30 Eylül 1945 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

ARI YAVRMUZUN SIHHATVENEŞESİNİ GMANTİ EDER MÜS TA HZERA T1M1Z : ^ P/fl/.VÇ VE HUBVBAT VNLAR1 J umhuriyet 22 inci yıl Sayı: 7586 İSTANBUL CAĞALOĞLU Telgrai ve mektub adresi: Cumhuriyet, Istanbul Posta kutusur^lstanbul No. 246 Telefon: Başmuharrtr: 22366. Tahrir heyeti: 242S8, İdare ve Matbaa *ısmj: 2429924290 Pazar 30 EySul 1945 Silâh altmdaki yurttaşlardan bir kısi mııtmpeyderpey terhisi düşünülüyor Ankara 29 (Telefonla) Yeni takvim yıjı bütçe tasarısı üzerindeki çalışmalara bugiın de arasız devam edilmiş ve Bakanlar Kurulu. akşam üzeri tekrar toplanarak gece de çalışmı^tır. Güvenilir kaynaklardan öğrendiğijne göre, Millî Savunma Bakanlığı masrafları üzerinde eski bütçelere gbre muhim tenziller >apılmıştır. Bu suretle mühim bir yurddaş kütlesinin memleketin iş ve istihsal hayatına peyderpey katılmaları sağlanmaktadır. Daima müteyakkız olan hiıkumetimizin icabında gereken tedbirlerı bir anda almakta tereddüd etmiyeceği şüphesiz olmakla beraber yeni bütçe tasarısı, millî kalkınma yolnndaki çalısmaların daha verimle gelişmesini saglayıcı bir mahiyet de tasımaktadır. Diğer taraftan Başbakanm «harb yılları içind» en ziyade ıstırab çeken, fakat halinden en az şikâyet eden fedakâr zümre» olsrak tavsif ettıği memurların terfihi için de ilk tedbirler yerıi bütçe il= elınmış bulunuyor. Hazırlanan bir kanun tasinsı. memurların bankalar bareminde yapıldığı şekilde heriıen hemen bir üst derece aylığı almasını tcmin etmektedir. Maliye Bakanı Nurullah Sumer, yeni bütçenin hususiyetlerini, gazetecilere yarın açıklayacaktır. Bakanlar Kurulu bütçenin tetkikini bitirdi Ankara 29 (a.a.) Bakanlar Kurulu, busün saat 20 de Basbakanlıkta toplanmış ve bütçe inrelemelerini bitirmiştir. Pearl Harbor'da Japonynnın kayıdsız ve şartsıı teslim ohifu haberi üzerine yapılan jehrâyİH Savunma Bakanlı masrafiarında^ mühim tenzilat Batavya'da isyan 200 bin Ingiliz askeri Cava adasına çıkarıldı, millî kuvvetler komutanı ordusuna : ., mukavemet edilmemesini emretti zerinfl bugün PeİPmenk Hlndistanı ırJ'.M kmve'lEri komutanı Sokano orc'ıpma muftsvemet etmemelerl hususunda pmır vcrmlştir. Batavjaya lhrac hareketl 200 bin klşilik kara kuvvetl ile yapılmış, nvnca Pelem«T.k kıırvetleri de bu hare'<â*a lşsahije 3. Sü. 4 te ' Londra 2fl (BBCI Cavad?ki lsyanı /bastırmak uzre bütün İrnrıliz askeri \ kuvvetleri Cavanın merkezi ,/' rıkmışlardır f Batavyaya 200 bin îngiliz askeri k l d çıkarıldı Londra 23 iBBC.ı İneıLz h a ' a ve deniz kjvvetlerınm Batavyava çıkışı ü Faizden Konferansm son günleri Dün Beşler iki toplantı yaptılar. Hususi görüşmeler siiphe uyandırıyor Boğazların durumu alâhiyetli mutehasM''arıu şurada burada çıkan }37iIarımlan öğrendiğimİ7e gore yeni vergi kanunu projesinin cn muhim bir ııoktası da faizi \ergije ba^lamasıdır. Bu nokta sos\al adalet duygularımi7i ok«a>ıcı bir jeniüktir. Şimdiye kadar devlet masraflarının en ağır yhku Londra 29 (B B C.) Beşler konferan Beşler konferansında bir muvaf'akınu sernıa>c>ile. 'vafa^ilc, kolile, yahııd 31, bugun, b>n oğleden evvel saat 11 de yet elde etmiştir. Almanyanıtı kontroiU her ııçü i!e birlikte çalısan >urı)dastar Sovyet Dıs Bakanı Molotov'un, dlğeri ve idaresine dair olan Fransız muh^ıratasiAoıdu. Mııajjen bir servctı iaİ7e ocledcn sonra saat 15 30 da Çin Dıçsı tetkik edilmıs ve konferans, Aliıanveja irada >atnanlar, ba^kalarına kı Bakanı Dr. Van Çe Şe nin başkEn'ı?m yada avrı ayn Idareler hakkındakı ba7i jasla >a çok az vergi öderler, jahud da da iki toplantı yapmıştır. Bu akşam tedbırlerin muhafazası lehindekl Frannesredılen tebliğde bildirildiğine gör», su noktaı nararmı kabul etmiştir. hiç odeme/Icrdi. Oğl«den sonraki kısa süren toplantı, Yeni vergi metodu bu ınabvımı orta b'igurkü , toplantılarda bu de\Tfnm me 11 eyîuldenberi ele alı'nan lconutarın' dan kaldımakta, fakat yeıine başka programmdaki işlere dair heyeti umumivesinin gozden gerır.lmebir mah7ur gttiımektedi. O da iktısa selelen görüsulmi^tür. Konferans yarın (bugün) öğleden sine tah^ıs edilmistir. Ancak, bu cycdî bir kanunu devlet elıle zapt ve rapt •:onra toplanacaktır. niden tetkik> noktai oazarlarda ve eval'.inda tumajra kalkısnıaMdır. Bilıri/ ki faiz ta eski zamanlardanbe Yeni baştan yapılan müzakerelerde velce varılmış olan kararlarda esaslı de görüşler değşmedi değışikhkleri intac etmemiştır. Irgiliz ri içtimai adalet dııygularına a>kırı geLondra 29 ( a ı ) Fıansa bugiın len, onları tırmn1ı>an bir iV.ti'sadî reasahije 3, Sü. 2 de 11te idi. Faİ7CİIikle gecinen insanlar. hiç Londra 29 fBBC.) Tlmes pazebir yerde ve hiç bir de^iıde hos gorsıltesinln İstanbul muhabirinln blldirme7İerdi. Biıtıın hinuk dinler faizcilıği diğine göre. Beşler konferansımn aldığı jasak etmeğe çaiısnıışlar, bu jasağı mahivet, Tıirklerde bir taraftan BoâBZdinlenıiyenlere karşı dunjada ve ahilar hakkındakl müzakerelerin gert bırette şiddetli cezalar koymu.1ardı. rakılm^sı bakımmdan haval sukııtu uTanrıyı \er\u7Ünde tem=;il edcn hüyandırmaktaâır. Bir vandan da konfekümdarlar faizcileri kovalamaktan bir ran<! mehafilinde hüküm süren ruh hnan jılmanıışlardı. letind;n doîayı memnuniyet hasıl etBuna rağmen. iktisadi bir reaiite omektedir. lan faiz hcr turlu kovalamalardan kurBoğszlar me.'elesfle Blakadar mlllet» tulmajı bilmi« ve bugune kadar ^asalerln ^eni bir anlaçmaya varmak için ne mı^tır. Ekonomik baj atın bu zarurezaman toplantıya da^et edileceklerl «ini nihayet hisseden devletler faiz yahakkında hiç bir nıalumat yoktur. sağını kaldırmak gcrektiğini geçeıı yüzAnkara 29 (Telefonla) Iş ve işçi Bjnnnla bersber, Türklye ordusunu jılın haslarında anlaımslar, onu '•adece hayatını alâkalandıran konular azerinterhis etmek ve ma'raflannı kısmak kontrol altında tutarak mıırabahcuılıeı ıcın bu meselpnin halledildiğini gormek onlemeğe çalısmanın daha doğr'i olaca deki çahşmalar cıddî bir gehşm» göshususunda acele etmektedir. termektedır. Bilhassa Çalışma Bakanhğı duşıınccsine varmıslardı. Bofazların sllft.hsızlandırılm8sı projeEkonomik realitenin bir hu.ıı<;iyeti ğının k'Jruluşundan sonra, hükuınetin 'dnden razgeçilmelc üzere olundıığuna de devlet baskıeından hoslanmamasıdır. 'çalışanları deviet himayesinde tatmedalr Londradan gelen haberl«r IMrklHarb gibi. darlık ve kıthk gıbi olağan ğı ve bu himayeyi gittıkçe daha fjılî yede bu>iık bir memnunivet uyandırüstü zamanlaıda ileri temıjetlerin bir ve daha tesirii yapmağı bir prenîib saymıştır. Zira Bogszlann sılâhtan tecridlderece* e kadar muvaffakıj etle yiiru dığını» belirten bir yola girılmiştir. nin Turkivenin A\Tupa hududu mudatebildigi giıdumlü ekonomi si^temi, ik I'îçının çaî'şma şartlarını düzeltmeği ve faasmda bdyük teslrleri olacak ve memtısadî kanunlar üzerine dısarıdau z^>r butün riskleri E^ğlarr.a bağlam^jı heleketin emniyetınj tehlık/>ve kovacaktı. layıcı bir tesir japarken ikti^adî hürıi def tutan yeni kanun tasarıları üze5 eti de mua>yen bir zaman için orta rindeki hazırlıklar da bltlrilmiştir. Bir Buns mukabil. Tıirkivenin harb M dan kaldırmıs olur. Snsyal japısı 7a>ıf seri tasarı, yakında Meclise sunulacakmamnda da sıılh devresm^e de Bo£i7,memlekeJIerde güdiimlü ekonomi siste tır. la»dan gprek umumivetle bütiin millefminin varacağı nctice, karaborsajı norlerin. gerek hususlle. meselâ Rıısva ?ibî Bunlardan birile «Sosyal Hizmetler mal hale getiinıekten ibaret kalır bir devletin gemilerinln serbestçe freçKuıulu> tesis edilmektedir ki, müsaFaizin ^e^şriye bağlanması, hakikalt', melenn! kabul edecek aibl görünmektevî sayıda işçi ve iş verenden terekküb pi^asadaki faiz değerinin devlet elile dlr. Ejer konferans bu şekilde karar Arkast sahije 3. Sü. 2 de Çalışma Bakanı Sadi Irmak Indirilmesi demektir. Bu da biziın gibi 7erir«e .Tiırk topraklannda Hs \'ermesermaye hareketine çok ihtijacj olduğıımck veya yabancı > i r memleketin ashalde serrnayesi a7 olan milletler hesakerî kinvetlerinl bulundurmamak Barbma pek i^abetli bir metod sayjlma^a tsl<> Türkive bu teminatı verecpktlr. gerektir. Diı^ıinmelijiz ki bizde milli bankacılık ancak Cumhuriyettcn sonra dnğmus ve yeni yeni gelhmeye başlanustır. Halkı tasarrııfa alıştırmak ve kiiçük tasarrııflan bir ara>a toplayarak nnorim şirketler halinde büyiik islere girismek nedir, eskiden hiç bilme7dik. Anksra 29 Ca.a) YetMll makamYeni vergi kanunu projesi, hanka mevdan ötrendittmlze söre resml ve duatma kadar hcr türlü geliri verşije hususi bllumum fabrlkalarda imal bajladığına RÖ>e, halkın hankalara paedillp Silmerbank Yerll Mallar Para jatırmaktan vazgeçerek henüz tazarları marlfetlle satılan ve flatları mamile unutmadığı eski ve iptidaî Ekonomi Bakanlığınca tesbit edilen* pathesaurisarion sistemine dönmesi tehliken vardır ki. bu, iktisadî kalkmma muklu dokumalann halka satış fiathareketimizi temelinden «arsacak. memlarmda ekim ayının birinci pazartesi leketteki servetin büyiik bir kısmını gününden itibaren ortalama olarak dı^arıya kaçıracak neticelere yol ııçayüzde 15 raddesinde bir lndirme yapılbilir. ması karar altına almmıştır. Gfi'e hfikuınet adma konu«an salâhiyetli uzmanlarm yazılarından edindiğimiz bilgi^e gore, yeni kanun projesi, anonim sirketlerin yurdumuzda gelişmesi imkânlaıım da daraltmaktadır. Bn gibi sirkctler. kurullar verfiisî adı altınria. kazanclarının \Ü7iIe yirmisine kaCuıv uaıjet Halk dar varan bir \<*rgi ödiyeoeklerdir. Avî<ien çıkarınca çirket hissedarları da, hisselerine lan Kaıs mılletvpdiisen kazanc payından yüzde elliye kilı Fuad Koprulu, kadar ver^i vereceklerdir ki, toplamı şehrimize gelmişfır Bugünku >arışlara girecek olan Amcrikah atletler yıizde yetmiş edcr. Mükerrer hir vergi Yazısı 3 iıncü sahifem'<zde Puad KopıulU dun olan bn yü^de jetmisin eski ka7anc vcrkrndisile gonışen ve gisi sis(pmine kı\as!a asırı dererede dikkatli. daha ihtimamlı bir alâka grir leme aldığım bu diısünccler, halk efkâ yeni oır parti kurfazla oldıığu me>dandadır. Halbuki çok mesini beklemck herhalde hakkımız ol rını kıırıalajnn endi«elerden bir kısmını mak n'vetinde olup daha ferdî bir tesebbüs olan kollektif malıdır. açığa Mirmuş oluyor. Kanun proie^i olmadı^ını soran bu şirîîctler yeni kanun projesinde daha Yukarıki dii^ünceleri projeyi oku basıldığı raman. ha7iılanınak(a olan muhanirim'r», boo' çok himave cdilmi'slerdir. mak^ızın jazdığımı geçen gün burada eser hakkında Mİphrsİ7 daha etraflı 1P bir karar vernırMilH servetin ha^arılı bir sckildc i"> bclırtmiMim. Gelır \erai'ıi komis\nnım malumat rdinmi^ ol^cağız. Bütün ie dığin1. soylemiştır Fuad Koprulu !etiİ7nesi ve nrtırılman baVımından çok rta vazife goren. yahud kntnis^on çnlıs mennimİ7. venı kantınun m»ık»mm'»Jp Fua1 Koprulu. mılletvekilliğınden lstımalannı vakından takib eden vetkili en vakın hir şekiHe tatbik alanına kı fa rıyetındp olmadtgını ve başladışı nygıın ve çok demokratik fcir vazlfej'e de' am edecegtni bUdlnnijtir. olan »Bonlm sirketlerin devletten daba nzmanlarm makaieierine dayanarak ka nulmasıdır. NADİR NADİ İngiltere ve Musır Bir Ingiliz saylavı, iki memleketin "Karı Koca,, vaziy^tinde olduğunu 29 (a.a.> Misira vaafe ile gelmiş bulunan parlamento dış işîeri komisvonu tiyesi Mr. Karl M'ind. M ; T s=aet?cılerine, Blrleşik Amerlkanın Injıliz tmparatorluk sıyasrtine karışm£.k niyetınde olmPdıgmı, zlra böyle bir ha ArUast sahife 3. Sft. 5 dn "Tîmes gazetesinin İstanbul muhabiri Toplama kampları kaldırılacak, yargıç nin verdiği haber kararı olmadan tevkifat yapılamıyacak Rumanyada normal idare kuruluyor ve işçi hayatını tanzim cdcn kanunlar "Generallerin gevezeliği,, Izvestiya gazetesi Mareşal Wilson'un nutkuna cevab veriyor Mcskova 29 (a.a.) Izvestia gazeted «General'erın gevezeliği» başhğı altmda neşrettıfi bir ma'calede Amerikadaki Ingiliz askerî heyeti şefı "Mareşal WJson'un «Baîtimore Suns adındaki Amerikan gazetesinin muhabirine yap'iğı bejanatı bahis mevzuu etmekte ve şoy'.e demektedir: Arkası sahiie 3. Sü. 4 te Çalışma şartlarmı düzeltmeği hedef tutan dört kanun tasarısı Meclise veriliyor Atletizm müsabakası Yunanlı atletler de dün şehrimize geldiler. Bugün Fener stadında milletlerarası yarışlar yapılıyor Pamuklu fiaHarında lenzilâf yapıldı Moskovaj a gidip gelen Rumen hey ctinin Moskovada alıomıs resimleri. Soldan sağa: Tatarescu, Başbakan Groza, M. Molotof, Viçinski Bükreş 29 (a.a.) Anadolu Ajansı hinde olup sıyasî partilere ald bulunan teşekküllerin feshedilmesi.. nın ozel mub&biri biidiriyor: Iyi haber alan kaynaklardan öğrenil «Bulgaristanda hürriyetin mevcud diğme gdre, Rumen kabinesinia temrıl olmadığını iddia ediyoruz» edılen partıler, idareyi kst'î olarak taSofya 29 (a.a.) Anadolu Ajansıbiileştirmek zsmanı geld.ğıni gozcnune alıp aşağıdaki prensıpler tizerınde bir nın öz€İ muhabırl bildirıyor: Arkası sahife 3, Sü 5 te anlaşma ımzalamışlardır: 1 Ziraî inkılâb hakkındaki kanunun, bir bdlge yargıcınm başk^nlığında teskil edılecek tarafsız bir komisyonun kontrolu altında tatbik olunması. 2 Belediyelerde, polıs teşkilâtında yapılan tsyınkrin ve kabul edılen öğretim uşulünün yeniden gozden geçirılmesi. 3 Toplama kamplarınm kaldzrılması. 4 Tahkikat yargıçlarınm kararı olmaksızan yapılan araştırmaların ve tevkiflerin yasak edilmesl. 5 Dağıtılması nizam ve asayiş le Piyasada sevine İhracat vergisinin kakhrılması büyük bir memnuniyet uyandırdı Yeni yıl bütçesıle toprak mahsulleri vergısinden baska ihracat vergisinin de kaldırılmakta olusu haberi, pıyasamızda büyuk bir memnunıyet uyandırınıştır. Toprak mahsulleri vergisinin kaldırıhşını ucuzluğa ve normal zamana doğru hiıkutnetin atabıleceği en kuvvetli adımlardan biri olarak vasıfiandıran ticarî mehafıl, ihracat vergısının ılKasile de dış ticaretimız için çok ehetnmiyetli bir hımayenin tcmin edıldıği kanaatindedir. Bu iki verginin kalkmasıle bütçenin gclır kısnıından eksilecek olan 150 mılvon Turk liralık bir boşluğun bunun husule şetireceği müsbet terırlerle behemehal kapatılacağı temin olunmaktadır Arkası sahife 3, Sd. 5 te Fuad Köprülü, istifa etmiyor Garson Acaba bir çorba?!.. Müşteri Hajır, htemem!.. Daha jimdi okudum!.. oolitika haberlerini