15 Mayıs 1946 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

r MİTHAT Yeni terimll AKÇİT'in KOLÂY Yeni Çıktı. Tiirkçe Izahlı İNGİLİZCE GHAMER'i HER KİTABCIDA AKAYINIZ. Fi: 1 Lira 23 üncU yılSayı: 7810 Tebrizde yapılan mitingde olacağından yalnız Demokrat Partile de Azerbaycamn mücadeleye Moskovanm şüpheiendiğini yazıyor hazır olduğu belirtildi Ankara 14 (Telefonla) Yarınkl ^bugünkü) Ulus'ta Falıh Rıfkı Atay Tebriz 14 (a a.) Gavam'usSaltaaa Demokrat Partinin son tamimlni lnceile Pışevari arasında yapılmakta olan leyen bir ba?yazı yaymlamaktadır. müzakerelerin akamete uğradığına daır «Basiret sahîbleri dort gözl» ibret algelen haber uzerine, dun Tebrizde busınlar!» başlığını taşıyan bu yazıda, yeyük bir miting yapılmıştır. Bu toplanü ni seçimlerin tamamile serbest olacasonunda, ıcab ettığı takdirde, mahallî ğından ve gelecek Mecliste dahi millî hükumpt tarafından ışçıler lehınde yairadenin kayıdsız şartsız belireceğinden, pılan ıslahatın muhafazası ve Azerbayyalnız Demokrat Parti merkezi ile Moscarda olduğu gibi butün Iran eyaletlekova radyosunun şüphesi bulunduğurinde de hürrıvetin müdafaası ıçın sina işaret edılmekte ve şbyle denilmeklâ'ıla mücadele etmek uzere Azerbaytedir: can mil'etinin sarsılmaz bir azmi olduğu ılân edılmiştir. «Demokrat Partinin yancısı Moskova radyosunun lâfçısından daha aşağı bir ün sabahki radyo yayınlanTebrız 14 (a a ) Pişevari ile Azerdemagoga olmadığını kolayca ısbat etnın biri de şuydu: baycan heyeti bu sabah Tebnz hava rciştir. C. H. P. Genel Başkanımn nut«Paristeki Dortler konferan. meydanına gelmişler ve halk tarafından Cinda Molotov Yoldaş Sovjet ticaret ge hararctle kaışılanrr.ışlardır. kundaki (dunyanm halı geçen senekinınileri için doğu Akdenizde bir liman is. den daha bulanık ve kar^nhk olarak İran ordusu hazırlanıyor temiştir.» uzun bir sürünceme jolunu tuttuğu> soNewYork 14 (a a ) Associated zü ile (Memleket emnıyet ve selâmeti Molotov'nn bu isteği, Doıtler konfePress tarafından Tahrandan gonderilen bakımından bugun çok iyi durumda olransını yeni bir konu karşısında bırakmıştır. Ameıika \e Ingiliz Dıs Işleri Ba. bir telgrafa gbre, Azerbaycan meselrsı Arkas\ sahije 3. Su 5 te Ga\amus Saltana kanlaruıın bu Rus isteğine ne cevab ver. nin sulh yolıle halledümesı siyasetim diklerini bilmiyoruz. Fakat geçen hafta güden Tahran hiıkumetinin poütAasına yeti ilk teblığini neşretmişür. Bu tebBalkanlarda barıs imzalandıktan sonra rağrpen Iran ordusu süratle harb hazır liğde hukunıet kuvvetlerinin, Kurd^stanın şımalınde Saghenie cephesınde da, Avusruryadaki Kınlordunun geri lıklarnda bultınmaktadır. Tahran 14 (A.P ) Iran ordusundan Kurd mevzilerme hucum ettiklerını ve hizmetleri için muhtac olduğu ulastırma yollarının emnijetini sağlamak maksadi biidirildiŞıne göre, İran kı^aları Kazvin I 30 olu vermek ve harb meydanında harb le Bulgaristanda asker bulundurırakta yolu ile Bender Pehlevi'ye ılerlemekte malzemesı terketmek suretıle geri puskurtulduklerini bıldırmektedır. de\am edeceğini söyleyen Molotov Yol dir. daş, bn rçgale neden lümm göruldüğünü Bu sabah. boherinde 75 asker buluAzerbaycan ordusunun isteği toran Mr. Byrnes*e: «Bu mesele, konfe. nan 50 kamyon da Tahıandan kuzey Tebrız 14 (a a ) Azerbaycan orduransin gündeminde yok» cevabtm vcrdi Iran'a doğru hareket etmiştir. sunun ber.i'baçh istedıfı ş«y bütün A r ği gibi onlar da Rus Dıs İşleri Bakamna Kürd kurmay heyetinin tebiiği zerbaycanh'.arın ayni birhkl«Tde toplanfimdi, «Bu mesele günderae dahil değil» Tahran 14 (a a ) Kürd kurmay he Arkası sahife 3. Sii. l d a diyebilirlerdi. Eğer böyle dernedilerse bunun sebebi, Sovyet Rusyanın, konfe. ransın bir hal sureti bulmağa çalıştığı îtaljan sömürgelerinden ve Onikiadadan bir liman istemekte olmasıdır. iran ordusu harb için Demokrat Parünin son demecinin münakaşası hazırlıklar yapıyor Falih Rıfkı Atay, seçimlerin serbest Hîkmet Baynr da yabancıların söz ve ynzılanm sönürerek onları bir iç politika silâhı gibi knllannağa kalkış»anın bır;ıkılmış bir görenek oldnğunu söylfiyor Telgrai n mektub adresi: Cumhurlyet, Istanbul Posta kutusu: lstantıul No. 240 h™»,,,^t. t«Wm1 Pmrta kutusu: İstanfcul No. 248 Telefonlan ümuml Bantral Numaraau 24298. Yaa tfleri: 24299. Matbaa: 24290. KLIRUCUSU.'TUNUS NADÎ fcUCUSU.'YUNUSNADÎ huriyet n fhsan Koza'nın Eseri SENEDE BİR CÜS SenerVin en güzel r« canlı romanıdır. Bulgrjistanda başlayıp İatanbulda devam eden bir aşk faciaa. 125 kuru». . U<U°SEfl1Dcl ,c I 0 M<İYfe'l94trâ u Ut\ktsf¥ * HALÎD KİTABEVİ Kürd kurmay heyeti tarafından nesredilen bir tebliğde hükumet kuvvetlerinin geri atıldığı bildiriliyor Rusya doğu Akdenjzde niçin liman istiyor? Moskova radyosu fırsat düşkiinii! Yapacağımız «eçimler hakkındaki tartışmalardan istifadeye kalkıştı Ankara 14 (a a.) 10 mayu 1948 tarlhlnde türkçe neşrlyatta bulunan Moskova radyosu, yeni demokraslye kavu$mus olan, Bulgarlstan, Polonya, Yugoslavya ve Arnavudlugun bu yeni demokrasi sayesinde genlş adimlarla llerledülerıni belırbtikten sonra sözlerine şu #e« kılde devam etmiştir: «Dlnleyicilerim; Istanbuldraki son duruşmalardan birinde maznunlar Türkıyedekl reakslyoner çevneler, mllletln gözlerinl dış ve İç meselelerden başka taraflara çekmek İçin gerek lçeridekl ve gerekse dışandakl demokraülc kuvvetlere iftlralar savuruyor ve buna >enideD hnt veriyorlar. Gazeteler ve reaksiyonerler halkı sarmıs olan VB «rtan memnuniyetsizligl örtbas etmek İçin ugrasıyorlar. Pakat na japarlarşa yapunlar mızrak çuvala sijaoak soytlan ve boydan değlldir. Mlllet Mecllslnde. mılletvekUlerl haîk arasında derln blr memnunlyetslzligîn huküm surduğünu normal slyasal durumun mevcud olmadığını, memlekett» hUrriyet bulunmadığını söylemişlerdır. Bu konu etrafında, Yeni Sabah gazetesi, «memlekette flkir, soz hürriyetl ceuderede bulundukça ve basin kanunu mevAnkars 14 (Telefonla) , Yargıtay nıklar, eğer başka suçlardan dolayı Arkası sahife 3. Sii. 3 te • blrınci ceza dairesinde Büvük Mıllet mevkuf bulunmuyorlarsa, derhal tahliye Meclismi tahkir etmekten suuk bulu edileceklerdir. nan Zekerlya Sertel, Sabüıa Sertel, Mevkuflar serbest bırakıldılar Cami Baykırrd v« Halll Lutli Ddrdün«Tan> gazetesindekı uç yazıdan dolayı, cür.ün mürafaalanna, bugiin^saat 14 te bu yazılar Büyuk Mıllet Meclisini tahkir ijakılmiştır. Yargıtay blrincl? ceza da ve tezyif mahiyetıncle gorülüp, gazetenin lresi, sanıklar hakkında mahkemece ve sahıblerinden ve Başmuharriri Zekeriya rilen kararları blr çok noktaüardan boz Sertelle karısı nruharrir Sabiha Zekeriva muştur. Yargıtayın karannaj göre, sa Arkası sahtje 3. Su. 6 da Ankara 14 (aa.) Chıcago Tıibun« ve NewYork Times muhaoirı, Pııad Koprülü ile Parti ve seçim meseleleri ha'ckında bir görüşme yapmıştır. Fıiad Köprülünün beyanatmı ihtiva eden muhabirin telgrafıru aynen aşağıya veriyoruz: «Turkiye hük"umeti memleketin politika hajatında gayri kanunî ve demokrasiye ayku"i metodlara başvurmakla suçlandırılmaktadır.» Turkiyenın yeni Demokrat Partisinin kurucularından biri olan profesör Fuad Koprülu bu mülâkat esnasmda deıriştir ki: «Hükumet memlekette muhalefet parülerinin yayılmasına mâni olmak için kanuna ve" demokrasiye aykırı metodDün aksam, kanuni mühlett doldugu na gltmelerinl sağlayacak tedbirler alm lar kullanmaktadır.» için seçim defterl«ri askıdan indirilmiş maktadır. Seçime iştirak edeceklerle Buyuk Mıllet Meclİ3İnin bir azası v» tir. Defterler askıdan Indirllinceye kadar belediye üyesi seçtlebileceklerin isimle ayni zamanda bir çok Avrupa üniversite. yapılan itirazlar tamamen karara bağ Arkaaı sahife 3. Sü. 7 â* Arkası sahife 3. Sü. 2 de lanmış ve ilgihlilera tebliğ «dilmiştir. ttirazlar hakkmda seçlm kjırulları tarafından red karan veriknlş olmadığı için seçim kurulu kararlarına karşı mahk«meye müracaat edecek kimse bulunmamakla beraber Tatandaşlann kanuni itlraı haklarmı kullanmak İçin verilmiş olan mühletl beklemek tarurt bulunmaktadrr. Her llç«de seçim bürolarınm kırtasiye işleri tamamlannua v« komlayon üyeleri seçüne başlamadan 5nc« bir yerde toplanacak g8revlerl Izah edilecek v* oy alma gümü. d« «ynca blrer merkezde toplsnraak suretil* görevlerl bası Gerçi Moskovanm herhangi bîr şey Istemesi için, bunun ortada makul ve fidil bir sebebe veya bir hakka dayan. masına lünım yoksa da, Dörtler konferannndan doğu Akdenizde kendisine verilmesinl istediği limanın Mürtefikierin veya Müttefiklerle isbirliği japmıs devletlerin topraklannda olması pek aykın ve kabulii imkânsız bir istek olur. Radyonun verdiği baberde, limanın mevkii tiakkında bir kayıd mevcad dejilse de doğu Akdenir denildiğine göre bunun ya Libyada yani Trablusgarb B'P^azlde, yahud da öteki Müttefikler tarafından Yunarıistana verilmesi esas inbarıle ka. bul edilmif bulunan Onıkiadada olması Iâ7im gelij or. Filvaki İtahan çlzmesile ncundaki Sicilya adası Akdenizi doihı ve batı diye Ikije ayınr. Sicilya ile Tunus arasındaki Sicilya boğazı bu dojfrl ve batı Akdenizi birbirine bağlar. Molotov Yoldaşın doğu Akdenizda îstediği liman acaba Libjada nudır yoksa Onikiadada mı? Bize kalırsa Moskova, Onikiadada bir liman istemektedir. Esaeen, daha Paris konferansı toplanmsdan 8nce Sovyet Rusyanın Onikiadada bir üs İstediği rivayetleri ortaya çıkmiştt. Cenr o sıralarda, Atinadaki Sovyet elcisi olan Amiralın, Yunan hükumetine ınüracaat eder«"k Onikiadada, Rusyaya bir tiraret lımanı tahsis edildiği takdirde. bu adalarm Yunanistana verilmesini Moskovanm destekliyeceğini bildirdiği de sö>lemnisti Sovyet Rusyanın iddiasına göre, bn Hman, Yunanistana sevkedılecek Rus ticaret malları için bir depo olarak kuilanılacaknu Bu rivayetler ortaya çıkftğı za. man yazdığımız bir yazıda. Onikiadanm, coğrafî durumunu inteleverek bu adalardan biçbirinin gerek Karadcnizden. gerekse Atlas Okyanusu . Akdeniz yolU Ie Baltıktaki Rus limanlarından Ynnanistana gelen normal deniz ticaret volları üzerinde buhınmadığını ispat etmiştik Nasıl Sovyet Rusyadan Viyanaya giden kara yollan. Mr. Byrnes'iin Molntov Yoldaşa söylediği gibi Sofyadan geçmi. yorsa, Yunanistana giden deniz yollan da Onikiadadan geçmez. Bunu gfarmek Için bir Akdeniz . Ege harıtasını açıp sövle blr göz atmak yeter. Yunanistana gönderilecek Rns mallannı depo etmek icin en tabiî ve en ik. tisadî limanlar Pire ve Selâniktir. Ticaret maksadile kullanılan limanlar, en kısa deniz yollan üstünde bulunan ve nıemleket dahiline kara yoilatilfl bağb olan limanlardır. Onikiadadan hir biriiın bıı •artlan haiz obnamasına karsı Pire ve 510 sayılı kararname hakkmda mühim kararlar verildi Bolndaki muhakeme bagün Reşidin annesi, tahliye istiyecek Dünkü Parti loplantısı «Tan»cıların davasında Yargrtaym kararı Yargıtay Ceza dairesi kararları bozdu. maznunlar serbest bırakıldılar Bolu mahkemesinde Ismi geçen Mnzaffcr Millî Şefe sunulacak sınır topragı Edirne atletlerinin getirdikleri emanet, dün sabah Istanbul atletlerine teslîm edildi, bugün Izmite götürülecek Receb Peker Ankara 14 (a a ) C.H.P. MecHs Grupu Başkan vekılliğinden: CJîJ". Meclıs Grupu Genel Kurulu 14/5/1946 salı gunü Kutahya mıllrtvekili Receb Pekerın başkanlığında toplandı. Mıllî Korunma Kanunu ve Yerli Mallar PEZarları konu'.arını mcelemek üzere kurulmuş olan Partı Komısyonunun sonuçlandırdığı 510 ve 630 sayıh kararlarla ticaret birlıkleri ve Yerli Mallar Pazarlarınm peTakende satışları haikındaki raporu incelemış ve aşağıdaki kararlara Suçlunun avukatına Boluya varmıştır: 1 510 sayılı kararname ile ekleri kal çağırılan şahid Muzaffer dırılacaktır. Şu kadar ki içinde bulunhakkında mühim ifşaat duğumuz şartlar ticareti tanzim ve ıhtikârı önleme hususunda tedbirlerden tayapılmış mamile vazgeçme'ğe imkân vermedlğinden btmun yerine ju tedbirler ahnmıjBolu 14 (Hususî surette giren arkadatır: şımız Mekki Said Esenden telefonla) a) Hükumetin zarur! hallerde haiz Ankara cinayetinin yarm (bugün) yapıoîması tabü olan elkoma, dağıtma gibi lacak duruşmasuıda bulunmak üzere Arkası sahife 3. Su. l d e | Arkan tahife 3. Su. 4 te Fuad Köprülünün Amerikan basınına verdiği deraec Belediye seçimi için hazırlıklar bîtîyor Defterler dün, akşam indirildi. adayların tesbitine bugün başlanıyor; Vali. Istanbul halkına bir hitabede bulunacak Ba seneki üzüra mahsulü bol olacak ftıracatçılar şimdiden tedbir almraasını istiyorlar îzmir 14 (Telefonla) İhracatçılar Bırliğine bağlı Kuru Meyvacılar Birhği idare komitesi Tıugün ehemmiyet verilen bir toplantı yapmı^, yeni üzüm mahsulü e^rafmda konuşarak bu seneki verimin 75 bin ton kadar olacağını tab.min etmiş, şimdlden Istihlâk re satış çareleri aranılması, asgarî ve azamî «atış fiatlarınm kaldırılarak tüccarın serbest bırakılması, harice yapılaoak sevkiyatta yol tezkeresi gibi tahdid edicı tedbirler alınmasının önlenmesinı hükumetten ıstemek gibi hususları konuşmuştur. Yeni incir mahsulü hakkında da böyle Mukaddes »uur toprağuu taşıjan genc sporeular, Çatalcadan geçerlerken Yazıtı 3 Cnefi «ohtfemUd* . bir toplantı yapılacaktır. ABİDÎN DAV'ER Arkası sahlfe 3. Su. 4 tt r TARIN Uçüncü Dünya Harbi! Cemal Na'dirin büyük renkli karikatürü Koskoca Yerli Mallar Pazannı az daha kırklar ortadan kaldnıyormuj ayoll.. îyi ki söyledin karje;, ben yediler sanıyordum!