim. Atıf Inan, Ekoromı Bakanı TaJısin Balta Ricardo Guardo Arjantin Mılleti Meb'usan Meclisi ve Sağlık Bakanı Behçet Uz'un da fuarın açılış töreninde bulunacakjarı arüaBaşkanı Arfc<wt Sa. 3, Su. 1 ds şılmaktadır. Izmir Fuarııu Başbakan açacak Ne kabanjorsun j a Ne yutkuauyorsun Ne s^'jjorsun sevhn. atom denemesi vapraış birader. Bcğazlara bakan giüm dü"i2v! ateşe verAmerikah pibl!.. Kns gibi!.. mis jŞlrnin gibi!.. Ne vahvahlayorsnn Ne zıplaj orsutı ayol, Ne boburlenn orsun kardeş, Mussolini'nin ö Amerikadan borç almıs bayım, barıs masasına olüsünü çaldırnuş Italran Inçiliz gibi!.. turmuş Fransız gibi!.. gibiL Arkası var