29 Eylül 1945 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

S E TİYATROSU S \ BU AKŞAM 8.30 da açıhyor. VAN KEDİSİ Telif Operet Şiletler giselerde satılmaktadır. Tel: 49369 Celâj Bayar, eclisinden Faydalı Konferaııs ondradaki D15 Bakanları toplantısı, hiç bir nokta üzerinde bir anlasmnya varmadan dağılıyor. Bence konıeran<sın en müspet başarısı da bu olmuşhır. Şnke soylemîyorıım: Müttefikler arasında nzım zamandır siıriip giden ihtilâflı noklaların bitip tukenmez pa7arhk!arla jalıud da karşıhklı göz yummalarla çi>7Ülemiyeceğinl burada çimdiye kadar bir kaç defa yazmıştım. Meselcleri savsaklaya1 rak, davalan örtbas ederek vakit kazanmağa çalısmak aslında boşuboşıma vakit kaybetmekten baska hiç bir şeye yaramaz. Harb islerinde olduğu gihi Bulh işlerinde de tehlikeyi açıkra gdrmek, ondan jonra karar verip cesaretlc harekete geçmck, bir netice elde edebilmck icin en doğrn yoldur. Müttefikler simdiye kadar hn*. 1? vanmıyorlardı. Menfaatler arasındaki çatnmaları gİ7İomeğe ralışarak, gelecek toplantıda karsı tarafın yumusayacaîinı ıımarak hep vakit ka7?nmağa ga\ret ednorlardı. Konferanslardan sonra jayınlanan tebliğler. güzel kelimelerle süsleniyor, böylelikle gerçek durum dünya efkârından saklı hıtulmak isteniı ordu. Fakat artık bardak apına karjartlo!» du. On sekiz gündıir Londvada çene çalan Dış Bakanları. her dikenli meselenin örtüsiinü kaldınp sövle bir baktıktan sonra onu gene kaparken. dünya efkân kar«ısında eskl protokol oyumınu tekrarlamağa lünım gormediler. Bu sefer nesredecekleri tebliğin çocukları bile kandırmı>acak kadar acık bir dille yazılacağım tahmin edebi'iriz. Tebliğ açık olacaktır; çiinkü konusmalar da açık oldu. Sov> etler istiyebileceklerinin azamisini ortava atmaktan çekinmediler. Mıittcfikler de vercbileceklerinin en fa7İa ne olabileceğini saklı tutmadılar. Şimdi bııtiin dıinja İle beraber Rus \e AneliSaksnn mılletleri de karşılıkh durnmlarını lyice bili' orlar. Dk bakışta bari'jinaz gibi görünen bu durum yeni bir cihan haıbine yol açacak mıdır? Sovj'et isteklerinin faşistlerl gölgede bıraküğına, Hitler'le Mııssolini'jc rahmet okuthığuna şıiphe yoktur. Altı yıl önce Avnıpada bir Alman hegemonyası tehlike«ine tahammül edcmiyen AngloBaksonlann bunca feılakârlıktan sonra bugün yeryÜ7Ünde bir Sovyet hogemonyasına eyvallah divcccğine akıl erdirileme7. Sağ. sol. orta her türlü politika IHeolojilcrini temsil eden gaketeler, şimdiden cephe almış va7İyettedirler. Yarın bir bııhranla karsılastnaktansa, o buhrana bugün göğüs germcnin daha doğrtı oiacağını ya7iyorlar. AngloŞakson efkârı, ko!ay barış ümidlerine bel bağlamı>or. Özlonen iyi, sağlam. her millctin hakkını tanıyan bir snlhtur, Aldahcı ve gcçiei bansların neye ve kaca mal old'.ığu tecrübe ile öğrenilmiştir. Ne Ijırilİ7İpr. ne de Amerikalılar böyle bir rüyaya bir daha dalmak isti> eceklerdir. Sovi et Rusyaya gelince. altı y\\ 5n"e bu mîllet dünyanm en barıssever bir milleti iı'i. Kir^^edcn ne bir kan«s toprak Mi\pr. ne dp hrr hartfi bir m'Hetin menfaatlerinp gÖ7 dikivorrlu. Almama ile im'aiadıgı saldırmaziıU paktından sonradır ki Mo>:krtva hükumeti bah Jıududlprını cpnîsletmek lÜ7unnjna duydıı. O zamanlar bu hareket bir çoklannca Almanyaya karsı bir konınma J 2 2 İnCI yil u m huriyet .' 7585 İSTANBUL CAĞALOĞLU Telgraf n mektufe adresi: Cumhuriyet, Istanbul Posta kuttısu: tstanbul No 346 Telefon: Başmuharrlr: 22366. Tahrlr heyeti: 24298, İdare re Matbaa kismı: 2429924290 HEMOGLCBİN 6ENEL ZAFİYEffi' HAL5İZLİK.TAKATSİZLİKTE KULLANILIR Cumartesi 29 Eylul 1945 illet İzmir milletvekili dün Meclise bir mektubla istifa ettiğini bildirdi, fakat sebeb göstermedi L Fuad Köprülü ile Adnan Nenderesin de milletvekilliğinden cekildıkleri rivayetleri çıktıysa da teeyyüd etraedi Ankara, 28 (Telefonia) İzmir milletvekili Celâl Bayarın Millet Meclisinden çekildiğine dair mektubu bugün Biiyük Millet Meclisine gelmiştir. Celâl Bayar istifasına dair olan takririnde hiç bir sebeb zikretmeden kısaca «îzmir milletvekilliğinden istifa» ettiğini bildirmektedir. Istifaya dair takrir usulen meclis azasına arzolunmak üzere gündeme alınmıştır. Celâl Bayarın ayni zamanda Parti azalığından da çekilip çekilmediği hakkında burada malumat yoktur ve Partiye böyle bir müracaat da yapılmamıştır. Diser taraftan, geçenlerde Parti yiiksek kararile Parti ile ilişikleri kesilen Kars milletvekili Fuad Köprülü ve Izmir miiletvekilı Adnan Menderesin de milletvekilliklerinden çekildikleri hakkında bir rivayet dolaşmışsa da Meclise bugün geç vakte kadar bu yolda bir müracaat vaki olmamıştır. Dün akşam ArJcaradan hareket eden Fuad Köprülü halen Istanbulda bulunmaktadır. * * * MıKet Mecüsinden i?tıfası habcri iizerin* dün akşam geç vakt« kadar Ce'.âl Bayarı aradık. Fakat bulmaŞa muvaffak olamadık. Ancak kerdisinin yakınları C«lâl Bayarın Izmir milleh'ekılliçinden istifasının doğru olduğunu soylemişler ve «.bunun bir emriviki> oîduğunu ilâve etmişlerdır. Dığer taraftan gene yakuılarınm verdıkleri malumat Fuad Köprillü ile Adnan Menderesin meb'usluktan istifalan rivayetlerinin asılsız olduğunu anlatmaktadır. harb ingiltere gemilerimizi iaJe ediyor Gayret ve Muavenet muhriblerinin yerine daha yeni iki muhrib vermeyi kararlaştırdılar Rio de la Plata savsşı kahramam Ajax kruvazörunün İstanbula g«hşi sırasmdaki temaslarım neticesinde bğrendiğîrn* göre, Ingiliz hükumeti. Inglliz donanmasmda hizmet etmektt o'an Türk harb gemilerini bire lade ve teslim etmeğe karsr vermiştir. Bu gemiler, harbden e'.vel ısmarlanarak harb tçinde ikmal edilmişlerdl; fakat müt+efikrniz. harbde u^radığı ağır kayıblar yüzünden harb gemlslne olan büyük Ihtîvaci dolayısile bu gemilerin muvakkaten tngiliz donanmasına katılmasına hüVumetimizin müsaadesini rica etmişti. O zaman bu istek p«k tabiî olarak kabul edilmiç ve 4 muhrib ile 4 denizaHı Ingiliz donanmasmda vazife almışlardı. Turk donanmasına aid bir görünüs MiHı Sef Türk Dil Kurumunu tebrik etiiler Ankara 28 (a.a.) On Uçüncü Dü bavramı dolayısile 26 eylul 1945 te Tiırlc Dil Kurumu tarafından çekilen kutlam» *elsvai:r>a YQc« Cumbur Raşkanımız :silll Şef tnönO şu telgraf.a mukabelede bulımmuşlardır: Hssan Rpsid Tankut Türk Dil Kurumu Genel Bekreterl Ankara Tflrk Dil Kurumunun on uçüncü bayramı, Türk milletlne kutlu olsun. Dolgun vpriml ile buglinü serinç ve kıvançla kutlaınamızı sağlıvan ktırumun bil^in ve feragatli tlyelerine sevgi ve selâmlanmı sımar, kurjmun vüksek ülküstine başan ile ulaşmasını dilerim. tsmet İnöntt Ar1tas\ nhife 3, Sü. 3 te tzmir milletvekili Celâl Bavar I Abidin DAV'ER Arkası Sa. 2. Sü. 7 de Beşier Konferansında son bir iimid... Yeni yıl bütçesinin iki mühim sürprizi Amerika, yeni bir Moskovadan talimat bekleniyor Ortaya atılan bir başka teklif: Her şeyi unutup işe yeniden haşlantak! Londra 28 (B.B C) Dış tşleri Bakanları busün blrl Bidaulfnun, dl&eri Mr. Bevm'in başkanlığında iki toplantı yapmıslardır. Bu toplantılarda, Dı? Bakanlar muavinlerinin bun<ian sonra yapacakları tetkiklerde hangi meseleleri ele alacaklarının kararlastırılmiş olduğu tahmin edılmektedir. Konferansm ne z^rnarı soio prp*"ei henÜ7 bPllı dpîlldir Londra 28 (BB.C.) Beşler konferasının bugünkü toplantılarmdan .«onra neşredi ] en resmî tebliğde, sene AİTianyanm idaresi hakkındaki Fransız muhtırası üzerinde gorüşüidıifü bildiıilmektedir. Dış Işleri Bakanları yarın (bugün) de bir toplantı yapacaklardır. Balkan çıkmazı için bir hal çaresi hazırlandı NewYork 28 (a a ) NewYork Arkası sahife 3, Sü. S te Toprak mahsülieri vergisinden başka Balkan çıkmazı için 30 milyon gelir temiıt eden ihracat hal çaresi buldu, vergisî de büsbütün kaldırıhyor Amerikadan alacağımız kredi Temaslar netice vermek üzere, fakat ileri sürülen miktar mübalâğalı addediliyor Ankara 28 (Ttlefonla) Amerikadan memlekeümize kredi temini yolunda iki taraf arasmdaki temaslaruı bir netieeye bağlanmak üzere oldtığu anlaşılıyor. Oğrenildiğine göre bu hususta tevîd edici malumatın bir, iki gun« kadar verilmesi mümkvin olabilecektir. Ancak, kredi nvktarını 500,000,000 dolar olarak tespit eden rivayetler ışi bilenlerce biraz mübalâğalı sayılmaktadır. Die^r taraftan. Amenka fle mall ve ticari sahr>da yakından ve dalmî bir temasın kurulması yolundakı çaiışr.alarda memnaniyet verici inkişaflar göstermektedir. Arfcast «ahife 3, Sfl. 2 dt Ankara. 28 (Telefonla) Öğrendlglme gore, hükumet bütçemlzln 110 120 milyon lira gibi mühim bir gelir kaynajı olan torjrak mahsulleri vergriBİnden başka İhracat vergisınl de büsbüfcün kaldırmaya karar vermiştir. Bu vergi 25 30 milyon lira arasında bir gelir te idi. Bu İH verginln kaldırılması yarın (bugün) Meclise sunulacak olan yenl tafcvkn yılı bütçesinin ftl sürprizi sayılmaktadır. Zira kaldırılanların yerine yetıiden hiç bir vergi konulmadıŞı glbi vergl artışları da vapılmamaktadır. Sadece îimdıye kadar çıksrılarak pek zl Arkas\ lahife 3, Sü. 4 te Filisttn meselesine Ruslar da karışıyor Nuri Said Paşamn Filistîn için bir Arab memleketleri konferansı toplamaya çahştığı bildiriliyor Sovyetler Birliğile i?btrliği yapmak için harb esnasında Filistinde teşkil edilmiş olan «V. birlijKni tenrîil edea FilisHnin iki Yahudi senilka şefi Kahirede S o ^ e t elçiliği mensublarile görüşmelerde bulunmuşlardrr. Paris sendika konfpransmda Yahudi raurahhasl Oren elçilik maslahatgüzarı Sultnof ila Londraya gitmekte olan Gisling de el Arkası sahife 3, Sü. 6 da Mısırda durum İngilizlere göre harb sırasında çok sayıda silâh ele geçirmiş gizli bir teşekkül faaliyete geçmiş Kahire 28 (a a ) Mw Veliahdı Prens Muhammed Ali. tngiltereden dön ıniış ve Ka.hlrede çıkan «Almusawars adh haftalık gazeteye yaptığı beyanatta, İnşiUerenln, Misırdan çekilmeye razı olabüeceğinl, faka.t buna karşılık olarak Filistin, L'.bva ve Sudandakl teslslerlle ve denizlerdeki hâkimiyeti ile etrafından çe\"I'ebileceğıni şunları ilâve etmiştir: «Mısır, p; rti kavsraları ve idare ak Arkası sahife 3. Sü. 3 te Teklifi yapan Amerika Dış İşleri Bakanı Byrnes Partideki toplantı Istanbul milletvekilleri dün Vali ve Belediye Reîsine halkııt dileklerinden mahallî olanları bildirdiler NADİR NADt fc> Arkasi çahiie 3. Sü. 4 te Kendi kendimizi tenkid: Kabahatimiz Biz, baz\ gazeteler, bir haber verdik: Memurlarm maajtna zammohıvacak. Gene btz, baz\ gazeteler tekrtb erttk: Astı yoktur. Bız, bazı gazeteler, bir haber verdik: 2$ ekım aymda «munıî af ilân oîntıacnk. Gene biz baz\ gazeteler tefc:ib etUk: A"U yoktur. Bu iki haber doğru mudur, ynlan mıclır, bugim hâlâ bilmiyoruz. Muhakkak olan bir şey varsa onlart neşretmekte de, tekzib etmekte de acele ettik. Halbuki bu haberlerin ucuna. ne tath hayaller, ne ievinçler, ne heyecav.lar taktldı ve gene bu haberler nc sukuüara, ne yeıslere, ne sebeb oldu. Affedin okuyuculav, bu da blz gazetecılerin kabahjıtimızdir; biz gazetecilerm ve bıraz da kendilerine başvurduğumuz mes'ul maka.mla.nn!.. NEVLÛD Bugün 19 eylul 945 cumartesi, gazetemizin müessisi ve Ba«muharrin merhum Yunus Nadi Abal'.oğlu nu ebedî ist : rah3tgahma bıraktığımızın kırkmcı günü; onun pek aziz ruhuna ithaf edilmek üzere Beyazıd camıinde öğle namazını müteakıb mevludu şerif okunacaktır. Merhumu sevenlerin ve bütün arzu edenl?rin teşriflerini rica ederiz. Nişan yüzükleri müzayedesinden vazgeçildi Dün, Türk Hava Kurumu Istanbul şubesinden aşağıki mektubu aldık; Cumhurtyet Gazetesi Yaz% Iferi Mudürjlüğune Sayrn Bay; 27 ve 28 eylul 945 tarihli Cumhuriyet gazetesınin Kendi Kendimizi Tenkid sütununda (Işportaya düşen yu^ukler ve Hakkı yoktur) başhklarıle yayınlanan yazılar üzerıne incelemeler yapıldı. Türk Hava Kurumuna ba§ışkınan yüzüklerin eritildıkten sonra satıl"na5i Kurumca da uygun aöruldüğünden s?tış işi durdurulmustur. 1 Bilgi edinilmesini saygı ile ria ederim. Mudür V. Şükrü Anç Neşriyatımızı nazarı dıkkate alarak az daha yapılacak olan, büyuk bu hatanın önüne geçtiğınden dolayı tia /a Kuıumunu tebrik ederiz. bir inhba Yaztsı 3 ünefi sahtfemizde * 4. Bir iyimser Lutfen sıraya Hacı Efendi!..