16 Mayıs 1946 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

r Memleketimizde en fazla rağbet gören > , A R R PEYNİR MAYALARI yakmda piyasaya arzedilecektir. Ortaköy Maya İmalâthanesf Şakir ve AbduIraMm Suter Kardeşler 23 üncü yıl Sayı: 7811 mhuriyet KURUOJSUITUNU5 NADÎ Telgraf ve mektub adrest Cumhuriyet, tstanbul Poeta kutusu; ttanbul No. 248 Telefonlar: Umuml Santrel Numarası: 24298. Yazı İçleri: 24299. Matbaa: 24290. TIBBI SPESİYALİTELER KULLANILIŞLARI i«Kitabı Çıktı. |»*ad 11 X 15,5 an., yumusak pantazot ez cild. Taşraya posta ücreti haric Fiah 3,5 liradır. Umund Saüf Yeri: H A iŞ KA T A B E V İ , '* BeyaJcî i İstanbul. ve Perşembe 16 Mayıs 1946 Dörtler konferansı nihayet on beg hazirana bırakıldı Bugün gayrıresmî bir toplantı yapılacak ve konferans dağılacak Snlh kon'eransının ne zaman toplanacağı 15 haziranda belli oiarak, dün Almanya meselesi görfişüldfi, bir karar verilemedi Dünkü muhakemeden resimler: Beşid Mercan (solda/, Hasmct (sağda ) ve Resid Mercanm anııesi (ortada) şahidler dinlenirken not alıyorlar ' " (Sureti mahsusada Boluya giden Ankara foto muhabırimiz Cemal Işıkselin yolladığı resimlerden) Tam aksi tesir yaratan feir propaganda oskova radyosu, Türk düsnıanıdır \e bu duşmanlık, adeta sık sık tepen bir mecranın hezeyanları halinde kendini gostermektedir. Bu radjonun türkçe yajınları, daiıııa Turkıje alejhinde, abuk«abuk şe>lerle o kadar doludur ki barıs ha. linde bıılunduğumuz bir devletin basını da, radjosu da top>ekun re^mî makamların elinde ve enırinde bulunan bir devletin. bu şekilde, gorülmemis bir hıı. sumet gösteı.nesini, ifade edebilecek bir tabir bulmak imkânsudır. Filvaki, bu yajınları dinledikçe Mnskova radyosunun harb içinde Almanjaya karsı kullandığı dili, şimdi Turkiveye karşı kullandığım görmemek kabıl ol. mu>or. Bu radyo, artık Almanyayı, Italyajı unutmuş; hücumlarını Türkiyeye çevirmiştir. Turkçe yayınlarının hedefi. Türk ffliHethtfTifeıldi îdâresine, kendi hukumetine karşı tahrikten ibarettir. Bunu japarken de, bazı Türk gazetelerinde çıkan lenkidleri tezvir haline sok. maktaıı çekinmemektedir. Bu, bize, nıemleketin juksek menfaatlcri adına, tenkidlerimizde ve muhalefetiraizde olçülü ve temkinli olmak lıizumunu tekrar hatırlatır. Turkijedeki muhalefetiıı ve tartı«maların Moskova radyosunu memnun etmek ve ondan meded ummak jçın yapılmadığına hiç suphe joktur. Bu radyo, fuzııli bir ga>retkeslikle bi/ıın iç işlerimize ve davalarımıza karışıyor. Bu gayretkeşliğin hedefi ne olduğunu mu. vafık ve muhalif her Türk pek iyi bilir \e Moskova radyosunun hücumlannda şahid ve destek oiarak kullandıçı her iVirk münevveri, kendi isminin ve fikirlerinin, memleketine karşı bir silâh diye bu yabancı ağızda dolaşmasından sadece biddet ve nefret duyar. Bu hiddet ve ncfret, sık sık izhar edilmiştir de. Moskova radyosunun son yayını da, memlekette aynı duygularla kaısılandığına şüphe etmiyoruz. Tam bir hüıriyet havası içinde. ileri bir demokrasije doğru gitmek yolunda bulunan Türk millctine, Moskova radyosu: «Yeni demokrasiye kavuşmus» diye Bulgaristan, l'olonja, Yugoslavja, ve Arnavudluğu örnek gösteriyor ve bu memleketlerin yeni de. mokrasi sa> esinde geniş adımlarla ilerle. diklerini iddia ediyor. Bu memleketlerden Bulgaristin ve Polonya, Kızılordunun işgali altmdadır. Arnavudluk ve bilhassa Yugoslavya Moskovaja bağlı kimseler tarafından idare edilnıektedir. Bütün bu memleketlerde, Moskovakâri bir deraokrasi rejimi kurulmuştur ve Türkiyede mevcud hürriyetlerin hiç birinden hiç birinde eser İjile yoktur. Moskova radjosu, bize. Kızılordunun baskısı altmda yaşayan ve. ya kızıl demokrasinin hükümran olduğu bu memleketleri örnek göstermekle «siz de onlar gibi olmahsınız» deraek Istiyor. Fakat onlara benzcmenin blüm de. mek olduğunu bilmiyen Türk bulunmadüını unutuyor. Radyoya göre Türkiyede yapılacak se. çimlerin serbest olmıyacağı gün gibi aşi. kârmış. Bu iddia karşısında şu eski sözü hatırlamamak kabil değildir: «Dinime dahleden bâri müslünıan olsa». Bize demokrasi brneği oiarak gösterilen memleketlerde ve bizzat Sovyet Kus. yada yapılan seçimlerin nasıl japıldığını bütün dünya bilir. O seçimlerde denıok. rasinin desi bile yoktur. Çünkü. şikâjet edilen kanunlarıtnızdan çok daha ağır kanunlar, ve gene bu kanunlardan da çok daha ağır olan tazjik ve dehşet usulleri. insanların bütün tabiî haklarım ve hürriyetlerini yoketmiştir. Sovyet Rusyada, açık ve gizli polisin müsaadesi. ni almadan yurddasların memleket içinde seyahat etmesi bile mümkündegıldir. Bütün bu memleketlerin etrafma K171I. crdunun süngülerinden mürekkeb bir demir perde çekilmistir. Içeride neler olup bittiğjni görmek. halkın nabzını tııtmak kabil olamamaktadır. Boludaki muhakemede dünkü ifşaat ve iddialar Bir şimendiferci ile çocukları, Reşid Mercamn cinayet saatinde kendi evlerinde bulunduğunu söylediler Davanın en ehemmiyetli sahidlerinden Ankara Emniyet İkinci Şube Müdürü de uzunboylu dinlendi, yeni bir takım ifadeler meydana çıkınca avnkatlar: «Adalet bir komplo karşısındaörr, baltalanmak isteniyor» dediler Reşidin kızkardesi Ankara Savcılığında tazyik gördüğünü iddia etfi Hâkimler heyetile savcı arasında bir hâdise Fransız Dış Bakanının milletlerarası bir kontrola tâbi tutulmasını istediği Ruhr havzasmdan bir görünüş Londra 15 (B B C > Parlsten büdiri la memleketine dönecektlr. L>or: Dort bujuk devlet Dıs Bakanı Arada'<1 bugun biri resmî, diğerl gaybu akşamki toplantıları neticsınds, ge riresm' ikl toplantı yapılmış. bu tople ek hazıranm on beş.r.c;e tekrar top lantılarda İtalyaya daha genlş serbestl lanmak uzere dagılmağa karar verm ş veren tadıl edılmış bir mütsırekenıa imlerdlr. Anlaşıldıgına gore, dörtler. yaıjn. gsyrıresmi b:r toplantj dah* japacakSuîh konfernsmın ne za.man toplalar. ondan sonra dağılacaklar ve Mr. nacağ: 15 haziranda ba^lıycak toplaa» B;. nies ağlebi ıhtimal cuma günü uçak Arkası sahife 3. Su. 2 de J Bolu 15 (Hususî surette giden arkadasımız Mekki Said bildiriyor) Bt'lu Ağırcezasında Ankara cinayeti davasma bugün sabahtan geç vakte kadar de\sm edıldi. Ilk celse 9.15 te açıldı. Duıuşmaya başlanmadan önce Hâmid Sevket Ince, oturduğu yere itiraz etti. Müdafaa vekili. <sanığm yanında ve hizasmda bulunmamız doğru değildir» dedı. Bıraz sonra, reis, mübaşire seslendi: Mübaşir, Hâmid Şevketle Rauf Sevinin masasını Haşmet Orbayın yanından uzaklaştırdı ve biraz ileriye aldı. Mübaşir vasıtasile koridordaki şahidMecburî iş mükellefiyeti hakkındaki kararnamenin lerın yoklaması yapıldı. Naci Uluer, ko•26 ağustos 1946 da kaldırılmasına karar verildi miser Ihsan, Yusuf Gürsoy, Omer Yılmaz, Hamıd, Suzan, Lutfiye, Talia, ŞeAnkara 15 (a.a.) C. H P. Meclis korunma şıkları yanyana tartı'.arak ve fık Uz, Berca, Muktefi oradaydılar. Asrupu Başkan vekilliğınden: Yerli Mallar Pazarlarınm piyasada yap ker Muzaffer, Behçet Kamay, HayrünC. H. P. Meclis Grupu genel kurulu tıkları nâzımlık rolu dıkkate alınarak nisa, Perihan ve Ganime gelmemişıerdi. 15V.1946 çarşamba gunü Kütahya mıl karara varıldı. letvekıli Eeceb Pekerin başkanlığmda Bu karar mucibmce Yerli Mallar PaKomiser Ihsanm sözleri toplandı. zarîarı gene perakende satışlara devam Komiser Dısan derhal çağırıldı. BaMıllî korunma kanunu ve yerM malîar edecektır ,fakat mevcud şartlar içinde iş bası Ibrahim, Elâzığlı, vazifesi Ankara pazarîarı konularını ince'.eyen Parti sahaları daralmış olan perakendeclere Emniyet Anafartalar başkomiseri oldugrupu komisyonu raporunun gorüşulme her çeşidden daha geniş olçüde mal ve ğunu söyledi. sine devam edıldı. rilecekt'r. Yemin ettirildi ve bildiklerini anlatMecburî is mükellefiyeti Yerli Mallar Pazarlarınm yalnız top. mağa başladı: Gündemin ıkinci maddesinde mecburî tan satış yaparak perakende satışı ser< Ittılaım şu merkezdedir: Akşam best esnafa ve ticarethanelere bırakmak iş mukellefıyetini kaldırmak konusu yemeğinden donüşte hâdisenin vtLkuıınu konusu uzun görüşmelerle mcelendı. Bır vardı. Olağanıistü zamlarm ve memle öğrendim. Eşiâl istedim, sonra fotoğrayönden perakendecilerin nisbeten geniş ket ihtiyacını zoralyıcı tesiri altmda fm elde edilmesine uğraştım. Sabahleiş bulmaları faydasmm yanında aığsr yeter miktarda kömür istihsalini sağ!a yin bize fotoğraf gönderildi. Tam 13 e ydnden büyuk müstehlik halk yığm'.arı mak için başka çare bulunmaması yü25 kala iReşidi gbstererek» bu arkadaş mn mal darlığı ve fazla fıat tazyikndan Arkas\ sahife 3. Sü. 3 te içeri girdi. «Ne istiyorsun?» dedim. «Ne Yerli MaHar Pazarîarı Dünkü Parti Grupunda Yerli Mallar Pazarlarınm perakende satışa devam etmeleri kararlastı Muhakemeden intıbalar Dünkü celseler esnasında kalabalık fazla olduğu gibi hâkimler ve avukatlar arasında sinirlilik de fazla idi. Neden olduğu bilinmiyen bir asabî hava esiyordu "»•.I, Boluda dün sabah Reşid Mercan hapislıaneden çıkarılıyor (sağdaj ve Haşmet Orbayın mahkeme binasına gelişi (solda) Tek derecf' seçim kanunu Yeni tasarı dün Meclise verildi Ankara, 15 (Telefonla) Milletvekiü seçimlerinin tek dereceli olması va bir gunde yapılabılmesi için hazırlanan yeni mılletvekıli seçimi kanunu tasarısı son şeklini almış ve Büyuk Mıllet Meclisine sunuîmuştur. Yeni tasarı gerekçesinden de anlaşıldığma göre tek dereceli seçim esası üzerine hazırlan mıştır. Seçim daireleri, eskiden olduğu gibi, il olarak bırakılmış, seçim deîterleri, seçim şartları, seçim nisbetleri, müle+vekilliğine seç:lecek olanlar hak kmdaki hükümlerde trir değisiklik vapılmamıştır. Tasarınm seçim komisyonIarı bolümünde belediye seçimleri kanununa benzer şekilde il ve ilçe merkezlerinde birer seçim kurulu te'jkil edilmesi, bu kurulun temennisi ile istenildiği kadar seçim bürosu kurulması, ve bunlar içinde komisyonlar artırılması, seçmenlerm defterlere bakacak ları itirazlarm ne yolda incele'nerek karara bağlanacağı hakkmda hükümler konmuştur. Bütün Azerbaycan hududları kapandı Pîşevari diyor ki: «Âzerbaycana silâhlı oiarak gelmek, ateşle oynamak demektir» Tahran 15 (a a ) Azerbaycan Baş ' vekili Pişevari. Tebrizden radyo ile verdiği bir dernecde, iki taraf arasında yapılmskta olan müzakerelerin akarr.ete uğraması sebebini Tahran hükumetine atfederek açıktan açığa Tahran hukumetine hücum etmektedir. Pişevari, demecini şu kelimelerle bitirmiştir: « Âzerbaycana silâhlı oiarak gelmek. bu, ateşle aynamak demektir.» şet Naciyi vuran benim» dedi, Oyle cıi? dedım, yer gösterdim, çay ısmariadım. Kendisi geldiği için üzerinin aranmasıru yersiz buldum. Bir müddet sonra kalktı, bana doğru gelerek tabancasını masamın üzerine koydu. Keyfiyetten Emniyet Müdürlüğünü haberd'ar ettim' Ikinci Şube Müdürü Naci de geldi. Birlikte Emniyet Müdürlüğüne götürdük. Vali Beyin karşısındaki telefonla savDuukü muhakeme esnasında şahidlerden Ankara Emniyet Ikinci Şube Müdurü cıyı haberdar etmekliğim emir buyurulNaci ile komiser İhsanın muvacehcsi du. Başsavcıyı bulamadığımdan. nöbetçi Adaylığtn ya bizzat seçilmek istiyen Bolu 15 (Arkadaşımız Doğan Nadi çokluğu nazarı dikkati celbediyordu. savcı Kâmil Beye telefon ettim, gele bildiriyor) Bolu Ağırceza salonu bu Bolu savcılığınm dağıttığı kart'ar ve zatın veya 300 seçmenin veya siyasî ceğini söyledi. Bir müddet sonra aşağı gün geçen celsede olduğundan çok da Ağırceza reisinin dikkatli hareketleri bir partinin yazılı müracaati üzerine indik. Kâmil Bey de geldi. Birlikte ha fazla kalabalıktı. Bilhassa kadmların Arfosı sah'ıje 3. Sü. 2 de Arkası Sa, 2, Sü. 1 de Adliyeye gittik. Adliye de ise el koydu. Bütün malumatım bundan ibarettir.» Arkası Sa. 2, Sü. 4 U toprağı dün Kocaeli atlctlcrine verildi) Belediye seçimi Listelere 1186 vatandaş itirazda bulundu Belediye seçimi için asılan defterlere altı gunlük askı müddeti içerisinde 11S6 vatandaş itiraz ve bunların itirazları seçim kurullarmca tetkik olunarak kabul ediimiştir. İtirazı reddedılen vatandaş yoktur. 1580 sayılı belediye kamınunun 154 üncü maddesi gereğince 1945 genel nüfus tahriri esasına ve şchrin nüfusuna göre Adalar 1, Bakırkoy 3, Beşiktaş 5, Beykoz 2, Beyoğlu 19, Fatıh 14; Eminönü 8, Eyüb 3, Kadıköy 5, Sarıyer 2; Üsküdar 5 kişi Şehir Meclisine üye seçecektir. Arkast Sa. 2, Sü, 1 de Siyasî bir manevra Tahran 15 (a.a.) Ba^tentin siyasî mahfillerine gdre. Azerbaycan heyetile yapılan müzakerelerin muvaffikıvetsizMoskova radjosunun son hezeyanı liğme dair Basbakan Gavam tarafmdan ' ga/etelerimizde çıktığı gün. >ani dün, yaymlanan resmî tebliğ. buhranm çok vaktile malunı sebebleıle konulmuş olan kuru bir raporu olmakla beraber hükukanunlarm değiştirilmek üzere, Büjük metin gelecekteki tedbirleri hakkmda Millet Meclisine verildiği ve bu kanunbazı çevrelerde duyıılan endieyı dağıtların milletvekilleri seçiminden evvel mıştır. Zannedildiğine gbre Gavam, Pide^isürıleccği haberi de vardı. şevarı'ye iradesini kabııl ettirmek nıyeTürki>cde C. H. Partisinden baska tinde değildir. Tahranm siyasî mabfilpartüer kurulmuştur. Moskova demokra. lerinde şimdi Azerbaycan hud ıdu üzesi=inin hükümran olduğu memleketler rindeki kuvvet tahşidatının Tabrız üde ve bizzat Sovyet Rusyada, .muhalif zerine bir tazyik icra etmek için siyasi bir manevra olduğu beyan edilnekteABtDİN DAV'ER « Arkası sahije 3. Sü. 7 de dir. Azerbajcan Başvekili Fişe\ari Tebriz 15 (a.a.) Azerbaycan Harbiye Bakanınm France Presse ajansı muhabirine söyledığine gore, bütlın Azerbaycan hududları Iran topraklarma kapanmış ve Azerbaycan ordusıle demokrat kuvvetleri her türlü ihti'nale karşı harekete hazır bir halde takviye edilmişlerdir. Bozkulesi dnierinde emanet bir ekipten djğeriae teslim ediliyor 3 Uncü